Obszar Poznania jest w stosunkowo wysokim stopniu zurbanizowany. Tereny zabudowane oraz zurbanizowane stanowią 46% całkowitej powierzchni stolicy Wielkopolski, duża część przestrzeni miasta ma przeznaczenie rolnicze (31,5%). Grunty leśne stanowią 13,6% powierzchni, a grunty pod wodami zajmują 2,6% terenu miasta.

Poznań stanowi centralną część Metropolii Poznań. Miasto graniczy z 11 gminami powiatu poznańskiego, w tym z 2 miastami – Luboniem i Swarzędzem. Struktura funkcjonalno-przestrzenna nawiązuje do naturalnych warunków środowiska. Dolina Warty rozdziela miasto na część lewobrzeżną i prawobrzeżną.

Poznań i jego obszar funkcjonalny wyróżniają funkcje wyższego rzędu, określane mianem metropolitalnych. Są to funkcje charakteryzujące te ośrodki wielkomiejskie, w których występują instytucje reprezentujące sektor usług wyższego rzędu, wykraczające swoim zasięgiem działalności poza granice miasta.

W lewobrzeżnej części centrum funkcjonują ośrodki usługowo-handlowe, administracji i instytucji biznesu, a na obrzeżach miasta – nowoczesne obiekty handlowo-usługowe.

W śródmieściu skoncentrowane są przede wszystkim ośrodki akademickie, naukowe i kulturalne.

W prawobrzeżnej części, w obrębie Nowego Miasta znajdują się najstarsze części Poznania: Ostrów Tumski i Śródka. Obszar ten jest bardzo zróżnicowany funkcjonalnie. Przeważają na nim tereny jednolitej zabudowy wielorodzinnej.

Struktura zagospodarowania powierzchni miasta wg przeznaczenia w 2019 r.

pobierz dane XLS

Tereny przemysłowe

Obejmują 4% powierzchni miasta i zlokalizowane są głównie w północno – wschodniej części miasta (Główna, Karolin), na Podolanach, Junikowie, Wildzie oraz na południe od ul. Hetmańskiej. Najdynamiczniej rozwijającymi się rejonami z funkcją przemysłową są: Antoninek, Starołęka, Podolany.

Tereny mieszkaniowe

Stanowią 15,9% powierzchni miasta, w tym tradycyjna zabudowa śródmiejska (kamienice) stanowi poniżej 5% terenów mieszkaniowych i występuje przede wszystkim na terenie Śródmieścia. Zabudowa blokowa i kwartałowa (ok. 25% terenów mieszkaniowych) zlokalizowana jest głównie na obszarze osiedli mieszkaniowych w północnej części miasta (Piątkowo i Winogrady), wschodniej (Rataje), południowej i południowo-zachodniej (Dębiec, Grunwald). Koncentracja terenów mieszkaniowych w zabudowie jednorodzinnej występuje w zachodniej oraz południowo-wschodniej części miasta. Największa dynamika rozwoju funkcji mieszkaniowej jednorodzinnej występuje na Strzeszynie i Szczepankowie.

Tereny usługowe i komunikacyjne

Obejmują 25,1% powierzchni miasta.

Strukturę funkcjonalno-przestrzenną miasta Poznania charakteryzuje klinowo-pierścieniowy układ zieleni, ramowy system komunikacyjny oraz obszar Śródmieścia z wyodrębnionym centrum. Kierunki rozwoju przestrzennego, zagospodarowania i zabudowy Poznania wyznacza „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania” uchwalone w 2014 r., na podstawie którego opracowywane są miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego. Docelowy bilans powierzchni na podstawie opracowanych i obowiązujących miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego oraz w miejscach, gdzie brakuje miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (wg Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta) przewiduje zagospodarowanie przestrzeni na: tereny mieszkaniowe – 26,2%, zabudowę usługową, przemysłową i usługowo-przemysłową – 10,4 %, tereny usług sportu i rekreacji, zieleni i wód śródlądowych 38,3%, tereny komunikacji i infrastruktury 25,1%.

Potencjalna oferta inwestycyjna miasta, skierowana do inwestorów, obejmuje tereny do doinwestowania i do zainwestowania. Nieruchomości wskazane jako do zainwestowania to tereny niezagospodarowane i niezabudowane na obszarze ok. 3,4 tys. ha (12,9% powierzchni miasta). Ponadto w ofercie inwestycyjnej miasta wskazano terenu do doinwestowania. Są to nieruchomości częściowo zagospodarowane, zabudowane, które potencjalnie mogą zostać doinwestowane bądź podzielone i sprzedane innemu inwestorowi. Tereny do doinwestowania to obszar ok. 1,8 tys. ha (6,7% powierzchni miasta).

Położenie geograficzne Poznania

Wyszczególnienie 

Współrzędne w stopniach i minutach  w km 
Najdalej wysunięte punkty granicy miasta 
na północ (szerokość geograficzna północna)  520 30′
na południe (szerokość geograficzna północna) 520 17′
na zachód (długość geograficzna wschodnia)  160 43′
na wschód (długość geograficzna wschodnia)  17 004′
Rozciągłość 
z południa na północ 0 013′ 24
z zachodu na wschód  0 021′ 23
źródło: Departament Geodezji, Kartografii, Gospodarki Mieniem Urzędu Marszałkowskiego Województwa Wielkopolskiego
 
Układ pionowy powierzchni Poznania
  Lokalizacja  Wzniesienie nad poziom morza w m
Najwyżej położony punkt Góra Moraska  153,68
Najniżej położony punkt  Dolina Warty  56,39
źródło: Departament Geodezji, Kartografii, Gospodarki Mieniem Urzędu Marszałkowskiego Województwa Wielkopolskiego 
 
Odległości Poznania od granic państwa
  Miejscowość      Odległość  w km
Od granicy wschodniej  Terespol 455
Od granicy zachodniej  Świecko 159
Od granicy południowej  Głuchołazy 235
źródło: Departament Geodezji, Kartografii, Gospodarki Mieniem Urzędu Marszałkowskiego Województwa Wielkopolskiego

mapa Poznania