Dochody z tytułu gospodarki nieruchomościami w zakresie zadań własnych w 2018 r. wyniosły 111,2 mln zł.

W 2018 r. w Poznaniu najważniejsze aspekty działalności w zakresie gospodarki nieruchomościami dotyczyły:

zagadnień prawnych:
- zagospodarowania terenów w celu uzyskania odpowiednich dochodów (dzierżaw, najmu, użyczenia, zbycia lub kupna nieruchomości),
- ochrony praw właścicielskich,
realizacji projektów i działań inwestycyjnych,
w zakresie bieżących spraw administracji i zarządzania:
- działania regulacyjne dotyczące korzystania z nieruchomości, aktualizacji opłat, ewidencji, utrzymania i wykorzystania zasobów nieruchomości.

Wydzierżawianie gruntów komunalnych

W zakresie wykorzystania nieruchomości komunalnych w Poznaniu w 2018 r. do Urzędu Miasta Poznania złożono:

603 wnioski o wydzierżawienie/wynajęcie gruntów komunalnych,
153 wnioski o rozwiązanie umowy lub informacji skutkujących jej wygaszeniem,
384 wnioski o dokonanie zmiany w umowie,
13 wniosków o wyrażenie zgody na nieodpłatne zajęcie gruntu komunalnego,
15 wniosków o użyczenie gruntów komunalnych,
1 530 wniosków o udzielenie wyjaśnień i informacji o prowadzonych sprawach.

W 35 sprawach wszczęto postępowanie z urzędu. Odmówiono wydzierżawienia gruntów komunalnych 36 wnioskującym. Efektem pozytywnego rozpatrzenia wniosków o dzierżawę było przygotowanie 11 wykazów informacyjnych o przeznaczeniu nieruchomości komunalnych do wydzierżawienia/wynajęcia.

Wydano 22 promesy będące obietnicą zawarcia umowy dzierżawy/najmu po dostarczeniu przez wnioskodawcę pisma o przyjęciu zgłoszenia o wykonaniu określonego rodzaju inwestycji, czy pozwolenia na budowę lub informacji o terminie realizacji inwestycji.

Zawarto 258 umów dzierżawy/najmu na czas oznaczony do lat 3 lub na czas nieoznaczony albo oznaczony dłuższy niż 3 lata umowy, w tym 5 umów z osobą wyłonioną w drodze konkursu na wysokość stawki czynszu oraz 58 umów dzierżawy na czas oznaczony do 3 miesięcy.

Rozwiązano lub wygaszono łącznie 420 umów.

Umowy rozwiązano z różnych przyczyn, w tym w związku z:

niepłaceniem czynszu,
powierzeniem nieruchomości innej miejskiej jednostce,
brakiem zainteresowania dzierżawcy/najemcy dalszą dzierżawą/najmem,
sprzedażą przez dzierżawcę/najemcę osobie trzeciej roszczenia o zwrot równowartości poczynionych na gruncie nakładów, np. w postaci garażu, czy pawilonu handlowego)

Wygaszono umowy z powodu:

orzeczenia zwrotu nieruchomości na rzecz poprzedniego właściciela lub jego spadkobierców,
zgonu dzierżawcy/najemcy będącego osobą fizyczną,
ustania bytu prawnego dzierżawcy/najemcy będącego osobą prawną.

Ponadto zawarto 3 umowy użyczenia gruntu komunalnego.

Na dzień 31.12.2018 r. liczba obowiązujących umów dzierżawy wynosiła 5 349 na powierzchnię gruntu 6 742 104 m² (nie wliczając umowy zawartej w 2013 r. z Zarządem Komunalnych Zasobów Lokalowych Sp. z o.o. obejmującą nieruchomości zabudowane i niezabudowane na łączną powierzchnię 880 149,66 m²).

Zbycie nieruchomości komunalnych

Przedmiotem sprzedaży w trybie przetargowym było 36 działek.

Do najważniejszych transakcji należy sprzedaż terenu pod zabudowę wielorodzinną przy:

ul. Czesława Niemena,
ul. Literackiej,
ul. Zdzisława Dworzeckiego.

Jako kompleks działek przeznaczonych pod zabudowę jednorodzinną zbyto nieruchomość przy ul. Hezjoda. Dzięki sprzedaży ww. nieruchomości i poprzez realizację inwestycji budownictwa mieszkaniowego oraz zabudowy usługowej nastąpi dalsze kompleksowe zagospodarowanie tych części miasta.

Budowa nowych mieszkań przy jednoczesnym lokowaniu obiektów usług podstawowych służących nowym mieszkańcom przyczyni się do wzrostu atrakcyjności tej lokalizacji, a także wpłynie na zatrzymanie odpływu mieszkańców do gmin ościennych.

Sprzedaż mieszkań komunalnych

W wyniku podjętej w kwietniu 2017 r. decyzji o ograniczeniu sprzedaży komunalnych lokali mieszkalnych sprzedaż mieszkań na rzecz ich najemców w 2018 r. zmalała.

Decyzja taka jest wynikiem priorytetowych działań Miasta, wynikających z ustawowo nałożonego obowiązku zaspokajania potrzeb mieszkaniowych osób i rodzin o niskich dochodach. Podstawowym, wynikającym z ustawy obowiązkiem Miasta jest zapewnienie lokali socjalnych, lokali zamiennych oraz zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych gospodarstw domowych o niskich dochodach. W dalszej kolejności, będąc właścicielem lokali, Miasto może prowadzić ich sprzedaż na rzecz najemców.

Decyzją Prezydenta Miasta do sprzedaży kierowane są wyłącznie lokale w szczególnych sytuacjach, po przeprowadzeniu głębokiej i szczegółowej analizy czynników prawnych, ekonomicznych i społecznych, które uzasadniałyby ich sprzedaż tj. w sytuacji, gdy w budynku Wspólnoty Mieszkaniowej pozostał ostatni lokal będący własnością Miasta lub najemca dokonał zamiany lokali, zwalniając do dyspozycji wynajmującego zajmowany dotychczas lokal, spłacił zadłużenie poprzedniego najemcy lub wykonał kosztowny remont lokalu, a więc zainwestował swoje środki finansowe w majątek Miasta, czym umożliwił zasiedlenie lokalu.

W 2018 r. wpłynęło UMP 26 wniosków o wykup komunalnych lokali mieszkalnych, w tym 16 o nabycie nieruchomości zabudowanych budynkami jednolokalowymi.

W 2018 r. sprzedano:

16 lokali mieszkalnych (w tym: 15 za gotówkę, 1 na raty),
8 nieruchomości zabudowanych budynkami jednolokalowymi (w tym: 5 za gotówkę, 3 na raty)

W trybie przetargu sprzedano 2 lokale mieszkalne.

Średnia cena 1 m² powierzchni lokalu mieszkalnego wg ceny rzeczoznawcy majątkowego w roku 2018 wynosiła: 3 844,00 zł.

Średnia cena 1 m² powierzchni lokalu mieszkalnego po uwzględnieniu przysługujących bonifikat w roku 2018 wynosiła: 534,00 zł.

Dochody z gospodarki nieruchomościami miejskimi

W 2018 r. prowadzono ponad 1 200 spraw dotyczących bezumownego korzystania z nieruchomości stanowiących własność Miasta Poznania i Skarbu Państwa. Efektem prowadzonych postępowań było wystawienie z tego tytułu faktur VAT i wezwań do zapłaty wynagrodzenia, na kwotę przekraczającą 6 mln zł.

Przeprowadzono aktualizację opłat oraz stawki procentowej z tytułu użytkowania wieczystego gruntów, wysłano 547 nowych ofert opłat oraz zawiadomień o wysokości opłaty rocznej za użytkowanie wieczyste.

Dochody z tytułu gospodarki nieruchomościami w zakresie zadań własnych w 2018 r. wyniosły 111,2 mln zł. W strukturze dochodów za 2018 r. dominowały opłaty:

za zarząd, użytkowanie, użytkowanie wieczyste – 36,1%,
ze sprzedaży nieruchomości miejskich 31,9%,
z najmu i dzierżawy 24,9%.

Nabycia do zasobów nieruchomości miejskich

W celu realizacji zadań własnych, celów publicznych Miasta lub w ramach uregulowań terenowo-prawnych Miasto Poznań nabyło, w trybach cywilnoprawnych, 17 nieruchomości, na które składają się 23 działki. W wyniku prowadzonych negocjacji Miasto Poznań pozyskało te tereny za kwotę o ok. średnio 20% niższą od wartości rynkowych, określonych przez rzeczoznawców majątkowych w operatach szacunkowych.

Pośród wyżej wymienionych nieruchomości na szczególną uwagę zasługuje nabycie do zasobu gminy:

terenu dawnego Stadionu Szyca, który umożliwi mieszkańcom realizowanie potrzeb związanych ze sportem i rekreacją,
niezabudowanego gruntu położony na terenie os. Zwycięstwa, przeznaczony pod budowę krytej pływalni.

Ponadto z uwagi na fakt, że inwestycja budowy trasy tramwajowej na Naramowice przebiega przez działki, gdzie zlokalizowane są budynki, w których znajdowały się lokale mieszkalne, priorytetem dla Miasta Poznania było zapewnienie takich warunków, aby mieszkańcy mogli odtworzyć dotychczasowy standard życia w „nowym” miejscu. W związku z tym Miasto wystąpiło z propozycją ich nabycia w trybie cywilnoprawnym, zanim zostanie wdrożona procedura administracyjna zgodna z przepisami specustawy drogowej. Ostatecznie Miasto Poznań nabyło lokale mieszkalne oraz nieruchomości, niezbędne pod wyżej wskazane przedsięwzięcie, za łączną kwotę 6,3 mln zł.

Komunalizacja mienia

W dziedzinie komunalizacji mienia, tj. nabycia nieruchomości Skarbu Państwa na rzecz Miasta Poznania na podstawie decyzji Wojewody Wielkopolskiego, w 2018 r. nastąpiło nabycie 79 działek o łącznej powierzchni 8,8 ha.

Ochrona praw właścicielskich Miasta Poznania

W zakresie ochrony praw właścicielskich w 2018 r. pełnomocnicy Miasta Poznania podejmowali działania mające na celu ochronę praw rzeczowych przysługujących MIastu w postępowaniach administracyjnych dotyczących zwrotu wywłaszczonych nieruchomości i stwierdzeń orzeczeń o wywłaszczeniu oraz w postępowaniach cywilnych dotyczących odszkodowań z tytułu art. 36 ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym.

W postępowaniach o zwrot wywłaszczonych nieruchomości działania pełnomocników doprowadziły do wydania przez organ korzystnych dla Miasta orzeczeń w 13 postępowaniach w stosunku do nieruchomości o łącznej szacunkowej wartości około 17 mln zł. Jedno z orzeczeń dotyczyło terenu mieszkaniowego na os. Zwycięstwa.

W postępowaniach o stwierdzenie nieważności orzeczeń o wywłaszczeniu działania pełnomocników doprowadziły do wydania przez organ korzystnych dla Miasta orzeczeń w 3 postępowaniach w stosunku do nieruchomości o łącznej szacunkowej wartości około wartości 67 mln zł. Jedno z orzeczeń dotyczyło nieruchomości przy Szyperskiej 8 i Piaskowej 4/5).

W postępowaniach cywilnych dotyczących odszkodowań z tytułu art. 36 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym działania pełnomocników doprowadziły do oddalenia przez sąd powództw na łączną kwotę 16,2 mln zł oraz dokonano nabycia w drodze wyroku sądu w sprawach za kwotę 3,6 mln wobec powództwa na kwotę 6,8 mln zł.

Aktywizacja terenów nad Wartą

W 2018 r. kontynuowano projekty związane z aktywizacją terenów nadrzecznych. Zakończono projekt polegający na doprowadzeniu przyłączy energii elektrycznej oraz przyłączy wodociągowych. Zawarto 5 umów na dzierżawę nieruchomości w sąsiedztwie rzeki Warty. Ponadto zrealizowano liczne prace remontowe.

Dzięki aktywności partnerów prywatnych mieszkańcy uzyskali dostęp do usług gastronomicznych oraz kulturalnych i sportowych.

Utworzono kolejny przystanek, a w sezonie letnim pływał Tramwaj Wodny na stałej trasie pomiędzy przystankami Katedra-Politechnika-Rataje-Wilda-Chwaliszewo-Szeląg.

Kolejny rok nad rzeką funkcjonowała tymczasowa przystań oraz wypożyczalnia sprzętu wodnego. Na szczególną uwagę zasługuje zakończenie następujących inwestycji:

budowy slipu dla służb ratunkowych,
budowy schodów,
budowy pochylni dla osób z niepełnosprawnościami.

Rozpoczęto przygotowanie dokumentacji projektowej dla inwestycji polegającej na budowie przystani rzecznej oraz nurtowej.

Miasto Poznań we współpracy z innymi instytucjami zorganizowało także działania o charakterze kulturalnym i sportowym. Wiele inicjatyw odbyło się dzięki zaangażowaniu lokalnych społeczności, w tym zorganizowano takie wydarzenia jak Parada Sobótkowa (koordynowana przez MDK Wilczak) oraz Kajakowa Masa Krytyczna.

Miasto Poznań wsparło organizację licznych koncertów, m.in.: muzyki filmowej dla dzieci, operowego, jazzowego, gospel, festiwalu szant, jak i festiwalu outdoorowego.

Znaczna część zasobów zarówno finansowych, jak i organizacyjnych dedykowana została działaniom związanym z utrzymaniem porządku. Dzięki podjętym działaniom tereny nadrzeczne objęte zostały stałym utrzymaniem czystości wraz z cyklicznym wykaszaniem traw. Ponadto na terenach nadrzecznych pojawiły się kontenery umożliwiające segregację odpadów. Wprowadzono i oznakowano strefy dozwolonego spożywania alkoholu nad rzeką Wartą.

Kontynuowano działania proekologiczne z udziałem organizacji społecznych – akcja „Trzymaj czystą Wartę”.

Zakończono budowę pawilonu na terenie Osiedla Stare Winogrady nad rzeką Wartą. Całoroczny pawilon służy lokalnej społeczności jako miejsce spotkań, warsztatów. Jednocześnie na terenie nieruchomości stworzona została baza umożliwiająca utworzenie ogrodu społecznego.

Odszkodowania za działki i postępowania w sprawie ustalenia opłat adiacenckich

W ramach bieżącego prowadzenia spraw gospodarki nieruchomościami i geodezji należy wymienić prowadzenie:

postępowań w sprawie ustalenia odszkodowania za działki: wydzielone pod drogi publiczne, zajęte pod drogi publiczne, przeznaczone pod drogi publiczne i wchodzące w skala linii kolejowych. Ogółem w trakcie rozpatrywania było 291 spraw, w tym 39 zostało rozstrzygniętych w 2018 r.,
postępowań w sprawie ustalenia opłaty adiacenckiej związanej z podziałem nieruchomości. W 2018 r. wpłynęły 152 nowe sprawy , w załatwianiu pozostawało 201 spraw. Do końca grudnia 2018 r. załatwiono 143 sprawy. Wydano 97 decyzji, 76 decyzji dotyczyło ustalenia kwoty opłat, 20 decyzji dotyczyło odstąpienia od ustalenia opłaty. Kwota naliczonych opłat adiacenckich z tytułu podziału nieruchomości wyniosła 543,1 tys. zł.
W drugiej grupie spraw dotyczących ustalenia opłaty adiacenckiej związanej z wybudowaniem urządzeń infrastruktury technicznej przedmiotem rozpatrywania było 510 spraw, z których załatwiono 416. Efektem załatwionych spraw było wydanie 367 decyzji, w tym 347 o ustaleniu opłaty, 11 decyzji o odstąpieniu od ustalenia opłaty i 9 o umorzeniu postępowania. Łącznie z tytułu wybudowania urządzeń technicznych naliczono opłaty adiacenckie w kwocie 1,7 mln zł.