W 2021 r. kontynuowano wdrażanie „Polityki mieszkaniowej Miasta Poznania na lata 2017-2027″.
Polityka mieszkaniowa Poznania
Aktualna Polityka mieszkaniowa Miasta Poznania została przyjęta uchwałą Rady Miasta Poznania z dnia 5 grudnia 2017 r. nr LVIII/1095/VII/2017 w sprawie przyjęcia Polityki mieszkaniowej Miasta Poznania na lata 2017-2027.
Głównymi celami polityki mieszkaniowej na kolejne lata są przede wszystkim:
- poprawa dostępności lokali mieszkalnych i socjalnych dla osób o niższych dochodach;
- poprawa jakości zamieszkania w lokalach komunalnych;
- zwiększenie atrakcyjności Poznania jako miejsca zamieszkania dla osób o średnich i wyższych dochodach;
- precyzyjna identyfikacja i wsparcie osób borykających się z trudnościami mieszkaniowymi.
Cele polityki mieszkaniowej określone zostały w następujących dokumentach prawa miejscowego:
- uchwale Nr LVIII/1095/VII/2017 Rady Miasta Poznania z dnia 5 grudnia 2017 roku w sprawie przyjęcia Polityki mieszkaniowej Miasta Poznania na lata 2017-2027;
- uchwale Nr LXIX/1274/VII/2018 Rady Miasta Poznania z dnia 3 lipca 2019 roku w sprawie programu gospodarowania mieszkaniowym zasobem Miasta Poznania na lata 2019-2023 (ze zm.);
- uchwale Nr XIX/322/VIII/2019 Rady Miasta Poznania z dnia 19 listopada 2019 roku w sprawie zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu Miasta Poznania;
- uchwale Nr XLII/736/VIII/2021 Rady Miasta Poznania z 16 lutego 2021 roku w sprawie przyjęcia programu „POZnań – i zamieszkaj” oraz określenia zasad przeprowadzenia naboru wniosków o zawarcie umowy najmu lokali mieszkalnych w ramach programu, objętych możliwością stosowania dopłat do czynszu.
Zasoby mieszkaniowe Poznania
Zasób mieszkaniowy Poznania w 2021 r. na koniec roku liczył ok. 277,8 tys. mieszkań o łącznej powierzchni użytkowej 17,9 mln m2. Przeciętna powierzchnia użytkowa mieszkania w Poznaniu wynosiła 64,3 m2. W 2021 r. w Poznaniu na 1000 mieszkańców przypadało ok. 524 mieszkań, tj. o ok. 2,7% więcej niż rok wcześniej. Blisko 100% mieszkań posiada dostęp do sieci wodociągowej (99,9%), 99% jest wyposażonych w ustęp spłukiwany, 98,3% posiada łazienkę, 88,1% jest podłączonych do sieci centralnego ogrzewania a 82,9% do sieci gazowej.
W 2021 r. w Poznaniu według danych GUS oddano do użytkowania 6519 mieszkań (tj. o 32,3% więcej niż rok wcześniej). Zwiększyła się liczba mieszkań przeznaczonych na sprzedaż lub wynajem (o 28,6%, do 5757 mieszkań) i komunalnych (o 422,8%, do 218 mieszkań). Zmniejszyła się natomiast liczba mieszkań oddanych do użytkowania w budownictwie indywidualnym (o 9%, do 364). Zbudowano 180 mieszkań społeczno-czynszowych.
Liczba mieszkań oddanych do użytkowania w dużych miastach Polski w 2021 r.
W strukturze liczby mieszkań oddanych do użytkowania w 2021 r., w porównaniu z 2020 r., obniżył się udział budownictwa na sprzedaż lub wynajem (o 2,5 punktów procentowych – do 88,3%) oraz indywidualnego (o 2,5 punktów procentowych – do 5,6%), a zwiększył się udział budownictwa komunalnego (o 2,3 punktów procentowych – do 3,3%).
Struktura liczby mieszkań oddanych do użytkowania wg form budownictwa w Poznaniu w 2021 r.
Przeciętna powierzchnia użytkowa 1 mieszkania oddanego do użytkowania w 2021 r. wyniosła 60,7 m2 i była średnio o 2,1 m2 mniejsza niż rok wcześniej. Największe mieszkania oddano w ramach budownictwa indywidualnego – 163,3 m2.
Przeciętna powierzchnia użytkowa mieszkania oddanego do użytku w dużych miastach Polski w 2021 r.
W 2021 r. odnotowano wzrost o 5,6% liczby oddanych do użytkowania budynków mieszkalnych jednorodzinnych, zaś spadek o 14,3% liczby budynków mieszkalnych wielorodzinnych. Jednocześnie o 6,3% zwiększyła się liczba oddanych do użytkowania sieci uzbrojenia terenu.
W 2021 r. obserwuje się wzrost rozpoczętych inwestycji mieszkaniowych, w tym wzrost o 93% budynków mieszkalnych wielorodzinnych i o 20% budynków mieszkalnych jednorodzinnych.
Więcej na ten temat w rozdziale Ruch budowlany w Poznaniu.
Sytuacja na rynku nieruchomości
W 2021 r. według danych Narodowego Banku Polskiego (NBP) średnie roczne ceny transakcyjne mieszkań na rynku pierwotnym wzrosły w stosunku do roku ubiegłego o 8,5%, osiągając poziom 8125 zł/m2 (2020 r. – 7487 zł/m2). Największą dynamiką wzrostu wyróżniał się IV kwartał 2021 r., wówczas ceny zwiększyły się o 7% w porównaniu do III kwartału 2021 r. oraz o 12,5% w porównaniu do IV kwartału 2020 r. Rosnące ceny mieszkań na rynku pierwotnym (głównie w stanie deweloperskim), przy wysokim popycie, powodują większe zainteresowanie nabywców tańszym rynkiem wtórnym, gdzie mieszkanie jest zazwyczaj gotowe do zamieszkania.
W ofercie sprzedaży na rynku pierwotnym w Poznaniu średnio było 5,4 tys. mieszkań w każdym kwartale 2021 r. Najwięcej mieszkań – 2306 – sprzedano w II kwartale 2021 r. Pod względem wielkości powierzchni użytkowej mieszkania, udział w ofercie sprzedaży kształtował się następująco:
- do 40 m2 – 19%;
- od 40,1 m2 do 60 m2 – 42%;
- od 60,1 m2 do 80 m2 – 30%;
- powyżej 80,1 m2 – 9%.
Na rynku wtórnym sytuacja była bardziej stabilna. Średnie roczne ceny transakcyjne mieszkań wzrosły o 2,6% osiągając poziom 7222 zł/m2 (2020 r. – 7041 zł/m2). Jednocześnie nastąpiło zmniejszenie rocznej dynamiki wzrostu, obserwowanej w latach poprzednich (2020 r. do 2019 r. – 10%, 2019 r. do 2018 r. – 9,2%, 2018 r. do 2017 r. – 8,5%). Jednak popyt na mieszkania na rynku wtórnym stopniowo spadał z każdym kwartałem z poziomu 668 do 427 mieszkań. Największy spadek, o 26,8%, odnotowano w IV kwartale w odniesieniu do III kwartału 2021 r.
Wzrost cen mieszkań w Poznaniu generowany jest zarówno przez wysoki popyt, jak i zwiększenie kosztów budowy mieszkań. Na wysokie koszty budowy mieszkań miały przede wszystkim wpływ: brak siły roboczej – zwłaszcza wykwalifikowanej, rosnące koszty wynagrodzeń (w celu utrzymania pracowników) oraz drożejące materiały budowlane.
Wskaźnik szacowanej dostępności mieszkania w Poznaniu w 2021 r., pomimo nieznacznego wzrostu, pozostał na poziomie (0,85) zbliżonym do roku poprzedniego (0,83). Wskaźnik ten wyraża liczbę metrów kwadratowych mieszkania, możliwych do nabycia przy przeciętnym wynagrodzeniu w sektorze przedsiębiorstw oraz przeciętnej cenie transakcyjnej (za NBP: 40% ceny transakcyjnej z rynku pierwotnego i 60% ceny transakcyjnej z rynku wtórnego). Oznacza to, że przeciętne wynagrodzenie miesięczne w sektorze przedsiębiorstw pozwalało na zakup 0,85 m2 powierzchni mieszkania.