Z raportu CBRE wynika, że średnie nasycenie powierzchnią handlową w 8 największych aglomeracjach (Warszawa, Poznań, Wrocław, Trójmiasto, Łódź, Szczecin, Kraków, Górny Śląsk) wyniosło 522 m² na 1000 mieszkańców. Największe nasycenie występuje w aglomeracjach poznańskiej oraz wrocławskiej i wynosi odpowiednio 612 i 610 m² na 1000 mieszkańców. Powyżej średniej plasują się też Trójmiasto, Warszawa i Łódź. Z kolei najmniej przestrzeni handlowej na 1000 mieszkańców – od 390 do 451 m² – przypada w aglomeracji szczecińskiej, krakowskiej i górnośląskiej.

Największą powierzchnią handlową dysponują centra handlowe:

Avenida Poznań;
Centrum Biznesu i Sztuki Stary Browar;
Galeria Malta;
Galeria Posnania.

W mieście działają duże centra i obiekty handlowe należące do największych sieci handlowych: Auchan, Castorama, Carrefour, Decathlon, IKEA, Intermarche, Jula, Leroy Merlin, Media Markt, Neinver, OBI, Praktiker, Tesco. Największymi wielkopowierzchniowymi obiektami handlu hurtowego są niemieckie Makro Cash&Carry i Selgros oraz holenderski Eurocash.

Część obiektów handlowych oferuje także usługi rekreacyjne i kulturalne. Segment FMCG reprezentuje ponad 100 dużych sieciowych sklepów spożywczych.

Skutki pandemii COVID-19 dotknęły niemal każdy sektor rynku, w tym sektor handlowy, głównie z powodu trzech lockdownów oraz przedłużanych ograniczeń. Spowodowały one spadek liczby odwiedzających i obrotów w większości centrów handlowych, wpłynęły na zmiany w zwyczajach zakupowych klientów, przyczyniły się do wzrostu sprzedaży internetowej i częstszego korzystania z punktów usługowo-handlowo-gastronomicznych w sąsiedztwie miejsca zamieszkania.

W 2020 r. nastąpił dynamiczny rozwój e-commerce. Sieci handlowe wykazały się dużą elastycznością, opracowywały nowe modele sprzedaży i komunikacji wielokanałowej oraz zwiększały inwestycje w nowe technologie i rozwój różnych form dostaw. Spowodowało to wzrost popularności platform sprzedażowych – firma Colliers International szacuje, że wydatki Polaków na zakupy internetowe wzrosły w 2020 r. o 31,4% i przekroczyły 15,3 mld EUR.

Ochrona praw konsumentek i konsumentów

Miejski Rzecznik Konsumentów wykonuje zadania z zakresu ochrony konsumentek i konsumentów na podstawie przepisów ustawy z 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz. U. Nr 50, poz. 331) oraz innych przepisów szczególnych.

Do zadań Miejskiego Rzecznika Konsumentów należy w szczególności:

zapewnienie bezpłatnego poradnictwa konsumenckiego i informacji prawnych w zakresie ochrony interesów konsumentek i konsumentów;
występowanie do przedsiębiorców na rzecz ochrony interesów konsumentek i konsumentów;
występowanie z powództwami do sądu powszechnego na rzecz indywidualnych konsumentek i konsumentów oraz wstępowanie za zgodą konsumentki/konsumenta do toczącego się postępowania;
prowadzenie edukacji konsumenckiej;
udzielanie konsumentkom i konsumentom pomocy w innej formie;
współdziałanie z Urzędem Ochrony Konkurencji i Konsumentów, Wojewódzkim Inspektoratem Inspekcji Handlowej, organizacjami konsumenckimi i innymi instytucjami;
wykonywanie innych zadań określonych w przepisach.

Podstawowym zadaniem Miejskiego Rzecznika Konsumentów jest zapewnienie bezpłatnego poradnictwa konsumenckiego. Działanie to nastawione jest na profilaktyczne informowanie o zagrożeniach występujących na rynku oraz udzielanie porad prawnych w przypadkach naruszeń praw.

W 2020 r. w Poznaniu telefonicznie i pocztą elektroniczną udzielono 19 371 porad, informacji i wyjaśnień w indywidualnych sprawach konsumentek i konsumentów (w tym 2526 porad drogą e-mailową).

Porady prawne dotyczyły przede wszystkim uprawnień konsumentek i konsumentów oraz zasad postępowania w przypadkach:

odpowiedzialności sprzedawcy z tytułu rękojmi;
nienależycie wykonywanych usług;
zawierania umów poza lokalem przedsiębiorstwa oraz za pomocą środków porozumiewania się na odległość;
umów zawieranych pod wpływem błędu lub podstępu ze strony przedsiębiorcy;
nienależycie wykonywanych usług turystycznych oraz przewozu;
bezpodstawnej odmowy sprzedawcy lub wykonawcy usługi spełnienia roszczeń konsumentek i konsumentów.

Udzielenie zrozumiałej i wyczerpującej porady prawnej ma na celu umożliwienie konsumentkom i konsumentom samodzielnego dochodzenia roszczeń od przedsiębiorcy. W wielu przypadkach interwencja konsumentki lub konsumenta, zgodnie z zaleceniami rzecznika, nie przynosiła pożądanych efektów. Przedsiębiorcy ignorowali interwencje bądź odmawiali spełnienia uzasadnionych roszczeń. W tych przypadkach Miejski Rzecznik Konsumentów występował do przedsiębiorcy, wyjaśniając podstawy prawne żądań oraz wzywając do polubownego rozwiązania zaistniałego sporu.

W 2020 r. rzecznik występował do przedsiębiorców w 1026 sprawach.

Wytoczenie powództwa przed sądem powszechnym jest najsilniejszym uprawnieniem rzecznika. Decyzję o wytoczeniu powództwa rzecznik podejmuje w przypadku niepowodzenia postępowania mającego na celu skłonienie przedsiębiorcy do dobrowolnego spełnienia świadczenia. Zgodnie z obowiązującymi przepisami Miejski Rzecznik Konsumentów wytacza powództwo we własnym imieniu, ale ze skutkami prawnymi dla konsumentki lub konsumenta. Oznacza to, iż stroną postępowania sądowego jest Miejski Rzecznik Konsumentów i na nim spoczywa całkowita odpowiedzialność za prowadzenie sprawy, włącznie z pokryciem kosztów zastępstwa procesowego w przypadku przegranej. W każdym przypadku wytoczenie powództwa jest poprzedzone wezwaniem przedsiębiorcy do dobrowolnego spełnienia roszczeń oraz wnikliwą analizą sytuacji prawnej.

W 2020 r. Miejski Rzecznik Konsumentów wytoczył 53 powództwa przed sądem powszechnym.

Udzielanie porad prawnych i informacji, występowanie do przedsiębiorców, wytaczanie powództw na rzecz indywidualnych konsumentek i konsumentów jest podstawowym zadaniem rzecznika. Dla zapewnienia skutecznej ochrony naruszonych interesów, rzecznik udziela pomocy również w innych formach. Są to zróżnicowane działania prowadzone dla ochrony interesów indywidualnych i zbiorowych konsumentek i konsumentów.

Należy do nich zaliczyć:

przygotowywanie pozwów i innych pism procesowych w postępowaniach sądowych prowadzonych bezpośrednio przez konsumentki i konsumentów; w 2020 r. przygotowano 36 pozwów wraz z pismami procesowymi;
przygotowywanie dla konsumentek i konsumentów wniosków egzekucyjnych w sprawach, w których postępowanie sądowe zostało zakończone prawomocnym wyrokiem, a przedsiębiorca odmawiał wypłaty należnego świadczenia;
składanie zawiadomień o popełnieniu przestępstwa na szkodę konsumentek i konsumentów;
składanie wniosków do Inspekcji Handlowej o wszczęcie postępowania kontrolnego u przedsiębiorcy, który postępując niezgodnie z obowiązującymi przepisami, narusza uzasadniony interes konsumentek i konsumentów.

Prowadzenie działalności informacyjnej, a zwłaszcza edukacyjnej, jest obecnie ustawowym obowiązkiem rzecznika.

Działania edukacyjne prowadzone przez rzecznika kierowane są do wszystkich mieszkanek i mieszkańców Poznania. W tym zakresie rzecznik:

rozpowszechniał materiały edukacyjne przygotowane na zlecenie Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów;
za pośrednictwem mediów informował konsumentki i konsumentów o przysługujących im prawach, wskazywał zagrożenia występujące na rynku, przedstawiał nowe regulacje prawne;
prowadził na oficjalnej stronie Urzędu Miasta Poznania stronę internetową, gdzie zamieszczał ważne i przydatne informacje dla konsumentek i konsumentów.

Rzecznik Konsumentów realizował również inne zadania określone w obowiązujących przepisach. Należy do nich zaliczyć:

bieżące analizowanie przepisów prawa miejscowego;
współdziałanie z Urzędem Ochrony Konkurencji i Konsumentów i innymi rzecznikami konsumentów; współpraca ta miała na celu wymianę informacji o nieuczciwych praktykach rynkowych, zasadach postępowania w indywidualnych sprawach konsumenckich, a także stosowania jednolitych zasad interpretacji niejasnych przepisów.

W 2020 r. w związku z pandemią COVID-19 została odwołana organizowana corocznie z okazji Światowego Dnia Konsumenta Olimpiada Wiedzy Konsumenckiej dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych.