W 2021 r. na ochronę zdrowia Miasto Poznań wydatkowało 59,1 mln zł. Środki te przeznaczone zostały na działalność szpitali, zapewnienie pomocy ambulatoryjnej oraz wspieranie i organizację różnych form profilaktyki zdrowotnej i promowania aktywnego trybu życia.
Lecznictwo ambulatoryjne
Usługi ambulatoryjne, na podstawie umów z Narodowym Funduszem Zdrowia, w 2021 r. świadczyło w Poznaniu łącznie 561 podmiotów. Zakres ich usług obejmował takie formy pomocy, jak:
- lekarz rodzinny (115 podmiotów);
- stomatolog (128 podmiotów);
- ambulatoryjna opieka specjalistyczna – świadczenia w poradniach (144 podmioty) oraz świadczenia diagnostyczne (19 podmiotów);
- pielęgniarka środowiskowo-rodzinna (80 podmiotów);
- położna środowiskowo-rodzinna (33 podmioty);
- pielęgniarka w środowisku nauczania (23 podmioty);
- program pilotażowy „Profilaktyka 40 Plus” (19 podmiotów).
Od 1.07.2021 r. do 31.12.2021 r. realizowany był rządowy program „Profilaktyka 40 Plus”, będący odpowiedzią na deficyt zdrowia wśród dorosłych osób, wywołany pandemią COVID-19. W ramach programu każda osoba, która ukończyła 40 lat, dobrowolnie i bezpłatnie mogła wykonać jednorazowo pakiet badań diagnostycznych. Zawartość pakietu obejmowała od kilku do kilkunastu pomiarów i badań, w zależności od płci. We wspólnym pakiecie dla kobiet i mężczyzn znajdowały się: pomiar ciśnienia tętniczego, pomiar masy ciała, wzrostu, obwodu w pasie oraz obliczenie wskaźnika masy ciała (BMI), ocena miarowości rytmu serca.
Według Głównego Urzędu Statystycznego w 2020 r. (najnowsze dostępne dane) na jedną poznańską przychodnię zdrowia przypadało ok. 1 tys. osób mieszkających w Poznaniu. W przychodniach tych udzielono łącznie 5,8 mln porad lekarskich, w tym 2,5 mln porad w ramach podstawowej opieki zdrowotnej (lekarza rodzinnego) oraz 3,4 mln porad specjalistycznych.
Usługi w zakresie lecznictwa ambulatoryjnego, diagnostyki, rehabilitacji, profilaktyki oraz medycyny pracy czy sportu w 2021 r. świadczył m.in. Poznański Ośrodek Specjalistycznych Usług Medycznych przy Al. Solidarności (POSUM). Jest to publiczna jednostka systemu ochrony zdrowia prowadzona przez Miasto Poznań, posiadająca największy zespół przychodni specjalistycznych w Poznaniu.
Przyczyny leczenia ambulatoryjnego
W poznańskich placówkach ambulatoryjnych najwięcej dorosłych osób było leczonych z powodu chorób przewlekłych związanych z układem krążenia. Według statystyk Wielkopolskiego Urzędu Wojewódzkiego, choroby układu krążenia były powodem leczenia co trzeciej osoby spośród 147,4 tys. leczonych w 2020 r. (najnowsze dostępne dane). Kolejną grupą często leczonych chorób były przewlekłe choroby układu trawiennego (27,3 tys. osób) oraz choroby obwodowego układu nerwowego (22,8 tys. osób). Choroby te najczęściej były diagnozowane również wśród nowych zachorowań. Innymi chorobami przewlekłymi, z powodu których leczone były osoby w poznańskich placówkach ambulatoryjnych, były m.in.: nowotwory (10,4 tys. osób), choroby układu oddechowego (11,3 tys. osób), choroby tarczycy (13,2 tys. osób), cukrzyca (13,8 tys. osób).
Blisko połowa dorosłych pacjentek i pacjentów leczonych w poznańskich placówkach to osoby w wieku 65 lat lub starsze.
Wśród chorób wieku dziecięcego (0-18 lat) dominowała dychawica oskrzelowa (rodzaj alergii), z powodu której w 2020 r. leczonych było 3,5 tys. dzieci, które stanowiły 63,6% ogólnej liczby dzieci leczonych w poznańskich placówkach ambulatoryjnych. Inne częste choroby wieku dziecięcego to: nowotwory (0,7 tys. dzieci), alergie pokarmowe (0,6 tys. dzieci), otyłość (0,3 tys. dzieci).
Wśród blisko 1 tys. nowych zachorowań wśród dzieci, do najczęściej diagnozowanych chorób należały nowotwory oraz dychawica oskrzelowa, które w 2020 r. były stwierdzane u ok. co trzeciego dziecka.
Lecznictwo szpitalne
Do samodzielnych publicznych zakładów ochrony zdrowia w 2021 r., dla których Miasto Poznań jest podmiotem tworzącym, należały:
- Szpital Miejski im. F. Raszei przy ul. A. Mickiewicza wraz z Ośrodkiem Leczenia Alkoholowych Zespołów Abstynencyjnych (oddział terenowy Szpitala Miejskiego im. F. Raszei) przy ul. Podolańskiej;
- Wielospecjalistyczny Szpital Miejski im. J. Strusia przy ul. Szwajcarskiej wraz z Zakładem Opiekuńczo-Leczniczym SP ZOZ przy ul. Grunwaldzkiej;
- Zakład Opiekuńczo-Leczniczy i Rehabilitacji Medycznej SP ZOZ przy ul. Mogileńskiej.
Placówki te świadczyły usługi zdrowotne w ramach kontraktów podpisanych z Narodowym Funduszem Zdrowia. W 2021 r. zapewniały one łącznie 916 łóżek oraz hospitalizowały 33,8 tys. osób, w tym 2 szpitale, tj. Wielospecjalistyczny Szpital Miejski im. J. Strusia oraz Szpital Miejski im. F. Raszei hospitalizowały po 15,9 tys. osób. W szpitalach miejskich zatrudnionych było 2,4 tys. osób.
Z związku z pandemią COVID-19, drugi rok z rzędu, Wielospecjalistyczny Szpital Miejski im. J. Strusia prowadził działalność jako jednoprofilowy szpital zakaźny dla pacjentów z podejrzeniem zakażenia i zakażonych koronawirusem SARS-CoV-2.
Średni czas pobytu w miejskich szpitalach wahał się od 3 do 6 dni w Szpitalu Miejskim im. F. Raszei i Wielospecjalistycznym Szpitalu Miejskim im. J. Strusia oraz od 50 do 97 dni w zakładach opiekuńczo-leczniczych przy ulicach Grunwaldzkiej i Mogileńskiej.
Oprócz placówek lecznictwa stacjonarnego należących do Miasta Poznania, w 2021 r. w Poznaniu funkcjonowały także szpitale, dla których podmiotami tworzącymi były:
- Województwo Wielkopolskie (4 szpitale: Specjalistyczny Zespół Opieki Zdrowotnej nad Matką i Dzieckiem przy ul. Krysiewicza, Wielkopolskie Centrum Pulmonologii i Torakochirurgii im. E. i J. Zeylandów przy ul. Szamarzewskiego, Szpital Wojewódzki przy ul. Juraszów, Wielkopolskie Centrum Onkologii im. M. Skłodowskiej-Curie przy ul. Garbary);
- Uniwersytet Medyczny im. K. Marcinkowskiego (5 szpitali klinicznych: Szpital Kliniczny im. H. Święcickiego przy ul. Przybyszewskiego, Szpital Kliniczny Przemienienia Pańskiego przy ul. Długiej (od 1.01.2022 r. połączony ze Szpitalem Klinicznym im. H. Święcickiego), Ginekologiczno-Położniczy Szpital Kliniczny przy ul. Polnej, Ortopedyczno-Rehabilitacyjny Szpital Kliniczny im. W. Degi przy ul. 28 Czerwca 1956 r., Szpital Kliniczny im. K. Jonschera przy ul. Szpitalnej);
- administracja rządowa (1 szpital: Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji im. prof. L. Bierkowskiego przy ul. Dojazd);
- podmioty prywatne – spółki prawa handlowego lub osoby fizyczne (18 szpitali lub klinik, w tym m.in.: Centrum Medyczne HCP przy ul. 28 Czerwca 1956 r., PL Certus Szpital i Ambulatorium przy ul. Grunwaldzkiej, Szpital i Przychodnia Medica Celsus przy ul. Unii Lubelskiej, NZOZ Klinika Grunwaldzka przy ul. Grunwaldzkiej, Klinika Promienista przy ul. Promienistej, Szpital MedPolonia przy ul. Obornickiej, Klinika Pro Bono przy ul. Leszczyńskiej, Rehasport Clinic Szpital przy ul. Jasielskiej, Szpital św. Wojciecha przy ul. B. Krzywoustego, Klinika Endomedical przy ul. Chwaliszewo, Chirurgia Poznańska przy ul. Druskienickiej, Klinika Okulistyczna Optegra Poznań przy ul. Wenecjańskiej, Medical Prestige przy ul. Barana, Mandala Beauty Clinic przy ul. Z. Nałkowskiej, Laryngologia i Aparaty Słuchowe Ośrodek Zabiegowy i Diagnostyczny przy ul. Dolna Wilda, Wielkopolskie Centra Medyczne Remedium na os. S. Batorego, Klinika chirurgii plastycznej, medycyny estetycznej i flebologii przy ul. Wyrzyska, Szpital Podolany PCO przy ul. Straży Ludowej).
Według informacji Wielkopolskiego Urzędu Wojewódzkiego, w 2020 r. (najnowsze dostępne dane) 17 poznańskich szpitali, które przekazały sprawozdania (MZ-29), miały do dyspozycji 4,9 tys. łóżek, w tym ok. 0,9 tys. przeznaczonych dla dzieci (w wieku do 18. roku życia). Leczyło się w nich 245,2 tys. osób, w tym 45,7 tys. dzieci (dot. przebywających w szpitalu min. 1 dobę). W szpitalach tych pracowało 6,2 tys. lekarek i lekarzy.
Zachorowalność na COVID-19 oraz szczepienia
Według danych Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Poznaniu, w 2021 r. odnotowano 59,5 tys. zachorowań na COVID-19. Najczęściej chorowały osoby w wieku 25-39 lat. Zanotowano także 703 zakażenia, które wystąpiły u danej osoby więcej niż 1 raz. Z powodu COVID-19 zmarło 1,1 tys. osób, w tym 650 osób z chorobami współistniejącymi. Dane uwzględniały także osoby mieszkające poza Poznaniem, u których do zakażenia doszło na terenie Poznania. Z kolei zachorowania mieszkanek i mieszkańców Poznania, w przypadku których do zarażenia doszło poza Poznaniem nie zostały wliczone w statystykę.
Statystyka zachorowań na COVID-19 w Poznaniu
2020 | 2021 | 2020=100 | |
Liczba zachorowań na COVID-19 ogółem, w tym w wieku: | 25 055 | 59 477 | 237,4 |
0-24 lata | 3 393 | 12 765 | 376,2 |
25-49 lat | 13 097 | 29 301 | 223,7 |
50 lat i więcej | 8 552 | 17 351 | 202,9 |
Liczba zgonów | 459 | 1 086 | 236,6 |
źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Poznaniu.
Szczepienia przeciwko COVID-19 można było wykonać m.in. na Stadionie Miejskim przy ul. Bułgarskiej, gdzie od 5.05.2021 r. do 30.09.2021 r. działał Poznański Punkt Szczepień Powszechnych (uruchomiony na podstawie decyzji Wojewody Wielkopolskiego z dnia 27.04.2021 r.). Punkt powstał we współpracy ze Szpitalem Miejskim im. F. Raszei, a obsługę pacjentów zapewniało Poznańskie Centrum Świadczeń oraz wolontariuszki i wolontariusze koordynowani przez ZHP Chorągiew Wielkopolska. Punkt zorganizował również wyjazdowe akcje szczepienne, m.in. na Strzeszynie, podczas wakacyjnych koncertów czy przy kościele. W punkcie zaszczepiono 25,2 tys. osób.
W 2021 r., według danych publikowanych na stronie www.gov.pl, przeciwko COVID-19 przynajmniej jedną dawką zaszczepiło się 412,2 tys. mieszkanek i mieszkańców Poznania, w tym 403,1 tys. osób zostało w pełni zaszczepionych (według stanu na 20.03.2022 r.). Oznacza to, że 75,7% poznanianek i poznaniaków zostało w pełni zaszczepionych. Największą grupą zaszczepionych osób były osoby w wieku 20-39 lat (124,7 tys. osób) oraz w wieku 40-59 lat (ok. 115 tys. osób). W rankingu gmin z największą liczbą w pełni zaszczepionych osób, Poznań zajął 6. miejsce w Polsce.