W 2019 r. wdrażano „Gminny Program Rewitalizacji dla Miasta Poznania”.

Gminny Program Rewitalizacji dla Miasta Poznania

W 2017 r. Rada Miasta Poznania podjęła uchwałę w sprawie przyjęcia „Gminnego Programu Rewitalizacji dla Miasta Poznania” (GPR), który określa kierunki działań rewitalizacyjnych i umożliwia aplikowanie o środki unijne.

Program został opracowany w oparciu o przepisy ustawy o rewitalizacji, a jednocześnie o wymogi zawarte w Wytycznych Ministerstwa Rozwoju w zakresie rewitalizacji w programach operacyjnych na lata 2014-2020, co umożliwia staranie się o pozyskanie środków na działania rewitalizacyjne z funduszy europejskich, tj. Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2014-2020.

Program jest kontynuacją poprzednich edycji Miejskiego Programu Rewitalizacji oraz Zintegrowanego Programu Odnowy i Rozwoju Śródmieścia Poznania i zawiera 14 planowanych przedsięwzięć grupujących 98 projektów rewitalizacyjnych, zlokalizowanych głównie w Śródmieściu Poznania oraz incydentalnie na terenach bezpośrednio do niego przyległych, których planowana realizacja obejmuje lata 2018-2030.
Po wdrożeniu GPR, obszar Śródmieścia ma stać się obszarem równomiernie rozwiniętym, kształtowanym przez silne społeczeństwo obywatelskie, stanowiącym najlepsze miejsce do zamieszkania, pracy, nauki, prowadzenia działalności gospodarczej, rozwoju kultury oraz wypoczynku.

Głównymi celami strategicznymi Gminnego Programu Rewitalizacji są:

zatrzymanie procesu depopulacji
wzmocnienie aktywności gospodarczych (szczególnie handlowo-usługowych) kulturalnych i społecznych
przywrócenie ciągłości struktur urbanistycznych i estetyki przestrzeni miejskiej
poprawa klimatu akustycznego i jakości powietrza

Realizacja celów, przedsięwzięć i projektów rewitalizacyjnych założonych w GPR powinna zminimalizować problemy, jakie dotykają miasto i osoby w nim zamieszkujące oraz pozwolić, by stało się miejscem atrakcyjnym i konkurencyjnym w skali krajowej i międzynarodowej.

Komitet Rewitalizacji Miasta Poznania

W końcu 2018 r. powołany został Komitet Rewitalizacji Miasta Poznania, który liczy 26 osób. Komitet stanowi forum współpracy z organami Miasta Poznania w sprawach dotyczących przygotowania, prowadzenia i oceny rewitalizacji oraz pełni funkcję opiniodawczo-doradczą Prezydenta Miasta Poznania. W skład Komitetu weszły osoby:

z obszaru rewitalizacji
mieszkające poza obszarem rewitalizacji
zajmujące się przedsiębiorczością
aktywne w organizacjach pozarządowych
reprezentujące władzę publiczną

Program dla Śródmieścia

W okresie poprzedzającym uchwalenie GPR, programem, na podstawie którego prowadzono proces rewitalizacji był „Zintegrowany Program Odnowy i Rozwoju Śródmieścia Poznania na lata 2014-2030”. Program dla Śródmieścia służył integracji działań prowadzonych w centrum Poznania na rzecz ochrony i rozwoju najważniejszych jego wartości. W 2019 r. kontynuowano przedsięwzięcia na rzecz odnowy ścisłego centrum Poznania.

Program Centrum – Etap I

W ramach projektu planowane są prace z zakresu przebudowy torowisk tramwajowych i uspokojenia ruchu drogowego w ulicach: Św. Marcin, Fredry, Mielżyńskiego, 27 Grudnia, pl. Wolności, Towarowa. Inwestycja zakłada modernizację sieci tramwajowej, zwężenie jezdni, poszerzenie chodników, powstanie przestrzeni dla rowerów oraz wprowadzenie strefy uspokojonego ruchu samochodowego. Projekt zakłada także wprowadzenie większej ilości zieleni (drzew, krzewów i kwiatów).

Wartość projektu Program Centrum I wynosi 100 mln zł, w tym dofinansowanie z Funduszy Europejskich to 45 mln zł. Zakres pierwszy przedsięwzięcia, prowadzony od września 2017 r. do końca marca 2019 r., obejmował przebudowę ul. Św. Marcin na odcinku od ul. Gwarnej do ul. Ratajczaka. Prace wykonane w I etapie to:

wymiana nawierzchni
budowa nowego torowiska tramwajowego
modernizacja infrastruktury podziemnej
poszerzenie chodników
utworzenie dróg rowerowych
wprowadzenie zieleni

arch. UMP

W efekcie ul. Św. Marcin stała się szeroką, nowoczesną aleją spacerową, przyjazną pieszym, miejscem spotkań i wypoczynku. Budowa nowego przystanku tramwajowego u zbiegu ulic Św. Marcin i Ratajczaka ułatwiła podróżowanie po centrum.

W latach 2020-2022 planowana jest realizacja kolejnych etapów inwestycji obejmujących ulice: 27 Grudnia, Al. Marcinkowskiego, Św. Marcin, Gwarna oraz skrzyżowanie ulic Fredry i Mielżyńskiego, a także etapu obejmującego skrzyżowanie: Al. Niepodległości oraz ulic Św. Marcin i Towarowej.

W 2020 r. planowane są przetargi na realizację robót budowlanych, wykonanie projektów wykonawczych i realizację robót budowlanych. Zakończenie inwestycji planowane jest na 2022 r.

Miasto Poznań otrzymało wyróżnienie w konkursie architektoniczno-urbanistycznym Lider Dostępności, organizowanym przez Stowarzyszenie Przyjaciół Integracji i Towarzystwo Urbanistów Polskich dla projektu przebudowy ul. Św. Marcin. Wyróżnienie zostało przyznane za rewolucyjny pomysł zmiany funkcjonalności tranzytowej ulicy w tzw. salonie miasta i nadania w nim priorytetu pieszym, m.in. poprzez wprowadzenie otwartego ciągu pieszego aranżowanego zielenią oraz formami małej architektury.

Program Centrum – etap II

Kolejny etap prac obejmuje budowę trasy tramwajowej wraz z uspokojeniem ruchu samochodowego w ul. Ratajczaka o wartości 130 mln zł. Program otrzymał dofinansowanie z funduszy UE w wysokości 59 mln zł. Docelowo projekt obejmuje:

budowę dwutorowej trasy tramwajowej w ulicach Niezłomnych i Ratajczaka (na odcinku od skrzyżowania z ulicami Królowej Jadwigi/Wierzbięcice do ul. 27 Grudnia)
przebudowę węzła rozjazdowego Królowej Jadwigi/Wierzbięcice,
przebudowę i dostosowanie istniejącego układu drogowego do uwarunkowań lokalizacyjnych wprowadzonych realizacją przedsięwzięcia
usunięcie kolizji infrastrukturalnych

W 2019 r. zakończono prace projektowe. W 2020 r. planowane są przetargi na realizację robót budowlanych. Zakończenie inwestycji planowane jest na grudzień 2022 r.

Przebudowa Rynku Łazarskiego

Rewaloryzacja Rynku Łazarskiego to działania zmierzające do rewitalizacji centralnej przestrzeni publicznej osiedla Św. Łazarz, z przebudową układu drogowego oraz uspokojeniem ruchu samochodowego. Głównym założeniem organizacji przestrzennej placu jest realizacja przewidywanych dla niego funkcji, takich jak:

reprezentacyjny plac miejski z funkcją handlową, otoczony miejską zabudową pierzejową
przestrzeń publiczna elastycznie dostosowująca się do zmiennych potrzeb organizacji imprez artystycznych/kulturalnych
przestrzeń codziennej rekreacji dla mieszkańców

W grudniu 2019 r. został rozstrzygnięty przetarg na przebudowę Rynku Łazarskiego, a zakończenie inwestycji planowane jest na jesień 2021 r.

arch. UMP

Rewaloryzacja płyty Starego Rynku

Rewitalizacja płyty Starego Rynku w Poznaniu wraz z przekształceniem fragmentu bloku śródrynkowego (ul. Jana Baptysty Quadro) w pasaż kultury to projekt zakładający utworzenie nowej jakości użytkowania zasobu dziedzictwa Starego Rynku w celach kulturalnych, poprzez przebudowę i modernizację nawierzchni Rynku oraz adaptację fragmentu bloku śródrynkowego do potrzeb realizacji różnorodnych funkcji kulturalnych.

W 2019 r. została podpisana umowa o dofinansowanie tego projektu w ramach Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego 2014+. W ramach projektu zlecono opracowanie 3-wariantowej koncepcji nowej nawierzchni płyty Starego Rynku wraz z oszacowaniem kosztów realizacji i eksploatacji każdego wariantu. W ramach współpracy z ENEA Oświetlenie została przekazana Miastu koncepcja iluminacji.

W 2020 r. planowane jest ogłoszenie przetargu na realizację robót budowlanych wraz z wykonaniem dokumentacji projektowej w trybie zaprojektuj i wybuduj. Zakończenie inwestycji planowane jest na II kwartał 2023 r.

Rewitalizacja pl. Kolegiackiego

Celem projektu jest ożywienie przestrzenne, społeczne, kulturalne i gospodarcze pl. Kolegiackiego. Efekt ten zostanie uzyskany przez poprawę jakości przestrzeni publicznej, obejmującą zagadnienia urbanistyczne, architektoniczne, funkcjonalne, estetyczne i techniczne. Plac Kolegiacki po zakończeniu przebudowy będzie placem publicznym i strefą ruchu pieszego. Znikną bariery, które dzieliły tę przestrzeń na kilka części.

W 2019 r. kontynuowano badania archeologiczne, towarzyszące inwestycji oraz rozpoczęto wykonanie elementów rzeźbiarskich (Zegar Historii i elementy stalowe fontanny). W marcu 2019 r. została podpisana umowa z generalnym wykonawcą robót budowlanych, w kwietniu przekazano plac budowy i rozpoczęto roboty budowlane, których zakończenie przewidziane jest na jesień 2020 r.

arch. UMP

Przebudowa ulic Taczaka, Garncarskiej oraz Jackowskiego

W efekcie prac, których zakończenie planowane jest w pierwszej połowie 2020 r., na ulicach Taczaka i Garncarska pojawi się więcej zieleni, zostaną usunięte bariery architektoniczne oraz zostanie uspokojony ruch samochodowy. Ulice te staną się tzw. “strefą zamieszkania”.

Zakończył się remont ul. Jackowskiego, w wyniku którego uspokojono ruch samochodowy, pojawiły się nowe pasy zieleni oraz mała architektura czy nowe oświetlenie.

Wizualizacja ul. Taczaka

arch. UMP

Tereny nadwarciańskie

W sezonie 2019 nad Wartą funkcjonowały 4 plaże miejskie: Wilda, Rataje, Chwaliszewo i Szeląg. Odbywały się tam imprezy edukacyjne, proekologiczne i kulturalne. Funkcjonowało także Kino nad Wartą.

W 2019 r. została zagospodarowana plaża miejska znajdująca się na Wildzie na wysokości Łazienek Rzecznych. Została oddana do użytku m.in. plaża, boisko wielofunkcyjne, strefa grillowa. Dodatkowo przy plaży Wilda pojawiły się schody, tymczasowe oświetlenie oraz miniszklarnia.

W 2019 r. przeprowadzono kompleksowe prace modernizacyjne zabytkowych budynków Łazienek Rzecznych. W wyremontowanych przestrzeniach Łazienek zostanie otwarta m.in. restauracja z tarasem widokowym.

arch. UMP

W 2018 r. w ramach WRPO 2014+ uzyskano dofinansowanie na realizację projektu „Rewitalizacja ubezpieczeń betonowych brzegów rzeki Warty na odcinku od mostu Przemysła I do rozwidlenia rzeki Warty w Poznaniu”, w partnerstwie z Państwowym Gospodarstwem Wodnym Wody Polskie Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Poznaniu. Projekt o wartości 30,4 mln zł, z dofinansowaniem z funduszy UE w kwocie 25,8 mln zł, ma się zakończyć w 2021 r.

Wymiana umocnień powiązana jest z wykonaniem remontu istniejących schodów, slipów, tarasów oraz wylotów kanalizacyjnych. Celem projektu jest zabezpieczenie brzegów rzeki przed erozją. Z obecnego ekosystemu zostaną wyeliminowane płyty betonowe, które ograniczają wchłanianie wody do gruntu. Działanie to ma na celu uelastycznienie brzegów rzeki oraz zwiększenie jej retencji. W rezultacie podjętych działań na wskazanym odcinku rzeki nastąpi wzrost objętości retencjonowanej wody o 255 tys. m³. W 2019 r. przygotowywany był projekt wykonawczy do projektu budowlanego oraz trwało kompletowanie dokumentacji do uruchomienia postępowania przetargowego.

W Starym Porcie, od strony ul. Estkowskiego oddano do użytku zaplecze socjalne dla przystani jachtowej. W obiekcie powstała także część gastronomiczna. Przy ul. Wioślarskiej wybudowana została nowa siedziba Komisariatu Wodnego Policji w Poznaniu.

Komisariat Wodny Policji

arch. UMP

Wartostrada

Od 2011 r. Miasto Poznań buduje ciąg pieszo-rowerowy Wartostrada. Inwestycja uatrakcyjnia tereny nadwarciańskie i zwiększa dostępność do nich przy jednoczesnej rewitalizacji zieleni nadwarciańskiej. W 2019 r. m.in. oddano do użytku nowy odcinek między ul. Czartoria a mostem Chrobrego. Oświetlane i monitorowane są stopniowe kolejne odcinki, m.in. między mostami Królowej Jadwigi a Bolesława Chrobrego.

Budowa Wartostrady odbywa się przy wykorzystaniu funduszy w ramach Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2014-2020. Wartość projektu wynosi 21,6 mln zł, a kwota dofinansowania to 16,4 mln zł.

arch. UMP

Ogrody pływające na Warcie

Powstałe w ramach projektu CONNECTING Nature pływające wyspy to zakotwiczone, unoszące się na wodzie konstrukcje tworzone na bazie lokalnej roślinności wodnej. W 2019 r. ogród pływający powstał na rzece Cybinie przy Bramie Poznania. Ideą wodnych/pływających ogrodów jest poprawa naturalnych ekosystemów i wprowadzanie różnorodności biologicznej w miastach.

Koncepcja ogrodów pływających, utworzona i realizowana w Polsce przez Fundację OnWater, jest innowacyjną metodą wprowadzania zieleni do miast, poprawy estetyki wybrzeży rzeki, a także ma wpływ na poprawę jakości wody (tzw. funkcja filtracyjna, polegająca na wyłapywaniu zanieczyszczeń toni wodnej) oraz powietrza. Ogrody mają również funkcję lęgową.

więcej o ogrodach pływających na badam.poznan.pl

Park w Forcie IX

Oddany został do użytku park otaczający Fort IXa na Dębcu. Projekt miał na celu zwiększenie dostępności i bezpieczeństwa ogólnodostępnego terenu zieleni. Park dookoła Fortu wraz z wybiegiem dla psów to projekt z Poznańskiego Budżetu Obywatelskiego. W parku wymieniono zniszczoną nawierzchnię alejek zastępując ją nową – bitumiczną oraz mineralną, przepuszczalną. Dodatkowo w południowo-zachodniej części wybudowano nowy ciąg pieszy. W ramach remontu wymieniono ławki, ujednolicono kosze do śmieci. Teren parku zabezpieczono słupkami betonowymi uniemożliwiając wjazd. Ostatnie prace wykończeniowe będą miały miejsce w 2020 r.

Park Bambrów Poznańskich

U zbiegu ulic Dolna Wilda i Orzechowej, w miejscu dawnych ogródków działkowych, otwarty został nowy park Bambrów Poznańskich o powierzchni 2,6 ha. Wraz z parkiem Rataje jest to ostatnio drugi park zbudowany w Poznaniu od podstaw. Teren parku został podzielony na 3 strefy: przestrzeń ciszy i spokoju, gdzie można odpocząć wśród klombów i kwiatów, plac zabaw oraz wybieg dla psów.

Park im. Edmunda Strzeleckiego (park Głuszyna)

W parku o powierzchni 1,6 ha pozostawiono elementy dawnych budynków – ruiny schodów i fragmenty fundamentów spalonego dworu oraz częściowo zasypanej piwniczki. W północnej części postały 2 place: wypoczynkowy oraz rekreacyjno-sportowy, z siłownią zewnętrzną, urządzeniami do ćwiczeń ruchowych oraz placem zabaw. W części południowej znajdują się zrewitalizowane stawy.

Park przy ul. Browarnej

Na terenie parku dokonano nasadzeń wraz z budową oświetlenia, doposażeniem w małą architekturę. Wykonano także plac zabaw oraz siłownię zewnętrzną. Park obejmuje 2,1 ha powierzchni.

Parki kieszonkowe

Formą tworzenia enklaw spokoju w gęstej zabudowie miasta są parki kieszonkowe. W 2019 r. powstały parki kieszonkowe u zbiegu ulic Dąbrowskiego i Janickiego oraz przy ul. Kolejowej. Parki tego typu często powstają z inicjatywy radnych osiedlowych.

arch. Zarządu Dróg Miejskich

więcej o parkach na badam.poznan.pl

Naturalne place zabaw oraz ogrody otwarte przy poznańskich przedszkolach

Naturalne place zabaw to miejsca, w których oprócz tradycyjnych urządzeń zabawowych dla dzieci wykorzystuje się naturalne elementy przyrody. W 2019 r. w 12 przedszkolach zmodernizowano ogródki przedszkolne w formie “naturalnych placów zabaw”, a w 20 placówkach zainstalowano ekodemonstratory. Ogrody otwarte to połączenie idei ogrodu społecznego i naturalnego miejsca zabaw zarządzanego przez instytucję (np. przedszkole), które udostępniane jest dzieciom przedszkolnym, społeczności lokalnej, organizacjom pozarządowym. W 2019 r. powstały 2 koncepcje otwarcia nowych ogrodów, działania będą kontynuowane w 2020 r.

Poprawa jakości przestrzeni publicznej

W celu polepszenia jakości przestrzeni publicznej realizowano także następujące przedsięwzięcia:

akcja choinkowa – akcją objęto ulice: Św. Marcin, Gołębia, Szkolna, Wrocławska, pl. Kolegiacki, pl. Wolności. pl. Cyryla Ratajskiego, obszar Śródki i Chwaliszewa oraz nowy teren ul. Garbary. W ramach akcji ok. 260 lokalnych podmiotów z ww. obszarów otrzymało choinkę oraz lampki choinkowe
w ramach umowy zawartej z firmą ENEA Oświetlenie Sp. z o.o. realizowane były iluminacje świąteczne na terenie miasta. Iluminacje podkreślają charakter zabytkowych przestrzeni i oddają styl tych miejsc. Ponadto Miasto przygotowało choinkę miejską, którą ustawiono na Starym Rynku obok Ratusza
od 2013 r. Miasto prowadzi punkt poradnictwa nt. form wsparcia remontów dla właścicieli poznańskich kamienic. Interesanci są na bieżąco informowani o formach wsparcia remontów kamienic dostępnych w ramach dotacji miejskich oraz zewnętrznych. Łącznie w 2019 r. udzielono ok. 30 porad
w kwietniu 2019 r. w ramach działań ożywienia i polepszenia jakości przestrzeni publicznej zlecono montaż oświetlenia tzw. Złotego Krzyża zlokalizowanego na osi Traktu Królewsko-Cesarskiego w Poznaniu. Odpowiednia oprawa świetlna zwraca uwagę przechodniów na istotne miejsce znajdujące się na osi Traktu Królewsko-Cesarskiego