Miasto Poznań prowadziło wiele działań profilaktycznych i pomocowych przeciwdziałających wykluczeniu społecznemu.

Działania na rzecz osób bezdomnych

Jedną z najczęstszych form wykluczenia społecznego była bezdomność, która powoduje brak poczucia bezpieczeństwa.

W 2019 r. na terenie Poznania zlokalizowano 112 koczowisk, w których przebywały łącznie 263 osoby bezdomne. Miejsca te były stale monitorowane. Zapewniona została pomoc medyczna osobom tego wymagającym, a 12 osób zmotywowano do zamieszkania w placówce. Ponadto osoby przebywające w koczowiskach zostały pouczone o konsekwencjach pobytu w takim miejscu w okresie zimowym. Zaproponowano im pobyt w placówce, udzielano poradnictwa i wsparcia, reagowano na sytuacje zagrożenia zdrowia i życia, ustalano możliwości zamieszkania w placówce dla osób bezdomnych, informowano o możliwościach uzyskania wsparcia.

Koordynacją organizacji pomocy osobom bezdomnym przebywającym na terenie Poznania zajmował się Dział Pomocy Osobom Bezdomnym w Miejskim Ośrodku Pomocy Rodzinie. Z uwagi na specyfikę zjawiska bezdomności, MOPR współpracował z różnymi instytucjami i organizacjami, w tym z policją, strażą miejską i ochrony kolei, zarządcami budynków i obiektów publicznych, zwłaszcza transportowych, innymi miejskimi jednostkami pomocy społecznej, stowarzyszeniami i fundacjami działającymi na rzecz pomocy społecznej oraz charytatywnymi związkami i organizacjami kościelnymi.

W wyniku działań MOPR-u w 2019 r. blisko 1,4 tys. osób bezdomnych zostało objętych różnymi dedykowanymi usługami, do których należało m.in.:

zapewnienie bezpieczeństwa socjalnego osobom bezdomnym, w tym w szczególności zapewnienie schronienia, posiłku, niezbędnego ubrania, dostępu do świadczeń zdrowotnych, pomocy w formie biletu kredytowanego i załatwianiu spraw osobistych i urzędowych
tworzenie szans oraz warunków wychodzenia z bezdomności poprzez m.in. opracowanie indywidualnych programów wychodzenia z bezdomności
działania interwencyjne, zabezpieczające zdrowie oraz życie osób bezdomnych, polegające na udzielaniu informacji o możliwościach korzystania z miejsc schronienia oraz innych form pomocy
wspólne działania ze streetworkerami, wolontariuszkami i wolontariuszami pracującymi na rzecz bezrobotnych

W 2019 r., w ramach zapewnienia instytucjonalnego bezpieczeństwa osobom bezdomnym, w Poznaniu dostępnych było dla nich 559 stałych miejsc w 9 ośrodkach prowadzonych przez Miasto Poznań (95 miejsc) oraz inne organizacje i stowarzyszenia (464 miejsca).

Miasto Poznań dofinansowało 392 miejsca w placówkach znajdujących się na terenie Poznania oraz w 3 ośrodkach zlokalizowanych poza miastem (w Błońsku, Gościejewie i Rożnowicach). Ośrodki wsparcia dla osób bezdomnych prowadzone były przez następujące podmioty:

Miasto Poznań
Stowarzyszenie MONAR
Stowarzyszenie Pomocy Bliźniemu „Mar-Kot”
Towarzystwo Pomocy im. św. Brata Alberta
Fundację „Miłosierdzie”
Caritas Archidiecezji Poznańskiej
Stowarzyszenie „Pogotowie Społeczne”
Stowarzyszenie „Dom Pomocna Dłoń”

Poza działaniami bieżącymi, w tym głównie instytucjonalnym wsparciem osób bezdomnych w ośrodkach, Miasto Poznań realizowało oraz wspierało (poprzez np. dotacje) różne projekty informacyjne i prewencyjne dotyczące zjawiska bezdomności i wychodzenia z niej. W 2019 r. zrealizowane zostały m.in. następujące projekty:

„Łaźnia miejska i strefa pomocy doraźnej”, która zapewniała możliwość korzystania z zabiegów higienicznych, niezbędnych środków higienicznych, odzieży, pomocy przedmedycznej oraz z innych form wsparcia doraźnego. Z usług tych skorzystało w 2019 r. 3,1 tys. osób ubogich i bezdomnych, dokonano 5,4 tys. przyjęć, wykonano 1,8 tys. razy usługę bezpłatnego prania i suszenia odzieży, udzielono 1,1 tys. porad przedmedycznych. Łaźnię prowadziła Caritas Archidiecezji Poznańskiej
„Mobilny punkt pomocy medycznej” prowadzony przez Fundację „Signum Caritatis”, który udzielał pomocy przedmedycznej i medycznej osobom bezdomnym i ubogim na terenie miasta. W 2019 r. udzielono 470 porad/interwencji przedmedycznych, wstępnych diagnoz chorobowych/konsultacji
„Mobilny autobus” działający w okresie zimowym, który docierał do osób bezdomnych przebywających w miejscach niemieszkalnych na terenie miasta i udzielał wsparcia w postaci ciepłego posiłku i napoju, pomocy przedmedycznej i socjalnej oraz pomocy w dotarciu do placówki dla osób bezdomnych. Zadanie zrealizowały stowarzyszenia: „Pogotowie Społeczne” oraz „Dom Pomocna Dłoń”. Dziennie w 2019 r. z tej formy pomocy korzystało ok. 100 osób, a łącznie projektem objęto 250 osób
cykliczne monitorowanie koczowisk osób bezdomnych na terenie Poznania przez pracowników MOPR-u, we współpracy z Komendą Miejską Policji, Strażą Miejską Miasta Poznania, Ratownictwem Medycznym, a także sporządzanie i weryfikacja listy miejsc przebywania osób bezdomnych, wykorzystanej do utworzenia graficznej „Mapy Bezdomności” w Poznaniu
działania streetworkingowe prowadzone przez Stowarzyszenie „Pogotowie Społeczne”, które nawiązało kontakt z 514 osobami oraz Caritas Archidiecezji Poznańskiej, która nawiązała kontakt z 168 osobami
„Mieszkanie w pół drogi”, to mieszkanie treningowe przygotowujące osoby bezdomne i zagrożone wykluczeniem społecznym do samodzielnego życia. W 2019 r. mieszkało w nim 6 kobiet oraz 8 dzieci. Mieszkanie prowadziło Stowarzyszenie MONAR
pomoc osobom bezdomnym – uzależnionym od alkoholu w budowaniu i utrwalaniu postaw trzeźwościowych oferowana przez Ośrodek dla Bezdomnych nr 1 w ramach „Miejskiego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Poznaniu na 2019 rok”
zapewnienie ok. 800 codziennych posiłków przez Dom Zakonny Zgromadzenia Sióstr Urszulanek Serca Jezusa Konającego, Caritas Archidiecezji Poznańskiej oraz w jadłodajniach prowadzonych przez Zgromadzenie Sióstr Albertynek Posługujących Ubogim Prowincja Poznańska oraz Zgromadzenie Sióstr Franciszkanek Rodziny Maryi
zorganizowanie Spotkania Wigilijnego przez Fundację „Miłosierdzie” oraz Caritas Archidiecezji Poznańskiej. Do wspólnego stołu, na Międzynarodowych Targach Poznańskich, zasiadło ok. 1,4 tys. osób, każda z nich otrzymała także paczkę żywnościową
zorganizowanie obchodów „3. Światowego Dnia Ubogich” przez Caritas Archidiecezji Poznańskiej, w ramach których wydano 400 posiłków osobom bezdomnym i ubogim oraz zorganizowano pielgrzymkę wraz z posiłkiem do Świebodzina i Rokitna dla 100 osób bezdomnych

Wsparcie grup zagrożonych wykluczeniem

Wzmacnianie lokalnych podmiotów ekonomii społecznej, promocja tematyki społecznej i społecznej odpowiedzialności biznesu była celem funkcjonującej w Poznaniu Pracownia Ekonomii Społecznej „Ładne rzeczy”. Pracownia powstała w ramach projektu „Wielkopolskie Centrum Ekonomii Solidarnej” realizowanego przez Fundację Barka (lider) oraz Miasto Poznań (partner), które pozyskały na ten cel dofinansowanie z Europejskiego Funduszu Społecznego. Siedzibę pracowni zlokalizowano na ul. Święty Marcin. Pracownia prezentowała produkty i usługi podmiotów ekonomii społecznej, informowała o działaniach edukacyjnych, organizowała m.in.: spotkania, warsztaty i seminaria na temat ekonomii społecznej, spotkania z osobami pracującymi w sektorze ekonomii społecznej, wydarzenia pozwalające na nawiązywanie kontaktów sektora ekonomii społecznej z biznesem, spotkania z uczniami i uczennicami ze szkół biorących udział w projekcie, wizyty studyjne, kiermasze społeczne.

W celu przeciwdziałania zagrożeniom wykluczenia społecznego spowodowanego m.in. zadłużeniem, w 2019 r. funkcjonowała Spółdzielnia Socjalna „Poznanianka”. Spółdzielnia dawała możliwość odpracowania zadłużenia w opłatach za czynsz w mieszkaniach komunalnych oraz wspierała osoby pozostające długotrwale bez zatrudnienia bądź często wypadające z rynku pracy. W 2019 r. zatrudnienie w ramach Spółdzielni znalazło łącznie 16 osób. Zatrudnieni przez Spółdzielnię zajmowali się przede wszystkim wykonywaniem zadań na rzecz Miasta Poznania i miejskich jednostek organizacyjnych. Spółdzielnia zapewniała także reintegrację społeczną pracowników i pracowniczek, udzielając im pomocy m.in. prawnej, psychologicznej, przy wychodzeniu z bezdomności czy organizując spotkania reintegracyjne. Spółdzielnia utrzymywała się w całości z realizowanych zleceń.

Zmniejszenie skali zagrożenia ubóstwem i wykluczeniem społecznym doświadczanym przez 1,5 tys. osób zamieszkujących w Poznaniu było celem realizowanych od 2017 r. przez Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie projektów „Feniks” oraz „Feniks Bis” o łącznej wartości ok. 19 mln zł. Oba projekty uzyskały dofinansowanie z Europejskiego Funduszu Społecznego i zakładały:

zwiększenie szans na podjęcie stabilnego zatrudnienia przez osoby z niepełnosprawnościami
upowszechnienie aktywnej postawy wobec doświadczanych trudności życiowych
zwiększenie poziomu zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych osób pracujących
wzrost aktywności społecznej osób zamieszkujących wybrane rejony Poznania

Jednym z powodów wykluczenia społecznego są problemy mieszkaniowe. Miasto Poznań w 2019 r. kontynuowało próbę utworzenia miejskiego systemu społecznego wspierającego takie osoby, poprzez realizację, wspólnie z Fundacją Pomocy Wzajemnej Barka, projektu „Most do samodzielności”. Celem tego działania jest zintegrowanie rozwiązań z obszarów polityki mieszkaniowej oraz pomocy i integracji społecznej w taki sposób, aby zminimalizować instytucjonalne podejście do problemu na rzecz indywidualnego wsparcia osób zagrożonych wykluczeniem społecznym. Działania realizowane w projekcie skierowane są do osób mieszkających w mieszkaniach socjalnych, komunalnych, treningowych, a dotyczą m.in.:

aktywizacji społecznej i działań środowiskowych w ramach, których utworzona została świetlica Darzybór
aktywizacji zawodowej i edukacyjnej poprzez udział w szkoleniach i stażach, dzięki którym uczestnicy projektu wzmocnią swoją pozycję na rynku pracy
aktywizacji zdrowotnej, dzięki której uczestnicy poprawią swoją kondycję oraz zintegrują się ze sobą, jak również nauczą się obowiązkowości, wytrwałości w dążeniach do celu

Na realizację powyższych zadań w 2019 r. Zarząd Komunalnych Zasobów Lokalowych udostępnił 2 mieszkania.

W 2019 r. Miasto Poznań wspólnie z Fundacją Inicjowania Rozwoju Społecznego realizowało projekt „Mieszkania wspomagane – treningowe w Mieście Poznań”, którego celem było zwiększenie dostępu do mieszkalnictwa wspomaganego poprzez utworzenie 9 mieszkań treningowych oraz działania zmierzające do podniesienia samodzielności uczestników projektu. W efekcie realizacji projektu udzielono wsparcia 250 osobom zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym, którym zapewniono miejsca w tych mieszkaniach oraz niezbędną pomoc w formie usług treningowych (w zakresie umiejętności praktycznych, higieny, finansów i zarządzania mieszkaniem, kulinarnym i nawyków prozdrowotnych), opiekuńczych czy związanych ze sfinansowaniem kosztów eksploatacji mieszkania. Uczestnicy projektu otrzymali także pomoc w załatwianiu spraw urzędowych i spraw związanych z wynajmem mieszkania, pomoc psychologiczną i prawną oraz wsparcie w obszarze kultury i sportu poprzez m.in. zajęcia sportowe, bilety do teatru oraz kina.

Pomoc dla obcokrajowców

Miasto Poznań wspierało inicjatywy zmierzające do pełnej integracji obcokrajowców z osobami mieszkającymi w Poznaniu oraz udzielało pomocy poprzez działania skierowane bezpośrednio do przybywających.

więcej o cudzoziemcach i cudzoziemkach na badam.poznan.pl

Pomoc finansowa dla uczniów i uczennic

W ramach działań zmierzających do zapewnienia wszystkim dzieciom i młodzieży równych szans na kształcenie oraz wspierania ich rozwoju edukacyjnego, Miasto Poznań zrealizowało programy pomocowe skierowane do osób uczących się i ich rodzin, w tym w formie różnego rodzaju świadczeń finansowych. Bezpośrednia pomoc materialna dla uczennic i uczniów w 2019 r. polegała na następujących działaniach:

wypłaceniu 60 osobom zasiłków szkolnych w wysokości 620 zł
przekazaniu ponad 1,7 tys. osobom stypendium szkolnego wysokości 100 lub 200 zł
wypłaceniu 51,8 tys. jednorazowych świadczeń „Dobry Start” w wysokości 300 zł
zweryfikowaniu pozytywnie 18 wniosków na wsparcie uczennic i uczniów w ramach stypendium Marszałka Województwa Wielkopolskiego

Ponadto w 2019 r. z rządowego programu „Wyprawka szkolna” skorzystało 242 poznańskich uczennic i uczniów. Program miał na celu wyrównanie szans edukacyjnych osób z niepełnosprawnościami poprzez dofinansowanie zakupu podręczników lub materiałów edukacyjnych uczennicom i uczniom posiadającym orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, uczęszczającym do szkół dla dzieci i młodzieży.