W 2019 r. ponad 600 osób w podeszłym wieku, przewlekle somatycznie chorych oraz niepełnosprawnych fizycznie zostało objętych wsparciem przez poznańskie domy pomocy społecznej. Osoby starsze miały zapewnioną pomoc całodobową oraz dzienną, mogły też liczyć w zależności od potrzeb na pomoc wielu instytucji.
Instytucjonalną opiekę nad osobami starszymi w Poznaniu zapewniały domy pomocy społecznej oraz dzienne domy pomocy. Placówki te oferowały kompleksowe wsparcie osób, które z uwagi na stan zdrowia lub inne przyczyny, nie były w stanie samodzielnie funkcjonować.
W 2019 r. ponad 2/3 osób przebywających w domach pomocy społecznej wymagało stałej opieki pielęgniarskiej.
Osobom, które wymagały częściowej opieki i pomocy w zaspokajaniu niezbędnych potrzeb życiowych, obok dziennych domów pomocy, wsparcia udzielały także podmioty świadczące usługi opiekuńcze, z których w 2019 r. skorzystało 3,8 tys. osób. Usługi te zapewniane były uprawnionym osobom w miejscu zamieszkania przez 2 organizacje: Polski Komitet Pomocy Społecznej – Wielkopolski Zarząd Wojewódzki oraz Polski Czerwony Krzyż – Wielkopolski Oddział Okręgowy.
W Poznaniu funkcjonowało 6 domów pomocy społecznej, dysponujących łącznie 656 miejscami stałymi, w których na koniec 2019 r. przebywało 618 osób starszych, przewlekle somatycznie chorych oraz niepełnosprawnych fizycznie. Były to następujące placówki:
- 2 domy pomocy społecznej dla osób w podeszłym wieku: dom przy ul. Bukowskiej (140 miejsc) oraz prowadzony na zlecenie Miasta Poznania dom Sióstr Urszulanek U.R. przy ul. Pokrzywno (35 miejsc)
- dom pomocy społecznej dla osób w podeszłym wieku oraz osób z niepełnosprawnościami fizycznymi przy ul. Ugory (136 miejsc)
- 3 domy pomocy społecznej dla osób przewlekle somatycznie chorych: dom przy ul. Konarskiego z oddziałem przy ul. Zamenhofa (170 miejsc), dom im. bł. E. Bojanowskiego przy ul. Niedziałkowskiego (35 miejsc) oraz prowadzony na zlecenie Miasta Poznania dom Zgromadzenia SS. św. Wincentego a Paulo przy ul. Sielskiej z oddziałem przy ul. Mińskiej (140 miejsc)
Ponadto w mieście działały 2 dzienne domy pomocy oraz Oddział Dziennego Pobytu. Zapewniały one osobom starszym opiekę, zabiegi pielęgniarskie i rehabilitacyjne oraz zajęcia edukacyjne, kulturalne, rekreacyjne i sportowe. Były to następujące placówki:
- Zespół Dziennych Domów Pomocy prowadzony przez Miasto Poznań, dysponujący 350 miejscami, z których na koniec 2019 r. skorzystały 253 osoby w 5 filiach: „Klub Centrum”, „Klub Ogrody”, „Klub Promień”, „Klub Starówka”, „Klub Winogrady”
- Dzienny Dom Pomocy „Klub Słoneczna Przystań” prowadzony przez Polski Komitet Pomocy Społecznej z 70 miejscami, z których na koniec 2019 r. skorzystało 50 osób
- Oddział Dziennego Pobytu w DPS-ie przy ul. Konarskiego
W 2019 r. Miasto Poznań, w ramach opieki wytchnieniowej dla opiekunów osób starszych, kontynuowało dofinansowywanie Senioralnego Domu Krótkiego Pobytu PETRA. Dom wspierał seniorki, seniorów i ich rodziny w zapewnieniu opieki nad osobami niesamodzielnymi w sytuacjach kryzysowych oraz planowanych, związanych np. z koniecznością załatwiania spraw urzędowych, pełnienia obowiązków zawodowych i innych. Opiekę świadczono bezpłatnie w godzinach od 7:00 do 18:00 od poniedziałku do piątku. Podczas pobytu zapewniono podopiecznym bezpieczne miejsce pobytu, profesjonalne wsparcie personelu przygotowanego do pracy z osobami starszymi, posiłek, różnorodne zajęcia usprawniające poznawczo i ruchowo. Oferta Domu była bezpłatna. Ze wsparcia Domu skorzystało 179 osób, w tym 93 osoby starsze oraz 83 opiekunów i opiekunek.
W 2019 r. rozpoczęła się budowa największego w Polsce kompleksowego centrum senioralnego u zbiegu ulic Szkolnej i Podgórnej (w miejscu dawnego szpitala miejskiego), realizowanego przez komercyjną spółkę Orpea Polska. W centrum zostana uruchomione:
- klinika rehabilitacyjna
- rezydencja zapewniająca całodobową opiekę
- apartamenty ze wsparciem medycznym
- miejsce pobytu dziennego dla osób starszych
W całym kompleksie przewidywane jest ok. 400 miejsc, w tym 166 miejsc dla osób, które wymagają całodobowej opieki i wsparcia w codziennym funkcjonowaniu. Apartamenty będą prowadzone w formule assisted living, czyli mieszkań przystosowanych do potrzeb osób z mniejszymi obciążeniami medycznymi, gdzie można mieszkać i żyć samodzielnie, mając jednocześnie fachową opiekę medyczną, techniczną oraz usługi dodatkowe dostosowane do indywidualnych potrzeb. Otwarcie ośrodka planowane jest na przełomie 2021 i 2022 r.
arch. UMP
Podjęte zostały także prace w kierunku powstania Centrum Aktywacji Seniora „Odnowa”. Centrum „Odnowa” będzie funkcjonowało przy ul. Wielkiej. W 2019 r. opracowano dokumentację projektową dla potrzeb adaptacji parteru i piwnicy budynku, przeznaczonych na siedzibę „Odnowy”. Ma to być nowoczesne miejsce spotkań dla osób starszych oraz ich rozwoju, zapewniające możliwość aktywnego życia na emeryturze, realizowania swoich pasji oraz możliwość dzielenia się swoimi kompetencjami.
W 2019 r. w mieście funkcjonowało wiele organizacji i instytucji obejmujących fundacje, stowarzyszenia, zrzeszenia działające na rzecz wspierania osób starszych, w tym 9 klubów dla seniorów i seniorek, zrzeszających prawie 0,5 tys. aktywnych osób. Kluby zapewniały bogatą ofertę organizacji czasu wolnego, wspierały zdrowie i kondycję psychiczną oraz fizyczną osób starszych. Miasto Poznań zlecało organizacjom pozarządowym realizację zadań publicznych, w ramach których w 2019 r. zapewniono m.in.:
- prowadzenie ośrodków geriatryczno-gerontologicznych, świadczących profesjonalne, dostosowane do potrzeb i możliwości osób starszych, kompleksowe usługi i wsparcie. Ośrodki te prowadziły działania informacyjne, poradnicze, edukacyjne, rehabilitacyjne oraz terapeutyczne, a także opiekę medyczną, w tym: konsultacje specjalistyczne, badania diagnostyczne i opiekę pielęgnacyjną
- działania w kierunku poprawy jakości życia i poczucia bezpieczeństwa zdrowotnego osób 60+, polegające na realizowaniu świadczeń wpływających na zachowanie jak najlepszej jakości samopoczucia psycho-fizycznego i ogólnej sprawności osób starszych, w tym m.in. badań profilaktycznych, zajęć ruchowych, konsultacji i warsztatów
- holistyczną opiekę domową dla osób przewlekle i nieuleczalnie chorych oraz wsparcie rodzin osób chorych, obejmujące różne formy opieki medycznej (lekarskiej i pielęgniarskiej), terapeutycznej (psychologicznej), rehabilitacyjnej (masaże i ćwiczenia) oraz poradnictwo dla osób nieuleczalnie chorych w ich domach. Opieką, poradnictwem oraz instruktażem prawidłowej opieki starano się objąć również rodziny i osoby bliskie, które na co dzień zajmowały się swoimi chorymi
W 2019 r. wdrożono projekt „Mikrogranty dla seniorów”. Polegał on na przekazywaniu dotacji (w wysokości do 1,5 tys. zł na projekt) na działania integracyjno-aktywizujące środowisko osób starszych oraz inicjatywy międzypokoleniowe, które realizowane były przez grupy nieformalne (co najmniej 3-osobowe). Łącznie przekazano dotacje na 23 projekty. Operatorem zadania zostało wyłonione w otwartym konkursie ofert Centrum Promocji i Rozwoju Inicjatyw Obywatelskich PISOP.
W ramach zapewnienia dostępu do poradnictwa i rzecznictwa interesów seniorek i seniorów w 2019 r., prowadzone były indywidualne porady psychologiczne i prawne oraz funkcjonowały grupy psychoedukacyjne i grupy samopomocowe. Dzięki współpracy z Wielkopolską Izbą Adwokacką w 2019 r. podczas 20 dyżurów udzielono 60 specjalistycznych porad prawnych, a w ramach porad udzielanych przez w ramach wolontariatu odbyło się łącznie 48 indywidualnych spotkań z psychologiem. Stowarzyszenie „Zdrowi My” również udzielało wsparcia w zakresie porad psychologicznych, w efekcie których zorganizowano 22 indywidualne spotkania oraz zrealizowano 15 spotkań grupy psychoedukacyjnej.