Podejmowane przez Miasto Poznań w 2019 r. działania z zakresu profilaktyki i promocji zdrowia miały na celu przede wszystkim zwiększenie dostępu do badań, konsultacji i porad lekarskich. Nie mniej ważne były także edukacja oraz kampanie informacyjne.
Wieloletnie programy profilaktyczne i zdrowotne
W zakresie zdrowia w 2019 r. Miasto Poznań sfinansowało następujące programy wieloletnie:
- Program leczenia niepłodności metodą zapłodnienia pozaustrojowego dla mieszkańców miasta Poznania w latach 2017-2020, którego celem jest ograniczanie zjawiska niepłodności i bezdzietności. W 2019 r. złożono 398 wniosków kierujących do programu, z których zakwalifikowano 343 pary. Od początku trwania programu do końca grudnia 2019 r. odnotowano 339 ciąż, w tym 29 ciąż wielopłodowych. Urodziło się 185 dzieci. Całkowity koszt realizacji 4-letniego programu zaplanowano na kwotę 7,3 mln zł, z tego ponad 1,5 mln zł wydatkowano w 2019 r.
- Program profilaktyki zachorowań na grypę sezonową w populacji osób od 60. roku życia, zamieszkujących miasto Poznań, na lata 2019-2023, który jest kontynuacją działań z lat ubiegłych. Bezpłatne szczepienia przeciwko grypie sezonowej skierowane były do osób w wieku 60+ oraz podopiecznych wybranych miejskich jednostek organizacyjnych i prowadzonych na zlecenie Miasta Poznania. Szczepieniami objęto 5,1 tys. osób. Całkowity koszt realizacji 5-letniego programu zaplanowano na kwotę 1,5 mln zł, z tego ok. 300 tys. zł wydatkowano w 2019 r.
- Program profilaktyki zakażeń wywołanych wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV), w tym raka szyjki macicy, dla miasta Poznania na lata 2019-2023, który jest kontynuacją działań z lat poprzednich. Bezpłatne szczepienia oraz edukacja w zakresie profilaktyki zakażeń HPV były skierowane w pierwszej kolejności do dziewcząt i chłopców z miejskich placówek opiekuńczo-wychowawczych i prowadzonych na zlecenie Miasta Poznania oraz dziewcząt i chłopców z rocznika 2006 (13-latków), a w następnej kolejności do młodzieży z roczników 2001-2005, która nie skorzystała z programu w latach poprzednich. W 2019 r. szczepieniami objęto 484 osoby. Całkowity koszt realizacji 5-letniego programu zaplanowano na kwotę 1,5 mln zł, z tego 224 tys. zł wydatkowano w 2019 r.
Działania na rzecz poprawy zdrowia osób starszych
Poza wieloletnim programem bezpłatnych szczepień przeciwko grypie sezonowej, Miasto Poznań w 2019 r. zapewniło seniorkom i seniorom następujące usługi zdrowotne:
- Zaćma 70+ – w 2019 r. przeprowadzono 60 bezpłatnych zabiegów usunięcia zaćmy oraz udzielono specjalistycznej porady kontrolnej po zabiegu. Program był realizowany w Wielospecjalistycznym Szpitalu Miejskim im. J. Strusia z Zakładem Opiekuńczo-Leczniczym SP ZOZ. Miasto Poznań wydatkowało na ten cel 140 tys. zł
- Rehabilitacja 65+ – w 2019 r. bezpłatnymi zabiegami rehabilitacji ogólnoustrojowej objęto 140 osób. Program był realizowany przez 2 miejskie jednostki organizacyjne, tj. Zakład Opiekuńczo-Leczniczy i Rehabilitacji Medycznej SPZOZ oraz Poznański Ośrodek Specjalistycznych Usług Medycznych. Koszt programu wyniósł 191,4 tys. zł
- Punkt Opieki Farmaceutycznej 75+ – dedykowany osobom z problemem wielolekowości (stosujących regularnie co najmniej 10 preparatów leczniczych). W ramach prowadzonego punktu zapewniano specjalistyczne konsultacje z dziedziny farmacji i geriatrii z wywiadem medycznym i farmakoterapeutycznym, przeglądem przyjmowanych leków i preparatów oraz szczegółowymi zaleceniami i listem do lekarza rodzinnego w tematyce farmakoterapii. W 2019 r. pomocą objęto 64 osoby. Z budżetu Miasta Poznania wydatkowano na działalność punktu 10 tys. zł
- Miejska wypożyczalnia sprzętu rehabilitacyjnego – udostępniała bezpłatnie sprzęt rehabilitacyjny, pielęgnacyjny, wspomagający. W wypożyczalni udzielano też instruktażu obsługi. Usługa skierowana była szczególnie do osób starszych (70+) znajdujących się w trudnej sytuacji finansowej. W 2019 r. z wypożyczalni skorzystało 131 osób. Miasto Poznań wydatkowało na ten cel 110 tys. zł
- Senioralny Dom Krótkiego Pobytu PETRA – zapewniał dodatkowe wsparcia terapeutyczne osobom w nim przebywającym obejmujące dogoterapię, teatroterapię, choreoterapię, terapię lustrzaną. Projektem objęto 30 osób. Na realizację przeznaczono kwotę 10 tys. zł
- Badanie oceny bólu – badaniami objęto 40 osób przebywających w domach pomocy społecznej, a na ich podstawie przygotowano materiały szkoleniowe. Koszt działania wyniósł 10 tys. zł
- Dieta dla Dojrzałych – były to warsztaty zorganizowane w ramach projektu „Promocja zdrowego stylu życia i profilaktyka zdrowotna dla Seniorów z Osiedla Głuszyna”, na realizację którego dofinansowanie w formie tzw. małego grantu otrzymała Rada Osiedla Głuszyna. Wybrana przez jednostkę pomocniczą Miasta organizacja pozarządowa zorganizowała warsztaty ,,Dieta dla Dojrzałych”. Podczas tych zajęć przeprowadzona została analiza składu ciała osób 60+. Na podstawie przeprowadzonych badań osoby starsze otrzymały zalecenia co do sposobu odżywiania przy poszczególnych chorobach oraz mieli możliwość degustacji szybkich i zdrowych przekąsek. W ramach zadania zorganizowano także jednodniowy pobyt osób starszych w Ciechocinku połączony z nauką Nordic Walking. Łącznie z działań prozdrowotnych skorzystało ponad 70 osób
- Zajęcia w Ośrodku Adaptacyjno-Rehabilitacyjnym – zajęcia ukierunkowane na poprawę stanu fizycznego i psychicznego osób starszych zorganizowało Wielkopolskie Stowarzyszenie Alzheimerowskie
- Akademia Zdrowia – zorganizowana została przez Stowarzyszenie Wzajemnej Pomocy Flandria
- Projekt „Zdrowie dla seniorów” – zrealizowany przez Stowarzyszenie Inspiracja
Wczesne wykrywanie chorób
W 2019 r. podejmowane przez Miasto Poznań działania w kierunku wczesnego wykrywania chorób miały na celu przede wszystkim zwiększenie dostępu do badań, konsultacji lekarskich, fizjoterapeutycznych, i obejmowały takie projekty, jak:
- Profilaktyka oraz wczesne wykrywanie chorób układu krążenia – obejmowała wykłady specjalistyczne z zakresu kardiologii i psychologii, przesiewowe badania krwi, rajdy integracyjne Nordic Walking. Działaniami objęto 110 osób. Koszt w 2019 r. wyniósł 34 tys. zł
- Profilaktyka oraz wczesne wykrywanie chorób nowotworowych – obejmowała kampanię edukacyjną dotyczącą różnych rodzajów nowotworów (w tym m.in. raka piersi i nowotworów skóry), zachęcającą do regularnych działań profilaktycznych. Informacja dotarła do 30 tys. osób. Koszt kampanii wyniósł 68 tys. zł
- Profilaktyka oraz wczesne wykrywanie chorób – przeprowadzono m.in.: przesiewowe badania mammograficzne dla seniorek, kampanię profilaktyczną dotyczącą choroby oczu (krótkowzroczności). Działaniami w 2019 r. objęto 1,3 tys. osób. Koszt działania wyniósł 50 tys. zł
- Punkt Profilaktyki Intymnej 24h – w 2019 r. oferta punktu została poszerzona o bezpłatne konsultacje urologiczne w kierunku profilaktyki raka prostaty dedykowane mężczyznom po 40. roku życia. Celem projektu jest zwiększanie dostępności do profilaktyki intymnej oraz usług ginekologicznych i urologicznych. W ramach prowadzonego punktu zapewniano: konsultacje lekarskie i poradnictwo w zakresie chorób zakaźnych przenoszonych drogą płciową, higieny intymnej oraz antykoncepcji naturalnej, mechanicznej i farmakologicznej; rozpoznanie i doraźną pomoc medyczną; dostępność skierowania na badania diagnostyczne z zakresu chorób ginekologicznych, zakaźnych przenoszonych drogą płciową oraz USG w przypadku wskazań lekarskich; dostępność do przepisania leków w przypadku wskazań lekarskich. Z usług punktu w 2019 r. skorzystało 5,5 tys. osób. Koszt funkcjonowania punktu w 2019 r. wyniósł ok. 1,1 mln zł
arch. UMP
- Bezpłatne badania przesiewowe – skierowane były do osób mieszkających w Poznaniu oraz osób pracujących w Urzędzie Miasta Poznania. Przeprowadzono je w ramach Ogólnopolskiego Programu Badań Przesiewowych w kierunku HCV „Test na HCV – prosty krok do zdrowia”. Celem akcji było zwiększenie wykrywalności zakażeń wywoływanych przez wirus zapalenia wątroby typu C oraz ograniczenie związanych z zapaleniem powikłań i zmniejszenie śmiertelności, a w dłuższej perspektywie zminimalizowanie jego występowania. Badaniami objęto 549 osób
- Festyn Rodzinny „BĄDŹMY RAZEM! Poznań dla zdrowia i rodziny” – zorganizowany na Ostrowie Tumskim wspólnie przez Miasto Poznań i Caritas Archidiecezji Poznańskiej, we współpracy z zaproszonymi do współpracy miejskimi jednostkami organizacyjnymi, podmiotami leczniczymi oraz licznymi organizacjami pozarządowymi. Ideą przewodnią festynu było zwiększenie dostępu do usług medycznych (badań, poradnictwa) oraz do edukacji dot. dbania o zdrowie. Podczas wydarzenia zapewniono urozmaicone zajęcia o tematyce prozdrowotnej dla rodzin z dziećmi, zajęcia z obszaru profilaktyki i promocji zdrowia oraz kulturalno-edukacyjne, angażujące różne grupy wiekowe. W Strefie Zdrowia przeprowadzono m.in. mobilne badania mammograficzne i densytometryczne, badania znamion skórnych wideodermatoskopem, pomiary tkanki tłuszczowej, badania w kierunku oznaczania glukozy, cholesterolu i trójglicerydów we krwi, konsultacje lekarskie i fizjoterapeutyczne. Wykonano 184 badania mobilne oraz ok. 500 badań, porad i konsultacji specjalistycznych. W festynie udział wzięło ok 1 tys. osób. Miasto Poznań wydatkowało na ten cel 60 tys. zł
- Biała Sobota z okazji Światowego Dnia Chorego – wydarzenie Miasto Poznań współorganizowało z Caritas Archidiecezji Poznańskiej. Było ono okazją do skorzystania z oferty badań i konsultacji medycznych. Wykonano 824 badania, udzielono 488 konsultacji oraz przeprowadzono 225 instruktaży. Miasto Poznań wydatkowało na ten cel 4,8 tys. zł
- Białe Soboty na Rodzinnych Ogrodach Działkowych – obejmowały zorganizowany po raz pierwszy w 2019 r. cykl 5 wydarzeń prozdrowotnych, które odbyły się w 5 poznańskich rodzinnych ogrodach działkowych. W trakcie tych wydarzeń, w których udział wzięło 2 tys. osób, zapewniono szeroki zakres diagnostyki, poradnictwa i edukacji prozdrowotnej
- Lato zdrowe i międzypokoleniowe – akcja prowadzona była przez 6 kolejnych śród w lipcu i sierpniu w formie Strefy Zdrowie na terenie Międzynarodowych Targach Poznańskich. Oprócz bezpłatnych badań każdy, niezależnie od wieku, mógł skorzystać ze specjalistycznych porad i konsultacji, a także działań informacyjno-edukacyjnym. Prowadzone były praktyczne warsztaty prozdrowotne i edukacyjne oraz zajęcia promujące m.in. naukę pierwszej pomocy. W 2019 r. z badań i konsultacji skorzystało 700 osób, a 2,5 tys. osób odwiedziło Strefę Zdrowia. Miasto wydatkowało na ten cel 10 tys. zł
- Strefa zdrowia w ramach Plaży Wolności – oferowała badania profilaktyczne (m.in.: pomiar ciśnienia, cholesterolu, glukozy, badanie EKG) oraz specjalistyczne konsultacje psychologiczne, dietetyczne, internistyczne/geriatryczne. Łącznie Strefę odwiedziło 628 osób, w tym z badań profilaktycznych i diagnostycznych skorzystało 250 osób, badań i konsultacji KARDIO – 128 osób, zajęć edukacyjnych i instruktaży – 250 osób. Koszt działania Strefy wyniósł ok. 21,6 tys. zł
Edukacja prozdrowotna
Działania edukacyjne mające na celu promocję zdrowia podejmowane przez Miasto Poznań w 2019 r. obejmowały takie projekty, jak:
- Promocja honorowego dawstwa krwi, dawstwa szpiku kostnego i organów – przeprowadzano kampanię informacyjną, zorganizowano wykłady i seminaria, wyprodukowano 300 szt. kalendarza promującego idee transplantologii i honorowego dawstwa krwi oraz szpiku, zorganizowano zbiórkę krwi oraz rejestrację potencjalnych dawczyń i dawców szpiku. Działaniem w 2019 r. objęto 2,5 tys. osób. Koszt działania wyniósł 40 tys. zł
- Powszechna edukacja w zakresie udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej oraz rozwój i działalność wolontariatu ratowniczego w ramach kwalifikowanej pierwszej pomocy – przeprowadzono cykl warsztatów z zakresu udzielania pierwszej pomocy. Osoby uczestniczące miały możliwość uzyskania certyfikatu ukończenia kursu Kwalifikowanej Pierwszej Pomocy – nabycia kompetencji ratownika. Działaniem objęto 200 osób. Koszt działania wyniósł 20 tys. zł
- Promocja zdrowia psychicznego i zapobieganie zaburzeniom psychicznym – zrealizowano 2 projekty, jeden adresowany do kobiet, drugi do rodzin z małymi dziećmi. Pomocą objęto 350 osób. Koszt działania wyniósł 40 tys. zł
- Utworzenie i działalność grupy wsparcia dla osób z otyłością – projekt skierowany do osób starszych, obejmujący interaktywne warsztaty i zajęcia praktyczne. Uczestniczkom i uczestnikom zapewniono również dostęp do indywidualnych konsultacji z dietetykiem, psychologiem i lekarzem specjalistą geriatrą/internistą. Bezpośrednią pomocą objęto 15 osób, a ok. 1 tys. osób zapewniono dostęp do publikacji edukacyjno-informacyjnej. Koszt działania wyniósł 37,7 tys. zł
- Tworzenie grup wsparcia dla osób z otyłością – w efekcie realizacji tego projektu uczestnicy i uczestniczki zapoznali się z zasadami prawidłowego projektowania diety, aby mogli układać własne jadłospisy oraz nauczyli się przygotowywać proste dania dietetyczne. Działaniem objęto 15 osób w przedziale wiekowym od 18 do 67 lat. Koszt działania wyniósł 19,8 tys. zł
- Promocja zdrowego odżywiania i zapobieganie zaburzeniom odżywiania – przeprowadzono warsztaty oraz indywidualne konsultacje dotyczące zdrowego odżywiania. Bezpośrednimi działaniami objęto ok. 60 osób oraz ok. 1 tys. osób objęto zasięgiem publikacji edukacyjno-informacyjnej. Koszt działania wyniósł 40 tys. zł
- Zaburzenia odżywiania – zrealizowano projekty z pogranicza promocji zdrowia psychicznego i zdrowego odżywiania powiązane z coraz częściej występującym, szczególnie wśród ludzi młodych, problemem zaburzeń odżywiania. W ramach projektów odbywały się konsultacje i warsztaty psychologiczne oraz funkcjonowały specjalne grupy wsparcia. Koszt działań wyniósł ok. 80 tys. zł
- Wsparcie informacyjno-psychologiczne rodzin oraz zwiększenie kompetencji personelu medycznego i innych osób w zakresie hospicyjnej opieki perinatalnej – zadanie skierowane było do rodzin, które zetknęły się z problemem wystąpienia choroby i/lub śmierci dziecka w okresie perinatalnym oraz personelu medycznego. Pierwsza grupa miała możliwość uzyskania wsparcia informacyjnego i psychologicznego, natomiast personel medyczny wzbogacił wiedzę, jak udzielać wsparcia i postępować w trudnych przypadkach. Wsparciem w 2019 r. objęto 250 osób. Koszt działania wyniósł ok. 50 tys. zł