Miasto Poznań w 2021 r. było członkiem 16 krajowych organizacji i sieci skupiających m.in. polskie samorządy. Są to stowarzyszenia, fundacje, a także platformy współpracy powołane na mocy porozumień lub deklaracji.

Miasto Poznań należało do następujących organizacji krajowych:

W 2021 r. władze Miasta szczególnie angażowały się w działania krajowych sieci samorządowych: Unii Metropolii Polskich i Stowarzyszenia Metropolia Poznań. Warto także podkreślić działania Związku Miast Polskich.

Unia Metropolii Polskich

Unia Metropolii Polskich jest organizacją zrzeszającą 12 największych polskich miast (Białystok, Bydgoszcz, Gdańsk, Katowice, Kraków, Lublin, Łódź, Poznań, Rzeszów, Szczecin, Warszawa i Wrocław), założoną w październiku 1990 r. Jej zadaniem jest wspieranie rozwoju samorządności terytorialnej i gospodarczej, promocja inicjatyw oraz działań związanych z tworzeniem i funkcjonowaniem struktur regionalnych i lokalnych, w szczególności powstających na obszarach metropolitalnych.

Prezydent Miasta Poznania jest członkiem Zarządu Unii Metropolii Polskich, natomiast przedstawicielki i przedstawiciele miast zasiadają w problemowych komisjach i zespołach wypracowujących rekomendacje działań dla Zarządu i Rady Unii. W 2021 r. dużą rolę odgrywał zespół ds. Zdrowia, w ramach którego omawiane były głównie tematy dotyczące pandemii COVID-19, a także pracowano nad projektami dotyczącymi centralizacji szpitali. Wypracowane w ramach komisji rekomendacje przełożyły się na stanowiska przekazywane rządowi – bezpośrednio ministerstwom lub za pośrednictwem Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego. W 2021 r. przygotowano 18 stanowisk, apeli, opinii, w tym 3 wspólnie z innymi organizacjami samorządowymi.

Współpraca w ramach Unii Metropolii Polskich wspiera wspólne rozwiązywanie problemów wielkich miast. Prezydenci i prezydentki miast tworzących Unię Metropolii Polskich spotykali się z większą niż do tej pory częstotliwością w formule wideokonferencji, których w 2021 r. odbyło się kilkadziesiąt. Odbyły się także 2 stacjonarne posiedzenia Rady zorganizowane w Warszawie. Zarząd Unii obradował stacjonarnie 4 razy: 2 razy w Warszawie (10 marca i 17 czerwca), 1 raz w Gdańsku (26 listopada) i 1 raz w Poznaniu (15 grudnia).

W 2021 r. zorganizowano online 15 bezpłatnych szkoleń dla pracowników urzędów miast, w których wzięło udział około 1600 osób. Przedstawiciele UMP uczestniczyli we wszystkich posiedzeniach plenarnych Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego i w wielu posiedzeniach jej zespołów.

W 2021 r. powstała strategia komunikacji UMP, w której określone zostały misja, wizja, cele strategiczne, a także wyznaczone grupy docelowe i dostosowane do nich główne przekazy. Miasto Poznań było inicjatorem wspólnej akcji promocyjnej miast, realizowanej w mediach społecznościowych pod hasłem #MiastowMiasto.
Sprawozdanie z prac Unii Metropolii Polskich w 2021 r.

Prezydent Poznania na posiedzeniu Rady Unii Metropolii Polskich

arch. Unia Metropolii Polskich

Stowarzyszenie Metropolia Poznań

Stowarzyszenie Metropolia Poznań zrzesza Miasto Poznań, Powiat Poznański, wszystkie gminy z terenu powiatu oraz gminy spoza jego granic: Szamotuły, Oborniki, Śrem i Skoki. Prezydent Miasta Poznania jest Prezesem stowarzyszenia. W ostatnich latach w ramach stowarzyszenia realizowana jest najbardziej intensywna, międzysamorządowa współpraca w zakresie organizacji krajowych. W okresie pandemii współpraca między Poznaniem a sąsiednimi samorządami została mocno zacieśniona.

Logo Stowarzyszenia Metropolia Poznań

Logo Metropolii Poznań

arch. UMP

Celem Metropolii Poznań jest wspieranie idei samorządu terytorialnego i obrona wspólnych interesów jego członków. Stowarzyszenie dba o rozwój społeczno-gospodarczy Metropolii Poznań oraz współpracę gmin i powiatów w tym zakresie. Zinstytucjonalizowana forma współpracy pozwala na wspólną realizację zadań publicznych, których zakres i oddziaływanie przekracza granice pojedynczej jednostki terytorialnej oraz buduje silne powiązania funkcjonalne i ekonomiczne Poznania z pozostałymi samorządami w regionie.

Priorytetowym obszarem współpracy w 2021 r., poza realizacją Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych, była kontynuacja działań na rzecz profilaktyki i ograniczania skutków pandemii COVID-19. Przedstawiciele samorządów wspólnie wypracowali formułę przekazania ponad 10 mln zł na wsparcie sprzętowe dla szpitali oraz w formie środków ochrony osobistej koniecznych przy profilaktyce i leczeniu COVID-19. Możliwe stało się przygotowanie przetargów na zakup medycznych urządzeń i akcesoriów dla szpitali w Poznaniu (Wielkopolskie Centrum Pulmonologii i Torakochirurgii im. Eugenii i Janusza Zeylandów), Szamotułach, Obornikach, Śremie, Puszczykowie i Ludwikowie (oddział WCPiT). Zakupione środki ochrony osobistej i do dezynfekcji zostały przekazane przede wszystkim do poznańskich Wielospecjalistycznego Szpitala Miejskiego im. J. Strusia i Szpitala Miejskiego im. F. Raszei.

Stowarzyszenie bardzo szybko dołączyło do akcji szczepień przeciw koronawirusowi. Gdy tylko pojawiła się opcja organizowania takich punktów przez samorząd, Metropolia Poznań podjęła współpracę ze Szpitalem Podolany. Zgłoszono ponad 20 punktów na terenie całej Metropolii, a m.in. w wyniku tych działań obszar Metropolii Poznań należał do najszybciej i najliczniej wyszczepionych terenów w Polsce.

W kolejnych falach pandemii kontynuowana była kampania informacyjna z roku 2020 pod hasłem „Kocham, więc zakładam”. Uruchomiona na bazie działań Miasta Poznania akcja, została rozwinięta przez Metropolię Poznań i dzięki temu trafiła do szerszej grupy odbiorców z przekazem przekonującym do noszenia maseczek ochronnych i powszechnego stosowania zasady DDM (dystans, dezynfekcja, maseczka). Kampania obejmowała filmy, komunikaty głosowe, plakaty i grafiki w mediach społecznościowych. Akcja informacyjna miała przekonać do zachowań rekomendowanych przez medyków w celu zatrzymania zwiększenia liczby osób zakażonych.

Samorządy tworzące Metropolię Poznań prowadziły także inne projekty związane z przeciwdziałaniem skutkom pandemii COVID-19, w tym m.in.:

projekt „Odważ się na zdrowie” skierowany do osób z nadwagą i otyłością, w ramach którego oferowano mieszkańcom profesjonalną pomoc psychologiczno-terapeutyczną oraz dostęp do treningów i wiedzy dietetycznej, co budowało zachowania prozdrowotne; projekt realizowano w formule online, dopasowanej do pandemicznych obostrzeń;
bezpłatne szczepienia przeciw grypie dla osób aktywnych zawodowo w wieku 25-65 lat; to dodatkowe względem szczepień przeciw koronawirusowi działanie na rzecz zdrowotnej odporności mieszkańców.

W 2021 r. rozpoczęto prace nad budową Metropolitalnego Systemu Informacji Przestrzennej (MeSIP). To metropolitalna platforma informacyjna, która powstaje w odpowiedzi na coraz szersze stosowanie narzędzi informatycznych i telekomunikacyjnych w administracji publicznej (e-administracja). MeSIP pozwoli na integrację informatyczną instytucji publicznych w Metropolii i budowę metropolitalnej platformy informacji publicznej i komunikacji społecznej. To z kolei ułatwi koordynację pozyskiwania i wymiany danych.

W październiku 2021 r. terminowo zakończyła się realizacja projektu „Przygotowanie i przeprowadzenie wśród mieszkańców Metropolii Poznań kampanii edukacyjno-informacyjnej dotyczącej poprawy jakości powietrza”. Z uwagi na korzyści edukacyjne i informacyjne jakie przyniósł projekt, stowarzyszenie planuje w 2022 r. kontynuację monitorowania zanieczyszczenia powietrza na obszarze Metropolii.

Metropolia Poznań nawiązała współpracę z Polską Unią Mobilności Aktywnej. Podczas ogólnopolskiej konferencji „Samorządy Przyjazne Życiu” zorganizowanej w Gdańsku, ogłoszono laureatów ogólnopolskiego Rankingu Miast Przyjaznych Rowerzystom 2020, opracowanego na podstawie Badania Klimatu Rowerowego.

Spotkanie przedstawicieli samorządów w Gdańsku

Spotkanie przedstawicieli samorządów w Gdań

arch. Metropolia Poznań

Laureatami rankingu zostali: Metropolia Poznań (wyróżnienia za uzyskanie 100% frekwencji wśród samorządów członkowskich), Poznań, Swarzędz oraz Skoki. Organizacja kolejnej konferencji (2023) planowana jest w Poznaniu.

Poznańska Kolej Metropolitalna

Poznańska Kolej Metropolitalna (PKM) to pierwsze wspólne tak duże przedsięwzięcie samorządów i jedno z największych tego typu przedsięwzięć w Polsce. Pierwsze 5 linii kolejowych połączyło Grodzisk Wielkopolski, Jarocin, Nowy Tomyśl, Wągrowiec i Swarzędz z Poznaniem. Uruchomione zostały już też połączenia na trasach do/z Kościana, Wronek, Wrześni i Gniezna. Docelowo w stolicy Wielkopolski pociągi PKM będą zatrzymywać się na 13 stacjach i przystankach. Kursy w godzinach szczytu odbywają się co 30 minut.

Zasięg PKM rośnie, aby usprawniać ruch nie tylko w samej aglomeracji, ale także w regionie. 2021 r. podpisane zostały umowy na wykonanie studiów planistyczno-prognostycznych dla skorelowanych z trasami PKM linii Śrem-Czempiń i Międzychód-Szamotuły, które – w przypadku realizacji – zwiększą obszar, na którym możliwe będzie przemieszczanie się koleją.

Bieżące informacje o realizowanych działaniach dostępne są na stronie.

Związek Miast Polskich

Logo Związku Miast Polskich

arch. ZMP

Związek Miast Polskich (ZMP) to największa i najstarsza polska organizacja samorządowa skupiająca ponad 350 miast. Aktywnie angażuje się w działania wspierające samorządność lokalną i decentralizację oraz dąży do lepszego rozwoju polskich miast. Zadania te realizuje poprzez lobbing, wsparcie eksperckie, wymianę doświadczeń, promocję miast, współpracę zagraniczną oraz działalność informacyjną i wydawniczą.

Przygotowane przez ZMP stanowiska i projekty zmian ustaw dotyczących samorządu są przedstawiane Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego oraz jej zespołom roboczym, komisjom Sejmu RP i Senatu RP, a także odpowiednim ministerstwom.
Uchwałę o przystąpieniu do ZMP Poznań podjął 9 października 1990 r. Delegatem Miasta Poznania do ZMP jest Przewodniczący Rady Miasta Poznania. Przedstawiciele Poznania angażują się ponadto w prace komisji tematycznych.

Obecnie w ZMP działa 20 komisji tematycznych. Są to gremia doradcze, w których pracuje ponad 650 reprezentantów samorządowych z miast członkowskich. Do zakresu działania komisji należy m.in. opiniowanie i przygotowanie stanowisk i wniosków dotyczących projektów aktów prawnych, wymiana doświadczeń, a także analizowanie stanu danej dziedziny. Stanowiska komisji są prezentowane na posiedzeniach Zarządu, który na ich podstawie przyjmuje niektóre stanowiska ZMP. Poznań przewodniczy Komisji Polityki Miejskiej i Rozwoju Miast, Komisji Sportu oraz Komisji Zagospodarowania Przestrzennego.

XLIV Zgromadzenie Ogólne w 2021 r. odbyło się 25 lutego, po raz pierwszy w historii Związku w trybie online. Prezes Związku podsumował dyskusję przesłaniem na obecne, trudne czasy: „Jesteśmy silni i skuteczni, gdy jesteśmy razem”. Rok 2021 był – według większości aktywnych uczestników środowiska samorządowego – najtrudniejszym dla samorządu okresem od początku reform ustrojowych. ZMP i Unia Metropolii Polskich zwróciły się do Komisji Europejskiej o uwzględnienie kluczowych postulatów samorządowych do projektu Krajowego Planu Odbudowy. Ponadto najważniejsze stanowiska wypracowane przez ZMP, dotyczyły m.in. skutków finansowych wprowadzenia „Polskiego Ładu” dla samorządów oraz protestu wobec zmian w prawie oświatowym („lex Czarnek”). Związek udzielał patronatu różnym konferencjom, takim jak 25. Międzynarodowy Kongres Ochrony Środowiska ENVICON w Poznaniu. W 2021 r. została powołana Komisja Praw Człowieka i Równego Traktowania, wskazująca na rolę samorządu terytorialnego w przestrzeganiu i realizacji istotnej części podstawowych praw człowieka.

ZMP zapewnia wsparcie eksperckie dla miast. Zamawia ekspertyzy prawne, prowadzi badania ankietowe i monitoruje usługi publiczne za pośrednictwem Systemu Analiz Samorządowych (SAS). SAS jest bazą danych statystycznych dotyczących ważnych sektorów działalności samorządów miejskich. Nowym narzędziem, uruchomionym dla miast, pozwalającym na syntetyczną ocenę potencjału społeczno-ekonomicznego gminy w czasie i w relacji do innych gmin o podobnej funkcji, jest Monitor Rozwoju Lokalnego. Stanowi on wsparcie władz i mieszkańców w przygotowaniu decyzji, przede wszystkim o charakterze strategicznym. Monitor pozyskuje dane z Banku Danych Lokalnych Głównego Urzędu Statystycznego oraz Ministerstwa Finansów.

Wymiana doświadczeń prowadzona przez ZMP obejmuje również prezentowanie i popularyzację dobrych praktyk miejskich oraz przygotowanie konferencji tematycznych, seminariów i warsztatów. Poprzez udział w licznych gremiach krajowych i międzynarodowych, ZMP jest ambasadorem spraw samorządowych oraz partnerem merytorycznym polskich miast. Reprezentuje interesy miast członkowskich w organizacjach europejskich skupiających samorządy.

W 2021 r. Zarząd Związku pracował regularnie. Do maja comiesięczne spotkania odbywały się on-line, a od czerwca w formie hybrydowej. W tej formie Zarząd spotkał się 6 razy w: Zduńskiej Woli (11.06), Mielcu (9.07), Tarnowie (27.08), Krakowie (24.09), Białogardzie (22.10), Lublińcu (10.12). Odbył również 7 posiedzeń online (15 stycznia, 10 lutego, 11 marca, 14 kwietnia, 18 i 25 maja oraz 22 listopada). Zarząd przyjął 36 stanowisk i opinii, zaopiniował 108 projektów ustaw, 33 projekty rozporządzeń i 19 innych otrzymanych dokumentów. Komunikaty z posiedzeń, lista zaopiniowanych dokumentów oraz stanowiska i opinie są na bieżąco zamieszczane na stronie internetowej ZMP w Aktualnościach oraz w Strefie dla miast.