Rok 2020 był kolejnym rokiem wdrażania Strategii Rozwoju Miasta Poznania 2020+.

Wizja strategiczna

Przedstawiona w Strategii Rozwoju Miasta Poznania 2020+ wizja nakreśla pożądany obraz miasta we wszystkich istotnych wymiarach jego rozwoju i brzmi następująco: „Poznań w 2030 roku jest wielopokoleniową wspólnotą ludzi zamieszkujących zielone, przyjazne i dobrze skomunikowane osiedla. Jego mieszkańcy – przedsiębiorczy i zaangażowani społecznie, realizujący swoje marzenia i aspiracje – są zadowoleni z warunków życia, jakie stwarza im miasto oraz dumni z tego, że jest ono rozpoznawane w kraju i za granicą dzięki swojemu dziedzictwu historycznemu, kulturowemu i akademickości oraz współczesnym, wyjątkowym osiągnięciom. Sprzyjający klimat biznesowy oraz polityka społecznej spójności umożliwiają wszystkim mieszkańcom pełne włączenie się w życie miasta”.

Priorytety strategiczne

Strategia Rozwoju Miasta Poznania 2020+ została opracowana zgodnie z metodologią tworzenia programów rozwoju. Dokument wyznacza 5 priorytetów rozwoju Poznania jako ośrodka metropolitalnego. Priorytety stanowiące syntezę potrzeb i oczekiwań poznanianek i poznaniaków, odnoszą się do różnych aspektów funkcjonowania miasta i jakości życia. Są to:

  • Silna Metropolia (rozwijać spójność Metropolii Poznań oraz zwiększać jej rolę na arenie międzynarodowej poprzez rozwój powiązań instytucjonalno-gospodarczych w sieciach regionalnych, krajowych i globalnych);
  • Nowoczesna przedsiębiorczość (rozwijać w Poznaniu zróżnicowaną, silną i nowoczesną gospodarkę);
  • Zielone, mobilne miasto (uczynić Poznań „zielonym”, ekomobilnym miastem, które posiada łatwo dostępne dla wszystkich tereny zieleni oraz przyjazny dla środowiska zrównoważony transport);
  • Przyjazne osiedla (zapewnić mieszkańcom wysoką jakość życia w ramach osiedli posiadających własny, wyjątkowy charakter);
  • Wspólnotowość i dialog społeczny (tworzyć nowe i rozwijać istniejące mechanizmy, formy wsparcia i działania pozwalające mieszkankom i mieszkańcom na odpowiedzialne współdecydowanie o rozwoju miasta).

Uszczegółowieniem priorytetów są kierunki interwencji (36), z których każdy zawiera działania strategiczne (163). Stanowią one wytyczne do dalszych działań dla władz lokalnych i instytucji mających wpływ na rozwój Poznania.

Działania rozwojowe Miasta powinny być podporządkowane wartościom zapisanym w Misji Strategii:

  • otwartość – wolność myśli i działań, zaczynająca się od samopoznania i prawdy, a dążąca do tworzenia uczciwej wspólnoty;
  • współodpowiedzialność – będąca istotą otwartości; to wspólne zobowiązanie i zgodność dążeń, a także odpowiedzialność za słabszych, wykluczonych;
  • współtworzenie – wspólne tworzenie miasta musi być oparte na wzajemnym zaufaniu, dialogu, kreatywności i ciągłym dążeniu do poprawy.

Kluczowe zadania strategiczne

Głównym elementem wdrożeniowym strategii jest 55 kluczowych zadań, które zostały wskazane na podstawie propozycji przekazanych przez wydziały Urzędu Miasta Poznania, jednostki organizacyjne oraz spółki, w których Miasto Poznań posiada udziały. Są to w większości zadania wielkoskalowe i do ich realizacji niezbędne jest zaangażowanie wielu podmiotów i jednostek.

Zadania kluczowe przypisane zostały do poszczególnych priorytetów:

Silna Metropolia

Priorytet „Silna Metropolia” odgrywa ważną rolę w kształtowaniu funkcji metropolitalnych Poznania. Przewiduje w perspektywie długookresowej wzrost pozycji Metropolii Poznań w relacjach krajowych i międzynarodowych oraz coraz bardziej efektywną współpracę wewnątrz aglomeracji poznańskiej, w tym m.in. poprawę dostępności transportowej. Do największych zadań realizowanych w ramach priorytetu w 2020 r. należały m.in.:

  • zwiększanie spójności i dostępności Metropolii Poznań:
    • zwiększenie liczby połączeń w ramach Poznańskiej Kolei Metropolitalnej (PKM) do 8, w tym najnowsze połączenie do Kościana; Miasto corocznie dofinansowuje PKM; 
    • działania związane z przedsięwzięciami kolejowymi mającymi wpływ na funkcjonowanie transportu w mieście, w tym dostosowanie obwodnicy towarowej do ruchu pasażerskiego, rewitalizacja „starego” dworca kolejowego Poznań Główny, opiniowanie wstępnego Studium Wykonalności Poznańskiego Węzła Kolejowego z rozważeniem możliwości nowego połączenia w kierunku Tarnowa Podgórnego poprzez Lotnisko Ławica, przebiegu Kolei Dużych Prędkości w kierunku zachodnim oraz budowy trzeciego toru pomiędzy stacjami Poznań Główny a Poznań Wschód, co znacznie usprawni ruch kolejowy na terenie aglomeracji poznańskiej;
    • przygotowanie studium wykonalności dla projektu „Budowa zintegrowanego węzła transportowego Grunwaldzka, w miejscu przejazdu przez linię kolejową E20”; 
    • kontynuacja prac przy budowie skrzyżowania bezkolizyjnego z linią kolejową nr 354 w ciągu ulic Lutyckiej i Golęcińskiej;
  • rozbudowa układu transportowego miasta o znaczeniu ponadlokalnym, m.in.: 
    • poprawa układu komunikacyjnego ronda Rataje;
    • budowa skrzyżowania bezkolizyjnego z linią kolejową nr 354 w ciągu ulic Lutyckiej i Golęcińskiej;
    • rozbudowa ul. Gdyńskiej do Centralnej Oczyszczalni Ścieków zlokalizowanej na terenie gminy Czerwonak;
    • przebudowa mostu Lecha w ciągu drogi krajowej nr 92;
  • projekty związane z kulturą i ochroną zabytków: 
    • prace koncepcyjne i przygotowawcze do budowy nowej siedziby Teatru Muzycznego oraz nowego Muzeum Powstania Wielkopolskiego 1918-1919;
    • prace nad odnawianiem fortyfikacji miejskich;
    • projekt „Tu się wszystko zaczęło – ekspozycja świadectw początków państwowości polskiej na Ostrowie Tumskim w Poznaniu”;
    • projekt Centrum Szyfrów Enigma przy ul. Święty Marcin;
    • wdrażanie zasad zagospodarowania przestrzeni publicznej ulic Starego Miasta w oparciu o Uchwałę Rady Miasta Poznania o utworzeniu Parku Kulturowego Stare Miasto;
  • projekty związane ze sportem:
    • modernizacja Toru Regatowego Malta i przystosowanie do organizacji imprez o znaczeniu międzynarodowym, takich jak Mistrzostwa Europy w Wioślarstwie;
    • koncepcja modernizacji Hali Widowiskowo-Sportowej „Arena”;
  • organizacja imprez targowych: 
    • nowe wydarzenia targowe;
    • zwiększenie i modernizacja powierzchni wystawienniczej Międzynarodowych Targów Poznańskich (MTP);
    • poprawa oferty parkingowej dla gości MTP;
  • wspieranie szkolnictwa wyższego, które obejmowało m.in.: 
    • udzielanie dotacji, grantów, nagród naukowych;
    • przekazywanie gruntów miejskich pod nowe obiekty szkół wyższych.

Wartość kluczowych zadań projektowych wpływających na realizację priorytetu „Silna Metropolia” wyniosła w 2020 r. 92,9 mln zł (środki z budżetu Miasta). We wdrażanie priorytetu zainwestowane zostały ponadto środki innych partnerów, w tym spółek, w których Miasto posiada udziały, oraz instytucji i podmiotów zewnętrznych.

Nowoczesna przedsiębiorczość

Realizacja priorytetu „Nowoczesna przedsiębiorczość” zakłada m.in. wspieranie infrastruktury dla przedsięwzięć dających nowe miejsca pracy oraz rozwoju lokalnych firm w kierunku innowacyjności.

W 2020 r. realizowane były m.in.:

  • w ramach Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych, m.in.:
    • rozbudowa Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego;
    • realizacja projektów: „Wyposażenie placówek oświatowych w nowoczesny i wysokospecjalistyczny sprzęt technologiczny na terenie MOF Poznania”, „Modernizacja wraz z wyposażeniem Zespołu Szkół Zawodowych nr 6 im. Joachima Lelewela w Poznaniu”, „Kwalifikacje zawodowe kluczem do sukcesu – wspieramy rozwój kształcenia zawodowego w Miejskim Obszarze Funkcjonalnym Poznania”, „Podwyższenie kompetencji z zakresu matematyki i informatyki przez licealistów Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego Poznania”;
  • przez spółkę Międzynarodowe Targi Poznańskie Sp. z o.o.: 
    • unowocześnianie infrastruktury wystawienniczo-kongresowej, w tym modernizacja i rozbudowa pawilonów targowych nr 6, budowa parkingu wielopoziomowego – etap I, przystosowanie pomieszczeń w budynku po byłej restauracji Mc Donald’s do potrzeb galerii fotograficznej, przebudowa elewacji pawilonu PCC wraz z budową zadaszenia wejścia „B”, budowa ekranów Led w Holu Wschodnim;
    • przeanalizowanie możliwości montażu paneli fotowoltaicznych w pawilonie PCC, pawilonie 5 i Holu Wschodnim;
    • rozbudowa infrastruktury i usług IT m.in. o portal buypoland.pl promujący polskich producentów na rynkach zagranicznych.

Łączne nakłady z budżetu Miasta Poznania na zadania projektowe realizowane w ramach priorytetu „Nowoczesna przedsiębiorczość” w 2020 r. wyniosły 6,8 mln zł. Znaczący udział w realizacji zadań miały działania spółki Międzynarodowe Targi Poznańskie Sp. z o.o. (20,7 mln zł poniesionych na rozbudowę infrastruktury targowej i kongresowej) oraz środki Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych.

Zielone, mobilne miasto

Priorytet „Zielone, mobilne miasto” zakłada usprawnienie ruchu transportowego w mieście poprzez przebudowę głównego układu transportowego i zwiększenie roli transportu zbiorowego oraz ekologicznego.

W 2020 r. realizowane były m.in.:

  • w układzie transportowym: 
    • prace nad budową połączenia tramwajowego Naramowic z centrum miasta;
    • przebudowa kolejnych odcinków ul. Święty Marcin w ramach realizacji Programu Centrum I;
    • przebudowa trasy tramwajowej na Ratajach (os. Lecha – rondo Żegrze) oraz budowa nowej trasy tramwajowej w ul. Unii Lubelskiej;
    • prace projektowe nad budową nowej linii tramwajowej w ul. Ratajczaka w ramach Programu Centrum II;
    • prace nad przebudową układu transportowego na Wildzie (ulice Wierzbięcice i 28 Czerwca 1956 r.) oraz układu komunikacyjnego rondo Rataje;
  • w zakresie unowocześniania i wymiany taboru transportu zbiorowego: 
    • wprowadzenie do użytkowania 6 szt. najnowszych autobusów elektrycznych zeroemisyjnych typu Solaris Urbino 12 Electric;
    • budowa stacji ładowania;
    • uspokojenie ruchu samochodowego w centrum: realizacja projektu „Budowa systemu parkingów Park&Ride w Poznaniu – etap II”;
    • rozszerzanie Strefy Płatnego Parkowania, w tym przebudowa ulic na obszarze Strefy Płatnego Parkowania oraz opracowanie projektów organizacji ruchu i parkowania w związku z poszerzeniem strefy na obszar osiedli Wilda i św. Łazarz;
    • rozbudowa infrastruktury m.in. w ciągu ulic: Dolna Wilda, Grunwaldzka, Mieszka I;
    • opracowanie koncepcji spójnej sieci buspasów oraz innych usprawnień dla transportu zbiorowego;
  • w zakresie infrastruktury pieszej i rekreacyjnej: 
    • rewitalizacja Parku Drwęskich, Parku im. A. Wodziczki, parku przy ul. Browarnej, placu zabaw w Parku im. ks. Tadeusza Kirschke; 
    • realizacja wieloletnich programów: „Rewaloryzacja zieleni parkowej w Śródmieściu”, „Program ratowania starych, cennych drzew z przyrodniczego i społecznego punktu widzenia oraz nasadzenia nowych w aglomeracji poznańskiej”;
    • prace nad rozbudową ciągu pieszo-rowerowego „Wartostrada”;
    • prace koncepcyjne nad kładką pieszo-rowerową łączącą Berdychowo z Chwaliszewem oraz Wildę z Ratajami;
    • prace m.in. nad zagospodarowaniem poznańskich jezior oraz oczyszczaniem cieków wodnych;
  • w ramach ochrony środowiska: 
    • działania wspierające likwidację źródeł niskiej emisji w budynkach indywidualnych, program likwidacji kotłów grzewczych na paliwo stałe w zasobie komunalnym;
    • poprawa efektywności energetycznej miejskiej infrastruktury (m.in. termomodernizacja budynków komunalnych i oświatowych);
    • rozbudowa miejskiej sieci ciepłowniczej, wodociągowej i kanalizacyjnej.

Koszty realizacji zadań projektowych w ramach priorytetu ponoszone przez Miasto Poznań (szacowane na podstawie budżetu) wyniosły w 2020 r. 221,4 mln zł. Znaczącą kwotę na ten cel wydatkowały także inne jednostki, w tym spółki z udziałem Miasta i podmioty prywatne.

Przyjazne osiedla

Priorytet „Przyjazne osiedla” ma na celu zapewnienie mieszkankom i mieszkańcom poznańskich osiedli wysokiej jakości życia, a także wyeksponowanie wyjątkowego i niepowtarzalnego charakteru każdego osiedla.

W 2020 r. realizowano:

  • w ramach działań obejmujących szkolnictwo: 
    • budowę szkoły na Strzeszynie (prace przygotowawcze);
    • rozbudowę Szkoły Podstawowej nr 62 przy ul. Druskienickiej wraz z pomieszczeniami na potrzeby Biblioteki Raczyńskich, budowę sali gimnastycznej z częścią dydaktyczną przy Szkole Podstawowej nr 68 na os. Jana III Sobieskiego, modernizację budynków (etap II) oraz instalacji elektrycznej i teletechnicznej III Liceum Ogólnokształcącego, budowę sali gimnastycznej przy Zespole Szkół z Oddziałami Sportowymi nr 1 wraz z miejscami postojowymi i ogrodzeniem, modernizację i rozbudowę przedszkola nr 121, budowę łącznika w Zespole Szkół Ogólnokształcących nr 2, modernizację budynku Poznańskiej Szkoły Chóralnej, budowę sali gimnastycznej wraz z łącznikiem przy Szkole Podstawowej nr 59; 
    • prace modernizacyjne budynków i doposażenie szkół w różnych rejonach miasta w celu poprawy warunków nauczania oraz pełnienia przez szkoły funkcji lokalnych osiedlowych centrów sportowych i rekreacyjnych;
  • w ramach działań w zakresie kultury, sportu i rekreacji prowadzono: 
    • projekt „Renowacja i adaptacja Fortu VII w Poznaniu dla zachowania dziedzictwa kulturowego”;
    • prace modernizacyjne kompleksu Golęcin;
    • modernizację Ośrodka Przywodnego Rataje, budowę Parku Rekreacji Starołęka Mała;
  • działania rewitalizacyjne obejmujące m.in.: 
    • prace rewaloryzacyjne placu Kolegiackiego;
    • prace projektowe i przygotowawcze w ramach projektu „Rewaloryzacja przestrzeni płyty Starego Rynku w Poznaniu wraz z przekształceniem fragmentu bloku śródrynkowego (ul. Jana Baptysty Quadro) w pasaż kultury”;
    • przebudowę Rynku Łazarskiego;
    • renowację zabytkowych kamienic miejskich oraz obiektów zabytkowych o walorach turystycznych;
  • w ramach działań na rzecz zwiększenia dostępności mieszkań: 
    • inwestycje w przygotowanie nowych terenów pod budownictwo mieszkaniowe;
    • oddanie do użytku 50 mieszkań komunalnych w 6 budynkach przy ul. Darzyborskiej 17-17 E oraz kontynuowanie budowy kolejnych budynków przy ul. Hulewiczów;
    • projekt „Mieszkania wspomagane – treningowe w mieście Poznań”.

Łączne nakłady z budżetu Miasta Poznania na kluczowe zadania projektowe w 2020 r. realizowane w ramach priorytetu „Przyjazne osiedla” wyniosły 74,2 mln zł. Dodatkowo znaczący udział w realizacji priorytetu miały, nieuwzględnione w podsumowaniu rzeczowym i finansowym, działania spółki Zarząd Komunalnych Zasobów Lokalowych Sp. z o. o.

Wspólnotowość i dialog społeczny

Celem priorytetu „Wspólnotowość i dialog społeczny” jest budowanie świadomego i silnego społeczeństwa, w tym dialogu społecznego i partycypacji publicznej.

W 2020 r. :

  • w ramach budowania dialogu społecznego realizowane były: 
    • kampanie edukacyjne, informacyjne, wizerunkowe dla usprawnienia i uatrakcyjnienia komunikacji z mieszkankami i mieszkańcami;
    • konsultacje społeczne, którymi objęte było m.in. programowanie wieloletnie, planowanie przestrzenne, realizacja inwestycji drogowych i transportowych;
    • projekt Centrum Inicjatyw Lokalnych, w ramach którego w 2020 r. zrealizowano 103 inicjatywy oddolne mieszkanek i mieszkańców;
    • Poznański Budżet Obywatelski, w ramach którego w 2020 r. wybrano do realizacji na następny rok 34 projekty za kwotę 21 mln zł;
  • kontynuowano projekty polepszające jakość obsługi w Urzędzie Miasta Poznania i miejskich jednostkach organizacyjnych, w tym polepszenie dostępu do usług (w tym elektronicznych) i informacji oraz dostosowywanie miejskich obiektów do potrzeb osób o ograniczeniach w przemieszczaniu się;
  • wdrażano rozwiązania w ramach polityki senioralnej, polepszające warunki przemieszczania się w przestrzeni miejskiej oraz zwiększające dostępność usług dla osób starszych;
  • w ramach infrastruktury z zakresu pomocy społecznej i ochrony zdrowia realizowane były działania polegające na: 
    • pracach przy budowie nowej siedziby dla Domu Pomocy Społecznej przy ul. Bukowskiej;
    • rozbudowie budynku Zakładu Opiekuńczo-Leczniczego i Rehabilitacji przy ul. Mogileńskiej o nowe skrzydło;
    • finansowaniu zakupów sprzętu i wyposażenia poznańskich szpitali;
    • prowadzeniu akcji i działań profilaktycznych dotyczących zdrowego trybu życia i profilaktyki badań.

Nakłady finansowe na realizację zadań projektowych w ramach priorytetu „Wspólnotowość i dialog społeczny” w 2020 r. wyniosły 63,2 mln zł.

Łączna wartość wszystkich zadań projektowych realizowanych przez Miasto Poznań w 2020 r. mających bezpośredni wpływ na wdrażanie Strategii Rozwoju Miasta Poznania 2020+ wyniosła prawie 459 mln zł. Są to wyłącznie środki wydatkowane z budżetu Miasta. Znaczącą część inwestycji realizowały i realizują także inne podmioty i instytucje:

  • spółki z udziałem Miasta, które realizują zadania własne w imieniu Miasta;
  • jednostki zewnętrzne, w tym inne jednostki samorządu terytorialnego i ich organizacje, instytucje, instrumenty;
  • przedsiębiorstwa państwowe;
  • firmy i osoby prywatne działające na rzecz rozwoju Poznania.