Od marca 2017 r. zadania w zakresie ochrony praw lokatorów realizowane są przez Pełnomocniczkę Prezydenta Miasta Poznania ds. Interwencji Lokatorskich.

Do zadań Pełnomocniczki Prezydenta ds. Interwencji Lokatorskich należy m.in.:

  • reprezentowanie Prezydenta w kontaktach z organizacjami społecznymi, instytucjami, stowarzyszeniami działającymi na rzecz lokatorów;
  • upowszechnianie i promowanie działań edukacyjnych wśród najemców i wynajmujących dotyczących zasad najmu lokali mieszkalnych i ochrony praw lokatorów;
  • promowanie we współpracy z Gabinetem Prezydenta realizowanych programów mieszkaniowych, również z użyciem dostępnych środków społecznego przekazu;
  • organizowanie i prowadzenie konferencji oraz szkoleń z zakresu ochrony praw lokatorów dla jednostek i organizacji zapewniających bezpieczeństwo lokatorom;
  • aktywny udział w analizowaniu obowiązujących przepisów prawa pod kątem ochrony praw lokatorów;
  • rozwiązywanie konfliktowych sytuacji między najemcami lokali a wynajmującymi, w szczególności tych lokali, które pochodzą z niepublicznego zasobu mieszkaniowego;
  • podejmowanie uzasadnionych interwencji w ochronie praw lokatorów wspólnoty samorządowej Miasta Poznania;
  • wsparcie lokatorów w ich słusznych oczekiwaniach wobec Miasta Poznań w zakresie najmu lokali.

Działalność Pełnomocniczki opierała się na współpracy w niezbędnym zakresie z Rzecznikiem Praw Obywatelskich i innymi organami państwa, współpracy z organizacjami społecznymi, organizacjami pozarządowymi, stowarzyszeniami oraz innymi instytucjami, które działają na rzecz lokatorów i pomocy lokatorom w kontaktach z wynajmującymi oraz z instytucjami zewnętrznymi, tj. organami ścigania, sądami, komornikami, dostawcami mediów

Skala podjętych działań przedmiotowych i podmiotowych

W związku z panująca pandemią COVID-19 i wynikającymi z tego zmianami w organizacji pracy Urzędu Miasta Poznania Pełnomocniczka Prezydenta ds. Interwencji Lokatorskich podejmowała, w miarę możliwości, szereg działań mających na celu realizowanie powierzonych zadań, tj. m.in.:

  • w ramach dyżurów przyjęła ok. 200 osób osobiście oraz w ramach porad i interwencji telefonicznych odbyła ok. 800 rozmów;
  • uczestniczyła w posiedzeniach Komisji ds. opiniowania list mieszkaniowych oraz Komisji ws. najmu socjalnego lokali ze wsparciem, reprezentując wnioskodawców i wspierając ich dążenia do zmiany trudnej sytuacji mieszkaniowej;
  • brała czynny udział w pracach nad wprowadzeniem zmian do przepisów prawa miejscowego dotyczącego wynajmowania lokali z zasobu komunalnego Miasta Poznania, w tym w przygotowaniu zmian do uchwały nr XIX/322/VIII/2019 Rady Miasta Poznania z dnia 19 listopada 2019 r. w sprawie zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu Miasta Poznania;
  • uczestniczyła w licznych spotkaniach dotyczących spraw lokalowych i pomocy prawnej lokatorkom i lokatorom oraz brała udział w mediacjach związanych z rozwiązywaniem konfliktów między najemcami a wynajmującymi w prywatnym zasobie mieszkaniowym;
  • uczestniczyła w rozprawach sądowych dotyczących postępowania w sprawach tzw. „czyścicieli kamienic” oraz nielegalnych eksmisji lub występowała jako świadek w prowadzonych postępowaniach przygotowawczych;
  • przeprowadziła kilkadziesiąt interwencji związanych z udaremnieniem nielegalnych eksmisji, łamaniem praw lokatorów czy też uniemożliwiania dostępu do podstawowych mediów; interwencje dotyczyły lokali mieszkalnych znajdujących się w zasobie prywatnym oraz lokalach socjalnych ze wsparciem, m.in. w budynkach przy ulicach: Zeylanda, Głogowskiej, Pogodnej, Krasińskiego, Starołęckiej, Lwa, Obornickiej, Jawornickiej, 28 czerwca 1956 r., Szamarzewskiego, Długiej;
  • wielokrotnie w mediach lokalnych i ogólnopolskich edukowała najemców i wynajmujących o ich prawach i obowiązkach wynikających z Ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i zmianie Kodeksu cywilnego oraz aktów prawnych obowiązujących przede wszystkim w trakcie trwania pandemii, jak np. ustawa antyprzemocowa, tarcze antykryzysowe;
  • informowała na łamach profilu zawodowego, na platformie Facebook o możliwościach uzyskania pomocy mieszkaniowej w Poznaniu, zmianach prawa, ważnych wydarzeniach w zakresie mieszkalnictwa, dostępności usług oferowanych przez Miasto Poznań oraz możliwościach uzyskania pomocy w sytuacjach kryzysowych;
  • uczestniczyła w spotkaniach grupy roboczej URBACT dotyczących problematyki bezdomności.

Pełnomocniczka Prezydenta ds. Interwencji Lokatorskich podczas wykonywania swoich zadań współpracowała m.in. z: Policją, Strażą Miejską, Miejskim Centrum Interwencji Kryzysowej, Inspektorem Nadzoru Budowlanego, Zespołem ds. przeciwdziałania przemocy, Izbą Komorniczą, Miejskim Ośrodkiem Pomocy Rodzinie, Poznańskim Centrum Świadczeń, zespołami kuratorskimi, Aquanet, Zarządem Komunalnych Zasobów Lokalowych, Poznańskim Towarzystwem Budownictwa Społecznego, organizacjami pozarządowymi: Wielkopolskim Stowarzyszeniem Lokatorów, Diakonijną Spółką Zatrudnienia, Caritasem, Zupą na Głównym, Fundacją Inicjowania Rozwoju Społecznego, Barką.

Osiągnięte efekty i ocena udzielonej pomocy

Pełnomocniczka Prezydenta ds. Interwencji Lokatorskich, dzięki prowadzonym działaniom przyczyniła się do podniesienia świadomości mieszkańców Poznania w zakresie posiadanych praw związanych z wynajmowaniem lokali, co w rezultacie pozwoliło na podejmowanie, zarówno przez właścicieli lokali mieszkalnych, jaki i osoby wynajmujące, działań zgodnych z prawem.

Zadania wykonywane przez Pełnomocniczkę ds. Interwencji Lokatorskich pozwoliły na odstąpienie od przeprowadzenia kilkudziesięciu eksmisji oraz pomogły przywrócić możliwość korzystania w lokalu z mediów (gaz, prąd, woda), a osoby i rodziny (szczególnie seniorzy) doświadczające przemocy poczuły się bezpieczniej w swoim miejscu zamieszkania.

Ponadto Pełnomocniczka Prezydenta ds. Interwencji Lokatorskich, w 2020 r. w ramach realizowanych zadań:

  • wspierała samorząd, policję i inne instytucje w sytuacjach związanych z „czyszczeniem kamienic” i nielegalnych eksmisjach;
  • współpracowała i wspierała organizacje pozarządowe, zaangażowane w działania związane ze wsparciem lokatorów w zasobie prywatnym i komunalnym;
  • popularyzowała wiedzę na temat praw lokatorów;
  • przyczyniła się do zminimalizowania ryzyka wykluczenia społecznego;
  • wspierała mieszkańców Poznania w pozyskaniu lokalu socjalnego, socjalnego ze wsparciem, mieszkalnego z zasobów komunalnych;
  • przyczyniła się do wprowadzenia zmian w zapisach prawa miejscowego w zakresie zwiększenia dostępności mieszkań z zasobu komunalnego.