W styczniu 2017 r. została uchwalona Strategia Rozwoju Miasta Poznania 2020+.

Wizja strategiczna

Przedstawiona w Strategii Rozwoju Miasta Poznania 2020+ wizja nakreśla pożądany obraz miasta we wszystkich istotnych wymiarach jego rozwoju i brzmi następująco: „Poznań w 2030 roku jest wielopokoleniową wspólnotą ludzi zamieszkujących zielone, przyjazne i dobrze skomunikowane osiedla. Jego mieszkańcy – przedsiębiorczy i zaangażowani społecznie, realizujący swoje marzenia i aspiracje – są zadowoleni z warunków życia, jakie stwarza im miasto, oraz dumni z tego, że jest ono rozpoznawane w kraju i za granicą dzięki swojemu dziedzictwu historycznemu, kulturowemu i akademickości oraz współczesnym, wyjątkowym osiągnięciom. Sprzyjający klimat biznesowy oraz polityka społecznej spójności umożliwiają wszystkim mieszkańcom pełne włączenie się w życie miasta”.

Priorytety strategiczne

Strategia Rozwoju Miasta Poznania 2020+ została opracowana zgodnie z metodologią tworzenia programów rozwoju. Dokument wyznacza 5 priorytetów rozwoju Poznania jako ośrodka metropolitalnego. Priorytety te, stanowiące syntezę potrzeb i oczekiwań poznaniaków, odnoszą się do różnych aspektów funkcjonowania miasta i jakości życia mieszkańców. Są to:

  • Silna Metropolia (rozwijać spójność Metropolii Poznań oraz zwiększać jej rolę na arenie międzynarodowej poprzez rozwój powiązań instytucjonalno-gospodarczych w sieciach regionalnych, krajowych i globalnych)
  • Nowoczesna przedsiębiorczość (rozwijać w Poznaniu zróżnicowaną, silną i nowoczesną gospodarkę)
  • Zielone, mobilne miasto (uczynić Poznań „zielonym”, ekomobilnym miastem, które posiada łatwo dostępne dla wszystkich tereny zieleni oraz przyjazny dla środowiska zrównoważony transport)
  • Przyjazne osiedla (zapewnić mieszkańcom wysoką jakość życia w ramach osiedli posiadających własny, wyjątkowy charakter)
  • Wspólnotowość i dialog społeczny (tworzyć nowe i rozwijać istniejące mechanizmy, formy wsparcia i działania pozwalające mieszkańcom na odpowiedzialne współdecydowanie o rozwoju miasta)

Uszczegółowieniem priorytetów są bardziej precyzyjne obszary aktywności Miasta, poszeregowane w kierunki interwencji (36), które to z kolei dzielą się dodatkowo na działania strategiczne (163). Stanowią one wytyczne do dalszych działań dla władz lokalnych i instytucji mających wpływ na rozwój Poznania.
Wszelkie działania Miasta w tym zakresie powinny być podporządkowane wartościom zapisanym w misji Strategii:

  • otwartość – wolność myśli i działań, zaczynająca się od samopoznania i prawdy, a dążąca do tworzenia uczciwej wspólnoty
  • współodpowiedzialność – będąca istotą otwartości; to wspólne zobowiązanie i zgodność dążeń, a także odpowiedzialność za słabszych, wykluczonych
  • współtworzenie – wspólne tworzenie Miasta musi być oparte na wzajemnym zaufaniu, dialogu, kreatywności i ciągłym dążeniu do poprawy.

Kluczowe zadania strategiczne

Głównym elementem wdrożeniowym Strategii jest 55 kluczowych zadań, które zostały wskazane na podstawie propozycji przekazanych przez wydziały Urzędu Miasta Poznania, jednostki organizacyjne oraz spółki, w których Miasto Poznań posiada udziały. Są to w większości zadania wielkoskalowe i do ich realizacji niezbędne jest zaangażowanie wielu podmiotów i jednostek.

Silna Metropolia

Priorytet ten odgrywa ważną rolę w kształtowaniu funkcji metropolitalnych Poznania. Przewiduje w perspektywie długookresowej m.in. poprawę dostępności transportowej Metropolii Poznań poprzez

  • integrację systemów transportowych we wszystkich gminach Metropolii, w tym realizację dużych inwestycji:
    • rozbudowa portu lotniczego Ławica
    • budowa węzłów przesiadkowych
    • rozbudowa układu komunikacyjnego miasta o znaczeniu ponadlokalnym
  • wspieranie powstania kolei metropolitalnej i kolei dużych prędkości.

Do największych zadań realizowanych w ramach priorytetu w 2017 r. należą m.in.:

  • połączenia kolejowe:
    • przebudowa budynku dworca Poznań Garbary oraz przygotowania do opracowania koncepcji przebudowy poznańskiego węzła kolejowego polegającej m.in. na budowie trzeciego toru pomiędzy stacjami Poznań Główny a Poznań Wschód, która znacznie usprawniłaby ruch kolejowy na terenie aglomeracji (zadania PKP SA)
    • prace nad rozbudową systemu kolei metropolitalnej wraz z węzłami przesiadkowymi i przystankami kolejowymi. Miasto Poznań odpowiada w szczególności za część dotyczącą organizacji ruchu transportu autobusowego i tramwajowego oraz budowę parkingów Park&Ride
    • projekt Poznańskiej Kolei Metropolitalnej, w ramach którego pomiędzy gminami metropolii Poznań a Urzędem Marszałkowskim zawarto porozumienia o wspólnym finansowaniu projektu. Rozpoczęcie realizacji tego przedsięwzięcia planowane jest na czerwiec 2018 r.
    • prace koncepcyjne nad utworzeniem węzłów komunikacyjnych „Grunwaldzka” (projekt realizowany wraz z gminą Komorniki, przy stacji kolejowej Poznań Junikowo) oraz węzłem przesiadkowym „Strzeszyn” przy stacji kolejowej o tej samej nazwie
  • przebudowa miejskiego układu transportowego o znaczeniu ponadlokalnym, m.in.:
    • poprawa układu komunikacyjnego ronda Rataje
    • przebudowa drogi krajowej nr 92 (ul. Lutycka wraz z węzłem Koszalińska)
    • rozbudowa ul. Gdyńskiej do Centralnej Oczyszczalni Ścieków zlokalizowanej na terenie gminy Czerwonak
    • przebudowa mostu Lecha
  • projekt zagospodarowania obszaru Wolnych Torów. W 2017 r. trwały rozmowy Miasta z PKP Polskie Linie Kolejowe SA, będącą właścicielem większości tego terenu, na temat propozycji zagospodarowania. Teren ten ma stać się ważnym centrum usługowo-mieszkalno-komunikacyjnym miasta i Metropolii
  • projekty kulturalne:
    • prace koncepcyjne nad utworzeniem nowej siedziby Teatru Muzycznego oraz Wielkopolskiego Muzeum Niepodległości
    • prace nad odnawianiem fortyfikacji miejskich
    • projekt „Tu się wszystko zaczęło”
    • projekt Centrum Szyfrów „Enigma” przy ul. Święty Marcin
    • prace nad utworzeniem parku kulturowego w Poznaniu
  • organizacja imprez targowych:
    • zwiększenie powierzchni wystawienniczej MTP
    • poprawa oferty parkingowej dla gości MTP
    • prace nad przekazaniem MTP hali widowiskowo-sportowej “Arena”.

Wspieranie szkolnictwa wyższego obejmowało m.in.:

  • udzielanie drobnych dotacji, grantów, nagród naukowych
  • przekazywanie gruntów miejskich pod nowe obiekty uczelniane.

Wartość zadań kluczowych wpływających na relację priorytetu „Silna Metropolia” wyniosła w 2017 r. 35,6 mln zł środków z budżetu Miasta. Ponadto, zainwestowane zostały środki innych partnerów, w tym spółek, w których Miasto posiada udziały oraz instytucji i podmiotów zewnętrznych.

Nowoczesna przedsiębiorczość

Realizacja priorytetu „Nowoczesna przedsiębiorczość” zakłada m.in. wspieranie budowy infrastruktury służącej przedsięwzięciom dającym nowe miejsca pracy, w tym m.in.:

  • przygotowanie terenów inwestycyjnych i obiektów (uzbrojenie terenów objętych Kostrzyńsko-Słubicką Specjalną Strefą Ekonomiczną, czy rozbudowa Poznańskiego Parku Technologiczno-Przemysłowego)
  • wspieranie lokalnych aktywności biznesowych, w tym startupów, czy działalności zaawansowanej technologicznie.

W 2017 r. realizowane były m.in.:

  • przez spółkę Wielkopolskie Centrum Wspierania Inwestycji Sp. z o.o.:
    • projekt „Rozwój Poznańskiego Parku Technologiczno-Przemysłowego poprzez specjalistyczne usługi doradcze wspierające Instytucje Obsługi Biznesu oraz funkcjonalne włączenie Budynku 400 w struktury PPTP”
    • projekt inkubatora przedsiębiorczości
    • projekt przestrzeni coworkingowej Strefa Pracy Wspólnej „+jeden”, udostępnianej na innowacyjne inicjatywy
  • w ramach Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych  m.in. rozbudowa Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego
  • przez spółkę Międzynarodowe Targi Poznańskie Sp. z o.o.:
    • przebudowa i modernizacja pawilonu nr 15
    • modernizacja pawilonów nr 6 i 6A
    • koncepcja parkingu wielopoziomowego na terenie MTP.

Łączne nakłady budżetowe Miasta Poznania na projekty realizowane w priorytecie „Nowoczesna przedsiębiorczość” wyniosły 10,7 mln zł w 2017 r. Dodatkowo znaczący udział w jego realizacji miały działania spółek Międzynarodowe Targi Poznańskie Sp. z o.o. oraz Wielkopolskie Centrum Wspierania Inwestycji Sp. z o.o..

Zielone, mobilne miasto

Priorytet ten zakłada usprawnienie ruchu transportowego w mieście poprzez:

  • przebudowę głównego układu komunikacyjnego
  • zwiększenie roli transportu zbiorowego oraz transportu ekologicznego.

W 2017 r. Miasto Poznań pozyskało dofinansowanie unijne projektów budowy nowych tras tramwajowych:

  • łączących Naramowice z centrum miasta
  • w ul. Unii Lubelskiej
  • w ramach programu „Centrum II” w ul. Ratajczaka
  • przebudowy tras:
    • na Ratajach (ul. Kórnicka – os. Lecha – rondo Żegrze)
    • na Wildzie (ulice Wierzbięcice i 28 Czerwca 1956 r.)
    • na Jeżycach (ul. Dąbrowskiego).

Realizowano m.in.:

  • program „Poznań Rataje – Franowo” obejmujący dokończenie przebudowy Trasy Katowickiej
  • program zakupu nowego taboru transportu zbiorowego (podpisano umowę na zakup 50 niskopodłowych tramwajów Moderus Gamma), w tym 15 autobusów z napędem elektrycznym
  • dalsze rozszerzenie Strefy „Tempo 30”
  • budowę parkingu Park&Ride przy przystanku „Szymanowskiego”
  • rozszerzanie Strefy Płatnego Parkowania
  • prace zmierzające do integracji systemów transportowych w ramach Metropolii Poznań
  • uchwalono „Program Rowerowy Miasta Poznania na lata 2017-2022 z perspektywą do 2025 r.” obejmujący rozbudowę miejskiej sieci dróg rowerowych (zakłada utworzenie siatki głównych dróg, uzupełnionych o trasy łącznikowe i dojazdowe) wraz z infrastrukturą towarzyszącą (np. stacje roweru miejskiego, stacje naprawy rowerów)
  • stosowanie ułatwień dla autobusów („buspasy”) i innych pojazdów dopuszczonych („DOP”), do których zaliczają się m.in. pojazdy uprzywilejowane, taksówki oraz pojazdy, w których znajdują się co najmniej 3 osoby (ul. Warszawska, ul. Mostowa, ul. Garbary, ul. Droga Dębińska) polegające na wydzielaniu specjalnych pasów ruchu w jezdni.

W ramach rozwoju terenów zieleni i nadbrzeżnych w 2017 r. m.in.:

  • rozpoczęto budowę Parku Rataje
  • zakończono budowę Parku Stare Koryto Warty
  • prowadzono prace w zakresie zagospodarowania terenów nad rzeką Wartą, obejmujące m.in.:
    • kontynuację prac nad rozbudową ciągu pieszo-rowerowego „Wartostrada”
    • zagospodarowanie starego koryta Warty
    • prace koncepcyjne nad:
      • kładką pieszo-rowerową łączącą Berdychowo z Chwaliszewem
      • modernizacją Łazienek rzecznych i Dziecińca Pod Słońcem, na którą zostało przyznane dofinansowanie unijne
  • prace m.in. nad zagospodarowaniem poznańskich jezior: Rusałka, Strzeszyńskiego i Kierskiego (projekt Plażojada) oraz oczyszczaniem cieków wodnych.

Prace z zakresu ochrony środowiska koncentrowały się na:

  • działaniach wspierających likwidację źródeł niskiej emisji z gospodarstw domowych indywidualnych
  • poprawie efektywności energetycznej miejskiej infrastruktury (m.in. termomodernizacja budynków komunalnych i oświatowych)
  • rozbudowie miejskiej sieci ciepłowniczej, wodociągowej i kanalizacyjnej
  • unowocześnianiu systemu gospodarki odpadami.

W ramach działań w zakresie ochrony i godnych warunków życia zwierząt wolno żyjących i bezdomnych w 2017 r. prowadzono m. m.in.:

  • prace nad projektem budowy nowego schroniska dla zwierząt
  • rozbudowę Ogrodu Zoologicznego
  • rozwój Palmiarni.

Koszty realizacji zadań projektowych w ramach priorytetu ponoszone przez Miasto Poznań, szacowane na podstawie budżetu, wyniosły w 2017 r. 258,1 mln zł. Podobną kwotę wydatkowały inne jednostki, w tym miejskie spółki, czy podmioty prywatne.

Przyjazne osiedla

Priorytet ma na celu zapewnienie mieszkańcom poznańskich osiedli wysokiej jakości życia, a także wyeksponowanie wyjątkowego i niepowtarzalnego charakteru każdego osiedla. Realizacja tych założeń polegać będzie głównie na:

  • tworzeniu warunków do rozwoju aktywizacji społecznej
  • budowie tożsamości lokalnej
  • wspieraniu inicjatyw oddolnych, stymulujących budowanie lokalnej oferty kulturalnej, sportowo-rekreacyjnej i usług społecznych na osiedlach, poprzez np. dofinansowanie projektów wskazanych przez samych mieszkańców jako ważnych dla lokalnej społeczności sąsiedzkiej
  • udostępnianie przestrzeni publicznej i lokali komunalnych na lokalne działania i inicjatywy społeczne, kulturalne oraz promujące zdrowy tryb życia i lokalne rzemiosło.

W 2017 r. w ramach działań dotyczących szkolnictwa:

  • kontynuowana była budowa nowych szkół i przedszkoli na szybko rozwijających się osiedlach mieszkaniowych na:
    • Umultowie (Zespół Szkół, którego budowa rozpoczęła w 2017 r.)
    • Strzeszynie (kontynuowana budowa Zespołu Szkolno-Przedszkolnego)
  • prowadzone były prace modernizacyjne budynków i doposażenie szkół w różnych rejonach miasta, w celu poprawy warunków nauczania oraz uczynienia ze szkół lokalnych osiedlowych centrów sportowych i rekreacyjnych
  • realizowano projekty mające na celu podniesieniu jakości kształcenia w poznańskich szkołach, jak np. „Uczeń z pasją”, który uzyskał finansowanie unijne.

W ramach działań w zakresie kultury, sportu i rekreacji prowadzono m.in.:

  • prace modernizacyjne:
    • obiektu wielofunkcyjnego w parku Kasprowicza
    • hali lekkoatletycznej przy ul. Warmińskiej
    • areny sportów walki przy ul. Reymonta
  • prace dokumentacyjne modernizacji basenu na osiedlach Piastowskim i Zwycięstwa
  • inwestycje i doposażenie istniejących placówek kultury
  • działania mające na celu zwiększenie dostępności kultury poprzez tworzenie lokalnych centrów kultury.

W ramach zapewnienia i poprawy bezpieczeństwa w 2017 r. Miasto:

  • kontynuowało rozszerzanie zasięgu Monitoringu Wizyjnego
  • dofinansowywało poprawę warunków bytowych służb odpowiedzialnych za bezpieczeństwo (Państwowej Straży Pożarnej i Ochotniczej Straży Pożarnej) poprzez budowę nowych obiektów i wyposażanie oraz finansowało modernizację Komisariatu Policji Poznań Stare Miasto.

Działania rewitalizacyjne obejmowały m.in.:

  • aktywizację rejonu ul. Święty Marcin z I etapem Programu Centrum
  • uchwalenia Gminnego Programu Rewitalizacji zakładającego  działania aktywizacyjne m.in. w Śródmieściu, na terenach poprzemysłowych (jak np. obszaru Jeżyce-Północ, gdzie rozpoczęto prace nad koncepcją zagospodarowania na cele mieszkaniowe, czy dawnej zajezdni tramwajowej na ul. Madalińskiego, która ma stać się muzeum techniki i komunikacji)
  • prace przygotowawcze przebudowy:
    • płyty Starego Rynku
    • pl. Kolegiackiego
    • Rynku Łazarskiego.

W 2017 r. w ramach polityki mieszkaniowej miasta:

  • uchwalono dokument „Polityka Mieszkaniowa Miasta Poznania na lata 2017-2027” mający na celu przygotowanie nowych terenów pod budownictwo mieszkaniowe oraz kształtowanie instrumentów wspierania rynku mieszkaniowego dla osób o niższych dochodach
  • w ramach budownictwa komunalnego duże inwestycje prowadził Zarząd Komunalnych Zasobów Lokalowych SA; trwała m.in. budowa nowych bloków przy ul. Dymka i na Zawadach, rozpoczęto budowę bloku przy ul. Biskupińskiej, a pod koniec roku oddano do użytku mieszkania przy ul. Bolka
  • Miasto rozwijało instrumenty pomocowe skierowane dla określonych grup społecznych, jak np. seniorów czy absolwentów uczelni
  • dynamicznie rozwijało się budownictwo mieszkaniowe komercyjne.

Łączne nakłady budżetowe Miasta Poznania na zadania projektowe w 2017 r. realizowane w ramach priorytetu „Przyjazne osiedla” wyniosły 79,2 mln zł.

Wspólnotowość i dialog społeczny

Celem priorytetu jest budowanie świadomego i silnego społeczeństwa, w tym dialog społeczny i partycypacja publiczna.
W 2017 r. w ramach budowania dialogu społecznego realizowane były:

  • konsultacje społeczne, którymi objęte jest programowanie wieloletnie, a także planowanie przestrzenne, czy realizacja dużych i mniejszych inwestycji (drogowych czy transportowych)
  • pilotażowy program „Centrum Inicjatyw Lokalnych”, który wspiera sektor NGO w zakresie wsparcia działalności na rzecz mieszkańców Poznania
  • projekt „Poznański Budżet Obywatelski”, w ramach którego w 2017 r. realizowano 34 projekty za kwotę prawie 18 mln zł.

Trwała realizacja projektów poprawiających jakość obsługi klienta w Urzędzie Miasta Poznania i miejskich jednostkach organizacyjnych. Proces ten obejmuje zarówno poprawę dostępu do usług (w tym elektronicznych) oraz informacji, a także dostosowywanie miejskich obiektów do potrzeb ludzi o różnych możliwościach przemieszczania się.

W ramach systemu wspierania poznańskich rodzin, w 2017 r. wdrażano m.in.:

  • programy: Poznań PRO Rodzina i Karta Dużej Rodziny
  • projekt Centrum Inicjatyw Rodzinnych
  • w ramach Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych projekt poprawy dostępu do usług społecznych wspierających rodzinę i rodzinną pieczę zastępczą na terenie Poznania i metropolii.

W 2017 r.w ramach polityki senioralnej:

  • uchwalono dokument „Polityka Senioralna Miasta Poznania na lata 2017-2021” określający główne zasady uwzględniania potrzeb tej grupy w realizacji różnych inwestycji w mieście
  • rozpoczęto przygotowanie do budowy Centrum Medycyny Senioralnej i Centrum Opieki Paliatywnej wraz z wyposażeniem, a także rozpoczęto starania od zdobycie finansowania zewnętrznego.

W 2017 r. prowadzono prace modernizacyjne w obiektach pomocy społecznej w celu poprawy warunków pobytu w m.in.:

  • Domu Pomocy Społecznej przy ul. Bukowskiej
  • Domu Pomocy Społecznej przy ul. Ugory.

W 2017 r. w ramach ochrony zdrowia Miasto realizowało działania polegające na:

  • modernizacji placówek ochrony zdrowia, m.in.:
    • Wielospecjalistycznego Szpitala Miejskiego im. J. Strusia
    • Szpitala Miejskiego im. F. Raszei
    • Poznańskiego Ośrodka Specjalistycznych Usług Medycznych
    • Zakładu Opiekuńczo-Leczniczego i Rehabilitacji Medycznej
  • doposażenia szpitali miejskich w nowoczesny sprzęt
  • prowadzeniu akcji i działań profilaktycznych dot. zdrowego trybu życia i profilaktyki badań.

Nakłady finansowe na realizację zadań projektowych w ramach priorytetu „Wspólnotowość i dialog społeczny” w 2017 r. wyniosły 66,1 mln zł.

Łączne nakłady finansowe z budżetu Miasta Poznania na realizację  priorytetów

Łączna wartość wszystkich zadań projektowych realizowanych przez Miasto Poznań w 2017 r. mających bezpośredni wpływ na wdrażanie Strategii Rozwoju Miasta Poznania 2020+ wyniosła prawie 450 mln zł. Są to wyłącznie środki wydatkowane z budżetu Miasta. Znaczącą część inwestycji realizują także inne podmioty i instytucje: spółki prawa handlowego, w których Miasto Poznań posiada udziały lub akcje, a które realizują zadania własne w jego imieniu, jednostki zewnętrzne, w tym inne jednostki samorządu terytorialnego i ich organizacje, instytucje, instrumenty i przedsiębiorstwa państwowe oraz firmy i osoby prywatne działające na rzecz rozwoju Poznania.