W 2020 r. wdrażano „Program ochrony środowiska dla miasta Poznania na lata 2017-2020 z perspektywą do 2024 r.”

Program Ochrony Środowiska dla Miasta Poznania na lata 2017-2020 z perspektywą do 2024 r.

„Program Ochrony Środowiska dla Miasta Poznania na lata 2017-2020 z perspektywą do 2024 r.” (POŚ) ma na celu poprawę jakości życia osób mieszkających w Poznaniu, w warunkach zrównoważonego rozwoju, przy zachowaniu wysokiej jakości środowiska i istotnych walorach przyrodniczych, będących podstawą rozwoju gospodarczego miasta.
Podstawowe cele programu obejmują:

osiągnięcie dobrej jakości powietrza – dążenie do osiągnięcia dopuszczalnych poziomów zanieczyszczeń powietrza;
zmniejszenie hałasu komunikacyjnego w przestrzeni miejskiej;
utrzymanie stopnia emisji pól elektromagnetycznych poniżej dopuszczalnego poziomu;
racjonalne korzystanie z zasobów wodnych, ochronę przed powodzią, suszą i deficytem wody;
poprawę jakości wody, rozwój infrastruktury wodnokanalizacyjnej;
ochronę złóż kopalin;
poprawę jakości gleby i ziemi;
zapewnienie zrównoważonego systemu gospodarki odpadami;
ochronę i zachowanie różnorodności biologicznej oraz tworzenie sieci obszarów chronionych;
zmniejszenie ryzyka wystąpienia poważnych awarii przemysłowych i pochodzących z transportu;
zwiększenie świadomości ekologicznej społeczeństwa;
zapewnienie stałego i rzetelnego monitoringu środowiska.

Ochrona wód w Poznaniu

Wody powierzchniowe

Poznań zajmuje 9. miejsce wśród 197 polskich miast pod względem zagrożenia środowiska ściekami przemysłowymi i komunalnymi oraz 15. miejsce wśród 96 miast pod względem zużycia wody na cele przemysłowe i komunalne.

Miasto prowadziło szereg działań związanych z ochroną wód powierzchniowych (w tym jezior) na terenie Poznania.

Konserwacja rowów, cieków, zbiorników wodnych oraz małej retencji i budowli hydrotechnicznych – dla przywrócenia, utrzymania i stabilizacji istniejących układów wodnych, utrzymania w nich właściwego reżimu hydrologicznego warunkującego maksymalną retencję wody w układzie przy jednoczesnej minimalizacji prawdopodobieństwa wystąpienia podtopień terenów przyległych (ochrona mieszkańców, przyległych terenów) prowadzona jest coroczna konserwacja rowów, cieków, zbiorników wodnych oraz małej retencji i budowli hydrotechnicznych. W ramach zadania zrealizowano:

roboty konserwacyjne na 11 ciekach na terenie miasta o łącznej długości 28,5 km; zakres prac konserwacyjnych obejmował: usunięcie zatorów, namułów, oczyszczenie przepustów, skoszenie skarp, oczyszczenie cieków z zalegających śmieci; m.in. wykonano roboty na ciekach Skórzynka, Strumieniu Junikowskim, Ceglance, Wierzbaku (wraz z dopływami i zbiornikami retencyjnymi), Strumieniu Strzeszyńskim, Golęcince, Krzyżance, Szklarce, Starynce, Rowie Bystrym, Rowie Złotnickim;
badanie jakości wody na Rowie Złotnickim – corocznie prowadzone są badania jakości wody na Rowie Złotnickim, bezpośrednim dopływie do Jeziora Strzeszyńskiego; ze względu na brak opadów wykonano trzy badania w trzech punktach, tj.: na wylocie do Jeziora Strzeszyńskiego, na Rowie Złotnickim za torami oraz na odpływie ze zbiornika (ul. Borówkowa); badania obejmują wskaźniki charakteryzujące warunki biogenne (azot azotanowy, azot ogólny, fosfor fosforanowy, fosfor ogólny); wyniki badań mieszczą się w przedziale od klasy stanu ekologicznego I (stan ekologiczny bardzo dobry) poprzez klasę stanu ekologicznego II (stan ekologiczny dobry) do klasy stanu ekologicznego III (stan ekologiczny umiarkowany); ten ostatni dotyczy wskaźnika Escherichii coli, który zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami nie jest już wymagany;
konserwację budowli hydrotechnicznych – corocznie wykonywana jest konserwacja 8 budowli hydrotechnicznych, polegająca na wykaszaniu i wygrabianiu skarp przy budowlach, usunięciu glonów ze ścian i dna konstrukcji budowli, usunięciu namułów, zatorów z traw, gałęzi i zanieczyszczeń na zamknięciach; w celu ochrony przed lokalnymi podtopieniami przeprowadzono regularne czyszczenie dwóch krat na cieku Wierzbak (przy ul. Konatkowskiej i ul. Zaleskiego);
sprzątanie brzegów jezior – wykonano czterokrotne sprzątanie brzegów jezior (Kierskiego, Strzeszyńskiego oraz Rusałki) na terenie miasta; zebrano 4,5 tony zmieszanych odpadów komunalnych; interwencyjnie sprzątano odcinek Jeziora Rusałka o długości 200 m przy wylocie z jeziora do rzeki Bogdanki;
aktualizację potrzeb konserwacji na wybranych ciekach miasta Poznania pod kątem aktualnych parametrów technicznych, rozpoznając potrzeby i konieczność wykonania robót.

Biologiczna odnowa wód rzeki Bogdanki – w 2020 r. zakończono renowację i odmulanie stawu nr 1 w Parku Sołackim. W trakcie remontu wydobyto łącznie 7,5 tys. m³ namułu. Poza podstawowym zakresem prac renowacyjnych (odmulenia dna stawów) przeprowadzono również inne prace konserwacyjne i remontowe, takie jak:

remont oraz wymiana uszkodzonych elementów konstrukcji drewnianej poręczy oraz podestu platformy widokowej na brzegu stawu nr 1;
uzupełnienie ubytków oraz wymiana poszczególnych typów i elementów umocnień na brzegach i skarpach stawu – narzuty kamienne, płotki faszynowe oraz palisady drewniane i faszynowe;
remont oraz konserwacja wskazanych elementów budowli piętrząco-upustowej, naprawa ubytków konstrukcji, wymiana szandorów;
prace porządkowe w czaszy stawów, np. usuwanie zanieczyszczeń, śmieci, powalonych pni, części porostu trzcin;
prace wykończeniowe i porządkowe na brzegach stawów, renowacja zieleni trawników, nawierzchni ścieżek uszkodzonych w trakcie robót prowadzonych w czaszy i na obrzeżach stawu nr 1.

Rekultywacja, poprawa i stabilizacja jakości wód Jeziora Strzeszyńskiego i Jeziora Rusałka – wykonano:

zabiegi mobilnej inaktywacji zw. fosforu w wodach jezior Rusałka i Strzeszyńskim – na każdym jeziorze po 25 zabiegów solą żelazową urządzeniem mobilnym;
dalszą eksploatację aeracji pulweryzacyjnej z napędem wietrznym i systemem inaktywacji fosforu w strefie naddennej na Jeziorze Strzeszyńskim, założenie i eksploatację strefy inaktywacji fosforu na dopływach jezior (na Bogdance i Golęcince – na ich wlotach do Rusałki);
wykoszenie rdestnicy kędzierzawej – wykonano 3 koszenia i zebrano ok. 15 ton odpadów ulegających biodegradacji w Jeziorze Rusałka.

Badanie wody i osadu w Jeziorze Strzeszyńskim – celem badań wody i osadów Jeziora Strzeszyńskiego było określenie czasowej zmienności jakości jego wód, z uwzględnieniem wpływu osadów dennych (tzw. zasilanie wewnętrzne) oraz zasilającego zbiornik Rowu Złotnickiego. Badania przeprowadzono czterokrotnie: w kwietniu, czerwcu, sierpniu i listopadzie – próby wody pobrano na głęboczku jeziora (stanowisko nr 3), a osady denne na 5 wyznaczonych stanowiskach badawczych zlokalizowanych wzdłuż osi poprzecznej akwenu. Dzięki prowadzonej rekultywacji – mobilnej inaktywacji połączonej z aeracją w zbiorniku nastąpiło obniżenie stężeń fosforu w powierzchniowej warstwie wody oraz obniżenie stężenia azotu ogólnego zarówno w warstwie powierzchniowej, jak i naddennej. Na powyższe zabiegi bardzo pozytywnie zareagowała roślinność zanurzona w wodzie, której rozwój spowodował wyraźne zwiększenie przezroczystości wody ze średniej wartości 3,94 m w 2018 r. do 4,41 m w 2020 r.

Regularne kontrole i nadzór nad kąpieliskami – w granicach miasta w 2020 r. funkcjonowało 5 kąpielisk, które charakteryzowały się jednymi z najlepszych parametrów czystości na tle innych zbiorników wodnych położonych w promieniu 100 km. Potwierdziły to badania Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej, która dokonała czteroletniej oceny jakości wody w kąpieliskach za lata 2017-2020 (brak klasyfikacji danych za 4 lata dla kąpieliska Kiekrz):

Malta – jakość doskonała;
Krzyżowniki – jakość doskonała;
Strzeszynek – jakość doskonała;
Rusałka – jakość doskonała.

Wody podziemne

W 2020 r. Miasto Poznań realizowało wiele działań w celu ochrony jakościowej i ilościowej wód podziemnych.

W celu ochrony jakościowej i ilościowej wód podziemnych prowadzono nadzór nad projektowaniem i dokumentowaniem przy pracach związanych z:

projektowaniem ujęć wód oraz wykonaniem nowych studni (5 studni) w celu zaopatrzenia w wodę (studnie publiczne, dla potrzeb technologicznych, podlewania zieleni, dla potrzeb gospodarstwa domowego);
likwidacją nieczynnych lub zużytych techniczne studni ujmujących wody podziemne (likwidacja 5 studni), będących potencjalnym zagrożeniem dla jakości wód podziemnych i stanowiących drogę przemieszczania się zanieczyszczeń z powierzchni terenu do ujmowanej warstwy wodonośnej;
wykonaniem lub likwidacją studni na ujęciu komunalnym dla miasta Poznania „Dębina”; w 2020 r. na ujęciu zlikwidowano 5 studni zużytych i niesprawnych technicznie oraz wykonano 5 nowych studni.

Prowadzona jest także systematyczna inwentaryzacja ujęć wód podziemnych zlokalizowanych na terenie miasta, z uwzględnieniem warunków zagospodarowania przestrzennego miasta i ochroną wód podziemnych.

Ochrona powietrza w Poznaniu

Emisja zanieczyszczeń z zakładów przemysłowych

W 2019 r. (najnowsze dostępne dane) w Poznaniu odnotowano spadek emisji pyłów (o 32%) oraz spadek emisji gazów (o 10%) z poznańskich zakładów przemysłowych.

W przypadku gazów podlegających badaniom odnotowano nieznaczny wzrost wyłącznie emisji tlenku węgla (o 1,2%), natomiast doszło do zmniejszenia emisji dwutlenku węgla (o 10%), dwutlenku siarki (o 12%), tlenków azotu (o 9,5%).

Według GUS, Poznań znajduje się na 17. miejscu wśród polskich miast o dużej skali zagrożenia emisją zanieczyszczeń powietrza. Dzięki stosowanym w Poznaniu urządzeniom do redukcji wytworzonych substancji znaczna ich część nie dostaje się do powietrza. W 2019 r. instalacje zatrzymały 99,9% pyłów oraz 63% substancji gazowych (bez CO₂).

Klasyfikacja stref zamieszkania wg kryteriów ochrony zdrowia

Roczne oceny jakości powietrza dla obszaru aglomeracji poznańskiej (obejmującej obszar miasta Poznania) pokazują, że normatywne stężenia poszczególnych rodzajów substancji, z wyjątkiem dopuszczalnej liczby dni z przekroczeniami normy dobowej pyłu PM10 oraz średniorocznego stężenia benzo(a)piranu, nie są w Poznaniu przekraczane. W związku z powyższym Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska zaklasyfikował strefę aglomeracji poznańskiej do klasy A pod względem substancji, których stężenia nie przekroczyły dopuszczalnych norm, oraz do klasy C z powodu przekroczeń norm dla pyłu PM10 (dla 24 godzin) oraz poziomu docelowego benzo(a)pirenu.

Pył PM10

Powodem przekraczania norm jest tzw. niska emisja, pochodząca przede wszystkim z procesu spalania paliw stałych w indywidualnych systemach grzewczych.

Pomimo tej sytuacji w okresie ostatnich 20 lat na terenie miasta nie zostało przekroczone stężenie średnioroczne pyłu zawieszonego PM10. Przekraczane są natomiast wartości zanieczyszczenia dobowego w okresie grzewczym. W ostatnim okresie największa liczba dni z przekroczeniami dopuszczalnego poziomu 24-godzinnego pyłu PM10 na jednym z punktów pomiarowych wynosiła 54 dni przy obowiązującej normie 35 dni.

Średnie stężenie średnioroczne pyłu PM10 odnotowane w aglomeracji poznańskiej w 2019 r. wyniosło 27 µg/m³ przy obowiązującej normie 40 µg/m³.

Pył PM2,5

Substancją, która również jest uwzględniana w ocenach jakości powietrza, jest pył zawieszony PM2,5, którego norma roczna wynosi 25 µg/m³. W 2019 r. poziom ten nie został przekroczony, a średnie stężenie roczne wyniosło 18 µg/m³.

Rozkład czasowy występowania przekroczeń stężeń 24-godzinnych pyłu zawieszonego PM10 oraz pyłu PM2,5 wskazuje na wpływ sezonu grzewczego (od października do marca) na zwiększenie stężenia zanieczyszczeń pyłowych. Emisja pyłów drobnych jest dominująca przy spalaniu paliw stałych (w tym także pochodzących ze spalania drewna w kominkach oraz spalania biomasy, gdzie ładunek pyłów wprowadzany do środowiska jest większy niż ze spalania węgla).

ESA – Edukacyjna Sieć Antysmogowa

W ramach Edukacyjnej Sieci Antysmogowej prowadzonej przez Stowarzyszenie Metropolia Poznań zamontowanych zostało 211 czujników na budynkach szkolnych w ponad 20 gminach aglomeracji poznańskiej (w tym 86 w Poznaniu).

Średnioroczne stężenie pyłów w Poznaniu

wykres do pobrania w xls

Warunki meteorologiczne

Istotnym czynnikiem wpływającym na jakość powietrza są warunki meteorologiczne, które oddziałują na tempo rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń. Niekorzystne scenariusze meteorologiczne mogą wpływać na długotrwałe utrzymywanie się substancji na danym terenie i powodować ich wysokie kumulacje. Najmniej korzystne warunki wiążą się z niską temperaturą powietrza, co powoduje wzmożoną emisją z systemów grzewczych, niską prędkością wiatru, uniemożliwiającą dyspersję zanieczyszczeń, oraz niskim położeniem warstwy mieszania i stanem stałym równowagi atmosfery, co oznacza stagnację lub niewielki ruch mas powietrza.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla gmin Metropolii Poznań zakłada zmniejszenie o 30% emisji szkodliwych gazów cieplarnianych w perspektywie do 2040 r. Cel ten zostanie osiągnięty poprzez ograniczenie zużycia energii ze źródeł konwencjonalnych, a także zwiększenie udziału energii ze źródeł odnawialnych w bilansie energetycznym.

Uchwała antysmogowa Sejmiku Województwa Wielopolskiego

W maju 2018 r. weszła w życie uchwała Sejmiku Województwa Wielopolskiego w sprawie wprowadzenia na obszarze Poznania ograniczeń lub zakazów w zakresie eksploatacji instalacji, w których następuje spalanie paliw. Uchwała przewiduje m.in:

zakaz stosowania paliw najgorszej jakości;
wyznaczenie granicznych terminów wymiany starych i przestarzałych systemów grzewczych;
dopuszczenie do eksploatacji urządzeń na paliwo stałe wyłącznie z automatycznym podawaniem paliwa, nieposiadających rusztu awaryjnego oraz elementów umożliwiających jego zamontowanie, spełniających wymagania Ekoprojektu;
wprowadzenie okresowych zakazów stosowania źródeł opalanych paliwami stałymi (np. kominki) przez obiekty posiadające inne podstawowe źródło ogrzewania.

Działania Miasta związane z poprawą jakości powietrza

W 2020 r.:

prowadzono program KAWKA BIS, w ramach którego możliwe było pozyskanie środków na likwidację uciążliwych pieców i kotłów opalanych węglem i zastąpienie ich ekologicznym źródłem ciepła; na program KAWKA BIS w 2020 r. wydatkowano z budżetu Miasta Poznania 6,9 mln zł; łącznie zrealizowano 426 wniosków; uzyskane efekty:
- zlikwidowano 799 pieców opalanych drewnem lub węglem;
- modernizowano 577 lokali, z czego 107 lokali podłączono do miejskiej sieci cieplnej, 437 lokali podłączono do instalacji gazowych, dodatkowo w 1 lokalu dokonano zmiany na instalację gazową wraz z elektryczną, 12 lokali dokonało zmiany na ogrzewanie elektryczne, a w 8 lokalach zamontowano pompę ciepła; dodatkowo w 7 lokalach zamontowano instalację fotowoltaiczną i solarną wraz z instalacją gazową, w 3 lokalach – instalację fotowoltaiczną i solarną wraz z pompą ciepła, a w 2 lokalach – instalację fotowoltaiczną i solarną wraz z ogrzewaniem elektrycznym;
- zredukowano ilość spalanego opału stałego o 2,7 tys. ton;
- zredukowano emisję PM10 o 22,7 t/rok;
- zredukowano emisję B(a)P o 16,1 kg/rok;

realizowano Program Green Poznań we współpracy z firmą Veolia; jego celem było zmniejszenie zanieczyszczenia powietrza m.in. poprzez podłączenie budynków do ciepła systemowego; w 2020 r. do cieplika miejskiego podłączono 8 budynków miejskich zarządzanych przez Zarząd Komunalnych Zasobów Lokalowych (ZKZL) o mocy ok. 2,0 MW;
wspólnie z Instytutem Ochrony Środowiska zrealizowano trzydniowe ekoprognozy stężeń pyłów drobnych PM10 dla Poznania oraz na tle województwa wielkopolskiego; ekoprognozy emitowane były codziennie w sezonie grzewczym na antenie telewizji WTK;
działała miejska usługa internetowa Atmosfera dla Poznania, która dostarczała informacji na temat rzeczywistego i prognozowanego stanu jakości powietrza w mieście w odniesieniu do obowiązujących norm; usługa prezentowała wyniki wiarygodnych pomiarów bieżących stężeń zanieczyszczeń pyłowych i gazowych (z państwowego monitoringu powietrza) oraz trzydniową ekoprognozę stężeń pyłów drobnych PM10; usługa, przekazując porady i zalecenia, pozwalała podjąć decyzję, jak postępować w dni, kiedy prognozowane są wysokie stężenia pyłów PM10;
realizowano projekt z Poznańskiego Budżetu Obywatelskiego Skończmy ze smogiem w Poznaniu; w jego ramach zlecono wykonywanie badań dronem pod kątem wykrycia w powietrzu spalania niedozwolonych substancji; projekt ma też wymiar edukacyjny – jego celem jest kształtowanie wśród mieszkańców poprawnych postaw społecznych;
realizowano program Trzymaj Ciepło, polegający na bezpłatnych badaniach termowizyjnych budynków jednorodzinnych i kamienic (ogrzewanych paliwem stałym) wraz z akcją informacyjną na rzecz oszczędzania energii cieplnej w gospodarstwach domowych; w 2020 r., w ramach 12. edycji programu, wykonano badania termowizyjne 356 domów jednorodzinnych i 20 kamienic;
funkcjonariusze EkoPatrolu Straży Miejskiej systematycznie prowadzili kontrole legalności opału używanego w domowych paleniskach;
zakończono projekt termomodernizacji 8 placówek oświatowych (lata 2017-2020) na łączną kwotę 25,4 mln zł oraz projekt dot. poprawy efektywności energetycznej 6 placówek kulturalno-oświatowych (lata 2018-2020), na łączną kwotę 10,7 mln zł;
Stowarzyszenie Metropolia Poznań prowadziło Edukacyjną Sieć Antysmogową; w ramach projektu wyposażono szkoły w 211 czujników pomiaru jakości powietrza oraz monitory pokazujące ich bieżące odczyty;
w 2019 r. przyjęty został Miejski Planu Adaptacji Do Zmian Klimatu finansowany przez Ministerstwo Środowiska; w 2020 r. zostały ustalone działania adaptacyjne, wskaźniki realizacji poszczególnych celów (z zasygnalizowaniem korekt dla niektórych z nich), a także szanse dla miasta wynikające z ich realizacji; przygotowana została lista planowanych do realizacji zadań pod kątem konkursów, które będą dotyczyć nowej perspektywy finansowej wypracowanej przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej;
dzięki współpracy Miasta Poznania oraz Politechniki Poznańskiej opracowano solarną mapę Poznania; mapa pozwala każdemu mieszkańcowi określić potencjał swojego budynku w zakresie produkcji energii elektrycznej ze Słońca; dane wykorzystane do stworzenia mapy uzyskano przy użyciu technologii skaningu laserowego; mapa jest dostępna w wersji 2D oraz 3D (po włączeniu warstwy tematycznej “fotowoltaika”);
na poznańskich ulicach montowano ekologiczne biletomaty, wyposażone w baterie solarne; zastosowane rozwiązanie ogranicza zużycie energii oraz redukuje koszty eksploatacji biletomatu;
na zieleńcu u zbiegu ulic Grobla, Mostowa i Za Groblą, zamontowano ławkę, wyposażoną w czujnik smogu, z możliwością ładowania i punktem dostępu Wi-Fi;
w Poznaniu powstał pierwszy w Polsce system zielonych dachów wiat przystankowych; dach rozchodnikowy pozwala na zmagazynowanie do 90 l wody, obniża zapylenie powietrza o ok. 15-20%, absorbuje 7,3 kg CO₂ rocznie, a w upalne dni obniża temperaturę pod dachem wiaty o 3-5 stopni Celsjusza;
w stosunku do roku ubiegłego do koszenia przewidziano o ok. 30 proc. mniej miejskich trawników przydrożnych; z koszenia wyłączono 140 ha terenów zielonych;
w Przedszkolu nr 144 na os. Czecha w ramach pilotażowego projektu zainstalowano energooszczędne oświetlenie, a na dachu budynku została zainstalowana instalacja fotowoltaiczna składająca się z 31 paneli o mocy 10 kW; to pierwsze poznańskie przedszkole wyposażone w instalację wykorzystującą odnawialne źródła energii;
na dachu pawilonu 8A Międzynarodowych Targów Poznańskich uruchomione zostały turbiny wiatrowe, które zasilają klimatyzację serwerowni; turbiny są nie tylko ekologiczne, ale także bezszelestne; stanowią pierwsze źródło energii odnawialnej na terenie targów;
w końcu 2020 r. Prezydent Miasta Poznania powołał zespół ds. zewnętrznych ogrodów wertykalnych (zielonych ścian) oraz zielonych dachów na terenie Poznania; jego członkami są miejscy radni, społecznicy i urzędnicy; do najważniejszych zadań nowo powołanego zespołu należy przygotowanie pilotażowego programu wsparcia finansowego dla mieszkańców, chcących stworzyć na swoich domach ogrody wertykalne lub zielone dachy; grupa radnych, społeczników i urzędników zajmie się także opracowaniem propozycji współpracy ze spółdzielniami mieszkaniowymi, właścicielami, zarządcami i administratorami budynków użyteczności publicznej oraz obiektów wielkopowierzchniowych;
Poznań znalazł się wśród nagrodzonych w konkursie Miasto z Klimatem – Lider w kategorii, organizowanym przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska; stolicę Wielkopolski doceniono za postępy w zakresie zrównoważonej mobilności, w szczególności za postęp w tworzeniu floty autobusów elektrycznych;

Grafika promocyjna konkursu Miasto z Klimatem

plakat reklamujacy konkurs Miasto z klimatem

arch. UMP

na terenie miasta Poznania wykorzystywane jest ciepło Ziemi jako źródło energii odnawialnej dla potrzeb ogrzewania budynków (np. użyteczności publicznej, obiektów handlowych, budynków uczelni wyższych, domów jednorodzinnych i wielorodzinnych, hoteli); w 2020 r. na terenie miasta udokumentowano 16 otworów wiertniczych o głębokości od 90 do 175 m p.p.t., wykonanych w celu uruchomienia montażu pionowych pomp ciepła; projektuje się kolejne 37 otworów wiertniczych dla ww. potrzeb, o głębokości od 90 do 200 m;
w 2020 r. Miasto Poznań oraz Sieć Badawcza Łukasiewicz podpisały porozumienie w zakresie strategii energetycznej; celem zawartego porozumienia było podjęcie współpracy w zakresie realizacji szeroko pojętej strategii energetycznej miasta, uwzględniającej ciągłą poprawę efektywności energetycznej i wykorzystanie odnawialnych źródeł energii; współpraca zakłada realizację wspólnych przedsięwzięć rozwojowych oraz badawczo-rozwojowych, a także doradztwo naukowo-badawcze, ekspertyzy i konsultacje techniczne.

Działania Miasta Poznania związane z ograniczeniem emisji ze środków transportu

Miasto wdrażało działania mające na celu ograniczenie emisji ze środków transportu poprzez:

wprowadzenie organizacji sprzyjającej maksymalnej płynności ruchu oraz ograniczanie transportu samochodowego w centrum miasta (m.in. Projekt Centrum, rozszerzanie strefy Tempo 30, przebudowa dróg, rozbudowa sieci dróg rowerowych, budowa parkingów Park&Ride);
wymianę taboru transportu publicznego: w 2020 r. flota MPK Poznań wzbogaciła się o 6 autobusów elektrycznych Solaris Urbino 12 Electric z panelami fotowoltaicznymi na dachach (pierwsze w Poznaniu) o wartości 13,2 mln zł; uruchomiono także 20 stanowisk do ładowania autobusów elektrycznych i 3 mobilne ładowarki;
rozbudowę systemu Poznańskiego Roweru Miejskiego, który w 2020 r. obejmował łącznie 172 stacje z 1,7 tys. rowerów, w tym 1 tys. rowerów 3G oraz 0,7 tys. rowerów 4G (w tym 30 ze wspomaganiem elektrycznym); więcej informacji nt. przemieszczania się rowerem na badam.poznan.pl
wsparcie dla Poznańskiej Kolei Metropolitalnej, która rozpoczęła działalność w czerwcu 2018 r.; obszar funkcjonowania PKM obejmuje gminy w promieniu ok. 50 km od miasta.

W 2020 r. Miasto Poznań zostało partnerem organizowanej przez Samorząd Województwa Wielkopolskiego Wielkopolskiej Platformy Wodorowej (WPW), która inicjuje rozwój problematyki energii w kontekście neutralnej dla klimatu gospodarki. Celem projektu jest inicjowanie działań na rzecz budowy potencjału gospodarczego pozwalającego na uzyskanie statusu wiodącego regionu w obszarze gospodarki związanej z zastosowaniem technologii wodorowych, w tym ekoinnowacji, jak również rozwoju efektywności energetycznej przy wykorzystaniu nowoczesnych technologii wodorowych.

Klimat akustyczny w Poznaniu

Mapa akustyczna Poznania

Rejestrowane wartości równoważnego poziomu hałasu ulegają stałemu obniżeniu, mimo iż punktowo notuje się przekroczenie norm, szczególnie z powodu ruchu drogowego oraz lotniczego.

Ruch drogowy zwiększa się szczególnie na miejskim odcinku autostrady A2, gdzie w prawie wszystkich punktach pomiarowych odnotowywane były przekroczenia dopuszczalnych norm poziomu hałasu w porze nocnej, a sporadycznie także w porze dziennej.

Ostatnie kompleksowe pomiary pokazały, że w 2016 r. – w stosunku do poprzednich pomiarów w 2012 r. – odnotowano zmniejszenie liczby osób narażonych na hałas:

drogowy (średni dobowy spadek o ok. 17%);
tramwajowy (średni dobowy spadek o ok. 10% oraz o 24% w przypadku hałasu nocnego);
kolejowy (spadek w porze nocnej o 10%).

Hałas lotniczy

Osoby mieszkające w rejonie ulic: Bukowskiej, Bułgarskiej, Polskiej (rejon Portu Lotniczego Poznań – Ławica) oraz okolic Marlewa, Minikowa, Głuszyny i Świerczewa (rejon lotniska wojskowego w Krzesinach) dotkliwie odczuwają hałas lotniczy.

Osoby z obszaru ograniczonego użytkowania wokół Portu Lotniczego Poznań – Ławica występują z roszczeniami wobec portu lotniczego za utratę wartości swoich nieruchomości oraz uciążliwość związaną z nadmiernym hałasem.

W celu ograniczenia uciążliwości akustycznych powodowanych funkcjonowaniem lotniska stosuje się ustalenia wynikające z decyzji o uwarunkowaniach środowiskowych, m.in. ograniczenie lotów w nocy, zmiany procedur startowych czy polepszanie stanu technicznego urządzeń lotniskowych.

Działania Miasta w zakresie ochrony przed hałasem

W 2018 r. Rada Miasta Poznania uchwaliła „Program ochrony środowiska przed hałasem dla miasta Poznania”, opracowany w oparciu o dane zawarte w Mapie akustycznej dla miasta Poznania z 2017 r.

W ramach działań Miasta na rzecz zmniejszenia emisji hałasu realizowano m.in.:

wprowadzenie, a następnie rozszerzenie strefy uspokojonego ruchu Tempo 30;
poprawę stanu technicznego pojazdów i nawierzchni drogowych (m.in. przez stosowanie cichych nawierzchni typu „colsoft”);
zapewnienie odpowiedniej wibroizolacji i gumowej obudowy torów tramwajowych (tzw. „szyny szepczące”);
zmniejszenie liczby pojazdów ciężkich w centrum miasta;
wprowadzenie taboru transportu zbiorowego nowego typu, w tym autobusów elektrycznych;
budowę i modernizację ekranów akustycznych;
rozbudowę systemu Poznańskiego Roweru Miejskiego;
wsparcie dla rozwoju systemów współdzielenia elektrycznych samochodów, skuterów i hulajnóg.

Ochrona złóż kopalin

Miasto prowadziło nadzór nad działalnością związaną z eksploatacją złóż kruszywa naturalnego w granicach 3 obszarów górniczych. Działalność zawiązana z eksploatacją złóż prowadzona była zgodnie z warunkami koncesji udzielonych przez organ koncesyjny. W 2020 r. ze złóż wydobyto 57 tys. ton kruszywa naturalnego oraz 9136 m³ wód termalnych. Na terenie Poznania nie stwierdzono nielegalnej działalności związanej z wydobywaniem kopalin.