W 2019 r. w Poznaniu odebrano 212,7 tys. ton odpadów, w tym 150,6 tys. ton zmieszanych odpadów komunalnych oraz 62,1 tys. ton odpadów posegregowanych.
Związek Międzygminny „Gospodarka Odpadami Aglomeracji Poznańskiej”
Poznań wraz z 8 gminami (Buk, Czerwonak, Kostrzyn Wlkp., Kleszczewo, Murowana Goślina, Oborniki, Pobiedziska i Swarzędz) tworzy Związek Międzygminny „Gospodarka Odpadami Aglomeracji Poznańskiej” (ZM GOAP), którego zadaniem jest gospodarowanie odpadami na terenie tych gmin.
W 2019 r. 7 podmiotów, które podpisały z ZM GOAP umowy na wywóz odpadów z terenu Poznania, odebrały łącznie 212,7 tys. ton odpadów, w tym 150,6 tys. ton niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych oraz 62,1 tys. ton odpadów posegregowanych, w tym 31,9 tys. ton surowców wtórnych (frakcji papier i makulatura, tworzywa sztuczne, szkło), 25,5 tys. ton odpadów ulegających biodegradacji i 5,2 tys. ton odpadów problemowych (odpadów wielkogabarytowych, zużytego sprzętu oraz zużytych opon). W ramach odpadów ulegających biodegradacji odebrano 11,4 tys. ton odpadów zielonych i 14,0 tys. ton odpadów kuchennych. W zakresie surowców wtórnych z terenu miasta (także przy wykorzystaniu Punktów Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych) zebrano 12,0 tys. ton makulatury, 10,1 tys. ton stłuczki szklanej, 9,7 tys. ton tworzyw sztucznych oraz 0,5 ton metali.
Dodatkowo z terenu miasta zebrano 12 tys. ton makulatury, 10,1 tys. ton stłuczki szklanej, 9,8 tys. ton tworzyw sztucznych oraz 7 ton metali.
Instalacja Termicznego Przekształcania Odpadów Komunalnych w Poznaniu
W Poznaniu funkcjonuje Instalacja Termicznego Przekształcania Odpadów Komunalnych (ITPOK), wybudowana w ramach Partnerstwa Publiczno-Prywatnego przez Miasto Poznań oraz firmę SUEZ Zielona Energia. Projekt był realizowany przy zastosowaniu hybrydowego modelu finansowania, łączącego wykorzystanie krajowych środków publicznych, środków unijnych i kapitału prywatnego. Wartość inwestycji wyniosła łącznie 854,7 mln zł.
ITPOK jest jednym z głównych elementów systemu gospodarowania odpadami zmieszanymi, zapewniając miastu zrównoważony system przetwarzania odpadów. W 2019 r., który był trzecim pełnym rokiem funkcjonowania spalarni, dostarczono do spalenia 210 tys. ton zmieszanych odpadów komunalnych, z których wyprodukowano 323 tys. GJ energii cieplnej. Energia cieplna produkowana przez ITPOK jest wykorzystywana za pośrednictwem miejskiej sieci ciepłowniczej do ogrzewania poznańskich osiedli mieszkaniowych. W 2019 r. spalarnia wytworzyła ponad 113 tys. MWh energii elektrycznej, a sprzedała ponad 98 tys. MWh. ITPOK w ramach wytwarzania energii elektrycznej z odpadów w zakresie odnawialnych źródeł energii uzyskuje także tzw. zielone certyfikaty. W 2019 r. sprzedano ponad 47 000 MWh zielonych certyfikatów.
W ciągu roku spalarnia przyjęła 35 tys. pojazdów z odpadami.
Spalarnia wpływa na zmniejszenie poziomu składowania odpadów, ograniczając przy tym znacznie zapotrzebowanie na nowe składowiska miejskie.
Składowisko odpadów w Suchym Lesie
Składowiskiem odpadów w Suchym Lesie zarządza Zakład Zagospodarowania Odpadów w Poznaniu Sp. z o.o. (ZZO) – jednoosobowa spółka Miasta Poznania, prowadząca działalność w zakresie ochrony środowiska w sferze gospodarki odpadami (w tym m.in. prowadzenie i zarządzanie składowiskiem odpadów, rekultywacją terenów składowiska, oczyszczalnią odcieków składowiskowych, elektrociepłownią biogazową, biokompostownią).
Składowisko o powierzchni 56,76 ha zlokalizowane jest w granicach administracyjnych gminy Suchy Las i miasta Poznania. W Planie Gospodarki Odpadami dla Województwa Wielkopolskiego na lata 2016-2022, składowisko to uzyskało w regionie II status RIPOK – regionalnej instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych.
Wypełnienie składowiska w Suchym Lesie wynosi obecnie 87,2%.
ZZO otrzymał statuetkę oraz dyplom w kategorii „Zielony Kontakt” w XX edycji Konkursu Przeglądu Komunalnego o Puchar Recyklingu. Nagroda została przyznana za kompleksowe działania dotyczące zbiórki zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego.
Rada Programowa powołana przez Wyższą Szkołę Zarządzania i Bankowości w Poznaniu, Związek Pracodawców LEWIATAN oraz Biuro Promocji Gospodarczej i Certyfikacji przyznała ZZO certyfikaty: „Firma Godna Polecenia” oraz „Wiarygodny Partner w Branży Ochrony Środowiska”.
Selektywna zbiórka odpadów w Poznaniu
W Poznaniu funkcjonuje system selektywnej zbiórki odpadów komunalnych. Odpady opakowaniowe o charakterze surowców wtórnych: makulatura, szkło, tworzywa sztuczne, odbierane są przez firmy posiadające umowę ze ZM GOAP lub są zbierane przez ZZO, który zarządza Punktami Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych (PSZOK).
PSZOK-i przeznaczone są głównie do przyjmowania i okresowego magazynowania odpadów problemowych zawartych w strumieniu odpadów komunalnych, w tym wielkogabarytowych, budowlanych, niebezpiecznych oraz odpadów biodegradowalnych. Do punktów można dostarczyć m.in. zużyty sprzęt elektryczny, elektroniczny, akumulatory, świetlówki, zużyty olej i inne odpady powstające w gospodarstwie domowym.
ZZO zarządza:
- 3 Punktami Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych, które są zlokalizowane:
- na składowisku odpadów w Suchym Lesie
- przy ul. Wrzesińskiej w Poznaniu
- przy ul. 28 Czerwca 1956 r. w Poznaniu
- Mobilnym Punktem Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych (Gratowóz), który nieodpłatnie odbiera zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny
W 2019 r. w PSZOK-ach i Gratowozie zebrano:
- 7,5 tys. ton odpadów wielkogabarytowych
- 14,2 ton zużytych baterii
- 45,2 ton przeterminowanych leków
- 836 ton zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego
Odpady przechowywane są w magazynie, a po zgromadzeniu partii transportowej, kierowane są do specjalistycznych instalacji na terenie kraju, w których zostają poddawane przetworzeniu lub unieszkodliwieniu.
W 2019 r. Miasto doprowadziło do usunięcia łącznie 4 667 Mg odpadów magazynowanych w miejscach na ten cel nieprzeznaczonych – łącznie z 11 lokalizacji w Poznaniu.
Od 2003 r. działa strona internetowa, na której można znaleźć informacje związane z gospodarką odpadami: www.odpady.poznan.pl.
„Zielona Wstążka dla Planety” – motywem przewodnim akcji Światowego Dnia Środowiska w 2019 r. było przyjęte przez Program Narodów Zjednoczonych ds. Środowiska (UN Environment) hasło #BeatAirPollution. W ramach akcji zostały podświetlone na kolor zielony najważniejsze miejskie budynki, aby zwrócić uwagę społeczeństwa na problem segregacji odpadów na świecie.
Biokompostownia w Poznaniu
W 2018 r. Miasto Poznań uruchomiło nowoczesną instalację biologicznego przetwarzania odpadów zebranych selektywnie – biokompostownię. Obiekt znajduje się w bezpośrednim sąsiedztwie składowiska odpadów komunalnych miasta Poznania w Suchym Lesie.
Biokompostownia, obok Instalacji Termicznego Przekształcania Odpadów Komunalnych, stanowi kluczowy element systemu, który pozwala m.in. na wywiązanie się z obowiązku recyklingu odpadów ulegających biodegradacji zbieranych selektywnie. W nowej instalacji procesy technologiczne odbywają się w zamkniętych, szczelnych komorach zlokalizowanych w hali. Selektywnie zbierane na terenie aglomeracji poznańskiej odpady biodegradowalne są przetwarzane w energię elektryczną, cieplną oraz kompost o wysokiej jakości. Funkcjonowanie biokompostowni przyczynia się do eliminacji składowanych tego typu odpadów na składowisku odpadów komunalnych, a zastosowanie w instalacji nowoczesnej technologii pozwala na uzyskanie wysokich standardów ochrony środowiska.
W 2019 r. w instalacji biogazowej w biokompostowni wyprodukowano ponad 760 tys. m3 biogazu, z którego wytworzono 1 626 MWh energii elektrycznej, z której do zewnętrznej sieci elektroenergetycznej oddano 621 MWh.
Elektrociepłownia biogazowa
Na składowisku odpadów komunalnych w Suchym Lesie eksploatowana jest elektrociepłownia biogazowa, gdzie zamontowano zespoły prądotwórcze, w których unieszkodliwiany jest biogaz powstający z kwater składowania odpadów. Obecnie moc zainstalowana elektrociepłowni biogazowej wynosi 1,2 MW. Wyprodukowana energia elektryczna wykorzystywana jest na potrzeby własne składowiska, a jej nadwyżka sprzedawana jest do sieci elektroenergetycznej.
Zespoły prądotwórcze wyposażone są w instalację odzysku energii cieplnej ze spalin. Odzyskana energia cieplna wykorzystywana jest do ogrzewania pomieszczeń biurowo-magazynowo-socjalnych oraz do produkcji ciepłej wody użytkowej. W 2019 r. unieszkodliwiono ponad 1 500 tys. m3 biogazu, z którego wyprodukowano 2 940 MWh energii elektrycznej, z czego do sieci energetycznej sprzedano 2 492 MWh. Natomiast na potrzeby własne zużyto 451 MWh.
Odpady przemysłowe w Poznaniu
W 2018 r. (najnowsze dostępne dane) poznańskie zakłady przemysłowe wytworzyły 358,2 tys. ton odpadów z sektora gospodarczego, w tym odpadów niebezpiecznych o 24,5% mniej niż w roku poprzednim.
Oznacza to, że na 1 km2 powierzchni miasta przypadało 1,4 tys. ton odpadów.
Odpady te nie stanowią obecnie poważniejszego zagrożenia dla środowiska. Ponad 99% odpadów przemysłowych jest wywożonych i przetwarzanych poza Poznaniem, gdzie są poddawane procesom odzysku (materiałowego lub energetycznego) lub unieszkodliwieniu, mniej niż 1% poddawanych jest odzyskowi lub unieszkodliwieniu na miejscu.