Miasto Poznań realizowało 2 programy dotyczące profilaktyki i wsparcia osób dotkniętych uzależnieniami od alkoholu i narkotyków oraz innych środków odurzających.

Przeciwdziałanie oraz wsparcie przy wychodzeniu z uzależnienia od alkoholu

Miasto Poznań w 2019 r. realizowało Miejski Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych (MPPiRPA), który miał na celu zapewnienie osobom mieszkającym w Poznaniu sprawnego systemu profilaktyki i rozwiązywania problemów związanych z nadużywaniem alkoholu oraz innych substancji psychoaktywnych.

Jako główne kierunki działania MPPiRPA wyznaczył:

propagowanie wiedzy i kompetencji oraz promocja adekwatnych postaw społecznych w obszarze zapobiegania uzależnieniom
wdrażanie, realizowanie i upowszechnianie oferty programów profilaktycznych
zapewnienie dostępności do specjalistycznych świadczeń, usług oraz interwencji podejmowanych w celu poprawy jakości życia osób z kręgu problemów uzależnień
ograniczenie negatywnych dla zdrowia i życia rodzinnego oraz społecznego skutków ryzykownego i szkodliwego spożywania alkoholu i innych substancji psychoaktywnych
doskonalenie systemu diagnozowania problemów uzależnień oraz planowania, monitorowania i kontrolowania realizacji programu

Podjęte działania związane z realizacją MPPiRPA dotyczyły ok. 45 tys. osób, wśród których były głównie dzieci, młodzież i osoby z grup ryzyka, abstynenci, osoby uzależnione od alkoholu, rodziny, w których występował problem alkoholowy, osoby współuzależnione, ofiary przemocy, osoby bezdomne oraz osoby przebywające w Ośrodku dla Osób Nietrzeźwych (OdON).

Z budżetu Miasta Poznania na działania w tym zakresie w 2019 r. wydatkowano łącznie 15,4 mln zł, w ramach których m.in.:

dofinansowano zadania publiczne realizowane przez 57 podmiotów niezaliczanych do sektora finansów publicznych, na łączną kwotę 4,8 mln zł (w tym 1,8 mln zł z przeznaczeniem na funkcjonowanie OdON-u, który w 2019 r. przyjął 5,9 tys. osób)
dofinansowano 9 umów w trybie tzw. małych grantów na łączną kwotę 80,2 tys. zł
dofinansowano działania podejmowane przez Ośrodek Leczenia Alkoholowych Zespołów Abstynencyjnych i Poradni Leczenia Uzależnień Szpitala Miejskiego im. F. Raszei. W 2019 r. ośrodek przyjął 416 osób. W poradni udzielono 212 porad lekarskich, 819 porad psychoterapeutycznych osobom uzależnionym i współuzależnionym
sfinansowano prowadzenie przez Miejskie Centrum Interwencji Kryzysowej Hostelu „Drugi Dom”, który dysponował 15 miejscami dla osób uzależnionych i ich rodzin
dofinansowano działalność 4 Centrów Integracji Społecznej na realizację zadania dotyczącego wsparcia zatrudnienia socjalnego osób uzależnionych od alkoholu lub zagrożonych uzależnieniem. Wsparciem objęto 130 osób. Przekazano z budżetu Miasta Poznania na ten cel 786,5 tys. zł
dofinansowano „Program Wsparcia Specjalistycznego” zrealizowany przez Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie. Działaniem programu objęto ok. 600 rodzin oraz ok. 60 uczennic i uczniów
dofinansowano program pomocy osobom bezdomnym, uzależnionym od alkoholu w budowaniu i utrwalaniu postaw trzeźwościowych zrealizowany przez Ośrodek dla Bezdomnych nr 1. Wsparciem objęto 176 osób

Część działań profilaktycznych, zrealizowanych w ramach MPPiRPA, skierowana była także do dzieci i młodzieży, przede wszystkim uczących się w poznańskich szkołach oraz podopiecznych placówek opiekuńczo-wychowawczych. W 2019 r. dofinansowano m.in.:

prowadzenie zajęć sportowo-rekreacyjnych dla dzieci i młodzieży integrujących psychoprofilaktykę z aktywnością sportową. W zajęciach uczestniczyło 17,5 tys. osób. Wydatkowano na ten cel 2,1 mln zł
realizację programów profilaktyki uzależnień i rozwoju umiejętności społecznych. Działaniami programu objęto 5 tys. osób
program „Sportowa młodość – trzeźwa przyszłość” zrealizowany przez Poznańskie Ośrodki Sportu i Rekreacji skierowany do 5 tys. osób
program terapeutyczno-wychowawczy „Ostoja” skierowany do dzieci i młodzieży z rodzin z problemem alkoholowym, realizowany przez Centrum Wspierania Rozwoju Dzieci i Młodzieży „Klub”. Z działań programowych w 2019 r. skorzystało ok. 50 osób
program dotyczący wspomagania rozwoju psychofizycznego dzieci z symptomami FASD, skierowany do dzieci z rodzin z problemem alkoholowym oraz znajdujących się w grupie podwyższonego ryzyka uzależnienia od alkoholu. Program zrealizowało Centrum Wspierania Rodzin „Swoboda”. Działaniami programowymi w 2019 r. objęto 24 osoby
programy profilaktyczno-terapeutyczne dla dzieci z rodzin dotkniętych problemem alkoholowym zrealizowane przez domy dziecka nr 2 i 3. W 2019 r. tego rodzaju wsparciem objęto 58 podopiecznych tych placówek
realizacja projektu „Poznań uzależniony od profilaktyki”, w którym udział wzięło 4,2 tys. osób (w wieku 13-18 lat) z 48 szkół . Jego celem jest propagowanie wiedzy o konsekwencjach nadużywania alkoholu, dopalaczy oraz narkotyków. Projekt obejmuje kilka wzajemnie powiązanych etapów. Pierwszy z nich stanowi uczestnictwo młodzieży w musicalu „Footloose”, który przedstawia konflikt pokoleń oraz poglądów. Kolejnym elementem jest spotkanie z Policją i Strażą Miejską, przedstawiającymi m.in. prawne aspekty związane z posiadaniem narkotyków i dopalaczy. Następny etap stanowią lekcje terapeutyczno-profilaktyczne, na których przekazywana jest wiedza nt. psychologicznych aspektów schematu uzależnień. Ostatnim elementem jest lekcja tańca, dzięki której młodzież poznaje alternatywne formy spędzania wolnego czasu

Do młodzieży skierowany był także projekt dofinansowany ze środków unijnych „BaltCityPrevention: Miasta Bałtyckie wobec chorób wynikających ze stylu życia – rozwój innowacyjnego modelu profilaktyki w obszarze zdrowia publicznego w regionie Państw Morza Bałtyckiego”. Miasto Poznań realizuje ten projekt od 2017 r. wspólnie z partnerami z Niemiec (lider), Finlandii, Litwy, Łotwy, Estonii. Ma on na celu wypracowanie innowacyjnego modelu interwencji w obszarze uzależnienia młodzieży od alkoholu polegającego na 2 rodzajach interwencji, tj. wczesna interwencja indywidualna po ujawnieniu spożycia alkoholu przez osobę nieletnią oraz grupowe warsztaty profilaktyczne dla młodzieży. Pilotażowe wdrażanie interwencji następuje we współpracy z przychodniami pedagogiczno-psychologicznymi nr 2 i 7 oraz XI Liceum Ogólnokształcącym. Całkowity koszt projektu, którego zakończenie zaplanowano na 2020 r., wyniesie 199,8 tys. zł (z tego wkład własny Miasta Poznania wyniósł 29,9 tys. zł).

Ponadto w 2019 r. zadania w ramach MPPiRPA podejmowały służby bezpieczeństwa, czyli Komenda Miejska Policji w Poznaniu (w zakresie podejmowania interwencji w związku z nieprzestrzeganiem zapisów ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi) oraz Straż Miejska Miasta Poznania (w zakresie zapewnienia transportu osób w stanie upojenia alkoholowego m.in. do Ośrodka dla Osób Nietrzeźwych – przetransportowano 700 osób).

Program obejmował także działalność Miejskiej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Poznaniu (rozpatrzyła sprawy dotyczące 700 osób), czy funkcjonowanie całodobowego telefonu zaufania dla osób z problemem alkoholowym, w tym Pomarańczowej i Niebieskiej Linii (udzielono 1 tys. porad).

Przeciwdziałanie narkomanii

Działania Miasta Poznania związane z przeciwdziałaniem zjawisku narkomanii zostały ujęte w Miejskim Programie Przeciwdziałania Narkomanii w Poznaniu na lata 2018-2020 (MPPN). Celami Programu są:

udzielanie wsparcia rodzinom, w których wystąpił problem narkomanii
poprawę stanu zdrowia oraz funkcjonowania społecznego osób zażywających substancje psychoaktywne (w tym redukcję szkód)
podniesienie poziomu wiedzy osób mieszkających w Poznaniu w zakresie problemów związanych z używaniem substancji psychoaktywnych
zmniejszenie zainteresowania środkami psychoaktywnymi oraz dopalaczami wśród dzieci, młodzieży i młodych dorosłych poprzez realizację programów profilaktycznych
wspieranie oferty alternatywnych form spędzania wolnego czasu

W 2019 r. zadania w ramach MPPN były realizowane przez wydziały Urzędu Miasta Poznania oraz miejskie jednostki organizacyjne. Działaniami objęto 38 tys. osób, przede wszystkim młodych. Wydatkowano na ten cel 1 mln zł. Podjęte w zakresie przeciwdziałania narkomanii działania dotyczyły:

zorganizowania zajęć sportowych w ramach projektów „Sportową manią walczymy z narkomanią” oraz „Realizacja działań integrujących psychoprofilaktykę z aktywnością sportową poprzez prowadzenie zajęć sportowo-rekreacyjnych dla dzieci i młodzieży miasta Poznania”
realizacji: Programów profilaktyki uzależnień i rozwoju umiejętności społecznych obejmujących problem uzależnienia od narkotyków, Programu Przeciwdziałania narkomanii skierowany do uczniów szkół podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych, Programu przeciwdziałania i ograniczania narkomanii oraz przestępczości i demoralizacji nieletnich „Szkoła wolna od narkotyków i przemocy”
dofinansowania zadań publicznych wynikających z MPPN