W 2021 r. w Poznaniu odebrano 221,1 tys. ton odpadów, w tym 129,8 tys. ton zmieszanych odpadów komunalnych oraz 91,3 tys. ton odpadów posegregowanych.
Związek Międzygminny „Gospodarka Odpadami Aglomeracji Poznańskiej”
Do końca 2021 r., Poznań wraz z 8 gminami (Buk, Czerwonak, Kostrzyn Wlkp., Kleszczewo, Murowana Goślina, Oborniki, Pobiedziska i Swarzędz), tworzył Związek Międzygminny „Gospodarka Odpadami Aglomeracji Poznańskiej” (ZM GOAP), którego zadaniem było gospodarowanie odpadami na terenie tych gmin.
W 2021 r. 16 podmiotów, które podpisały z ZM GOAP umowy na wywóz odpadów z terenu Poznania, odebrało łącznie 221,1 tys. ton odpadów, w tym 129,8 tys. ton niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych oraz 91,3 tys. ton odpadów posegregowanych, w tym 49,9 tys. ton surowców wtórnych (frakcji papier i makulatura, tworzywa sztuczne, szkło, metale) i 41,4 tys. ton odpadów ulegających biodegradacji. W zakresie surowców wtórnych z terenu miasta (także przy wykorzystaniu Punktów Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych) zebrano 19,5 tys. ton makulatury, 14,9 tys. ton stłuczki szklanej, 15,2 tys. ton tworzyw sztucznych oraz 0,3 ton metali.
Od 1.01.2022 r. Miasto Poznań zajmuje się zagospodarowaniem odpadów samodzielnie, w związku z tym, od października 2021 r. uruchomiona została możliwość składania deklaracji za odpady przez Internet, poprzez platformę Przyjazne Deklaracje: www.przyjazne-deklaracje.pl/poznan/. Jest to najważniejsze narzędzie, stanowiące nowość w obsłudze deklaracji odpadowych, w stosunku do systemu, który funkcjonował w GOAP. Jest to kreator, który w łatwy sposób pozwala na złożenie deklaracji za pośrednictwem profilu Zaufanego.
Instalacja Termicznego Przekształcania Odpadów Komunalnych w Poznaniu
W Poznaniu funkcjonuje Instalacja Termicznego Przekształcania Odpadów Komunalnych (ITPOK), wybudowana w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego przez Miasto Poznań oraz firmę PreZero Zielona Energia Sp. z o.o. W 2021 r. dostarczono do spalenia 209,2 tys. ton zmieszanych odpadów komunalnych, z których wyprodukowano 414,4 tys. GJ energii cieplnej. Energia cieplna produkowana przez ITPOK jest wykorzystywana, za pośrednictwem miejskiej sieci ciepłowniczej, do ogrzewania poznańskich osiedli mieszkaniowych. W 2021 r. spalarnia wytworzyła także 111,7 tys. MWh energii elektrycznej. ITPOK, w ramach wytwarzania energii elektrycznej z odpadów w zakresie odnawialnych źródeł energii, uzyskuje także tzw. zielone certyfikaty.
W ciągu roku spalarnia przyjęła 31,1 tys. pojazdów z odpadami.
Spalarnia wpływa na zmniejszenie poziomu składowania odpadów, ograniczając przy tym znacznie zapotrzebowanie na nowe składowiska miejskie.
Składowisko odpadów w Suchym Lesie
Składowiskiem odpadów w Suchym Lesie zarządza spółka z udziałem Miasta – Zakład Zagospodarowania Odpadów w Poznaniu Sp. z o.o. (ZZO), prowadząca działalność w zakresie ochrony środowiska w obszarze gospodarki odpadami (w tym m.in. prowadzenie i zarządzanie składowiskiem odpadów, rekultywacją terenów składowiska, oczyszczalnią odcieków składowiskowych, elektrociepłownią biogazową, biokompostownią). W 2021 r. zrekultywowana została kwatera eksploatowana P-3, natomiast od listopada 2020 r., eksploatowana jest kwatera S-2A.
Składowisko o powierzchni 56,76 ha zlokalizowane jest w granicach administracyjnych gminy Suchy Las i miasta Poznania. W Planie Gospodarki Odpadami dla Województwa Wielkopolskiego na lata 2016-2022 składowisko to uzyskało w regionie II status RIPOK – regionalnej instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych.
Teren składowania odpadów
arch. ZZO
Wypełnienie składowiska w Suchym Lesie wynosi obecnie 88,9%.
Zakład Zagospodarowania Odpadów w Poznaniu sp. z o.o. został laureatem Trzeciej Edycji Plebiscytu ORŁY Recyklingu. Plebiscyt ten wyłania firmy z branży, działające na terenie Polski i najlepiej oceniane przez klientów na portalach społecznościowych i innych stronach internetowych. Spółka zajęła także IV miejsce w Ogólnopolskim Rankingu Miejskich Przedsiębiorstw Gospodarki Komunalnej.
Selektywna zbiórka odpadów w Poznaniu
W Poznaniu funkcjonuje system selektywnej zbiórki odpadów komunalnych. Odpady opakowaniowe o charakterze surowców wtórnych – makulatura, szkło, tworzywa sztuczne – odbierane są przez firmy posiadające umowę ze ZM GOAP lub są zbierane przez ZZO, który zarządza Punktami Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych (PSZOK). PSZOK-i przeznaczone są głównie do przyjmowania i okresowego magazynowania odpadów problemowych zawartych w strumieniu odpadów komunalnych, w tym wielkogabarytowych, budowlanych, niebezpiecznych oraz odpadów biodegradowalnych. Do punktów można dostarczyć m.in. zużyty sprzęt elektryczny, elektroniczny, akumulatory, świetlówki, zużyty olej i inne odpady powstające w gospodarstwie domowym.
ZZO zarządza:
- 3 Punktami Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych, które są zlokalizowane:
- na składowisku odpadów w Suchym Lesie;
- przy ul. Wrzesińskiej w Poznaniu;
- przy ul. 28 Czerwca 1956 r. w Poznaniu;
Punkt Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych
arch. ZZO
- Mobilnym Punktem Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych (Gratowóz), który nieodpłatnie odbiera zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny.
Łącznie w PSZOK-ach, prowadzonych przez ZZO, zebrano 14 603 Mg odpadów, a do Gratowozu przyjęto łącznie 11,5 Mg odpadów problemowych. Odpady przechowywane są w magazynie, a po zgromadzeniu partii transportowej, kierowane są do specjalistycznych instalacji na terenie kraju, gdzie poddawane są przetworzeniu (odzyskowi lub unieszkodliwieniu).
W 2021 r. w PSZOK-ach i Gratowozie zebrano:
- 6,4 tys. ton odpadów wielkogabarytowych;
- 1,1 tys. ton odpadów opakowaniowych;
- 0,9 tys. ton zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego;
- 49,0 ton przeterminowanych leków;
- 23,0 ton zużytych baterii.
Na terenie PSZOK-u przy ul. Wrzesińskiej zlokalizowany jest punkt „Drugie Życie Rzeczy”, do którego przyjmowane są przedmioty nadające się do ponownego wykorzystania.
W 2021 r. opracowano „Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest dla Miasta Poznania na lata 2021-2032”, zawierający nową formułę wsparcia mieszkańców w bezpłatnym usuwaniu wyrobów zawierających azbest. Program ten był szeroko promowany w mediach lokalnych. W 2021 r. z 272 lokalizacji w Poznaniu usunięto 323,3 Mg wyrobów zawierających azbest.
Biokompostownie w Poznaniu
Od 2018 r. funkcjonuje uruchomiona przez Miasto Poznań nowoczesna instalacja biologicznego przetwarzania odpadów zebranych selektywnie – biokompostownia. Obiekt znajduje się w bezpośrednim sąsiedztwie składowiska odpadów komunalnych miasta Poznania w Suchym Lesie.
Instalacja do odzysku odpadów biodegradowalnych
arch. ZZO
Biokompostownia, obok ITPOK, stanowi kluczowy element systemu, który pozwala m.in. na wykonaniu obowiązku recyklingu odpadów ulegających biodegradacji zbieranych selektywnie. W nowej instalacji procesy technologiczne odbywają się w zamkniętych, szczelnych komorach zlokalizowanych w hali. Selektywnie zbierane na terenie aglomeracji poznańskiej odpady biodegradowalne są przetwarzane w energię elektryczną, cieplną oraz kompost o wysokiej jakości.
Funkcjonowanie biokompostowni przyczynia się do eliminacji składowanych tego typu odpadów na składowisku odpadów komunalnych, a zastosowanie w instalacji nowoczesnej technologii pozwala na uzyskanie wysokich standardów ochrony środowiska. W biokompostowni zamontowane są dwa agregaty prądotwórcze, każdy o mocy elektrycznej wynoszącej 260 kW.
Elektrociepłownia biogazowa
Na składowisku odpadów komunalnych w Suchym Lesie eksploatowana jest elektrociepłownia biogazowa, gdzie zamontowano zespoły prądotwórcze, w których wykorzystywany jest biogaz powstający z kwater składowania odpadów. W 2021 r. kontynuowano prace związane z dokończeniem przebudowy i modernizacji instalacji odgazowania, przesyłu i zagospodarowania biogazu składowiskowego. W ramach realizowanego zadania wykonany został nowy kolektor gazowy umożliwiający przesył biogazu z kwater składowiska do elektrociepłowni, nowy system uzdatniania biogazu – składający się z systemu odsiarczalników, osuszacza, podgrzewacza gazu i filtra siloksanów. Dostarczone zostały również dwa nowe agregaty kogeneracyjne, które zastąpiły stare jednostki prądotwórcze. Po zakończeniu inwestycji uruchomiona zostanie nowa instalacja biogazowa o łącznej mocy elektrycznej 499 kW.
Wyprodukowana energia elektryczna wykorzystywana jest na potrzeby własne składowiska, a jej nadwyżka sprzedawana jest do sieci elektroenergetycznej.
Zespoły prądotwórcze wyposażone są w instalację odzysku energii cieplnej ze spalin. Odzyskana energia cieplna wykorzystywana jest do ogrzewania pomieszczeń biurowo-magazynowo-socjalnych oraz do produkcji ciepłej wody użytkowej.
Na terenie składowiska odpadów znajduje się oczyszczalnia wód odciekowych, której wydajność wynosi 60 m3/dobę. Oczyszczalnia odcieku działa na zasadzie odwróconej osmozy, która jest jedną z metod filtracji krzyżowej. Oczyszczone wody odciekowe odprowadzane są do stawu naturalnego i dalej do środowiska, zgodnie z pozwoleniem zintegrowanym. W 2021 r. do środowiska odprowadzono 8 370 m3 oczyszczonych wód odciekowych.
Odpady przemysłowe w Poznaniu
W 2020 r. (najnowsze dostępne dane) poznańskie zakłady przemysłowe wytworzyły 304,7 tys. ton odpadów z sektora gospodarczego, czyli o 4,6% mniej niż rok wcześniej. Oznacza to, że na 1 km2 powierzchni miasta przypadało 1,2 tys. ton odpadów. Odpady te nie stanowią obecnie poważniejszego zagrożenia dla środowiska. Ponad 99% odpadów przemysłowych jest wywożonych i przetwarzanych poza Poznaniem, gdzie są poddawane procesom odzysku (materiałowego lub energetycznego) lub unieszkodliwieniu. Mniej niż 0,5% poddawanych jest odzyskowi lub unieszkodliwieniu na miejscu.