W 2019 r. Miasto Poznań zapewniło 4,9 tys. miejsc w różnych formach opieki nad dziećmi w wieku do lat 3, jak żłobki, kluby dziecięce czy dzienni opiekunowie, zarówno w placówkach publicznych, jak i dofinansowując miejsca zorganizowane przez podmioty niepubliczne.
Miejsca i formy opieki nad dziećmi
W 2019 r. w Poznaniu rodzice i opiekunowie dzieci do lat 3 mieli do dyspozycji łącznie 4,9 tys. miejsc zorganizowanych w różnych formach instytucjonalnej opieki nad dziećmi w wieku do lat 3, obejmujących żłobki, kluby dziecięce oraz dziennych opiekunów.
Miasto Poznań prowadziło 15 żłobków z 1,3 tys. miejsc. W 2019 r. na Strzeszynie uruchomiony został nowy Żłobek „Niezapominajka”, funkcjonujący w ramach Zespołu Żłobków nr 2. W nowym żłobku udostępniono 60 miejsc, na których utworzenie Miasto Poznań otrzymało środki finansowe z rządowego programu „Maluch+”.
Ponadto w Poznaniu działały 93 żłobki niepubliczne (3,2 tys. miejsc), 8 klubów dziecięcych (144 miejsca) oraz 41 dziennych opiekunów (219 miejsc).
Żłobek “Niezapominajka”
arch. UMP
Rekrutacja do żłobków publicznych i niepublicznych odbywała się za pomocą internetowego Systemu „Nabór”.
Wydatki na opiekę żłobkową w 2019 r. w Poznaniu wyniosły 38,7 mln zł, w tym ponad 14,5 mln zł stanowiło dofinansowanie Miasta Poznania przekazane na utrzymanie 2,1 tys. miejsc w żłobkach niepublicznych (600 zł na jedno miejsce) oraz zapewnienie trwałości projektów unijnych.
Przeciętny miesięczny koszt utrzymania 1 miejsca w żłobku publicznym w 2019 r. wyniósł 1,4 tys. zł. Opłaty uiszczane przez rodziców dzieci pokrywały 30,1% kosztów. W 2019 r. utrzymano system zróżnicowanej odpłatności w żłobkach publicznych stanowiący wsparcie dla rodzin w trudnej sytuacji finansowej.
W szczególnych sytuacjach rodzicom lub opiekunom dziecka Miasto Poznań, za pośrednictwem Poznańskiego Centrum Świadczeń, wypłacało Poznańskie Świadczenie Żłobkowe w wysokości 600 zł. W 2019 r. udzielono 1,5 tys. takich świadczeń.
Działania na rzecz poprawy jakości opieki żłobkowej
Miasto Poznań realizuje „Poznański program opieki nad dziećmi w wieku do lat 3 na lata 2016-2020”. Głównymi celami programu są:
- zwiększenie dostępności opieki nad dziećmi
- opracowanie i wdrożenie standardów jakości opieki i edukacji dla dzieci do lat 3 oraz systemu monitoringu i ewaluacji jakości pracy różnych form opieki żłobkowej
- wsparcie rodziców dzieci do lat 3 w wychowaniu i opiece
- upowszechnianie wśród mieszkańców i mieszkanek Poznania wiedzy na temat opieki i wychowania dzieci w wieku do lat 3
W 2019 r. Instytut Małego Dziecka rozpoczął proces wdrażania „Standardów jakości opieki dla dzieci do lat 3 w żłobkach”. Proces obejmował przeprowadzenie szkoleń dla kadry kierowniczej, a także opiekunek (po jednej) z każdego oddziału we wszystkich żłobkach publicznych, zorganizowanie seminariów upowszechniających standardy żłobkowe dla wszystkich opiekunek zatrudnionych w publicznych żłobkach. Każda z uczestniczek otrzymała egzemplarz opracowanego dokumentu, a także „Program opiekuńczo-edukacyjny dla żłobków i klubów dziecięcych” opracowany przez IMD. Dodatkowo przygotowany został informator „Standardy jakości opieki dla dzieci do 3 lat w żłobkach”. Zakładany efekt wdrażanego procesu to podniesienie jakości opieki w 15 publicznych żłobkach.
W 2019 r. Miasto Poznań we współpracy z Uniwersytetem SWPS oraz Kliniką SWPS zorganizowało konferencję „O dzieciach i nastolatkach w kontekście ich rozwoju i relacji z rodzicami” na tematy m.in. dotyczące: kształtowania poczucia wartości u dziecka, stosowania kar lub nagród wobec dzieci, wyznaczania granic, by szanować potrzeby dziecka i rodzica, budowania więzi z nastolatkiem i problemów, które towarzyszą nastolatkom. Konferencja odbyła się w ramach Poznańskich Dni Rodziny, a udział w niej wzięło 130 osób.
We współpracy z Warsztatami Agaty, Polskim Towarzystwem Chorób Nerwowo-Mięśniowych oddział w Poznaniu oraz Semantika sp. z.o.o. w 2019 r. zorganizowano szkolenia dla kadry opiekuńczej pracującej w żłobkach, klubach dziecięcych i dziennych opiekunów.
Inwestycje w placówkach żłobkowych
W ramach wsparcia z rządowego programu „Maluch+” w 2019 r. Miasto Poznań utworzyło 21 miejsc opieki w żłobku publicznym „Balbinka” oraz otrzymało środki na funkcjonowanie 357 miejsc w 15 żłobkach publicznych utworzonych w ramach programu „Maluch” w latach 2011-2012 i 2018.
Miasto Poznań w ramach projektu „Poprawa dostępu do usług opieki nad dziećmi do lat 3 na terenie miasta Poznania”, wspartego z Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2014-2020 (WPRO) w wysokości 2,1 mln zł, utworzyło w 2019 r. łącznie 25 dodatkowych miejsc opieki w 2 żłobkach niepublicznych, tj. Kaczka Dziwaczka i Kolorowy Domek. W 2019 r. zakończono realizację tego projektu (rozpoczętego w 2017 r.). W tym czasie utworzono w żłobkach łącznie 84 miejsca, które przez kolejne 2 lata Miasto Poznań jest zobowiązane utrzymać. Grupę docelową projektu stanowili rodzice/opiekunowie, w tym pracujące osoby z niepełnosprawnością, doświadczające trudności na rynku pracy w związku ze sprawowaną opieką nad dzieckiem do lat 3.
W celu poprawy sytuacji kobiet na rynku pracy lub podjęcia przez nie zatrudnienia, Miasto Poznań kontynuowało realizację rozpoczętego w 2018 r. projektu „Poprawa dostępu do usług opieki nad dziećmi zagrożonymi niepełnosprawnością do lat 3 na terenie miasta Poznania”. W 2019 r. zakończono projekt, w efekcie którego utworzono 18 miejsc opieki żłobkowej dla najmłodszych dzieci. Dzieci zostały objęte opieką oraz wsparciem specjalistów m.in. fizjoterapeuty oraz logopedy. Opłata za opiekę oraz wyżywienie wynosiła 200 zł miesięcznie. Projekt został zrealizowany we współpracy ze Stowarzyszeniem Bartek – organizacją posiadającą doświadczenie w działaniach wspierających dzieci z niepełnosprawnościami, jak również ich rodziców. Program ten wsparty został dotacją z WRPO w wysokości 533,8 tys. zł, w ramach której Miasto jest również odpowiedzialne za zapewnienie trwałości projektu przez kolejne 2 lata.
Miejsca w żłobkach w Poznaniu
W 2019 r. zrealizowano także inne działania, finansowane ze środków własnych Miasta Poznania, mające na celu poprawę warunków opieki w żłobkach miejskich, obejmujące m.in. modernizację i zakupy wyposażenia w następujących placówkach:
- Zespół nr 1 – opracowanie dokumentacji projektowo-kosztorysowej termomodernizacji budynku Żłobka „Balbinka”
- Zespół nr 3 – zakup sprzętu pralniczego
- Zespół nr 4 – modernizacja polegająca na ociepleniu Żłobka „Żurawinka”, zakup i montaż zabawek ogrodowych w Żłobku „Przemko”