Około 1/3 ogólnej powierzchni Poznania stanowią użytki rolne.

Zmiany w stanie i strukturze użytków rolnych

W strukturze obszarowej indywidualnych gospodarstw rolnych dominują gospodarstwa do 2 ha (43,6%).

Pełna struktura obszarowa gospodarstw rolnych przedstawia się następująco:

do 2 ha – 313 gospodarstw (43,6% ogółu gospodarstw);
od 2 ha do 5 ha – 243 gospodarstwa (33,8%);
od 5 ha do 15 ha – 111 gospodarstw (15,5%);
powyżej 15 ha – 51 gospodarstw (7,1%).

Powierzchnia użytków rolnych

Użytki rolne	Powierzchnia (ha)	Udział %
ogółem z tego:	7694	100
osoby fizyczne	4109	53,4

źródło: Zarząd Geodezji i Katastru Miejskiego GEOPOZ

W strukturze użytków rolnych, podobnie jak w latach poprzednich, dominującą pozycję zajmują grunty orne.

Struktura użytków rolnych

Użytki rolne	Powierzchnia (ha)	Udział%
ogółem w tym:	7694	100
grunty orne	6298	81,9
sady	207	2,7
łąki	672	8,7
pastwiska	363	4,7

źródło: Zarząd Geodezji i Katastru Miejskiego GEOPOZ

Produkcja roślinna i ogrodnicza

Osiągnięte w 2021 r. efekty gospodarcze rolnictwa uwarunkowane były przede wszystkim czynnikami klimatycznymi, a także wymogami gospodarki rynkowej.

Zmiany w strukturze zasiewów wg siedziby osoby użytkującej

Powierzchnia zasiewów	ha	Udział %
ogółem w tym:	5988	100
zbożowe	4780	79,9
ziemniaki	140	2,3
przemysłowe	1000	16,7
pastewne	60	1,0
pozostałe uprawy	7,5	0,1

źródło: UMP

Warunki agrometeorologiczne zimą 2020/2021

Siewy zbóż ozimych jesienią 2020 roku przeprowadzano w optymalnych terminach agrotechnicznych. Do końca drugiej dekady października siewy zakończono. Temperatura powietrza w listopadzie podtrzymywała wegetację i stwarzała dobre warunki dla wzrostu i rozwoju późno zasianych ozimin, a zachowane optymalne terminy agrotechniczne wysiewu w listopadzie pozwalały na dobre ich krzewienie. Oziminy w grudniu były dobrze wyrośnięte i rozkrzewione.

Przebieg pogody w styczniu i w lutym, nie stwarzał na ogół większego zagrożenia dla zimujących roślin. Występująca w tym czasie na obszarze kraju pokrywa śnieżna dostatecznie chroniła oziminy przed szkodliwym wpływem niskich temperatur powietrza i obniżeniem się temperatury gleby na głębokości węzła krzewienia.

Na początku okresu wegetacyjnego potrzeby wodne roślin były w pełni zaspokojone. Pod koniec marca 2021 r. korzystne warunki agrometeorologiczne umożliwiły wykonywanie pierwszych wiosennych prac polowych.

Rozpoczęte w drugiej dekadzie sierpnia 2020 r. siewy rzepaku ozimego zakończono w pierwszej dekadzie września. Przebieg warunków pogodowych w okresie jesieni sprzyjał kiełkowaniu ziarna i wschodom roślin rzepaku. Zima nie spowodowała większych strat w zasiewach rzepaku.

Sadzenie ziemniaków przeznaczonych na wczesny zbiór rejonami rozpoczęto w marcu 2021 r. Większość plantacji (przeznaczonych na późniejszy zbiór) zostało zasadzonych w drugiej połowie kwietnia. Warunki wegetacji – od posadzenia do końca maja 2021 r. były niezbyt korzystne dla upraw ziemniaka. Chłodna pogoda z przymrozkami i niedoborem opadów deszczu spowodowała, że wschody roślin były nierównomierne i wydłużone w czasie. Występujące od drugiej połowy maja 2021 r. opady deszczu poprawiły stan plantacji ziemniaków.

Rozpoczęte pod koniec marca 2021 r. siewy buraków cukrowych powszechnie prowadzono w drugiej i trzeciej dekadzie kwietnia. Z uwagi na wiosenne chłody (zwłaszcza noce z przymrozkami), wschody roślin były opóźnione, powolne i niewyrównane. Utrudnione było też terminowe wykonywanie prac pielęgnacyjnych i zabiegów odchwaszczających. Opady deszczu w drugiej połowie maja i w czerwcu 2021 r. poprawiły stan plantacji i sprzyjały na ogół właściwemu wzrostowi roślin. Ogólnie, jednak, w połowie lipca 2021 r. stan plantacji buraków cukrowych był dobry, a wegetacja dość dynamiczna.

Z uwagi na niskie temperatury i częste opady deszczu, siewy warzyw do gruntu rozpoczęły się z opóźnieniem wynoszącym od dwóch do trzech tygodni i były rozciągnięte w czasie. Wschody roślin również były opóźnione i nierównomierne, co sprzyjało rozwojowi chwastów.

W wyniku licznych, miejscami intensywnych opadów deszczu na początku okresu wegetacyjnego, nadmiernie uwilgotniona gleba utrudniała terminowe wykonywanie niezbędnych zabiegów agrotechnicznych.

Pod koniec maja i na początku czerwca 2021 r., temperatury powietrza znacznie wzrosły, a zasoby wody zgromadzonej w glebie zaczęły się wyczerpywać. Zwiększyła się również presja ze strony szkodników i chorób grzybowych. W konsekwencji pogorszeniu mogła ulec wartość handlowa plonów.

W bieżącym sezonie przewiduje się wyższe plonowanie większości gatunków owoców z drzew i krzewów owocowych. Obniżyła się natomiast, w relacji do lat ubiegłych, powierzchnia ich upraw.

Obfita pokrywa śnieżna, która utrzymywała się na przeważającym obszarze kraju, skutecznie zabezpieczyła większość plantacji przed negatywnym wpływem mrozów występujących pod koniec 2020 i na początku 2021 r.

Sporadyczne problemy z przemarzaniem miały charakter lokalny i dotyczyły przeważnie młodych nasadzeń. Topniejący śnieg istotnie wzbogacił zasoby wody zgromadzone w glebie, dzięki czemu rośliny przeważnie rozpoczynały okres wegetacji dobrej kondycji.

Rozwojowi roślin nie sprzyjały warunki pogodowe w marcu i kwietniu 2021 r. Temperatury w tych miesiącach były niskie, a w wielu regionach kraju występowały częste opady deszczu. W konsekwencji spowolniony został rozwój pąków kwiatowych, co jednak uchroniło je przed przymrozkami.

W związku z niekorzystnymi warunkami pogodowymi, skróceniu uległ okres kwitnienia roślin, a obloty zapylaczy były w trakcie jego trwania znacznie ograniczone. Ocenia się, że zawiązywanie owoców było słabsze niż przed rokiem, ale wystarczające do osiągnięcia dobrego plonu.

Warunki dla optymalnego rozwoju upraw sadowniczych znacząco poprawiły się w czerwcu i lipcu 2021 r., a wysokie temperatury sprzyjały zwiększaniu się masy owoców.

Plony podstawowych upraw

Plony podstawowych upraw	2020 (q/ha)	2021 (q/ha)
zbożowe	38	51
ziemniaki	180	140
rzepak	20	20
buraki cukrowe	100	120

źródło: UMP

Melioracje

W 2021 r. przeprowadzono prace konserwacyjne, modernizacyjne oraz remonty rowów i cieków w Poznaniu. Powyższe działania prowadzono na terenach rolniczych znajdujących się w rejonach: Spławia, Moraska, Starołęki, Głuszyny, Żegrza i Kotowa.

Wydarzenia i programy realizowane w 2021 r. przez Miasto Poznań

W 2021 r. zorganizowano:

Konkurs „Zielony Poznań” – do rywalizacji w 28. edycji konkursu zgłoszono 2612 obiektów: 1501 w kategorii działki na terenach Rodzinnych Ogrodów Działkowych, 465 – w kategorii ogrody przydomowe, 426 – w kategorii balkony, tarasy, loggie i okna, 207 – w kategorii zieleńce, kwietniki osiedlowe, zakładowe, szkolne, 13 – w kategorii pasy zieleni oraz jeden obiekt w kategorii zielone dachy; przyznano 14 tytułów laureata oraz 5 wyróżnień;

Konkurs na „Najładniejszy wianek dożynkowy” – rywalizacja w 2. edycji konkursu została rozstrzygnięta w parku Wilsona, gdzie uczestnicy tworzyli wieńce z wcześniej zebranych roślin.

W 2021 r. kontynuowano realizację programu „Poznań dla pszczół”. W ramach akcji „Stołówka dla fifnych owadów” 37 hotelików wraz z „Tytkami dobroci dla owadów” – torebkami z nasionami pyłko- i nektarodajnymi – trafiło do przedszkoli i szkół podstawowych, które zgłosiły chęć udziału w akcji. Szkołom przekazano także krótki film edukacyjny o tematyce związanej z życiem owadów zapylających oraz ich znaczeniem we współczesnym świecie dla przyrody i dla człowieka.

W Poznaniu powstaną stołówki dla owadów zapylaczy