Według ewidencji księgowej powierzchnia gruntów stanowiących własność i współwłasność Miasta Poznania w jego granicach administracyjnych wynosi 96,4 km². Wartość księgowa brutto gruntów stanowiących własność i współwłasność Miasta Poznania znajdujących się w granicach administracyjnych Miasta wynosi 12 277,7 mln zł.

Wartość księgowa gruntów Miasta Poznania w 2021 r.

Według ewidencji księgowej na dzień 31 grudnia 2021 r. powierzchnia gruntów stanowiących własność i współwłasność Miasta Poznania, znajdujących się w granicach administracyjnych Miasta, wynosi 96,4 km². Wartość księgowa gruntów stanowiących własność i współwłasność Miasta Poznania znajdujących się w granicach administracyjnych wynosi 12 277 705 096,97 zł (w tym grunty nieobciążone prawem użytkowania wieczystego, trwałego zarządu i użytkowania zajmują powierzchnię 71,07 km², a grunty obciążone ww. prawami – powierzchnię 25,29 km²).

Grunty stanowiące własność i współwłasność Miasta Poznania, znajdujące się poza granicami administracyjnymi Miasta, obejmują powierzchnię 547 254 m², a ich wartość księgowa wynosi 17 973 456,83 zł i nie uległa ona zmianie w stosunku do roku 2020.

Całkowita wartość księgowa brutto gruntów na koniec 2021 r., w porównaniu do 2020 r., uległa zwiększeniu o 0,36%, przy czym wartość gruntów w ewidencji bilansowej zmniejszyła się o 0,03%. Wartość gruntów w ewidencji pozabilansowej, obejmująca grunty Miasta Poznania oddane w użytkowanie i przekazane w trwały zarząd, wzrosła o 2,07%.

W ewidencji bilansowej zwiększeniu uległa wartość gruntów będących własnością lub współwłasnością Miasta Poznania o 0,02% oraz wartość brutto gruntów obcych w użytkowaniu wieczystym o 35,76%. Zmniejszeniu uległa wartość gruntów oddanych w użytkowanie wieczyste o 1,57% oraz wartość gruntów własnych łącznie z prawem użytkowania wieczystego o 24,21%.
W ewidencji pozabilansowej wzrosła wartość gruntów Miasta oddanych w trwały zarząd o 0,48%, jak i wartość księgowa gruntów oddanych w użytkowanie oraz zwykły zarząd o 6,19%.

Struktura własności gruntów Miasta Poznania w 2021 r.

W strukturze własności gruntów największy odsetek – 73,29% powierzchni i 75,38% wartości, stanowią grunty będące własnością Miasta Poznania nieobciążone prawem użytkowania wieczystego, użytkowania i trwałego zarządu. Zajmują one powierzchnię 71,03 km², o łącznej wartości księgowej 9,3 mld zł.

Stosunkowo duży udział – 11,41% powierzchni i 4,39% wartości, mają grunty Miasta oddane w użytkowanie wieczyste, których powierzchnia wynosi 11,06 km², a ich wartość księgowa wynosi 539,5 mln zł oraz grunty Miasta oddane w trwały zarząd – 7,71% powierzchni i 13,13% wartości, których powierzchnia wynosi 7,5 km², wartość księgowa: 1,6 mld zł.

Grunty oddane w użytkowanie i zwykły zarząd – 6,98% powierzchni i 5,35% wartości, zajmują powierzchnię 6,8 km², a ich wartość księgowa to 658,2 mln zł.
Pozostałe formy własności, tj.: grunty własne łącznie z prawem użytkowania wieczystego i grunty obce w użytkowaniu wieczystym stanowią 0,61% powierzchni i 1,75% wartości księgowej ogółu gruntów znajdujących się w ewidencji księgowej KSAT.

Według stanu na koniec 2021 r. Miasto Poznań jest właścicielem 36 466 działek gruntu, z tego:

34 865 działek jest w całości własnością Miasta Poznania;
w 1 601 działkach Miasto posiada udziały.

Grunty stanowiące własność Miasta Poznania oddane w użytkowanie wieczyste w 2021 r.

Do użytkowników wieczystych, którzy zgodnie z ewidencją księgową KSAT posiadają największą powierzchnię gruntów w użytkowaniu wieczystym, należą:

spółki handlowe – 31,38%;
spółdzielnie mieszkaniowe – 26,60%;
państwowe osoby prawne – 17,41%;
stowarzyszenia – 12,89%.

Największą wartością księgową gruntów oddanych w użytkowanie wieczyste, zgodnie z ewidencją księgową, charakteryzują się:

spółdzielnie mieszkaniowe – 36,96%;
stowarzyszenia – 18,08%;
spółki handlowe – 17,34%;
osoby fizyczne – 9,01%.

Grunty Miasta Poznania w 2021 r. obciążone prawem trwałego zarządu

Wśród miejskich jednostek organizacyjnych, posiadających największą – wartościowo i obszarowo – powierzchnię gruntów, stanowiących własność Miasta Poznania w trwałym zarządzie, wyróżniają się:

jednostki budżetowe oświaty – 46,74% wartości i 30,64% powierzchni;
zakłady budżetowe gospodarki komunalnej – 41,97% wartości i 55,01% powierzchni.

Grunty Miasta Poznania w 2021 r. oddane w użytkowanie i zwykły zarząd

Wśród użytkowników posiadających największą powierzchnię w użytkowaniu i zwykłym zarządzie charakteryzujących się jednocześnie największą wartością księgową można wyróżnić:

Polski Związek Działkowców – 95,21% powierzchni i 89,59% wartości;
Zakład Opieki Zdrowotnej – Poznań Nowe Miasto – 2,14% powierzchni i 8,01% wartości.

Przychody i rozchody w ewidencji bilansowej gruntów

Wzrost wartości księgowej gruntów, stanowiących własność i współwłasność Miasta Poznania w 2021 r., nastąpił z tytułu:

zakupu gruntu od osoby fizycznej i prawnej;
komunalizacji, tj. decyzji Wojewody Wielkopolskiego stwierdzającej nieodpłatne nabycie przez Miasto Poznań mienia Skarbu Państwa;
zamiany nieruchomości;
wygaszenia prawa trwałego zarządu;
nabycia gruntu w drodze postanowienia o nabyciu spadku;
nabycia gruntu pod drogi z mocy prawa, (tj. z art. 98 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami, decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego, z art. 73 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. – przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną);
zrzeczenia lub wygaszenia prawa użytkowania/zwykłego zarządu;
darowizny lub w drodze nieodpłatnego przekazania nieruchomości;
nabycia w wyniku przekształcenia gruntów Skarbu Państwa, których użytkownikiem wieczystym było Miasto Poznań.

Zwiększenie wartości księgowej gruntów obcych w użytkowaniu wieczystym spowodowane było nabyciem przez Miasto Poznań prawa użytkowania wieczystego na gruncie Skarbu Państwa w drodze ugody sądowej i zakupu od osób fizycznych i prawnych.

Na zwiększenie wartości księgowej gruntów Miasta oddanych w użytkowanie wieczyste miały wpływ:

nabycie gruntu w użytkowanie wieczyste na podstawie przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami;
komunalizacja, tj. nieodpłatne nabycie mienia Skarbu Państwa.

Podstawowe przeznaczenie gruntów nabywanych w 2021 r. przez Miasto Poznań:

budowa nowych dróg i zwiększanie przepustowości już istniejących szlaków komunikacyjnych;
działalność związana z zagospodarowaniem terenów zieleni;
działalność sportowa i rekreacyjna;
mieszkalnictwo;
leśnictwo.

Zmniejszenie wartości księgowej gruntów, stanowiących własność i współwłasność Miasta Poznania w 2021 r., nastąpiło z tytułu:

sprzedaży gruntu osobie fizycznej lub prawnej;
oddania gruntu w trwały zarząd miejskim jednostkom organizacyjnym;
zniesienia współwłasności;
zasiedzenia nieruchomości;
zwrotu nieruchomości osobom fizycznym w związku z ich roszczeniami wobec Miasta Poznania;
zamiany nieruchomości gruntowej;
unieważnienia lub uchylenia decyzji administracyjnej;
oddania gruntu w użytkowanie wieczyste;
zbycia gruntu na rzecz Skarbu Państwa pod rozbudowę drogi krajowej lub wojewódzkiej;
odwołania darowizny;
wniesienia aportem do spółki MTP Sp. z o.o.;
oddania gruntu w użytkowanie/zwykły zarząd.

Wartość księgowa gruntów własnych, łącznie z prawem wieczystego użytkowania, uległa zmniejszeniu głównie w wyniku przekształcenia prawa użytkowania wieczystego gruntu w prawo własności na mocy ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów (Dz.U.2018 poz. 1716 z późn. zm.) oraz sprzedażą udziałów w gruncie.

Zmniejszenie wartości księgowej gruntów obcych w użytkowaniu wieczystym, nastąpiło z tytułu komunalizacji i sprzedaży na rzecz osób fizycznych i prawnych.

Zmniejszenie wartości księgowej gruntów Miasta, oddanych w użytkowanie wieczyste, nastąpiło z tytułu:

przekształcenia prawa użytkowania wieczystego gruntu w prawo własności na mocy ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów (Dz.U.2018 poz. 1716 z późn. zm.);
nabycia przez Miasto Poznań prawa użytkowania wieczystego;
sprzedaży w trybie art. 32 ustawy o gospodarce nieruchomościami;
zbycia na rzecz Skarbu Państwa pod drogę krajową lub wojewódzką.

W 2021 r. do bilansowej ewidencji księgowej zostały wprowadzone następujące zdarzenia gospodarcze: podziały nieruchomości, połączenia działek, zmiany kodu majątku środka trwałego w ramach ewidencji bilansowej; nie powodują one jednak zmiany wartości księgowej gruntów.

Grunty Miasta Poznania w 2021 r. według ich przeznaczenia użytkowego

Z dniem 01.01.2018 r. została wprowadzona nowa klasyfikacja środków trwałych
(Dz.U. z 2016 r. poz.1864), która spowodowała zmiany nazw grupowania środków trwałych, zmianę zakresu grupowania przez przeniesienie części zakresu z jednego grupowania do drugiego, scalenia dwóch lub więcej grupowań w jedno oraz przekodowania grupowań.
Według tej klasyfikacji w zakresie gruntów ujętych w ewidencji bilansowej Miasta Poznania, największy odsetek stanowią:

według wartości księgowej:
- drogi – 41,10%;
- grunty orne – 11,18%;
- lasy – 9,06%;
według zajmowanej powierzchni:
- lasy – 26,38%;
- drogi – 20,21%
- grunty orne – 18,00%.

Szczegółowe informacje o stanie mienia komunalnego w zakresie gruntów, w tym strukturę gruntów według ich przeznaczenia użytkowego zawiera Informacja o stanie mienia komunalnego Miasta Poznania na dzień 31 grudnia 2021 r.