W 2018 r. na realizację miejskich programów wsparcia oraz profilaktyki zdrowotnej wydatkowano 20 mln zł, z czego największa część przypadła działaniom obejmującym walkę z uzależnieniami.

Miejskie programy polityki zdrowotnej

W 2018 r. realizowano 3 duże miejskie programy polityki zdrowotnej:

Leczenie niepłodności metodą zapłodnienia pozaustrojowego dla mieszkańców miasta Poznania w latach 2017 – 2020. W 2018 r. na realizację programu wydatkowano prawie 1,7 mln zł. Celem programu jest ograniczanie zjawiska niepłodności i bezdzietności wśród mieszkańców Poznania. W 2018 r., po weryfikacji wniosków, do programu zakwalifikowano 369 par spełniających kryteria wsparcia. Na podstawie informacji przekazanych przez realizatorów programu, na koniec 2018 r. odnotowano 169 ciąż, w tym 23 ciąże wielopłodowe. Urodziło się 77 dzieci, w tym 10 porodów było bliźniaczych,
Program profilaktyki zachorowań na grypę sezonową dla mieszkańców miasta Poznania na lata 2016 – 2018. W 2018 r. na realizację programu przeznaczono około 285 tys. zł. Dzięki programowi sfinansowanemu przez Miasto, ok. 8 tys. osób w wieku powyżej 60 lat zostało zaszczepionych przeciwko grypie, a także pogłębiło wiedzę na temat choroby i jej powikłań oraz sposobów zapobiegania zachorowaniom na grypę. Szczepienia realizowane były w 14 podmiotach leczniczych, zlokalizowanych w różnych rejonach miasta. Program będzie kontynuowany od 2019 r. jako 5-letni,
Program profilaktyki zakażeń wywołanych wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV), w tym raka szyjki macicy na lata 2016 – 2018. W 2018 r. na realizację programu wydatkowano ok. 112,5 tys. zł. Podano ponad 2,2 tys. dawek szczepionki. Dzięki szczepieniom, u dziewcząt i chłopców nimi objętych zmniejszyło się ryzyko infekcji spowodowanych wirusem HPV typu 6, 11, 16 i 18. Osoby zaszczepione i ich rodzice lub opiekunowie uzyskali podstawową wiedzę na temat raka szyjki macicy oraz innych schorzeń wywoływanych HPV. Program będzie kontynuowany w 2019 r., jako 5-letni.

Programy profilaktyki i promocji zdrowia

Dużą rolę w realizacji działań profilaktycznych odgrywają organizacje pozarządowe. W ramach otwartych konkursów ofert, Miasto wspiera różne projekty wpisujące się w miejską strategię polityki zdrowotnej. Do wybranych działań z zakresu zadań publicznych wspieranych (a także powierzonych do realizacji) i realizowanych w 2018 r. w Poznaniu należały:

Prowadzenie Punktu Profilaktyki Intymnej – 24h. Ten pilotażowy projekt, prowadzony w IV kwartale 2018 r., cieszył się dużym zainteresowaniem mieszkańców Poznania. Z jego oferty skorzystało w tym czasie 1,1 tys. osób. W ramach prowadzonego punktu zapewniano:
- konsultacje lekarskie i poradnictwo w zakresie chorób zakaźnych przenoszonych drogą płciową, higieny intymnej oraz antykoncepcji naturalnej, mechanicznej i farmakologicznej,
- rozpoznanie i doraźną pomoc medyczną w przypadku urazów oraz stanów zapalnych narządów rodnych,
- dostępność skierowania na badania diagnostyczne z zakresu chorób ginekologicznych oraz zakaźnych przenoszonych drogą płciową,
- dostępność do badań USG w przypadku wskazań lekarskich,
- dostępność do przepisania leków w przypadku wskazań lekarskich,
Opieka medyczna nad osobami wykluczonymi społecznie ze względu na ubóstwo (bezdomni, seniorzy) – mobilny punkt pomocy medycznej. W 2018 r. z oferty punktu skorzystało ponad 300 osób. Projekt zakłada udzielenie osobom bezdomnym, seniorom, doświadczającym wykluczenia społecznego ze względu na małą życiową zaradność świadczeń takich jak:
- doradztwo medyczne,
- pomoc przedmedyczna,
- wstępna diagnoza stanów chorobowych,
- kierowanie do odpowiedniej placówki medycznej w przypadkach wymagających natychmiastowej interwencji specjalistycznej/szpitalnej,
Poprawa jakości życia i poczucia bezpieczeństwa zdrowotnego osób 60+. Poznańscy seniorzy zostali objęci zajęciami usprawniającymi ich stan psychofizyczny (np. warsztaty dietetyczne, masaże zmniejszające obrzęki limfatyczne i ćwiczenia połączone z profilaktyką upadków, edukacja związana z chorobami oczu w wieku starszym oraz indywidualne spotkania z psychologiem). W 2018 r. ok. 2,6 tys. osób skorzystało z 5 projektów realizowanych w ramach tego zadania,
Prowadzenie ośrodków geriatryczno-gerontologicznych. Osoby uczęszczające do ośrodków mogły korzystać z oferty terapii ogólnousprawniającej w formie warsztatów usprawniających funkcje poznawacze i gimnastyki dla osób z zaburzeniami otępiennymi. Dodatkowo mogły uczestniczyć w różnych zajęciach terapeutycznych i integracyjnych podnoszących samopoczucie, skorzystać z badań lekarskich oraz pomocy: psychologa, dietetyka, fizjoterapeuty i prawnika. W 2018 r. ok. 630 osób skorzystało z 3 projektów realizowanych w ramach,
Opieka nad osobami przewlekle i nieuleczalnie chorymi. Osoby przewlekle i nieuleczalnie chore zostały objęte kompleksowym wsparciem z zakresu: opieki medycznej, paliatywnej, pielęgnacji, rehabilitacji, wsparcia informacyjnego i psychologicznego (m.in. wizyty domowe lekarza, pielęgniarki i fizjoterapeuty, pomoc w zakresie kompletnego cyklu rehabilitacyjnego w ramach terapii przeciwobrzękowej). Około 30 przewlekle chorych dzieci mogło skorzystać ze świadczeń: integracji sensorycznej, kinezyterapii, różnych form terapii psychologicznej, terapii dzieci z autyzmem, terapii pedagogicznej, terapii ręki, terapii logopedycznej i neurologopedycznej. Pomoc udzielana była także rodzinom osób przewlekle i nieuleczalnie chorych (np. poradnictwo, pomoc psychologiczno-socjalną oraz edukację dotyczącą opieki nad ich bliskimi chorymi). W ramach zadania zrealizowano 5 projektów,
Wsparcie informacyjno-psychologiczne rodzin i szkolenia dla personelu medycznego oraz innych osób w ramach hospicyjnej opieki perinatalnej. Efektami projektu były:
- zapewnienie koniecznej pomocy informacyjnej dla członków rodzin dotkniętych wystąpieniem ciężkiej wady rozwojowej/ choroby śmiertelnej dziecka w okresie perinatalnym,
- zapewnienie pomocy personelowi medycznemu i zawodów niemedycznych mającej przeciwdziałać negatywnym skutkom relatywnie częstego obcowania z występowaniem choroby śmiertelnej dziecka i koniecznością kontaktu z rodziną tego dziecka,
- zwiększenie umiejętności personelu w zakresie obcowania z rodzinami w sytuacji wystąpienia ciężkiej/śmiertelnej choroby dzieci w okresie perinatalnym oraz zwiększenie świadomości społecznej dotyczącej problemu rodzin dotkniętych wystąpieniem ciężkiej wady rozwojowej/choroby śmiertelnej dziecka w okresie perinatalnym. Zadaniem objęto około 300 osób,
Miejska wypożyczalnia sprzętu rehabilitacyjnego. Projekt zakładał utworzenie jednej miejskiej wypożyczalni sprzętu rehabilitacyjnego, co ułatwiło mieszkańcom Poznania dostęp do bezpłatnego sprzętu rehabilitacyjnego, pielęgnacyjnego, wspomagającego, połączony z instruktażem obsługi, ze szczególnym uwzględnieniem osób starszych, w trudnej sytuacji finansowej, zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym, które ze względu na wiek, stan zdrowia, czy niepełnosprawność wymagają wsparcia z wykorzystaniem odpowiedniego sprzętu. W 2018 r. 78 osób dokonało wypożyczenia, a ponad 120 osób zgłosiło się do wypożyczalni,
Profilaktyka oraz wczesne wykrywanie chorób nowotworowych, w szczególności rozpowszechnienie wiedzy o czynnikach ryzyka i samokontroli. Do mieszkańców Poznania skierowana została kampania edukacyjna dotycząca różnych rodzajów nowotworów (w tym m.in. rak piersi i nowotwory skóry) zachęcająca do regularnych działań profilaktycznych. U ponad 600 osób zostały przebadane znamiona skórne pod kątem profilaktyki czerniaka. W ramach zadania zrealizowano 4 projekty,
Profilaktyka oraz wczesne wykrywanie chorób układu krążenia, w szczególności rozpowszechnienie wiedzy o czynnikach ryzyka. Beneficjenci zadania, w liczbie 75 osób, uczestniczyli w warsztatach edukacyjnych z zakresu występowania czynników ryzyka chorób układu krążenia oraz promujących zdrowy styl życia oraz zostali przebadani w kierunku wczesnej identyfikacji chorób układu krążenia (badania krwi, EKG z opisem),
Promocja zdrowia psychicznego i zapobieganie zaburzeniom psychicznym. 15 osób w wieku 18 – 40 lat miało możliwość nabycia umiejętności rozpoznawania pojawiających się objawów zaburzeń depresyjnych i radzenia sobie z nimi. 40 osób (przedstawicieli personelu medycznego i innych specjalistów), otrzymało informację dotyczące, m.in.: przekazywania diagnozy prenatalnej i perinatalnej dotyczącej rozwoju dziecka oraz zdrowia lub zagrożenia życia dziecka i/lub matki, czynników ryzyka i epidemiologii utraty ciąży na różnych jej etapach, a także na temat psychologicznego doświadczenia obumarłej ciąży i wynikających z tego zaburzeń emocjonalnych oraz procesu żałoby. W ramach zadania zrealizowano 2 projekty,
Promocja zdrowego odżywiania i zapobieganie zaburzeniom odżywiania. Poznańscy seniorzy zyskali wiedzę na temat fizjologicznych, patologicznych, środowiskowych i psychologicznych przyczyn zaburzeń odżywiania występujących w starszym wieku oraz informacje dotyczące zasad zdrowego odżywiania się i układania zbilansowanej diety w starszym wieku. W ramach zadania zrealizowano 3 projekty:
- u około 30 osób dokonano oceny stanu odżywiania wraz z określeniem BMI oraz analizą składu ciała (BIA),
- ok. 100 osób – rodziców/opiekunów prawnych, miało możliwość podniesienia wiedzy i świadomości z zakresu zdrowego odżywania i zapobiegania zaburzeniom odżywania u dzieci,
- ok. 600 uczniów poznańskich liceów, 30 nauczycieli oraz 90 rodziców/opiekunów prawnych zostało wyedukowanych nt. zaburzeń i problemów z odżywianiem oraz możliwości skorygowania dotychczasowych przekonań i zachowań, a także wzięło udział w psychologicznych i dietetycznych warsztatach z zakresu budowania poczucia własnej wartości, świadomości ciała, umiejętności nazywania i wyrażania emocji oraz zdrowego stylu życia,
Profilaktyka oraz wczesne wykrywanie chorób mieszkańców Poznania. 500 poznanianek zostało poddanych mammografii oraz wywiadowi genetycznemu, 1 200 osób chorujących na cukrzycę zostało przebadanych w kierunku retinopatii cukrzycowej. W ramach zadania zrealizowano 2 projekty,
Poznańska opaska medyczna. Odbiorcami tego pilotażowego projektu były osoby od 70 r. życia, które nosząc opaskę zyskały szansę na udzielenie szybkiej i skutecznej pomocy medycznej w razie nagłych wypadków i zachorowań. Zamieszczenie na opasce danych personalnych, dotyczących poważniejszych schorzeń, uczuleń oraz przyjmowanych leków, a także tel. kontaktowego do osoby bliskiej – umożliwi służbom ratowniczym szybsze i skuteczniejsze podjęcie działań. W ramach projektu wyprodukowano 739 spersonalizowanych opasek medycznych dla seniorów.

W 2018 r. Miasto Poznań powierzyło realizację zadań publicznych z zakresu ochrony i promocji zdrowia wyłonionych w drodze konsultacji społecznych w ramach realizacji Poznańskiego Budżetu Obywatelskiego na 2018. Wybrane przez mieszkańców zadania to:

„Aktywni i Zdrowi” (w ramach którego mieszkańcy osiedli Żegrze i Chartowo mogli skorzystać z bogatej oferty ćwiczeń ogólnorozwojowych pod okiem doświadczonych trenerów),
“Poznanianki ćwiczą mięśnie miłości, czyli darmowe ćwiczenia i warsztaty dla kobiet z zakresu mięśni dna miednicy” (dzięki projektowi uczestniczki dowiedziały się jaką rolę pełnią mięśnie dna miednicy i jakie są konsekwencje ich osłabienia oraz poznały ćwiczenia wspomagające ich pracę i wydolność, a także miały możliwość aktywnego uczestnictwa).

Z obu projektów skorzystało około 900 osób.

Miasto Poznań realizowało projekt „Tworzenie grup wsparcia dla osób z otyłością” w ramach Narodowego Programu Zdrowia na lata 2016 – 2020. Na zadanie otrzymało dotację z Ministerstwa Zdrowia. Wsparciem objęto 30 osób z 2 różnych grup wiekowych, które pogłębiały wiedzę z zakresu zasad prawidłowego żywienia i zdrowego stylu życia, sposobów radzenia sobie z otyłością, wymieniały się doświadczeniem oraz przepisami na zdrowe posiłki, brały też udział w zajęciach ruchowych oraz badaniach.

W trybie przyznawania tzw. „małych grantów” na realizację zadań publicznych z obszaru ochrony i promocji zdrowia w 2018 r. zrealizowano 11 projektów, których beneficjentami było ponad 23 tys. osób. Projekty te dotyczyły przede wszystkim takich tematów jak:

zdrowe odżywianie,
pielęgnacja osób przewlekle chorych,
problemy osób w wieku emerytalnym,
uszkodzeń słuchu u dzieci,
honorowego dawstwa krwi.

W ich ramach realizowane były różne warsztaty, spotkania, czy kampanie informacyjne.

Rozwiązywanie problemów uzależnień

W ramach walki z uzależnieniami od alkoholu i narkotyków (w ostatnich latach także coraz „popularniejszych” dopalaczy) podejmuje się liczne działania profilaktyczne i informacyjne skierowane już do najmłodszych, celem budowania świadomości zagrożeńz różnych form uzależnień. W 2018 r. Miasto Poznań realizowało 2 programy dotyczące profilaktyki i wsparcia ofiar uzależnień, tj.:

Miejski Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Poznaniu na 2018 rok,
Miejski Program Przeciwdziałania Narkomanii w Poznaniu na lata 2018 – 2020.

Miejski Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Poznaniu na 2018 rok

Beneficjentami Miejskiego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Poznaniu na 2018 rok, którym objęto prawie 50 tys. osób, były głównie dzieci, młodzież i osoby z grup ryzyka, abstynenci, osoby uzależnione od alkoholu, rodziny, w których występuje problem alkoholowy, osoby współuzależnione, ofiary przemocy, osoby bezdomne oraz osoby umieszczone w OdON.

W ramach programu w 2018 r. zrealizowano, m.in. następujące działania:

dofinansowano zadania publiczne realizowane przez 43 podmioty niezaliczane do sektora finansów publicznych, na łączną kwotę 4,2 mln zł, oraz przyznano 9 „małych grantów”,
zlecono prowadzenie całodobowego Ośrodka dla Osób Nietrzeźwych w Poznaniu, który od 2018 r., na mocy podpisanych porozumień, obsługuje teren powiatu poznańskiego oraz sfinansowano koszty dowozów osób nietrzeźwych do Ośrodka (liczba osób przyjętych w 2018 r. wyniosła 6 195),
w ramach aktywizacji sportowej dzieci i młodzieży: dofinansowano realizację działań integrujących psychoprofilaktykę z aktywnością sportową poprzez prowadzenie zajęć sportowo-rekreacyjnych dla dzieci i młodzieży miasta Poznania oraz sfinansowano program „Sportowa młodość – trzeźwa przyszłość” (liczba uczestników programu w 2018 r. wynosiła ponad 3,7 tys.)
wsparto zatrudnienie socjalne osób uzależnionych od alkoholu lub zagrożonych uzależnieniem poprzez dofinansowanie działalności 3 Centrów Integracji Społecznej działających w Poznaniu (w 2018 r. wsparto 353 osoby),
dofinansowano zadania realizowanego przez Ośrodek Leczenia Alkoholowych Zespołów Abstynencyjnych i Poradni Leczenia Uzależnień Szpitala Miejskiego im. F. Raszei w Poznaniu, do którego w ciągu roku przyjęto 434 osoby i udzielono 211 porad lekarskich osobom uzależnionym i 92 porady lekarskie osobom współuzależnionym,
dofinansowano program wspomagania rozwoju oraz program profilaktyczno-terapeutyczny dla dzieci pochodzących z rodzin z problemami alkoholowymi, „Program Wsparcia Specjalistycznego”, w którym pomocy udzielono 656 rodzinom,
sfinansowano prowadzenie hostelu „Drugi Dom”, gdzie udzielono pomocy 34 osobom,
sfinansowano realizację programów profilaktyki uzależnień i rozwoju umiejętności społecznych obejmujących problem uzależnienia od alkoholu,
dofinansowano program pomocy osobom bezdomnym – uzależnionym od alkoholu w budowaniu i utrwalaniu postaw trzeźwościowych, z którego skorzystało 156 osób,
dofinansowano program dotyczący podejmowania interwencji w związku z nieprzestrzeganiem zapisów ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi,
sfinansowano „Prowadzenie całodobowego telefonu zaufania dla osób z problemem alkoholowym, w tym Pomarańczowej i Niebieskiej Linii”, w ramach którego udzielono prawie 1,2 tys. porad,
zrealizowano projekt profilaktyczno-edukacyjny dla dzieci i młodzieży „Poznań uzależniony od profilaktyki”, w którym udział wzięło 2,7 tys. osób,
prowadzono działalność Miejskiej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych.

Miejski Program Przeciwdziałania Narkomanii w Poznaniu na lata 2018 – 2020

W ramach Miejskiego Programu Przeciwdziałania Narkomanii w Poznaniu na lata 2018 – 2020, w 2018 r., którego beneficjentami było ponad 38 tys. osób, zrealizowano szereg działań skierowanych zwłaszcza do młodych poznaniaków, wśród nich m. in.:

dofinansowano realizację 8 zadań publicznych (w tym polegające na przeprowadzeniu kampanii „Dopalacze to nie bajka”), wyłonionych w wyniku otwartych konkursów ofert, realizowanych przez podmioty niezaliczane do sektora finansów publicznych, na łączną kwotę 305 tys. zł oraz 6 zadań realizowanych w ramach tzw. „małych grantów” na łączną kwotę 59,5 tys. zł,
dofinansowano realizację zadania „Realizacja działań integrujących psychoprofilaktykę z aktywnością sportową poprzez prowadzenie zajęć sportowo-rekreacyjnych dla dzieci i młodzieży miasta Poznania”,
sfinansowano program „Sportową manią walczymy z narkomanią”, w którym udział wzięło udział prawie 3 tys. uczniów,
sfinansowano realizację programów profilaktyki uzależnień i rozwoju umiejętności społecznych obejmujących problem uzależnienia od narkotyków, z którego skorzystało 3,6 tys. osób,
sfinansowano „Program przeciwdziałania narkomanii skierowany do uczniów szkół podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych”, w którym udział wzięło 12 szkół terenu miasta,
sfinansowano program przeciwdziałania i ograniczania narkomanii oraz przestępczości i demoralizacji nieletnich „Szkoła wolna od narkotyków i przemocy”, przeprowadzony w 47 szkołach.