Nadzór budowlany dla Miasta Poznania

W 2020 r. zwiększyła się liczba oddanych do użytkowania budynków mieszkalnych wielorodzinnych, uzbrojenia terenu i budowli drogowych.

Sprawy z zakresu zadań nadzoru budowlanego prowadzi Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego dla Miasta Poznania (PINB), który wydaje pozwolenia na użytkowanie obiektów budowlanych, zaświadczenia o braku podstaw do wniesienia sprzeciwu do użytkowania obiektów budowlanych, nakazy rozbiórki obiektów lub ich części w sytuacjach, gdy ich legalizacja nie jest możliwa.

PINB zajmuje się także kontrolą przestrzegania i stosowania przepisów Prawa budowlanego przez wszystkich uczestników procesu budowlanego (inwestorów, projektantów, kierowników budowy i robót oraz inspektorów nadzoru inwestorskiego), a także przez właścicieli lub zarządców obiektów budowlanych. Kontrole te w szczególności obejmują: 

• sprawdzanie zgodności wykonywania robót budowlanych z przepisami Prawa budowlanego, projektem budowlanym lub warunkami określonymi w decyzji o pozwoleniu na budowę;
• sprawdzanie posiadania przez osoby pełniące samodzielne funkcje techniczne w budownictwie właściwych uprawnień do pełnienia tych funkcji;
• sprawdzanie wyrobów stosowanych przy wykonywaniu robót budowlanych;
• prowadzenie postępowań dotyczących badania przyczyn i usuwania skutków katastrof budowlanych,
• sprawdzanie legalności obiektów i robót budowlanych;
• sprawdzanie sposobu utrzymania i stanu technicznego obiektów budowlanych.

Uprawnienia i obowiązki PINB określone są w art. 83 ust. 1. Ustawy z 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz.U. z 2020 r. poz.1333 z późniejszymi zmianami).

Ruch budowlany w zakresie inwestycji budowlanych zrealizowanych w 2020 r.

W 2020 r. liczba zrealizowanych w Poznaniu inwestycji mieszkaniowych i infrastrukturalnych zwiększyła się w porównaniu z rokiem poprzednim. W 2020 r. wzrosła zwłaszcza liczba oddanych do użytkowania budynków mieszkalnych wielorodzinnych i sieci uzbrojenia terenu (w obu tych kategoriach nastąpił największy w ciągu pięciu lat wzrost) oraz budowli drogowych.

W 2020 r. oddano do użytkowania 84 budynki mieszkalne wielorodzinne, tj. o 8% więcej niż rok wcześniej, oraz 461 budynków mieszkalnych jednorodzinnych, czyli o 2% mniej niż w 2019 r. 

Wykonano 271 sieci uzbrojenia terenu (gazowych, kanalizacyjnych, cieplnych, energetycznych i wodociągowych), tj. o 7% więcej w stosunku do 2019 r. W 2020 r. wykonano 46 inwestycji drogowych, czyli o 12% więcej niż w 2019 r.

W 2020 r. oddano do użytkowania ogółem 445 obiektów niemieszkalnych, tj. o 21% mniej niż rok wcześniej. Było to m.in.:

• 27 obiektów użyteczności publicznej, tj. o 66% mniej niż rok wcześniej;
• 23 budynki garażowe, tj. o 12% mniej niż rok wcześniej;
• 23 budynki przemysłowe i magazynowe, czyli liczba na poziomie roku poprzedniego. 

W 2020 r. zmniejszyła się liczba rozpoczętych inwestycji. Zmniejszenie tej liczby nie dotyczyło jedynie infrastruktury drogowej. W 2020 r. rozpoczęto realizację:

• 44 budynków mieszkalnych wielorodzinnych, tj. o 59% mniej w stosunku do 2019 r.;
• 381 budynków mieszkalnych jednorodzinnych, tj. o 5% mniej w stosunku do 2019 r.;
• 69 budynków niemieszkalnych, tj. o 14% mniej w stosunku do 2019 r.;
• 238 sieci uzbrojenia terenu, tj. o 13% mniej w stosunku do 2019 r.;
• 48 inwestycji w zakresie infrastruktury drogowej, tj. o 14% więcej w stosunku do 2019 r.

Liczba obiektów budowlanych, których budowę rozpoczęto w 2020 r.

Rodzaj inwestycji	2019	2020	2020/2019%
Budynki mieszkalne jednorodzinne	400	381	95%
Budynki mieszkalne wielorodzinne	107	44	41%
Budynki niemieszkalne	80	69	86%
Sieci	275	238	87%
Infrastruktura drogowa	42	48	114%

źródło: Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego dla Miasta Poznania

Wyhamowanie nowych inwestycji może wpłynąć na zmniejszenie liczby efektów inwestycyjnych w 2021 r., szczególnie w zakresie budownictwa mieszkaniowego wielorodzinnego.

Prowadzenie kontroli planowych i doraźnych; kontrola przestrzegania i stosowania przepisów prawa budowlanego

W 2020 r. prowadzone były działania kontrolne obejmujące sprawdzenie stanu technicznego, bezpieczeństwa użytkowania i dokumentacji dotyczącej stanu technicznego obiektów budowlanych oraz kontrole zgodności obiektów budowlanych z przepisami ustawy Prawo budowlane.

Z powodu pandemii COVID-19 nastąpiły znaczące ograniczenia w możliwości skutecznego prowadzenia m.in. postępowań administracyjnych, w tym przeprowadzania czynności kontrolnych. Ograniczona do niezbędnego minimum została przede wszystkim liczba kontroli, które wiążą się z koniecznością przeprowadzania czynności kontrolnych w pomieszczeniach zamkniętych. Zwiększono natomiast liczbę kontroli w przestrzeni otwartej. Do grupy tej należały kontrole:

• zabudowy na terenach Rodzinnych Ogrodów Działkowych związane z systematycznie wpływającymi zawiadomieniami o potencjalnych przypadkach samowolnych inwestycji – 2 kontrole;
• budynków mieszkalnych w kompleksie 160 działek, niebędących Rodzinnymi Ogrodami Działkowymi, w rejonie ulic Sarmackiej, Umultowskiej i Madziarskiej – 2 kontrole (celem kontroli była kontynuacja legalizowania samowolnie rozbudowanych części budynków o konstrukcji drewnianej, istniejących na tym terenie od lat 30. XX w.);
• obiektów garażowych znajdujących się na terenach będących własnością Miasta Poznania – kontrole 18 obiektów (przyczyną kontroli jest wpływanie wniosków dotyczących legalizacji obiektów garażowych wybudowanych na gruntach miejskich);
• zabudowy zrealizowanej w bezpośrednim sąsiedztwie Jeziora Kierskiego – 1 kontrola obejmująca 8 obiektów przy ul. ks. Edwarda Nawrota;
• nośników reklamowych, występujących najczęściej w formie tablic reklamowych, wolnostojących nośników reklamowych lub bardzo dużych banerów reklamowych – kontrole 124 nośników znajdujących się przy głównych ulicach Poznania.

W 2020 r., ze względu na brak wniosków, nie przeprowadzono żadnej kontroli dotyczącej legalizacji samowolnych robót budowlanych (najczęściej będących przebudową), wykonanych przez lokatorów miejskich lokali mieszkalnych oraz żadnej kontroli w zakresie żłobków funkcjonujących przede wszystkim w budynkach prywatnych. Powodem takiego stanu było wysokie ryzyko zakażenia się koronawirusem.

W sumie w 2020 r. przeprowadzono 147 kontroli problemowych. Znaczny procent wciąż ujawnianych samowoli we wszystkich zakresach kontroli problemowych jest potwierdzeniem konieczności dalszego prowadzenia zorganizowanych działań kontrolnych.

Kontrole przeprowadzone przez Oddział Orzecznictwa Administracyjnego PINB

W 2020 r. przeprowadzono łącznie 127 kontroli problemowych obejmujących sprawdzenie stanu technicznego i sposobu utrzymania budynków wielkopowierzchniowych, budynków wykonanych w technologii wielkiej płyty oraz najstarszych poznańskich kamienic, a także obiektów małej architektury na placach zabaw. Przeprowadzono następujące rodzaje kontroli problemowych:

• kontrole utrzymania we właściwym stanie technicznym obiektów wielkopowierzchniowych, w tym budynków użyteczności publicznej – skontrolowano 18 obiektów wielkopowierzchniowych;
• kontrole stanu technicznego i sposobu utrzymania budynków wielorodzinnych wykonanych w technologii wielkiej płyty w celu ustalenia ich przydatności do użytkowania oraz ustalenia stanu technicznego ich elementów konstrukcyjnych – przeprowadzono kontrole 54 budynków zarządzanych przez spółdzielnie mieszkaniowe;
• kontrole obiektów małej architektury znajdujących się na placach zabaw – skontrolowano stan techniczny urządzeń zabawowych na 17 placach zabaw;
• kontrole utrzymania w odpowiednim stanie technicznym najstarszych poznańskich kamienic w celu sprawdzenia wykonywania przez ich właścicieli i zarządców ustawowych obowiązków w zakresie właściwego utrzymania i użytkowania tych obiektów – kontrolą stanu technicznego oraz dokumentacji objęto 38 kamienic.

Wyniki przeprowadzonych kontroli zawarto w Raporcie o stanie budynków z wielkiej płyty – Poznań 2020

W 2020 r. wydano 11 decyzji nakazujących naprawę budynków znajdujących się w złym stanie technicznym.

Kontrole przeprowadzone przez Oddział Inspekcji i Kontroli Powiatowego PINB

Kontrole na potrzeby wymiaru podatku od nieruchomości

Ponadto w 2020 r. przeprowadzano analizy i dokonywano kwalifikacji obiektów budowlanych na podstawie ustawy Prawo budowlane na potrzeby ustalenia wymiaru podatku od nieruchomości. Analizy i kwalifikacje obiektów w razie potrzeby poprzedzone były kontrolami nieruchomości.