W 2020 r. poznańskie placówki badawcze i rozwojowe osiągnęły wiele sukcesów naukowych.

W 2020 r.:

Instytut Chemii Bioorganicznej PAN w szybkim tempie opracował, opatentował, a następnie przekazał do produkcji pierwszy polski test na obecność koronawirusa SARS-CoV-2; test jest kilkukrotnie tańszy od testów zagranicznych, a jego produkcja odbywa się w zakładzie Medicofarma w Radomiu; odczynniki niezbędne do przygotowania testu dostarczają: poznańska firma Future Synthesis oraz gdyńska A&A Biotechnology;
naukowcy z Instytutu Chemii Bioorganicznej PAN, a także z firm Polpharma i Medicofarma, opracowali i wdrożyli do produkcji test rozróżniający zakażenie koronawirusem i grypą; jest to jedyny test tego typu produkowany w Polsce;
naukowcy z Centrum Biologii Medycznej Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu pod kierunkiem prof. Andrzeja Mackiewicza opracowali szczepionkę przeciwko koronawirusowi SARS-CoV-2;
prof. Mariusz Jaskólski z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (UAM) i Instytutu Chemii Bioorganicznej PAN utworzył międzynarodowy zespół, który zajął się weryfikacją struktur białek koronawirusa o podstawowym znaczeniu dla tworzenia leków przeciw COVID-19; efektem prac jest narzędzie internetowe pozwalające badaczom na łatwą ocenę jakości poszczególnych modeli;
dr Paweł Zawadzki z Wydziału Biologii UAM oraz naukowcy z Uniwersytetu Rockeffellera w Nowym Jorku uczestniczyli w zespołowych badaniach, które wskazują na genetyczne tło ciężkiego przebiegu COVID-19; badania te znalazły się wśród najbardziej przełomowych odkryć 2020 r. na świecie (10 kluczowych dla nauki i ludzkości prac wskazało prestiżowe pismo „Nature”);
w Instytucie Genetyki Człowieka PAN utworzono Laboratorium diagnostyki COVID-19 oraz wdrożono diagnostykę koronawirusa SARS-CoV-2;
chirurdzy ze Szpitala Miejskiego im. Franciszka Raszei, jako pierwsi w kraju, przeprowadzili operację z użyciem sterylnego, jednorazowego endoskopu; opracowane przez naukowców z Bostonu (USA) urządzenie jest odpowiedzią na zagrożenia związane z koronawirusem SARS-CoV-2, gdyż pozwala na przeprowadzenie dowolnego zabiegu endoskopowego w warunkach całkowitej sterylności;
zespół badaczy pod kierownictwem prof. Artura Stefankiewicza i mgr Anny Walczak z Wydziału Chemii UAM i Wielkopolskiego Centrum Zaawansowanych Technologii uzyskał nagrodę Molecules of The Year for 2020 za odkrycie porowatych cieczy jonowych;
prof. UAM dr hab. Szymon Matuszewski, kierujący Laboratorium Kryminalistyki na Wydziale Prawa i Administracji UAM, znalazł się wśród liderów cytowalności na świecie według Plos Biology (wśród 2% najczęściej cytowanych na świecie naukowców w swoich dziedzinach);
Instytut Fizyki Molekularnej PAN zajmował się m.in. badaniem sterowanego zewnętrznym polem magnetycznym kolektywnego, topologicznego transportu dwóch rodzajów mikrometrowych cząsteczek superparamagnetycznych nad periodycznymi strukturami magnetycznymi uzyskanymi w wyniku bombardowania jonowego cienkich warstwach Co/Au z prostopadłą anizotropią magnetyczną;
w Poznańskim Centrum Superkomputerowo-Sieciowym uruchomiono system superkomputerowy PCSS – Altair (85. pozycja pod względem szybkości na świecie), który jest następcą zakupionego w 2015 r. komputera Eagle (Orzeł); nowy superkomputer będzie stosowany do zaawansowanych obliczeń naukowych m.in. w dziedzinie chemii kwantowej, fizyki, biologii i bioinformatyki czy astronomii;
Instytut Pojazdów Szynowych „TABOR” wraz z Fabryką Pojazdów Szynowych H. Cegielski Sp. z o.o. pracuje nad utworzeniem lekkiego dwuczłonowego autobusu szynowego z podwójnym zespołem napędowym do realizacji przewozów w ruchu regionalnym;
zespół z Instytutu Metali Nieżelaznych pracował nad ogniwem o układzie lit-siarka, które jest najbardziej obiecującą alternatywą dla obecnie szeroko stosowanych ogniw litowo-jonowych;
zespół z Instytutu Dendrologii PAN w Kórniku przeprowadził badania pól węgla zakumulowanego w ekosystemach leśnych, co pozwoliło na opracowanie dokładniejszych obliczeń ilości węgla związanego w poszczególnych częściach ekosystemu leśnego; badanie wzmacnia naukowe podstawy długoterminowych decyzji Lasów Państwowych dotyczących działań, których efektem może być zwiększenie akumulacji węgla w lasach, a tym samym wzmocnienie ich znaczenia w redukcji koncentracji CO₂ w atmosferze;
w Instytucie Logistyki i Magazynowania prowadzono projekt E-Pack, którego celem jest opracowanie kompleksowego ekosystemu inteligentnych opakowań zwrotnych;
Instytut Włókien Naturalnych i Roślin Zielarskich opracował nowe metody zagospodarowania odpadów powstałych w procesie pozyskiwania i przetwarzania tradycyjnych surowców włóknistych (w tym lnu i konopi);
badacze z Muzeum Archeologicznego w Poznaniu realizowali projekt „Skały w ruchu. Badania nad petroglifami Oazy Dachla (Egipt) w kontekście ścieżek, dróg i mobilności”.

Firma Solaris Bus&Coach SA skonstruowała Trolejbus Solaris Trollino 24 MetroStyle – dwuprzegubowy, ponadgabarytowy pojazd, z którego korzysta niewielu europejskich operatorów.

Spółka H. Cegielski-Poznań SA opracowała innowacyjny krzemowy napęd dla taboru kolejowego. Jest to innowacyjna na skalę światową technologia bazująca na węgliku krzemu, wykorzystana do opracowania wysokosprawnych urządzeń dla elektrycznych zespołów trakcyjnych. Prace prowadziła spółka Energocentrum (należąca do grupy HCP), współpracująca z gdańską spółką MMB Drives.

Udział w realizacji krajowych i międzynarodowych projektów badawczych

Poznańskie środowisko naukowo-badawcze wdraża nowe inter- i multidyscyplinarne rozwiązania organizacyjne, np. centra doskonałości, centra zaawansowanych technologii, platformy technologiczne. Środowisko uczestniczy także w realizacji krajowych i międzynarodowych projektów badawczych. W 2020 r. m.in.:

Instytut Chemii Bioorganicznej PAN – w ramach konsorcjum LifeTime opracowana została strategia stworzenia nowego standardu opieki zdrowotnej w Europie; zakłada ona wprowadzenie tzw. medycyny interceptywnej, która skupia się nie na leczeniu, lecz na identyfikacji wczesnych zmian molekularnych zwiastujących możliwość pojawienia się choroby oraz na zapobieganiu powstaniu stanu patologicznego; wyniki opublikowano w czasopiśmie „Nature”;
Instytut Genetyki Roślin PAN brał udział w pracach międzynarodowego konsorcjum naukowo-infrastrukturalnego EPPN2020, które miało na celu realizację dostępu do platform automatycznego, nieinwazyjnego fenotypowania roślin oraz opracowanie metod przetwarzania i integracji danych;
Instytut Ochrony Roślin brał udział w międzynarodowym programie CORNET 25 „ProtectRye” dotyczącym ochrony żyta przed rdzą źdźbłową poprzez wykorzystanie nowych zasobów genetycznych i innowacyjnych metod selekcji;
Przemysłowy Instytut Maszyn Rolniczych bierze udział w międzynarodowym (164 partnerów) projekcie „SmartAgriHubs” realizowanym w ramach programu Horyzont 2020; projekt ma na celu realizację cyfryzacji europejskiego rolnictwa poprzez wspieranie ekosystemu innowacji rolniczych w procesie zrównoważonego wzrostu;
Politechnika Poznańska została liderem projektu EUNICE (European University for Customised Education); oprócz Politechniki Poznańskiej Uniwersytet Europejski EUNICE tworzyć będą: Brandenburg University of Technology (BTU) – Niemcy, University of Cantabria (UC) – Hiszpania, University of Catania (UNICT) – Włochy, University of Mons (UMONS) – Belgia, Université Polytechnique Hauts-de-France (UPHF) – Francja, University of Vaasa (UVA) – Finlandia; celem projektu jest wzmocnienie sojuszu Europejskiego Uniwersytetu EUNICE.

Współpraca Miasta Poznania z jednostkami naukowo-badawczymi

W 2020 r. Miasto Poznań współpracowało z Poznańskim Centrum Superkomputerowo-Sieciowym w zakresie unowocześniania usług miejskich, m.in:

opracowano Bazę Tekstów Urzędowych; główną funkcją tej platformy jest możliwość proponowania przez pracowników urzędu uproszczonych sformułowań wybranych przez nich fragmentów treści oficjalnych pism urzędowych, a następnie współdzielenie takich uproszczonych pism z innymi pracownikami urzędu w ramach platformy;
zrealizowano e-narzędzia przeciw uzależnieniom wśród młodzieży pod nazwą „Twój wybór”; inicjatywa jest jednym z rezultatów międzynarodowego projektu BaltCityPrevention, w którym uczestniczy 7 krajów nadbałtyckich; aplikacja „Twój wybór” stanowi wyjątkowy, bo anonimowy, rodzaj wsparcia, a dla zainteresowanych może być punktem pierwszego kontaktu z terapeutą – każdy użytkownik może wybrać terapeutę – przewodnika i skontaktować się z nim w razie wątpliwości wykraczających poza wątki poruszane w aplikacji.

W 2020 r. Miasto Poznań oraz Sieć Badawcza Łukasiewicz podpisały porozumienie w zakresie strategii energetycznej. Celem zawartego porozumienia jest podjęcie współpracy w zakresie realizacji szeroko pojętej strategii energetycznej Miasta, uwzględniającej ciągłą poprawę efektywności energetycznej i wykorzystanie odnawialnych źródeł energii. Współpraca zakłada realizację wspólnych przedsięwzięć rozwojowych oraz badawczo-rozwojowych, a także doradztwo naukowo-badawcze, ekspertyzy i konsultacje techniczne.

W ramach unijnego projektu IotBAYS EIT URBAN MOBILITY, którego partnerami byli Uniwersytet w Mariborze (Słowenia) oraz Sieć Badawcza Łukasiewicz Instytut Logistyki i Magazynowania w Poznaniu, przeprowadzono pilotaż dotyczący inteligentnych kopert dla dostaw. Testowo osensorowano specjalnymi czujnikami wybrane 8 kopert dla dostaw w Śródmiejskiej Strefie Płatnego Parkowania. Zamontowane czujniki monitorowały przedmiotowe miejsca pod względem ich zajmowania. Dodatkowo opracowano dedykowaną aplikację pn. „PO.STÓJ” pozwalającą na rezerwowanie wybranej koperty w celu jej monitorowania pod względem uprawnionego i nieuprawnionego parkowania.