Według ewidencji księgowej powierzchnia gruntów stanowiących własność i współwłasność Miasta Poznania w jego granicach administracyjnych wynosi 96,6 km². Wartość księgowa brutto gruntów stanowiących własność i współwłasność Miasta Poznania, znajdujących się w granicach administracyjnych miasta, wynosi 12 234,1 mln zł.
Wartość księgowa gruntów Miasta Poznania w 2020 r.
Według ewidencji księgowej na koniec 2020 r. powierzchnia gruntów stanowiących własność i współwłasność Miasta Poznania, znajdujących się w granicach administracyjnych miasta, wynosi 96,6 km². Wartość księgowa gruntów stanowiących własność i współwłasność Miasta Poznania znajdujących się w granicach administracyjnych wynosi 12 234 077 157,02 zł (w tym grunty nieobciążone prawem użytkowania wieczystego, trwałego zarządu i użytkowania zajmują powierzchnię 71,5 km², a grunty obciążone ww. prawami powierzchnię 25,07 km²).
Grunty stanowiące własność i współwłasność Miasta Poznania znajdujące się poza granicami administracyjnymi miasta obejmują powierzchnię 0,5 km², a ich wartość księgowa wynosi 17 973 456,83 zł.
Całkowita wartość księgowa brutto gruntów na koniec 2020 r. w odniesieniu do 2019 r. uległa zwiększeniu o 0,04%, przy czym wartość gruntów w ewidencji bilansowej zmniejszyła się o 0,09%, natomiast wartość gruntów w ewidencji pozabilansowej, obejmujących grunty Miasta Poznania oddane w użytkowanie i przekazane w trwały zarząd, wzrosła o 0,63%.
W ewidencji bilansowej zwiększyła się wartość gruntów będących własnością lub współwłasnością Miasta Poznania (o 0,52%) oraz wartość brutto gruntów obcych w użytkowaniu wieczystym (o 5,77%). Zmniejszeniu uległa natomiast wartość gruntów oddanych w użytkowanie wieczyste (o 3,93%) oraz wartość gruntów własnych łącznie z prawem użytkowania wieczystego (o 25,10%).
W ewidencji pozabilansowej wzrosła wartość gruntów Miasta oddanych w trwały zarząd (o 0,87%), natomiast zmniejszeniu uległa wartość księgowa gruntów oddanych w użytkowanie oraz zwykły zarząd (o 0,01%).
Struktura własności gruntów Miasta Poznania w 2020 r.
W strukturze własności gruntów największy odsetek – 73,52% powierzchni i 75,64% wartości – stanowią grunty będące własnością Miasta Poznania nieobciążone prawem użytkowania wieczystego, użytkowania i trwałego zarządu. Zajmują one powierzchnię 71,4 km² o łącznej wartości księgowej 9,3 mld zł.
Stosunkowo duży udział – 11,69% powierzchni i 4,47% wartości – mają grunty Miasta oddane w użytkowanie wieczyste, których powierzchnia wynosi 11,4 km², a wartość księgowa 548,1 mln zł, oraz grunty Miasta oddane w trwały zarząd (7,44% powierzchni i 13,12% wartości), których powierzchnia wynosi 7,2 km², a wartość księgowa 1,6 mld zł.
Grunty oddane w użytkowanie i zwykły zarząd – 6,68% powierzchni i 5,06% wartości – zajmują powierzchnię 6,5 km², a ich wartość księgowa to 619,8 mln zł.
Pozostałe formy własności, tj.: grunty własne łącznie z prawem użytkowania wieczystego i grunty obce w użytkowaniu wieczystym stanowią 0,67% powierzchni i 1,71% wartości księgowej ogółu gruntów znajdujących się w ewidencji księgowej KSAT.
Według stanu na koniec 2020 r. Miasto Poznań jest właścicielem 36 624 działek gruntu, z tego:
- 35 083 działki są w całości własnością Miasta Poznania;
- w 1 541 działkach Miasto posiada udziały.
Grunty stanowiące własność Miasta Poznania oddane w użytkowanie wieczyste w 2020 r.
Do użytkowników wieczystych, którzy zgodnie z ewidencją księgową KSAT posiadają największą powierzchnię gruntów w użytkowaniu wieczystym, należą:
- spółki handlowe – 30,56%;
- spółdzielnie mieszkaniowe – 26,48%;
- państwowe osoby prawne – 16,96%;
- stowarzyszenia – 12,49%.
Największą wartością księgową gruntów oddanych w użytkowanie wieczyste, zgodnie z ewidencją księgową, charakteryzują się:
- spółdzielnie mieszkaniowe – 37,85%;
- stowarzyszenia – 17,19%;
- spółki handlowe – 15,71%;
- osoby fizyczne – 10,91%.
Grunty Miasta Poznania w 2020 r. obciążone prawem trwałego zarządu
Wśród miejskich jednostek organizacyjnych posiadających największą wartościowo i obszarowo powierzchnię gruntów stanowiących własność Miasta Poznania w trwałym zarządzie wyróżniają się:
- zakłady budżetowe gospodarki komunalnej – 53,19% powierzchni i 41,49% wartości;
- jednostki budżetowe oświaty – 31,52% powierzchni i 46,80% wartości.
Grunty Miasta Poznania w 2020 r. oddane w użytkowanie i zwykły zarząd
Wśród użytkowników posiadających największą powierzchnię w użytkowaniu i zwykłym zarządzie charakteryzujących się jednocześnie największą wartością księgową znajdują się:
- Polski Związek Działkowców – 95,25% powierzchni i 90,23% wartości,
- Zakład Opieki Zdrowotnej – Poznań Nowe Miasto – 2,13% powierzchni i 7,24% wartości.
Przychody i rozchody w ewidencji bilansowej gruntów
Wzrost wartości księgowej gruntów stanowiących własność i współwłasność Miasta Poznania w 2020 r. nastąpił z tytułu:
- zakupu gruntu od osoby fizycznej i prawnej;
- komunalizacji, tj. decyzji Wojewody Wielkopolskiego stwierdzającej nieodpłatne nabycie przez Miasto Poznań mienia Skarbu Państwa;
- zamiany nieruchomości;
- wygaszenia prawa trwałego zarządu;
- nabycia gruntu w drodze postanowienia o nabyciu spadku;
- nabycia gruntu pod drogi z mocy prawa, (tj. z art. 98 ust. 1 ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami, decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego, z art. 73 ust. 1 ustawy z 13 października 1998 r. – przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną);
- zrzeczenia lub wygaszenia prawa użytkowania/zwykłego zarządu;
- darowizny lub w drodze nieodpłatnego przekazania nieruchomości;
- nabycia w wyniku przekształcenia gruntów Skarbu Państwa, których użytkownikiem wieczystym było Miasto Poznań.
Zwiększenie wartości księgowej gruntów obcych w użytkowaniu wieczystym spowodowane było nabyciem przez Miasto Poznań prawa użytkowania wieczystego na gruncie Skarbu Państwa w drodze zamiany nieruchomości i zakupu od osób fizycznych i prawnych.
Na zwiększenie wartości księgowej gruntów Miasta oddanych w użytkowanie wieczyste miały wpływ:
- nabycie gruntu w użytkowanie wieczyste na podstawie przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami;
- komunalizacja, tj. nieodpłatne nabycie mienia Skarbu Państwa.
Podstawowe przeznaczenie gruntów nabywanych w 2020 r. przez Miasto Poznań to:
- budowa nowych dróg i zwiększanie przepustowości już istniejących szlaków komunikacyjnych;
- działalność związana z zagospodarowaniem terenów zieleni;
- działalność sportowa i rekreacyjna;
- mieszkalnictwo;
- leśnictwo.
Zmniejszenie wartości księgowej gruntów stanowiących własność i współwłasność Miasta Poznania w 2020 r. nastąpiło z tytułu:
- sprzedaży gruntu osobie fizycznej lub prawnej;
- oddania gruntu w trwały zarząd miejskim jednostkom organizacyjnym;
- zniesienia współwłasności;
- zasiedzenia nieruchomości;
- zwrotu nieruchomości osobom fizycznym w związku z ich roszczeniami wobec Miasta Poznania;
- zamiany nieruchomości gruntowej;
- unieważnienia lub uchylenia decyzji administracyjnej;
- oddania gruntu w użytkowanie wieczyste;
- zbycia gruntu na rzecz Skarbu Państwa pod rozbudowę drogi krajowej lub wojewódzkiej.
Wartość księgowa gruntów własnych łącznie z prawem wieczystego użytkowania uległa zmniejszeniu głównie w wyniku przekształcenia prawa użytkowania wieczystego gruntu w prawo własności na mocy ustawy z 20 lipca 2018 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów (Dz.U. 2018 poz. 1716 z późn. zm.) oraz sprzedażą udziałów w gruncie.
Zmniejszenie wartości księgowej gruntów obcych w użytkowaniu wieczystym nastąpiło z tytułu komunalizacji i przekształcania gruntów Skarbu Państwa, których użytkownikiem wieczystym było Miasto Poznań.
Zmniejszenie wartości księgowej gruntów Miasta oddanych w użytkowanie wieczyste nastąpiło z tytułu:
- przekształcenia prawa użytkowania wieczystego gruntu w prawo własności na mocy ustawy z 20 lipca 2018 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów (Dz.U. 2018 poz. 1716 z późn. zm.),
- nabycia przez Miasto Poznań prawa użytkowania wieczystego.
Grunty Miasta Poznania w 2020 r. według ich przeznaczenia użytkowego
Z dniem 1 stycznia 2018 r. została wprowadzona nowa klasyfikacja środków trwałych (Dz.U. 2016 poz.1864), która spowodowała zmiany nazw grupowania środków trwałych, zmianę zakresu grupowania przez przeniesienie części zakresu z jednego grupowania do drugiego, scalenie dwóch lub więcej grupowań w jedno oraz przekodowanie grupowań.
Według tej klasyfikacji w zakresie gruntów ujętych w ewidencji bilansowej Miasta Poznania największy odsetek stanowią:
- pod kątem wartości księgowej:
- drogi – 40,53%;
- grunty orne – 11,81%;
- tereny mieszkaniowe – 9,31%;
- pod kątem zajmowanej powierzchni:
- lasy – 26,07%;
- drogi – 19,84%;
- grunty orne – 18,46%.