Na koniec 2021 r. liczba kart PEKA będących nośnikiem opłat za przejazdy transportem publicznym wyniosła 788,3 tys.

Funkcję organizatora w zakresie zbiorowego transportu publicznego na terenie Poznania pełni Zarząd Transportu Miejskiego (ZTM).

Realizując porozumienia międzygminne, ZTM odpowiada za organizację transportu zbiorowego w aglomeracji poznańskiej, integrując tym samym cały obszar aglomeracyjny, organizując usługę transportową łączącą strefę podmiejską z Poznaniem.

Porozumienia międzygminne w zakresie organizacji przez Miasto Poznań lokalnego transportu zbiorowego zawarte zostały z 19 następującymi gminami:

  • Gmina Czerwonak;
  • Gmina Dopiewo;
  • Gmina Komorniki;
  • Miasto i Gmina Kórnik;
  • Miasto Luboń;
  • Gmina Mosina;
  • Miasto i Gmina Murowana Goślina;
  • Miasto i Gmina Pobiedziska;
  • Miasto Puszczykowo;
  • Gmina Rokietnica;
  • Gmina Suchy Las;
  • Miasto i Gmina Swarzędz;
  • Miasto i Gmina Szamotuły;
  • Gmina Tarnowo Podgórne;
  • Gmina Duszniki;
  • Gmina Kaźmierz;
  • Gmina Kleszczewo;
  • Miasto i Gmina Kostrzyn;
  • Gmina Zaniemyśl.

Funkcję kluczowego operatora świadczącego usługi w zakresie przewozów autobusowych i tramwajowych na terenie Poznania w 2021 r. pełniło na zlecenie ZTM Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne w Poznaniu Sp. z o.o. (MPK).

Pozostali operatorzy, obsługujący linie podmiejskie w ramach zawartych porozumień międzygminnych, to:

Poznańska Elektroniczna Karta Aglomeracyjna (PEKA)

Poznańska Elektroniczna Karta Aglomeracyjna jest elektronicznym narzędziem służącym koordynacji transportu zbiorowego w aglomeracji poznańskiej i głównym elementem nowoczesnego systemu informatycznego. Umożliwia ujednolicenie systemu płatności za przejazd świadczony przez różnych, niezależnych przewoźników działających na terenie Poznania i powiatu poznańskiego, a tym samym ułatwienie korzystania z transportu zbiorowego oraz zwiększenie jego dostępności.

Specjalna PEKA na 25- lecie Pestki

specjalna edycja karty PEKA z okazji 25 lecia PESTKI

arch. UMP

Na koniec 2021 r. liczba kart PEKA będących nośnikiem opłat za przejazdy wyniosła 788,3 tys.

Dostępne funkcjonalności karty PEKA to:

  • bilet okresowy, sieciowy i trasowany;
  • tPortmonetka – opłacanie przejazdów miejskiego transportu zbiorowego (bilet jednorazowy) oraz parkowania w Strefie Płatnego Parkowania;
  • możliwość doładowania przez Internet;
  • identyfikator cyfrowy;
  • karta biblioteczna w Bibliotece Raczyńskich;
  • niekwalifikowany podpis elektroniczny;
  • wirtualny monitor;
  • możliwość korzystania z roweru miejskiego;
  • opłacanie parkingu Park&Ride;
  • aplikacja MOPR – wgrywanie danych o liczbie posiłków na kartę i możliwość korzystania z nich w barach “Społem”.

Dodano nową funkcjonalność Karty PEKA na okaziciela – która umożliwia doładowywanie tPortmonetki na stronie www.peka.poznan.pl na karcie PEKA na okaziciela, bez konieczności logowania na konto użytkownika.

System PEKA umożliwia wprowadzenie bardziej elastycznej oferty biletów. Najkrótszym okresem obowiązywania biletów sieciowych oraz trasowanych jest 14 dni. Każda osoba podróżująca ma możliwość dopasowania do własnych potrzeb okresu ważności biletu – do 366 dni dla biletów sieciowych, do 90 dni dla biletów trasowanych.

Atrakcyjny cenowo Bilet Metropolitalny to oferta specjalna dla osób, które mieszkają i odprowadzają podatek dochodowy w Poznaniu lub gminie objętej porozumieniem międzygminnym.

W 2021 roku zwiększono zasięg stref taryfowych.

Do zasięgu strefy taryfowej B dodano miejscowości: Dalekie (gm. Rokietnica) i Świątniczki (gm. Kórnik).
Do zasięgu strefy taryfowej C dodano miejscowości: Annowo (gm. Czerwonak) i Otowo (gm. Tarnowo Podgórne).

Na koniec 2021 r. funkcjonowało ogółem 307 punktów sprzedaży biletów w tym 244 z zainstalowanymi terminalami oraz 118 biletomatów stacjonarnych dostosowanych do obsługi systemu.

Duży spadek liczby pasażerów to jeden ze skutków pandemii COVID-19. Znacząco zmalały też wpływy z biletów. Zdalna nauka, zdalna praca, limity pasażerów w tramwajach i autobusach – to główne przyczyny zmniejszenie liczby korzystających z oferty transportu publicznego. Zachętą dla pasażerów mogą być nowe rodzaje biletów.

Od początku września 2021 r. powrócono do podstawowego rozkładu jazdy, zgodnie z którym tramwaje kursują w maksymalnej częstotliwości co 10 minut, a autobusy głównych linii co 12 minut.

Aby podziękować stałym pasażerom za regularne korzystanie z transportu publicznego i zachęcić nowe osoby do podróży tramwajami i autobusami miejskimi, wprowadzono specjalne bilety okresowe „30+3” i „90+9”, których termin ważności był wydłużony odpowiednio o 3 lub 9 dni.

Specjalne bilety “30+3” lub “90+9” 

Na zdjęciu czytnik kart PEKA

arch. ZTM

W 2021 r. przeprowadzono otwarty konkurs na wybór operatora systemu płatności za przejazd transportem publicznym za pomocą zbliżeniowych kart płatniczych i urządzeń mobilnych (m.in. telefonów komórkowych, smartwatchy, etc.) wykorzystywanych w charakterze kart płatniczych w pojazdach transportu publicznego.

Projekt zakłada wyposażenie wszystkich pojazdów obsługujących linie komunikacyjne, należące zarówno do poznańskiego MPK, jak również do wszystkich przewoźników gminnych, w terminale umożliwiające opłacanie przejazdów za pomocą karty płatniczej. Dostępne do kupienia będą bilety czasowe: na 15, 45 i 90 minut oraz 24 godziny. Wdrożenie systemu płatności mobilnych planowane jest do końca sierpnia 2022 r.

Modernizacja taboru transportu publicznego

Tabor tramwajowy MPK Poznań Sp. z o.o.

W 2021 r. nie dokonano zakupu/odbioru taboru tramwajowego. Wprowadzono do ruchu 2 tramwaje typu RT6-MF06 (Tatra).

Tabor autobusowy MPK Poznań Sp. z o.o.

W 2021 r. zakupiono i wprowadzono do eksploatacji 37 nowych autobusów elektrycznych Solaris Urbino 12 Electric (31 pojazdów 12-metrowych i 6 przegubowych 18-metrowych) o wartości 111,2 mln zł.

Autobus elektryczny Urbino 12 Electric

autobus elektryczny Urbino 12

arch. UMP

Projekt „Elektryfikacja wybranych linii autobusowych w Poznaniu”, w ramach którego zakupiono 37 elektrycznych autobusów oraz infrastrukturę ładowania, uzyskał dofinansowanie w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020, oś priorytetowa VI „Rozwój niskoemisyjnego transportu zbiorowego w miastach”, działanie 6.1 „Rozwój publicznego transportu zbiorowego w miastach”.

Jednocześnie MPK Poznań Sp. z o.o. wycofało z użytkowania stare autobusy spalinowe (norma emisji spalin EURO3). Z eksploatacji wycofano 16 szt. autobusów, w tym: 7 szt. autobusów typu MAN Lion’s City (z 2005 r.), 4 szt. typu Solaris Urbino 12 (z 2004 r.), 3 szt. typu MAN NL283 (z 2004 r. i z 2005 r.), po 1 szt. typu Solaris Urbino 18 (z 2006 r.) oraz typu MAN NL223 (z 2002 r.).

W 2021 r. sfinalizowano prace związane z pozyskaniem finansowania na projekt „Ograniczenie emisji zanieczyszczeń powietrza dzięki zastosowaniu napędu wodorowego w taborze autobusów miejskich MPK Poznań Sp. z o.o.”. Na podstawie umowy podpisanej 23 grudnia z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, dotacja w wysokości 67 960 000,00 zł zostanie przeznaczona na zakup 25 sztuk autobusów. Wszystkie pojazdy, których zakładana dostawa nastąpi w 2023 r., będą wykorzystywały do napędu wyłącznie energię elektryczną wytworzoną z wodoru, będą dostosowane do przewozu osób niepełnosprawnych.

W Poznaniu funkcjonuje 28 punktów ładowania autobusów elektrycznych: 20 zlokalizowanych jest na terenie zajezdni, 5 na terenie miasta, a 3 to mobilne ładowarki.

Więcej informacji na ten temat w rozdziale Elektromobilność w Poznaniu

Modernizacja infrastruktury

W 2021 r. realizowano prace budowlano-modernizacyjne oraz projektowe infrastruktury publicznego transportu zbiorowego, m.in.:

  • przebudowa trasy tramwajowej: Kórnicka – os. Lecha – rondo Żegrze wraz z budową odcinka od ronda Żegrze do ul. Unii Lubelskiej odc. I: ul. Kórnicka – os. Lecha i Ring Łacina – wykonawca zaktualizował dokumentację projektową; dostosowano projekt i wniosek o ZRID (zezwolenie na realizację inwestycji drogowej) do aktualnej sytuacji terenowej – własności działek przyległych (zjazdy, służebność itp.); dokonano podziału zadania na rejon Ringu Łacina, który będzie procedowany ZRIDem oraz GTR (Górny Taras Rataj) procedowany tzw. Specustawą kolejową; otrzymano decyzję ZRID dla części Ringu Łacina;
  • budowa trasy tramwajowej od pętli Wilczak do Naramowic – zrealizowano całość układu torowego; zakończono zasadnicze prace dotyczące jezdni; w 2022 r. kontynuowane będą prace dot. układu chodników oraz dróg rowerowych i prace związane z zielenią;
  • budowa trasy tramwajowej na Naramowice – etap II – opracowana została koncepcja końcowa uwzględniająca uwagi wynikające z procesu konsultacji społecznych oraz opinii miejskich jednostek organizacyjnych oraz etap I wielowariantowej koncepcji alternatywnego przebiegu trasy tramwajowej na Naramowice – etap II przez ul. Winogrady;
  • przebudowa torowisk w ulicach Wierzbięcice i 28 Czerwca 1956 r. – wykonano roboty budowlane wszystkich branż w ramach przebudowy ul. Wierzbięcice;
Ulica Wierzbięcice po remoncie torowiska

widok na ul.Wierzbięcice po sakończonym remoncie torowiska

arch. PIM
  • budowa trasy tramwajowej na os. Kopernika wzdłuż ulic Arciszewskiego i Rembertowskiej – Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Poznaniu wydała decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach; realizowano umowę na funkcjonowanie strony internetowej Projektu;
  • korekta funkcjonowania układu komunikacyjnego w rejonie ronda Rataje – wykonano prace na Dworcu Rataje; przeprowadzono roboty torowe oraz drogowe na odcinku od os. Piastowskiego do węzła rozjazdowego Kórnicka; rozpoczęto roboty budowlane na ul. B. Krzywoustego, które będą kontynuowane w 2022 r.;
  • rozbudowa infrastruktury transportu publicznego w rejonie Strzeszyna i Strzeszyna Greckiego – odebrano koncepcję końcową (etap II) zintegrowanego węzła przesiadkowego Druskienicka; podpisano umowę na wykonanie koncepcji funkcjonalno-przestrzennej trasy tramwajowej na Podolany w Poznaniu i odebrano jej I etap, trwają dalsze prace projektowe; trwają również dalsze prace projektowe w zakresie opracowania Programu funkcjonalno-użytkowego nowych pętli autobusowych na Strzeszynie i Podolanach;
  • przebudowa trasy tramwajowej na odcinku od ul. Kórnickiej do os. Lecha (Odcinek I) – aktualizacja dokumentacji projektowej oraz pozyskiwanie decyzji.
Tramwaj na Naramowice – torowisko i słupy trakcyjne

na zdjęciu budowa torowiska i słupów trakcyjnych

arch. PIM

Prace wykonane w 2021 r. w ramach projektu Odnowa infrastruktury publicznego transportu zbiorowego:

  • zakup i montaż nowoczesnych napędów i układów zwrotnic oraz rejestratorów zwrotnic i modernizację układów sterowania na pętli Starołęka oraz na rondzie Śródka od strony Katedry;
  • modernizacja stacji prostownikowej Forteczna wraz ze zmianą układu zasilania na terenie zajezdni;
  • przebudowa kabli trakcyjnych w ul. Towarowa-św. Marcin w rejonie Akademii Muzycznej –  aktualizacja projektów;
  • wykonanie przebudowy układu zasilania po stronie SN-15 kV i 600 V DC stacji prostownikowej Bóżnicza oraz wymiana linii kablowych SN-15 kV realizacji: stacja Słowiańska-GPZ Cytadela i stacja Słowiańska-GPZ Sołacz oraz przebudowa układu zasilania po stronie 600 V DC stacji prostownikowej Słowiańska (w rejonie pętli tramwajowej Piątkowska) – etap I;
  • sterowanie ruchem pętla Starołęka – kanalizacja kablowa;
  • wyposażenie zwrotnicy na placu Wielkopolskim w napęd;
  • przebudowa torowiska i sieci trakcyjnej w ul. 28 Czerwca 1956 r., odcinek od ul. Krzyżowej do ul. Hetmańskiej – projektuj i buduj (projektowanie);
  • wykonanie dokumentacji projektowej przebudowy węzła most Dworcowy;
  • wykonanie dokumentacji projektowej przebudowy przystanku Politechnika, most św. Rocha, plac Bernardyński;
  • wykonanie dokumentacji projektowej dla budowy łuku na pl. Wiosny Ludów wraz z korektą układu drogowego i dostosowaniem przystanków Wrocławska do obsługi taborem 45 m oraz realizacja nakładkowego przejazdu przez pl. Wiosny Ludów;
  • wykonanie dokumentacji projektowej na przebudowę przystanku Sielska i rynek Jeżycki;
  • przebudowa przystanku Poznańska;
  • zakup smarownic stacjonarnych oraz ich montaż na: placu Wielkopolskim (2 szt.), pętlach Starołęka i Piątkowska (po 1 szt.);
  • remont torowiska na ul. Podgórnej wraz z rozjazdem;
  • przebudowa peronów Sielska kierunek Górczyn, rynek Jeżycki – dwa przystanki w ciągu ul. Dąbrowskiego;
  • przebudowa przystanku przejazdowego na pętli Sobieskiego wraz z nasadzeniami zieleni;
  • budowa studni kanalizacji sanitarnej przy PNR Dębiec;
  • budowa końcówki czołowej os. Piastowskie wraz z przebudową torowiska na wysokości przystanków os. Piastowskie;
  • wymiana przyłącza rurociągu wodociągowego do budynku PNR Dębiec;
  • budowa trójkąta torowego Sołacz – koncepcja;
  • modernizacja infrastruktury serwerowej systemu SCADA trasy Franowo;
  • przebudowa przejazdu na ul. Starołęckiej przy rondzie Starołęka (zakup materiałów);
  • przebudowa torowiska tramwajowego linii dwutorowej w ciągu Fredry i Mielżyńskiego;
  • wykonanie dokumentacji projektowej dla przystanku autobusowego przy ul. Roboczej;
  • roboty remontowe nawierzchni platform przystankowych na dworcach oraz Mieszka I;
  • modernizacja infrastruktury przystankowej w tym modernizacja wind i schodów ruchomych i montaż nowych słupków przystankowych;
  • realizacja umowy z 2020 r. dotyczącą wykonania tablic informacji pasażerskiej;
  • budowa platform przystankowych Podolany, Rycerska, Spławska, Wietrzna i Kościół Morasko;
  • wykonanie dokumentacji projektowej dla dworca autobusowego Górczyn, przystanków Ogrody, Arnikowa, Garbary, Orła Białego i Prząśniczki;
  • przebudowa budynku dworca autobusowego Rataje – dokumentacja projektowa;
  • zabudowa wnęk pod schodami PST Most Teatralny.

Usprawnienia transportu publicznego

W 2021 r. zostały zrealizowane usprawnienia komunikacji zbiorowej:

  • otwarto nową trasę tramwajową Wilczak-Włodarska, a następnie kolejny jej odcinek Włodarska – Lechicka/Naramowicka;
  • wprowadzono wydzielenie torowiska tramwajowego na ul. Głogowskiej od ul. Berwińskiego do Górczyna wraz z budową przystanku wiedeńskiego Sielska w kierunku Górczyna;
  • wybudowano przystanek wiedeński przy ul. Dąbrowskiego (przystanek Rynek Jeżycki);
Przystanek wiedeński na Rynku Jeżyckim

budowa przystanku wiedenskiego na rynku jezyckim

arch. UMP
  • uruchomiono tymczasowy buspas w ciągu al. Niepodległości na odcinku od ul. Taylora do ul. Libelta;
  • optymalizowano sterowanie sygnalizacjami świetlnymi w zakresie priorytetów dla komunikacji zbiorowej – Naramowice i rondo Rataje;
  • wprowadzono zmianę nazewnictwa wszystkich przystanków komunikacyjnych, będących przesiadkowymi na pociągi KW i PR, polegającą na unifikacji konstrukcji nazwy i dodaniu skrótu PKM – od „Poznańska Kolej Metropolitalna”. Dzięki temu znacznikowi poprawia się poziom skojarzenia topografii z możliwościami przesiadki pasażerów na najszybszy transport zbiorowy, jakim dysponuje Poznań i okolice.

Buspasy

Buspasy są przeznaczone dla:

  • autobusów;
  • taksówek;
  • rowerzystów;
  • służb komunalnych;
  • motocyklistów;
  • motorowerzystów;
  • pojazdów elektrycznych;
  • samochodów, które przewożą minimum 3 osoby.
Buspasy w Poznaniu
Od Do Długość (m) Typ Przeznaczenie
Krańcowa Michała 1 050 BUS + DOP Pas
przy wyjazd Tesco   40 BUS Pas
Szelągowska Armii Poznań 28 BUS Śluza
przed bł. Marka z Aviano Grochowe Łąki 100 BUS Pas
przed Bronowa   109 BUS Pas
przed Siewna   143 BUS Pas
pętla Garbary Grochowe Łąki 393 BUS + DOP Śluza
Długa Strzelecka 277 BUS + DOP Pas
Dominikańska Długa 600 BUS + DOP pas
przystanek Estkowskiego Szyperska 125 BUS pas
Marcinkowskiego Niepodległości 517 BUS pas
  Przepadek 12 BUS śluza
przed Hulewiczów   46 BUS pas
Mączna Nad Wierzbakiem 140 BUS + DOP pas
przed Dąbrowskiego   60 BUS pas
Litewska Kościelna 208 BUS + DOP pas
  aleja Wielkopolska 58 BUS pas
  Wawrzyńca 109 BUS pas
przed Wojska Polskiego   80 BUS pas
Żeromskiego Szpitalna 358 BUS torowisko
Szpitalna Żeromskiego 459 BUS torowisko
przy Szpitalnej   90 BUS torowisko
przed Dąbrowskiego   85 BUS pas
Kolorowa Przybyszewskiego 1 510 BUS + DOP pas
Szylinga Zeylanda 107 BUS + DOP pas
Zeylanda Przybyszewskiego 1 310 BUS + DOP pas
  Wyspiańskiego 9 BUS śluza
Marcelińska Ptasia 643 BUS pas
Roosevelta Szylinga 730 BUS torowisko
Szylinga Roosevelta 730 BUS torowisko
jezdnia N Księcia Mieszka 86 BUS śluza
jezdnia S Księcia Mieszka 70 BUS śluza
jezdnia N Księcia Mieszka 105 BUS śluza
Połabska Rylejewa 282 BUS pas
Połabska Rondo 215 BUS pas
jezdnia S Księcia Mieszka 121 BUS pas
Sosnowa pętla Dębiec 195 BUS pas
  Solidarności 41 BUS śluza
Bałtycka Smolna 100 BUS pas
  Księcia Mieszka 213 BUS pas
nad PST jezdnia N   60 BUS torowisko
nad PST jezdnia S   105 BUS torowisko
Matyi Powstańców 130 BUS torowisko
Powstańców Matyi 170 BUS torowisko
Marcelińska Wyspiańskiego 511 BUS torowisko
Wyspiańskiego Marcelińska 536 BUS torowisko
Marcelińska Bukowska 361 BUS + DOP pas
Ściegiennego przystanek 31 BUS pas
Ściegiennego przystanek 59 BUS pas
Jawornickiej Rembertowska 561 BUS pas
Mostowa Garbary 212 BUS torowisko
Cegielskiego Woźna 797 BUS + DOP pas
      BUS śluza
Kazimierza Wielkiego Wierzbowa   BUS torowisko
Wierzbowa Woźna   BUS + DOP pas
most Dworcowy Zachodnia 322 BUS torowisko
wiadukt kolejowy Piastowska 206 BUS pas
przy BP   40 BUS pas
Głogowska wyjazd z PST 225 BUS torowisko
Jordana Królowej Jadwigi 603 BUS + DOP pas
Zwierzyniecka Bukowska 288 BUS torowisko
Kaufland Mieszka I 310 BUS pas+śluza
Aquanet Wilczak 152 BUS pas+śluza
Arciszewskiego przystanek Arciszewskiego 143 BUS pas+śluza
Winogrady Armii Poznań 620 BUS + DOP pas
  Ściegiennego 35 BUS śluza
  Królowej Jadwigi 210 BUS torowisko
przyst. Czecha Wiatraczna 236 BUS torowisko
  przyst. Czecha 112 BUS torowisko
Piaseckiego Aleksandrowicz 106 BUS + DOP pas
Lechicka PdP 80 BUS pas
Bydgoska Dworzec Śródka 400 BUS + DOP  
Wiadukt Antoninek wylot z miasta 225 BUS pas
przed Dymka   20 BUS pas+śluza
przed Piwną   40 BUS pas+śluza
Wieniawskiego  Zwierzyniecka 402 BUS torowisko
Zwierzyniecka Wieniawskiego  316 BUS torowisko
Kaponiera most Teatralny 315 BUS torowisko
most Teatralny Kaponiera 370 BUS torowisko
przystanek Górecka Czechosłowacka 40 BUS śluza
Winogrady Wilczak 387 BUS pas
Głogowska Matejki 40 BUS pas
    21 330    
źródło: ZDM

 

Buspasy tymczasowe
Od Do Długość (m) Typ Przeznaczenie
Rondo Solidarności  Pasterska 283 BUS+DOP Pas
Wilczak Naramowicka 281 BUS+DOP Pas
Rondo Solidarności  Lechicka 732 BUS+DOP Pas
Murawa Naramowicka – stacja paliw 101 BUS Pas
Naramowicka – stacja paliw Murawa 85 BUS Pas
Zagrodnicza Do Alei 260 BUS+DOP Pas
    1742    
źródło: ZDM
Buspas na ulicy Garbary
buspas na ulicy Garbary w Poznaniu
arch. ZDM
Polityka Mobilności Transportowej Miasta Poznania

Polityka Mobilności Transportowej Miasta Poznania została przyjęta wraz z Planem Zrównoważonej Mobilności Miejskiej Uchwałą Rady Miasta Poznania nr L/894/VIII/2021 z dnia 6 lipca 2021 r.

Polityka Mobilności Transportowej Miasta Poznania (PMT) będąca dokumentem o charakterze ogólnym, stanowi rozwinięcie i aktualizację zapisów zawartych w Polityce Transportowej z 1999 r. – programowym dokumencie, który zapoczątkował zrównoważone podejście do rozwoju systemu transportowego miasta. Podkreślono w nim fundamentalną rolę transportu dla prawidłowego rozwoju i sprawnego funkcjonowania miasta oraz pełnienia przez Poznań funkcji metropolii. PMT ma za zadanie wskazywać kierunek w dziedzinie mobilności, w którym Miasto ma podążać w kolejnych latach. Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Miasta Poznania (PZMM), uszczegółowia zapisy PMT i jest dokumentem wykonawczym. PZMM jest opracowany dla całego Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego Poznania (Metropolia Poznań), obejmującego terytorium 23 samorządów, w tym Miasta Poznania, Powiatu Poznańskiego i 17 gmin Powiatu Poznańskiego oraz gmin: Śrem, Szamotuły, Skoki i Oborniki.

Dokumenty zawierają wszystkie aspekty transportu, które wzajemnie się przenikają. Dotyczą zagadnień transportu publicznego, w tym m.in. kolejowego, rowerowego, drogowego, kwestii parkingowych, transportu ładunków, integracji środków transportu, elektromobilności, zagospodarowania przestrzennego – rewitalizacji, technologii cyfrowych, ruchu pieszego.

Oba dokumenty, które przyjęli radni Miasta Poznania, stanowią aktualną bazę dokumentów transportowych, zarówno o charakterze strategicznym, jak i programowo-realizacyjnym. Skonsultowano projekty nowych dokumentów z mieszkańcami, pasażerami publicznego transportu miejskiego, kierowcami, rowerzystami, radami osiedli oraz ekspertami.

Wyznaczonych zostało pięć zasadniczych celów transportowych. Ma on być: dostępny, ekologiczny, bezpieczny, zrównoważony i optymalny. Podróżowanie będzie odbywało się w sposób bezpieczny, dostępny i wygodny niezależnie od pozycji społecznej, wieku. Mieszkańcy, zgodnie z własnymi potrzebami, wybiorą środek transportu w sposób odpowiedzialny dla środowiska. Zastosowane rozwiązania techniczne, infrastrukturalne czy ekonomiczne obniżą negatywny wpływ transportu na mieszkańców i środowisko. Funkcjonalny system transportowy stworzy warunki optymalne do rozwoju gospodarczego. Nastąpi pełna integracja sieci kolejowej z miejskim transportem publicznym – połączenie z planowaną obwodnicą kolejową i tworzenie nowych węzłów przesiadkowych.

Priorytetami jest stworzenie zintegrowanego systemu transportu publicznego oraz poprawa bezpieczeństwa na drodze. Kontynuowana będzie systematyczna wymiana taboru tramwajowego i autobusowego, tworzenie nowych tras i linii komunikacyjnych, niwelowanie barier w ruchu pieszym i rowerowym, rozwój Poznańskiej Kolei Metropolitalnej. Na nowych i dynamicznie rozbudowywanych osiedlach zwiększać ma się dostępność transportowa. Miejski transport publiczny będzie powiązany z dbałością o zieleń w Poznaniu i ograniczenie hałasu.

Polityka Mobilności Transportowej Miasta Poznania jest dokumentem wyznaczającym kierunki rozwoju w dziedzinie transportu, w sposób strategiczno-polityczny, jednakże główny nacisk kładzie na mieszkańca miasta – uczestnika podróży – pasażera. Samo pojęcie transportu ulega przekształceniu, a tradycyjne granice między pojazdem, infrastrukturą i użytkownikiem stają się coraz mniej wyraźne. Obecnie środki transportu nie znajdują się w centrum uwagi, w dużej mierze z powodu zwiększonej łączności i automatyzacji. To użytkownik, w coraz większym stopniu, znajduje się w centrum znacznie bardziej elastycznego i zintegrowanego systemu mobilności. Oprócz szeregu danych dotyczących różnych wskaźników i mierników zawartych w przedmiotowym dokumencie, które mają wspomagać proces monitorowania polityki mobilności i jej wdrażania, zasadniczym elementem jest dążenie do zadowolenia mieszkańców-pasażerów z systemu transportowego. Takie podejście sugeruje zmianę nazwy z Polityki Transportowej (uchwalonej w 1999 r.) na Politykę Mobilności Transportowej. Ponadto taki kierunek rozwoju i działań oraz nomenklatury wynika z dokumentów unijnych.

Licznik rowerzystek i rowerzystów

W 2021 r. w Poznaniu funkcjonowało 8 liczników rowerzystek i rowerzystów: przy przystanku pl. Wolności, dwa liczniki na Wartostradzie, po jednym na ul. Grunwaldzkiej i ul. Dolna Wilda oraz trzy na ul. Naramowickiej.

Licznik rowerzystek i rowerzystów przy pl. Wolności

na zdjęciu rowerzysta i licznik rowerowy na placu Wolności

arch. UMP

Najwięcej rowerzystek i rowerzystów skorzystało z Wartostrady Zachodniej. Umiejscowiony tam licznik zarejestrował niespełna 360 tys. przejazdów, a licznik na placu Wolności ponad 321 tys. W tym samym czasie obok licznika na ul. Grunwaldzkiej przejechało ponad 280 tys., na Wartostradzie Wschodniej ponad 158 tys., na ul. Naramowickiej/Ugory Wschodnie ponad 44 tys., na ul. Naramowickiej/Ugory Zachodnie ponad 31 tys., a na ul. Naramowickiej/Serbskiej prawie 21 tys. cyklistów.

Od 1 stycznia do 31 grudnia 2020 r. liczniki zarejestrowały 1 433 514 przejazdów. Liczby pokazują, że cykliści chętnie korzystają z tego środka transportu i jest on popularny szczególnie w miesiącach wiosenno-letnich.

Licznik z wyglądu przypomina wysoką szafkę wyposażoną w 2 ekrany wyświetlające liczbę osób podróżujących rowerem danego dnia oraz całkowitą liczbę poruszających się rowerem od momentu uruchomienia urządzenia.

Centrum Sterowania Ruchem

W 2021 r. w Poznaniu funkcjonowało Centrum Sterowania Ruchem, które nadzoruje działanie Inteligentnego Systemu Transportowego (ITS), utrzymanie urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego i kontroluje pracę sygnalizacji świetlnej.

Do zadań Centrum Sterownia Ruchem należy:

  • analizowanie istniejącej organizacji ruchu w zakresie ITS i jej efektywności;
  • opracowywanie i wdrażanie zmian w programach sygnalizacji świetlnych;
  • współpraca w zakresie ITS i bezpieczeństwa ruchu z innymi organami zarządzającymi ruchem, zarządami dróg i kolei, policją i innymi jednostkami;
  • prowadzenie analizy natężenia ruchu drogowego – badanie ruchu i przeprowadzanie jego analiz;
  • aktualizowanie programów elementów ITS;
  • zdalne oddziaływanie na pracę elementów ITS;
  • bieżące kontrolowanie pracy ITS w zakresie awarii;
  • identyfikowanie i realizowanie priorytetów dla pojazdów komunikacji zbiorowej;
  • nadzorowanie systemu informującego użytkowników sieci o: natężeniu ruchu wraz z informacją o alternatywnych trasach przejazdu, wolnych miejscach parkingowych, utrudnieniach w ruchu;
  • wprowadzanie modyfikacji programów i parametrów sterowania eliminujących problemy ruchowe.

System informacji pasażerskiej

Miasto Poznań systematycznie i konsekwentnie podnosi standard transportu publicznego, rozbudowując systemy informacji pasażerskiej.

Tablice Informacji Pasażerskiej (TIP) są dużym udogodnieniem dla pasażerów. Dzięki nim oczekujący na przystanku są na bieżąco informowani o odjazdach pojazdów poszczególnych linii w czasie rzeczywistym. Od 2021 r. na TIP pojawiają się także informacje na temat utrudnień dla danego kursu oraz ich przyczyn.

W systemie funkcjonuje 185 tablic na terenie aglomeracji poznańskiej, w tym 165 w Poznaniu (155 na przystankach i 10 na dworcach).

W dużej części pojazdów wprowadzono usprawnienia umożliwiające publikację komunikatów o nadchodzących zmianach na wewnętrznych tablicach LCD. Wzorem tablic przystankowych jest to komunikat, którego treść przewijana jest na pasku w dolnej części tablicy. Dzięki temu można dotrzeć z aktualnymi informacjami również do pasażerów korzystających z przystanków, na których nie ma jeszcze tablic elektronicznych.

Tablica Informacji Pasażerskiej

tablica informacji pasazerskiej pokazująca godziny odjazdów na Rondzie Kaponiera

arch. UMP

W Poznaniu dostępny jest Systemem Informacji Pasażerskiej AMS. Na cyfrowych ekranach w wiatach przystankowych – Digital Citylight AMS – pasażerowie mogą śledzić w czasie rzeczywistym położenie wszystkich autobusów i tramwajów, które kursują do i z danego przystanku. Aby zobaczyć mapę poruszających się pojazdów miejskiego transportu publicznego, wystarczy nacisnąć przycisk „zobacz więcej” na przystanku. W ten sposób każdy, kto jest na przystanku, może zobaczyć, gdzie jest jego autobus lub tramwaj i w miarę potrzeb zmienić plan podróży.

System Informacji Pasażerskiej AMS jest dostępny na następujących przystankach w Poznaniu:

  • pl. Wiosny Ludów na ulicy Strzeleckiej (kierunek Królowej Jadwigi), przystanek tramwajowy;
  • Wrocławska na ulicy Podgórnej (kierunek Al. Marcinkowskiego), przystanek tramwajowy;
  • most Teatralny na ulicy Dąbrowskiego (kierunek Ogrody), przystanek tramwajowy;
  • most Teatralny na ulicy Roosevelta (kierunek Pułaskiego), przystanek autobusowy;
  • Poznań Główny na placu Dworcowym (przystanek odjazdowy), przystanek autobusowy;
  • Poznań Główny na ulicy Matyi (kierunek Wierzbięcice), przystanek tramwajowy;
  • Wielka na ulicy Garbary (kierunek Estkowskiego), przystanek autobusowy;
  • rondo Rataje na ulicy Krzywoustego (kierunek centrum), przystanek tramwajowy;
  • Fredry na ulicy Fredry (kierunek most Teatralny), przystanek tramwajowy.

Miejsca parkingowe

Udostępnianie informacji o miejscach parkingowych i naprowadzanie na wolne miejsca parkingowe powoduje:

  • mniejszą liczbę samochodów jeżdżących w poszukiwaniu miejsc parkingowych w centrum, co przekłada się na mniejsze zatłoczenie ulic;
  • możliwość wcześniejszego zaplanowania podróży do centrum;
  • wykorzystywanie udostępnianych danych przez programistów systemów nawigacyjnych.

Przejścia dla pieszych

Zwiększenie bezpieczeństwa osób z dysfunkcjami wzroku to najważniejszy cel instalacji urządzeń akustycznych na sygnalizatorach świetlnych. Ułatwiają im one samodzielne pokonanie przejścia dla pieszych.

Miasto sukcesywnie wyposaża sygnalizacje świetlne w sygnalizacje dźwiękowe. Urządzenia takie działają m.in. na: Alejach Solidarności (os. Zwycięstwa), ul. Grunwaldzkiej (przy ul. Marszałkowskiej), skrzyżowaniu ulic J. Piłsudskiego i Inflanckiej; ulicach Serbska i Wilczak a także na przejściu dla pieszych przy przystanku tramwajowym Os. Rzeczpospolitej.

Sygnalizacja akustyczna działa w godzinach 7:00-20:00.

Efektem realizowanych w 2021 r. działań jest poprawa bezpieczeństwa i komfortu pieszych w kilkunastu miejscach w mieście, m.in. kontynuowano priorytetowe działania związane z doświetlaniem przejść dla pieszych, dzięki czemu korzystający z nich piesi są lepiej widoczni.

W 2021 r. doświetlenie przejść dla pieszych zostało wykonane w dwunastu miejscach, a realizacja trzynastej lokalizacji nastąpi na początku 2022 r.:

  • ul. Głuszyna 127;
  • ul. Głuszyna w pobliżu OSIR;
  • ul. Sypniewo 32;
  • ul. Malwowa w rejonie skrzyżowania ulic Żonkilowej i Malwowej;
  • ul. Brzask w rejonie skrzyżowania ul. Brzask i ul. Sierakowskiej;
  • ul. Swoboda przy Szkole Podstawowej nr 88;
  • ul. Radojewo 20;
  • ul. Naramowicka przy skrzyżowaniu z ul. Widłakową;
  • ul. Umultowska – przejście na łączniku z Naramowicami na przedłużeniu ulicy Łużyckiej wzdłuż Lasku Piątkowskiego/Rezerwatu Żurawiniec;
  • ul. Stróżyńskiego w pobliżu szkoły;
  • ul. Za Cytadelą przy skrzyżowaniu z ul. Brandstaettera;
  • ul. Szczepankowo przy skrzyżowaniu z ul. Roślinną;
  • ul. Kościelna w rejonie stacji paliw.