Wieloletnia prognoza finansowa (WPF) zgodnie z ustawą o finansach publicznych stanowi instrument wieloletniego planu finansowego w jednostkach samorządu terytorialnego. Pięcioletni program inwestycyjny Miasta Poznania na lata 2020-2024, opracowany w ramach WPF, zawiera zadania i projekty inwestycyjne o łącznej wartości 3 065 mln zł.
Zasady opracowania WPF Miasta Poznania
WPF opracowana została w głównej mierze w oparciu o założenia wskaźnikowe przyjęte przez Ministerstwo Finansów. W szczególności wykorzystano dane makroekonomiczne dotyczące prognoz w zakresie dynamiki produktu krajowego brutto (PKB) oraz kształtowania średniorocznej dynamiki cen towarów i usług konsumpcyjnych (inflacji).
Dla potrzeb WPF przyjmuje się dynamikę cen towarów i usług konsumpcyjnych w I półroczu roku poprzedzającego rok budżetowy w stosunku do I półrocza roku poprzedniego. Dynamika ta, zgodnie z ustawą o podatkach i opłatach lokalnych, stanowi podstawę do przeszacowywania stawek maksymalnych podatków i opłat lokalnych w roku budżetowym. Zaprognozowano także stawki ceny pieniądza na rynku międzybankowym (WIBOR3M/WIBOR6M), które stanowią podstawę do wyliczenia kosztów odsetek od zadłużenia.
Zakres WPF Miasta Poznania
Zgodnie z ustawą WPF powinna być dokumentem realistycznym i określać dla każdego roku objętego prognozą co najmniej:
- dochody bieżące oraz wydatki bieżące budżetu Miasta, w tym obsługę długu, gwarancje i poręczenia;
- dochody majątkowe, w tym dochody ze sprzedaży majątku oraz wydatki majątkowe budżetu Miasta;
- wynik budżetu Miasta wraz ze wskazaniem przeznaczenia nadwyżki albo sposobu sfinansowania deficytu;
- przeznaczenie nadwyżki albo sposób sfinansowania deficytu;
- przychody i rozchody budżetu Miasta, z uwzględnieniem długu zaciągniętego oraz planowanego do zaciągnięcia;
- kwotę długu Miasta, w tym relację obliczoną w sposób wskazany w art. 243 znowelizowanej ustawy o finansach publicznych oraz sposób sfinansowania spłaty długu;
- kwoty wydatków bieżących i majątkowych wynikających z limitów wydatków na planowane i realizowane przedsięwzięcia;
- objaśnienia przyjętych wartości.
W ramach dochodów bieżących WPF w szczególności szacowano wysokość:
- dochodów z tytułu udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT);
- dochodów z tytułu udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób prawnych (CIT);
- podatków i opłat, w tym podatku od nieruchomości;
- subwencji ogólnej;
- dotacji i środków przeznaczonych na cele bieżące, w tym środków zagranicznych oraz z innych źródeł przeznaczonych na realizację zadań realizowanych przy udziale środków zagranicznych;
- dotacji celowych z budżetu państwa.
Prognozując kwoty dochodów z tytułu PIT, uwzględniono m.in.:
- prognozowane skutki zmian w wysokości udziałów w PIT wynikające z art. 89 ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego;
- skutki wynikające ze zmian w sposobie finansowania kosztów utrzymania pensjonariuszy domów pomocy społecznej po 2004 r.;
- skutki wynikające z migracji mieszkańców, której efektem jest systematycznie malejąca liczba mieszkańców miasta, co w ostatecznym rozrachunku wpływa negatywnie na wysokości bazy podatkowej.
W prognozie przyjęto założenie o niezmienności stawek podatkowych oraz wysokości udziału Miasta we wpływach (z wyłączeniem zmian wynikających z art. 89 ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego).
W ramach dochodów majątkowych WPF zaplanowano wysokość:
- wpływów ze sprzedaży majątku;
- dotacji i środków przeznaczonych na inwestycje, w tym środków zagranicznych oraz z innych źródeł przeznaczonych na realizację zadań realizowanych przy udziale środków zagranicznych;
- dotacji celowych z budżetu państwa.
Prognoza dochodów z tytułu przekształcenia prawa użytkowania wieczystego przysługującego osobom fizycznym w prawo własności zakładała zwiększone wpływy w latach 2020-2021 oraz wpływy na stałym poziomie w kolejnych latach (w wysokości wpływów rocznych z tytułu użytkowania wieczystego od nieruchomości).
Dochody ze sprzedaży majątku są determinowane koniunkturą w gospodarce, w tym przede wszystkim na rynku nieruchomości. Założono, że w latach 2020-2024 Miasto nadal będzie prowadziło działania w zakresie racjonalnego wykorzystania majątku w celu uzyskania jak najlepszych efektów ekonomicznych. Zintensyfikowane działania Miasta koncentrowały się na stworzeniu szerokiej oferty nieruchomości inwestorom, którzy nie tylko je zagospodarują, ale również przyczynią się do poprawy funkcjonalności miasta.
W latach 2020-2023 zaplanowano dochody z tytułu przeniesienia ogródków działkowych, a w 2022 r. z tytułu sprzedaży terenu po przeniesionym schronisku dla zwierząt (15 mln zł).
Środki zagraniczne oraz z innych źródeł przeznaczone na realizację zadań realizowanych przy udziale środków zagranicznych zaprognozowano, uwzględniając planowane do pozyskania dofinansowanie projektów unijnych.
Ponadto w latach 2020-2022 uwzględniono środki otrzymane w 2020 r. w ramach Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych (Uchwała nr 102 Rady Ministrów z 23 lipca 2020 r. w sprawie wsparcia na realizację zadań inwestycyjnych przez jednostki samorządu terytorialnego).
Wydatki budżetu w latach 2020-2045 zaplanowane były w podziale na:
- wydatki bieżące;
- wydatki majątkowe.
W ramach WPF w 2020 r. dokonano zwiększenia wydatków bieżących w stosunku do planu na 2019 r. o 5%. Począwszy od 2022 r. wydatki bieżące przeszacowano o poziom inflacji (tj. 2,5 %).
W 2020 r. uwzględniona została kwota 7,8 mln zł wydatków bieżących poniesionych w tym roku na zadania związane z przeciwdziałaniem pandemii COVID-19, wynikająca ze sprawozdania RB-28S od początku roku do 31 października 2020 r.
W związku z ograniczonymi możliwościami Miasta w zakresie finansowania inwestycji środkami własnymi, głównymi źródłami ich finansowania, obok kredytów, będą środki Unii Europejskiej oraz Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych (RFIL).
Pięcioletni program inwestycyjny na lata 2020-2024, opracowany w ramach WPF, zawiera zadania i projekty inwestycyjne o łącznej wartości 3 065 mln zł. Są to przede wszystkim zadania kluczowe służące realizacji 5. priorytetów Strategii Rozwoju Miasta Poznania 2020+.
Realizacja założonego programu inwestycyjnego w WPF wymaga zaciągnięcia kredytów w latach 2020-2024, a także emisji obligacji w 2020 r. Zaciągane w 2020 r. zobowiązania (w kwocie 98 mln zł) związane są również z ubytkiem dochodów będącym skutkiem wystąpienia pandemii COVID-19, zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z 2 marca 2020 r.
W ramach rozchodów w latach 2020-2045 zaplanowano spłatę zaciągniętego długu oraz pożyczki udzielane z budżetu Miasta.
W ramach WPF w latach 2023-2045 planowana jest nadwyżka budżetowa rozumiana jako różnica pomiędzy dochodami a wydatkami, która w tym okresie prognozowania przeznaczana będzie na spłatę zobowiązań wcześniej zaciągniętych.
Według przedstawionych wyliczeń wskaźniki limitujące zadłużenie w latach 2020-2045 świadczą o tym, że nie została naruszona relacja, o której mowa w art. 243 ustawy o finansach publicznych.
WPF podlega corocznej aktualizacji, by zachować zgodność z uchwalonym budżetem miasta na dany rok. W 2020 r. WPF aktualizowana była pięciokrotnie.