Strategia Rozwoju Miasta Poznania 2020+

W 2019 r. wdrażano Strategię Rozwoju Miasta Poznania 2020+.

Wizja strategiczna

Przedstawiona w Strategii Rozwoju Miasta Poznania 2020+ wizja nakreśla pożądany obraz miasta we wszystkich istotnych wymiarach jego rozwoju i brzmi następująco: „Poznań w 2030 roku jest wielopokoleniową wspólnotą ludzi zamieszkujących zielone, przyjazne i dobrze skomunikowane osiedla. Jego mieszkańcy – przedsiębiorczy i zaangażowani społecznie, realizujący swoje marzenia i aspiracje – są zadowoleni z warunków życia, jakie stwarza im miasto oraz dumni z tego, że jest ono rozpoznawane w kraju i za granicą dzięki swojemu dziedzictwu historycznemu, kulturowemu i akademickości oraz współczesnym, wyjątkowym osiągnięciom. Sprzyjający klimat biznesowy oraz polityka społecznej spójności umożliwiają wszystkim mieszkańcom pełne włączenie się w życie miasta”.

Priorytety strategiczne

Strategia Rozwoju Miasta Poznania 2020+ została opracowana zgodnie z metodologią tworzenia programów rozwoju. Dokument wyznacza 5 priorytetów rozwoju Poznania, jako ośrodka metropolitalnego. Priorytety stanowiące syntezę potrzeb i oczekiwań poznanianek i poznaniaków, odnoszą się do różnych aspektów funkcjonowania miasta i jakości życia. Są to:

• Silna Metropolia (rozwijać spójność Metropolii Poznań oraz zwiększać jej rolę na arenie międzynarodowej poprzez rozwój powiązań instytucjonalno-gospodarczych w sieciach regionalnych, krajowych i globalnych)
• Nowoczesna przedsiębiorczość (rozwijać w Poznaniu zróżnicowaną, silną i nowoczesną gospodarkę)
• Zielone, mobilne miasto (uczynić Poznań „zielonym”, ekomobilnym miastem, które posiada łatwo dostępne dla wszystkich tereny zieleni oraz przyjazny dla środowiska zrównoważony transport)
• Przyjazne osiedla (zapewnić mieszkańcom wysoką jakość życia w ramach osiedli posiadających własny, wyjątkowy charakter)
• Wspólnotowość i dialog społeczny (tworzyć nowe i rozwijać istniejące mechanizmy, formy wsparcia i działania pozwalające mieszkankom i mieszkańcom na odpowiedzialne współdecydowanie o rozwoju miasta)

Uszczegółowieniem priorytetów są bardziej precyzyjne obszary aktywności Miasta, poszeregowane w kierunki interwencji (jest ich 36), każdy z nich zawiera działania strategiczne (163). Stanowią one wytyczne do dalszych działań dla władz lokalnych i instytucji mających wpływ na rozwój Poznania.

Wszelkie działania Miasta w tym zakresie powinny być podporządkowane wartościom zapisanym w misji Strategii:

• otwartość – wolność myśli i działań, zaczynająca się od samopoznania i prawdy, a dążąca do tworzenia uczciwej wspólnoty
• współodpowiedzialność – będąca istotą otwartości; to wspólne zobowiązanie i zgodność dążeń, a także odpowiedzialność za słabszych, wykluczonych
• współtworzenie – wspólne tworzenie miasta musi być oparte na wzajemnym zaufaniu, dialogu, kreatywności i ciągłym dążeniu do poprawy

Kluczowe zadania strategiczne

Głównym elementem wdrożeniowym Strategii jest 55 kluczowych zadań, które zostały wskazane na podstawie propozycji przekazanych przez wydziały Urzędu Miasta Poznania, jednostki organizacyjne oraz spółki, w których Miasto Poznań posiada udziały. Są to w większości zadania wielkoskalowe i do ich realizacji niezbędne jest zaangażowanie wielu podmiotów i jednostek.

Zadania kluczowe przypisane zostały do poszczególnych priorytetów:

Silna Metropolia

Priorytet ten odgrywa ważną rolę w kształtowaniu funkcji metropolitalnych Poznania. Przewiduje w perspektywie długookresowej wzrost pozycji Metropolii Poznań w relacjach krajowych i międzynarodowych oraz coraz bardziej efektywną współpracę wewnątrz aglomeracji poznańskiej, w tym m.in. poprawę dostępności transportowej. Do największych zadań realizowanych w ramach priorytetu w 2019 r. należały m.in.:

• połączenia kolejowe (zadania PKP S.A. i spółki Koleje Wielkopolskie Sp. z o.o.):
  •  uruchomienie Poznańskiej Kolei Metropolitalnej na odcinkach z Poznania do Kostrzyna Wlkp., Wrześni, Gniezna i Rogoźna Wlkp.
  • przygotowanie dokumentacji projektowej na utworzenie węzłów „Grunwaldzka” (projekt realizowany wraz z gminą Komorniki, przy stacji kolejowej Poznań Junikowo) oraz „Strzeszyn” przy stacji kolejowej o tej samej nazwie
  • kontynuacja modernizacji linii kolejowej na odcinkach: Poznań – Szczecin oraz Poznań – Piła
  • przygotowanie do opracowania koncepcji modernizacji dworca Poznań Główny oraz przebudowy poznańskiego węzła kolejowego obejmującej m.in. budowę trzeciego toru pomiędzy stacjami Poznań Główny a Poznań Wschód, która znacznie usprawni ruch kolejowy na terenie aglomeracji poznańskiej
• przebudowa miejskiego układu transportowego o znaczeniu ponadlokalnym, m.in.:
  • poprawa układu komunikacyjnego ronda Rataje
  • przebudowa drogi krajowej nr 92 (ul. Lutycka wraz z węzłem Koszalińska)
  • rozbudowa ul. Gdyńskiej do Centralnej Oczyszczalni Ścieków zlokalizowanej na terenie gminy Czerwonak
  • przebudowa mostu Lecha
• projekty związane z kulturą i ochroną zabytków:
  • prace koncepcyjne i przygotowawcze do budowy nowej siedziby Teatru Muzycznego oraz nowego Muzeum Powstania Wielkopolskiego 1918-1919
  • prace nad odnawianiem fortyfikacji miejskich
  • projekt „Tu się wszystko zaczęło”
  • projekt Centrum Szyfrów „Enigma” przy ul. Święty Marcin
  • wdrażanie zasad zagospodarowania przestrzeni publicznej ulic Starego Miasta w oparciu o uchwałę Rady Miasta Poznania o utworzeniu Parku Kulturowego Stare Miasto
• organizacja imprez targowych:
  • nowe wydarzenia targowe
  • zwiększenie i modernizacja powierzchni wystawienniczej MTP
  • poprawa oferty parkingowej dla gości MTP
• wspieranie szkolnictwa wyższego obejmowało m.in.:
  • udzielanie drobnych dotacji, grantów, nagród naukowych
  • przekazywanie gruntów miejskich pod nowe obiekty szkół wyższych

Wartość zadań projektowych wpływających na realizację priorytetu „Silna Metropolia” wyniosła w 2019 r. 34,2 mln zł (środki z budżetu Miasta). Ponadto, zainwestowane zostały środki innych partnerów, w tym spółek, w których Miasto posiada udziały oraz instytucji i podmiotów zewnętrznych.

Nowoczesna przedsiębiorczość

Realizacja priorytetu „Nowoczesna przedsiębiorczość” zakłada m.in. wspieranie budowy infrastruktury dla przedsięwzięć dającym nowe miejsca pracy oraz wspieranie rozwoju lokalnych firm w kierunku innowacyjności.

W 2019 r. realizowane były m.in.:

• przez spółkę Wielkopolskie Centrum Wspierania Inwestycji Sp. z o.o. renowacja budynku Łazienek Rzecznych na potrzeby inkubatora dla perspektywicznych firm z branży ICT oraz powierzchni biurowych, w części technologicznej, dla firm o ugruntowanej pozycji na rynku. Inwestycja jest kontynuacją Poznańskiego Parku Technologiczno-Przemysłowego w ramach idei parku rozproszonego
• w ramach Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych m.in. rozbudowa Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego, realizacja projektów: „Wyposażenie placówek oświatowych w nowoczesny i  wysokospecjalistyczny sprzęt technologiczny na terenie MOF Poznania”, „Modernizacja wraz z wyposażeniem Zespołu Szkół Zawodowych nr 6 im. Joachima Lelewela w Poznaniu”, „Kwalifikacje zawodowe kluczem do sukcesu – wspieramy rozwój kształcenia zawodowego w Miejskim Obszarze Funkcjonalnym Poznania”, „Podwyższenie kompetencji z zakresu matematyki i informatyki przez licealistów Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego Poznania”
• przez spółkę Międzynarodowe Targi Poznańskie Sp. z o.o.:
  • unowocześnianie infrastruktury wystawienniczo-kongresowej,  w tym modernizacja i rozbudowa pawilonów targowych nr 4, 5, 10, przygotowanie dokumentacji technicznej dla montażu turbin wiatrowych na dachu pawilonu 8A
  • rozbudowa infrastruktury i usług IT

Łączne nakłady z budżetu Miasta Poznania na zadania projektowe realizowane w priorytecie „Nowoczesna przedsiębiorczość” w 2019 r. wyniosły 60,9 mln zł. Dodatkowo znaczący udział w jego realizacji miały działania spółek Międzynarodowe Targi Poznańskie Sp. z o.o. oraz Wielkopolskie Centrum Wspierania Inwestycji Sp. z o.o.

Zielone, mobilne miasto

Priorytet ten zakłada usprawnienie ruchu transportowego w mieście poprzez przebudowę głównego układu transportowego i zwiększenie roli transportu zbiorowego oraz transportu ekologicznego.

W 2019 r. realizowane były m.in.:

• w układzie transportowym:
  • prace nad budową połączenia tramwajowego Naramowic z centrum miasta
  • przebudowa trasy tramwajowej w ul. Święty Marcin w ramach realizacji Programu Centrum I
  • przebudowa trasy tramwajowej na Ratajach (os. Lecha – rondo Żegrze) oraz budowa nowej trasy tramwajowej w ul. Unii Lubelskiej
  • budowa ul. Folwarcznej w ramach programu Poznań Rataje-Franowo
  • prace projektowe nad budową nowej linii tramwajowej w ul. Ratajczaka w ramach Programu Centrum II
  • prace projektowe nad przebudową układu transportowego na Wildzie (ulice Wierzbięcice i 28 Czerwca 1956 r.), na Jeżycach (ul. Dąbrowskiego) oraz w rejonie ronda Rataje
• unowocześnianie i wymiana taboru transportu zbiorowego:
  • wprowadzenie do użytkowania 15 najnowszych autobusów elektrycznych 18-metrowych Solaris Urbino 18 Electric
  • dostawa 19 autobusów Solaris Urbino 12
  • wprowadzenie do użytkowania 50 niskopodłogowych tramwajów
• uspokojenie ruchu samochodowego w Centrum:
  • prace nad dalszym rozszerzeniem strefy „Tempo 30”
  • realizacja projektu „Budowa systemu parkingów Park&Ride w Poznaniu – etap II”, prace koncepcyjne dotyczące realizacji parkingów Park&Ride w lokalizacjach: Podolany, Poznań PKP Starołęka, Antoninek, Karolin i os. Lecha/Piaśnicka
  • rozszerzanie Strefy Płatnego Parkowania, w tym przebudowa ulic na obszarze Strefy Płatnego Parkowania oraz opracowanie projektów organizacji ruchu i parkowania w związku z poszerzeniem SPP na obszar Wildy i Łazarza
• infrastruktury piesza i rekreacyjna:
  • kontynuacja budowy parku Rataje ze skansenem Kolei Średzkiej i infrastrukturą parkową i zabawową dla dzieci
  • realizacja wieloletnich programów: „Renowacja parku im. Wodziczki”, „Rewaloryzacja zieleni parkowej w Śródmieściu”, „Budowa parku przy ul. Dolna Wilda”, „Rewaloryzacja Parku Drwęskich”,  „Program ratowania starych, cennych drzew z przyrodniczego i społecznego punktu widzenia oraz nasadzenia nowych w aglomeracji poznańskiej”
  • prace nad rozbudową ciągu pieszo-rowerowego „Wartrostrada”
  • prace koncepcyjne nad kładką pieszo-rowerową łączącą Berdychowo z Chwaliszewem oraz łączącą Wildę z Ratajami
  • modernizacja Łazienek Rzecznych i Dziecińca pod Słońcem
  • prace m.in. nad zagospodarowaniem poznańskich jezior oraz oczyszczaniem cieków wodnych
• ochrona środowiska:
  • działania wspierające likwidację źródeł niskiej emisji z indywidualnych gospodarstw domowych
  • poprawa efektywności energetycznej miejskiej infrastruktury (m.in. termomodernizacja budynków komunalnych i oświatowych)
  • rozbudowa miejskiej sieci ciepłowniczej, wodociągowej i kanalizacyjnej

Koszty realizacji zadań projektowych w ramach priorytetu ponoszone przez Miasto Poznań (szacowane na podstawie budżetu), wyniosły w 2019 r. 460,4 mln zł. Podobną kwotę wydatkowały inne jednostki, w tym spółki z udziałem Miasta i podmioty prywatne.

Przyjazne osiedla

Priorytet ma na celu zapewnienie mieszkankom i mieszkańcom poznańskich osiedli wysokiej jakości życia, a także wyeksponowanie wyjątkowego i niepowtarzalnego charakteru każdego osiedla.

W 2019 r.:

• w ramach działań obejmujących szkolnictwo:
  • zakończono rozbudowę Szkoły Podstawowej nr 48 oraz Przedszkola nr 121
  • prowadzono prace modernizacyjne budynków i doposażenie szkół w różnych rejonach miasta, w celu poprawy warunków nauczania oraz pełnienia przez szkoły funkcji lokalnych osiedlowych centrów sportowych i rekreacyjnych
• w ramach działań w zakresie kultury, sportu i rekreacji prowadzono:
  • projekt „Renowacja i adaptacja Fortu VII w Poznaniu dla zachowania dziedzictwa kulturowego”
  • prace modernizacyjne Centrum Kultury Zamek w ramach projektu „Centrum Kultury Zamek – konserwacja reprezentacyjnych wnętrz zachodniej części dawnego zamku cesarskiego w Poznaniu i ich adaptacja celem efektywnego wykorzystania”
  • modernizację budynku Biblioteki Raczyńskich w Poznaniu oraz konserwację i digitalizację cennych zbiorów bibliotecznych
  • prace modernizacyjne: obiektu wielofunkcyjnego w parku Kasprowicza, basenu na Ratajach, kompleksu sportowo-rekreacyjnego nad jeziorem Malta, obiektów kompleksu Chwiałka, kompleksu Golęcin, stadionu przy ul. Harcerskiej
  • budowę pływalni na os. Zwycięstwa
• działania rewitalizacyjne obejmowały m.in.:
  • prace rewaloryzacyjne placu Kolegiackiego
  • prace projektowe i przygotowawcze w ramach projektu „Rewaloryzacja przestrzeni płyty Starego Rynku w Poznaniu wraz z przekształceniem fragmentu bloku śródrynkowego (ul. Jana Baptysty Quadro) w pasaż kultury”
  • prace przygotowawcze przebudowy Rynku Łazarskiego
  • renowację zabytkowych kamienic miejskich oraz obiektów zabytkowych o walorach turystycznych
• w ramach działań na rzecz zwiększenia dostępności mieszkań:
  • inwestowano w przygotowanie nowych terenów pod budownictwo mieszkaniowe
  • oddano do użytku mieszkania komunalne w 8 budynkach przy ul. Lirycznej oraz kontynuowano budowę kolejnych przy ulicach Darzyborskiej i Hulewiczów
  • realizowano projekt „Mieszkania wspomagane – treningowe w Mieście Poznań”

Łączne nakłady z budżetu Miasta Poznania na zadania projektowe w 2019 r. realizowane w ramach priorytetu „Przyjazne osiedla” wyniosły 106,4 mln zł.

Wspólnotowość i dialog społeczny

Celem priorytetu jest budowanie świadomego i silnego społeczeństwa, w tym dialogu społecznego i partycypacji publicznej.

W 2019 r. :

• w ramach budowania dialogu społecznego realizowane były:
  • kampanie edukacyjne, informacyjne, wizerunkowe dla usprawnienia i uatrakcyjnienia komunikacji z mieszkankami i mieszkańcami
  • konsultacje społeczne, którymi objęte było m.in. programowanie wieloletnie, planowanie przestrzenne, realizacja inwestycji drogowych i transportowych
  • projekt Centrum Inicjatyw Lokalnych, w ramach którego w 2019 r. zrealizowano 127 inicjatyw mieszkanek i mieszkańców, z tego 66 inicjatyw oddolnych oraz 61 inicjatyw dofinansowanych na zasadach regrantingu
  • Poznański Budżet Obywatelski, w ramach którego w 2019 r. wybrano do realizacji na kolejny rok 35 projektów za kwotę 21 mln zł
• kontynuowano projekty polepszające jakość obsługi w Urzędzie Miasta Poznania i miejskich jednostkach organizacyjnych. Projekty obejmują polepszenie dostępu do usług (w tym elektronicznych) oraz informacji, a także dostosowywanie miejskich obiektów do potrzeb osób o ograniczeniach przemieszczania się
• wdrażano rozwiązania w ramach polityki senioralnej, które polepszają warunki przemieszczania się w przestrzeni miejskiej oraz dostępność usług dla osób starszych
• w ramach infrastruktury pomocy społecznej i ochrony zdrowia Miasto realizowało działania polegające na:
  • pracach przy budowie nowej siedziby dla Domu Pomocy Społecznej przy ul. Bukowskiej
  • przygotowaniu projektowym planowanej rozbudowy budynku Zakładu Opiekuńczo-Leczniczego i Rehabilitacji przy ul. Mogileńskiej o nowe skrzydło
  • finansowaniu zakupów sprzętu i wyposażenia poznańskich szpitali
  • prowadzeniu akcji i działań profilaktycznych dotyczących zdrowego trybu życia i profilaktyki badań

Nakłady finansowe na realizację zadań projektowych w ramach priorytetu „Wspólnotowość i dialog społeczny” w 2019 r. wyniosły 99,7 mln zł.

Łączna wartość wszystkich zadań projektowych realizowanych przez Miasto Poznań w 2019 r. mających bezpośredni wpływ na wdrażanie Strategii Rozwoju Miasta Poznania 2020+ wyniosła prawie 762 mln zł.

Są to wyłącznie środki wydatkowane z budżetu Miasta. Znaczącą część inwestycji realizują także inne podmioty i instytucje:

• spółki z udziałem Miasta, które realizują zadania własne w jego imieniu
• jednostki zewnętrzne, w tym inne jednostki samorządu terytorialnego i ich organizacje, instytucje, instrumenty
• przedsiębiorstwa państwowe 
• firmy i osoby prywatne działające na rzecz rozwoju Poznania