Promocja i wspieranie szkolnictwa zawodowego w Poznaniu

W 2020 r. Miasto Poznań kontynuowało działania wspierające i promujące rozwój szkolnictwa zawodowego, a szkoły dążyły do podniesienia jakości nauczania oraz kompetencji uczniów, uczennic i kadry pedagogicznej. Duża część zaplanowanych działań oraz projektów wieloletnich została jednak odwołana, zawieszona lub przełożona w czasie ze względu na pandemię COVID-19 i wprowadzone w związku z nią ograniczenia w funkcjonowaniu placówek oświatowych i kontaktach szkół z przedsiębiorstwami, uczelniami i partnerami współrealizowanych projektów. Zwieszenie zajęć stacjonarnych i nauczanie zdalnie umożliwiło natomiast szybszą realizację prac budowlanych, modernizacyjnych i remontowych w budynkach szkół.

W celu promocji kształcenia zawodowego wśród poznańskich uczniów i uczennic oraz pracodawców w 2020 r. realizowano wiele działań, w tym m.in.:

• kampanię „Szacun dla zawodowców” mającą na celu rozpropagowanie szkolnictwa zawodowego oraz wzrost szacunku dla profesjonalistów z wykształceniem zawodowym i technicznym wśród uczniów poznańskich szkół;

Grafika promocyjna akcji „Szacun dla zawodowców”

arch. UMP

• prowadzenie strony internetowej zawodowcy.poznan.pl kierowanej do uczniów i uczennic szkół podstawowych, zachęcającej do kształcenia w szkołach zawodowych; adresatami strony są także rodzice uczniów, którzy stoją przed wyborem drogi kształcenia, oraz pracodawcy zainteresowani organizacją praktyk zawodowych, stworzeniem klas patronackich oraz zatrudnieniem osób kończących szkoły zawodowe;
• Drzwi Otwarte Centrum Doradztwa Zawodowego dla Młodzieży adresowane do uczniów klas VIII, nauczycieli, psychologów, pedagogów, poświęcone tworzeniu potencjalnych ścieżek edukacyjno-zawodowych i wyborze szkoły ponadpodstawowej, a także możliwościom wykorzystania zasobów internetowych podczas dokonywania wyboru ścieżki edukacyjno-zawodowej (ze względu na pandemię w wersji online);
• konkursy promujące uczniów, ich pomysły oraz pracę (np. XXVI edycja konkursu „Mała Pętelka” zachęcającego uczniów do projektowania i stylizacji organizowanego przez Zespół Szkół Odzieżowych);
• Noc Zawodowców (edycja 3.0) pod hasłem „Wielkopolska w sieci zawodów” – celem wydarzenia zorganizowanego w wersji online była promocja szkolnictwa branżowego i technicznego jako szkolnictwa pozytywnego wyboru, dającego możliwość realizowania satysfakcjonującej ścieżki edukacyjnej oraz zawodowej.

W 2020 r. ze względu na pandemię odwołano coroczną imprezę promującą szkolnictwo zawodowe, czyli Arenę Zawodów zaplanowaną na listopad.

Miasto Poznań oraz szkoły zawodowe realizowały wiele przedsięwzięć podnoszących zarówno warunki edukacji, jak i jakość kształcenia (także zdalnego). Często były to projekty dofinansowane ze środków unijnych realizowane wespół z innymi gminami i partnerami. Wśród przedsięwzięć realizowanych w 2020 r. znalazły się m.in. takie projekty, jak:

• „Modernizacja wraz z wyposażeniem Zespołu Szkół Zawodowych nr 6 im. Joachima Lelewela w Poznaniu” – projekt obejmuje modernizację budynku Zespołu Szkół Zawodowych nr 6 wraz z zakupem sprzętu dydaktycznego do pracowni fotograficznej i ciemni; modernizacja budynku została zaprojektowana z uwzględnieniem koncepcji uniwersalnego projektowania; w 2020 r. wykonano wszystkie prace budowlane i modernizacyjne (renowację elewacji, wymianę okien, izolację fundamentów) oraz rozpisano postępowanie przetargowe mające na celu wyłonienie wykonawcy, który dostarczy sprzęt i wyposażenie do pracowni fotografii i ciemni;
  

Zespół Szkół Zawodowych nr 6 po modernizacji

arch. PIM

• „Podniesienie kompetencji i kwalifikacji uczniów ZSZ nr 6 im. Joachima Lelewela w Poznaniu – Szkoły Branżowej I stopnia nr 7” – projekt realizowany przez Zespół Szkół Zawodowych nr 6 obejmujący doposażenie pracowni introligatorskiej Branżowej Szkoły I stopnia w nowoczesny sprzęt i materiały, podniesienie kompetencji i kwalifikacji zawodowych 46 uczniów poprzez realizację praktyk zawodowych i szkoleń, a także zwiększenie kwalifikacji nauczycieli kształcenia zawodowego w zakresie BHP i fotografii;
• „Kwalifikacje zawodowe kluczem do sukcesu – wspieramy rozwój kształcenia zawodowego w Miejskim Obszarze Funkcjonalnym Poznania” – projekt skierowany do 23 szkół kształcenia zawodowego (w tym 19 szkół z siedzibami na terenie Poznania), w tym uczniów, nauczycieli, instruktorów praktycznej nauki zawodu i doradców zawodowych; głównym celem projektu jest wzrost zdolności do zatrudniania uczniów w branżach związanych z ukończonym kierunkiem kształcenia, w szczególności poprzez udział uczniów w stażach/praktykach zawodowych, wsparcie nauczycieli kształcenia zawodowego i instruktorów praktycznej nauki zawodu w zakresie wykonywanych obowiązków, a także doposażenie szkół zawodowych; w 2020 r. kontynuowano realizację staży i praktyk zawodowych, zajęć dodatkowych z doradztwa edukacyjno-zawodowego, kursów specjalistycznych oraz szkoleń dla nauczycieli; szkoły otrzymały doposażenie Szkolnych Punktów Informacji i Kariery oraz pracowni zawodowych; projekt realizowały takie poznańskie szkoły, jak: Zespół Szkół Budownictwa nr 1, Zespół Szkół Budowlano-Drzewnych, Zespół Szkół Ekonomicznych, Technikum Energetyczne w Zespole Szkół Elektrycznych nr 1, Zespół Szkół Elektrycznych nr 2, Zespół Szkół Gastronomicznych, Zespół Szkół Geodezyjno-Drogowych, Technikum Ekonomiczno-Handlowe w Zespole Szkół Handlowych, Technikum Komunikacji w Zespole Komunikacji, Technikum nr 19, Technikum Łączności w Zespole Szkół Łączności, Technikum Mechaniczne i Zasadnicza Szkoła Zawodowa w Zespole Szkół Mechanicznych, Technikum Odzieżowo-Usługowe w Zespole Szkół Odzieżowych, Zespół Szkół Przemysłu Spożywczego, Zespół Szkół Samochodowych, zespoły szkół zawodowych nr 1, 2 i 6, Branżowa Szkoła I stopnia nr 42;
• „Wyposażenie placówek oświatowych w nowoczesny i wysokospecjalistyczny sprzęt technologiczny na terenie MOF Poznania” – celem projektu jest wzmocnienie i poprawa systemu kształcenia zawodowego Metropolii Poznań, realizowanego przez szkoły zlokalizowane na terenie miejskiego obszaru funkcjonowania Poznania; w ramach projektu 23 szkoły zawodowe i technika Metropolii Poznań zostaną doposażone w sposób poprawiający jakość i efekty kształcenia w 50 zawodach oraz umożliwiający dopasowanie do rynku pracy kwalifikacji absolwentów tych szkół; projekt obejmuje doposażenie szkół m.in. w: sprzęt komputerowy, samochody do nauki jazdy, samochód dostawczy, ciągnik, wyposażenie gastronomiczne, wyposażenie pracowni elektrycznych oraz fryzjerskich;
• „Współpraca dla zawodowej przyszłości – podnoszenie efektywności kształcenia w ZSŁ, ZSH oraz ZSZ nr 6 w Poznaniu” – projekt skierowany do uczniów i nauczycieli 3 poznańskich szkół zawodowych: Zespołu Szkół Łączności, Zespołu Szkół Handlowych, Zespołu Szkół Zawodowych nr 6; celem projektu jest podwyższenie kwalifikacji uczniów prowadzące do wzmocnienia ich zdolności do przyszłego zatrudnienia, a także podniesienie kompetencji/kwalifikacji nauczycieli oraz doposażenie szkół zgodnie ze strategicznymi kierunkami rozwoju regionu;
• „Rozwój infrastruktury Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego w Poznaniu” – przedmiotem projektu jest wyposażenie pracowni Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego (CKZiU) oraz budynku Centrum Kształcenia Praktycznego (CKP), wchodzącego w skład CKZiU; zakres prac projektowych obejmuje przeprowadzenie robót budowlanych wewnątrz budynków w celu dostosowania pomieszczeń do nowego wyposażenia, doposażenie poszczególnych pracowni i laboratoriów CKZiU oraz CKP w specjalistyczny sprzęt i oprogramowanie, przeprowadzenie robót budowlanych na zewnątrz budynku umożliwiających transport maszyn;
• „Rozwijamy się zawodowo – podniesienie jakości kształcenia zawodowego w CKZiU w Poznaniu” – celem projektu jest poprawa zdolności do zatrudnienia uczniów CKZiU, podniesienie kwalifikacji zawodowych wśród uczniów oraz jakości kształcenia zawodowego; realizowane w ramach projektu kursy i szkolenia przeznaczone są dla 130 uczniów z Technikum w CKZiU w Poznania oraz 12 nauczycieli kształcenia zawodowego;
• „Inteligentne kwalifikacje zawodowe – szkolenia w CKZiU Poznań” – celem projektu jest zwiększenie kompetencji 450 osób i zwiększenie kwalifikacji minimum 410 osób, a także rozwój kompetencji kadr prowadzących kształcenie zawodowe i ustawiczne, co przyczyni się do dostosowywania kwalifikacji zawodowych osób dorosłych do potrzeb rynku pracy;
• „Przyszły zawód to mój wybór” – projekt realizowany przez CKZiU, dzięki któremu staż zagraniczny odbyło 117 uczniów i 12 nauczycieli (z czego na początku 2020 r. 57 uczniów w zawodach mechatronik, lotnik, OZE, chłodnik, mechanik);
• „Rozwijamy skrzydła kariery – podniesienie poziomu kształcenia zawodowego w Zespole Szkół Budowlano-Drzewnych w Poznaniu” – celem projektu była adaptacja i wyposażenie pracowni zawodowych, zorganizowanie staży i kursów zawodowych dla młodzieży i kadry pedagogicznej oraz zajęć edukacyjno-zawodowych;
• Centrum Mistrzostwa Informatycznego – projekt koordynowany przez Politechnikę Łódzką, w którym uczestniczy poznańskie Technikum nr 19 (klasy III i IV); celem projektu jest podniesienie kompetencji kadry dydaktycznej, tj. osób prowadzących zajęcia pozalekcyjne rozwijające zainteresowania informatyczne, a także aktywizacja młodzieży uzdolnionej informatycznie, pobudzania kreatywności oraz promowania współpracy zespołowej w ramach kół informatycznych;
• „Konkretna kompetencja i doświadczenie zawodowe gwarantem sukcesu na rynku pracy” – projekt realizowany przez Zespół Szkół Samochodowych;
• „Współpraca z przedsiębiorcami się opłaca – profesjonalny start uczniów/uczennic Technikum Budowlanego im. gen. W. Andersa na zawodowy rynek pracy” – projekt realizowany przez Zespół Szkół Budownictwa nr 1, mający na celu zdobycie kwalifikacji zawodowych, doskonalenie umiejętności praktycznych, rozwijanie kompetencji miękkich u uczniów i uczennic, wzbogacenie i unowocześnienie bazy dydaktycznej szkoły oraz wsparcie szkoleniowe dla kadry pedagogicznej;
• „Catch the European Sun” i „Enhancing the 21st Century Skills of Students” – projekty edukacyjne realizowane w Technikum Energetycznym; dzięki projektom szkoła realizuje m.in. takie założenie, jak rozwijanie kompetencji kluczowych, a w szczególności: porozumiewanie się w języku obcym, podstawowe kompetencje naukowo-techniczne, kompetencje informatyczne, społeczne i obywatelskie, inicjatywność i przedsiębiorczość, świadomość i ekspresja kulturalna; w projektach biorą też udział uczniowie, których rodziny są w trudnej sytuacji materialnej, dzięki czemu szkoła może przeciwdziałać wykluczeniu społecznemu ze względów ekonomicznych;
• „Elektryk w Europie – międzynarodowe praktyki szansą na rozwój młodego człowieka” – projekt realizowany przez Zespół Szkół Elektrycznych nr 2;
• „Czas na staż” – projekt obejmujący staż zawodowy poznańskich uczniów fryzjerstwa w Centrum Kształcenia i Technologii w Wetzlar, realizowany przez Zespół Szkół Odzieżowych razem z Wielkopolską Izbą Rzemieślniczą w Poznaniu;
• „Budujemy sukces – międzynarodowe staże zawodowe dla uczniów” – projekt realizowany przez Zespół Szkół Budowlano-Drzewnych, zakładający staże 32 uczniów w Bolonii i Belfaście;
• program „Deutsch+” realizowany przez Zespół Szkół Komunikacji – celem realizowanych działań jest zainteresowanie uczniów językiem niemieckim i kulturą Niemiec, m.in. poprzez świadomość lepszej pozycji na rynku pracy dzięki zdobytym umiejętnościom językowym;
• „Uczniowie ZSŁ rozwijają kompetencje zawodowe i kluczowe na europejskim rynku pracy” – projekt realizowany przez Zespół Szkół Łączności, obejmujący wyjazdy uczniów na 4-tygodniowe zagraniczne praktyki zawodowe;
• „YouNG Goes Further” – projekt realizowany przez Zespół Szkół Łączności w ramach programu Erasmus+, mający na celu rozwój postaw przedsiębiorczości i umiejętności miękkich wśród uczniów szkoły;
• „El espańol- la pasión del aprendizaje” – projekt realizowany przez Zespół Szkół Mechanicznych, w ramach którego uczniowie dwóch szkół wspólnie wykonują zadania w przestrzeni internetowej, rozwijając swoje kompetencje cyfrowe i językowe oraz zainteresowania związane z językiem i kulturą hiszpańską;
• „Zawodowcy w Europie – zagraniczne staże szansą dla uczniów ZSM” – projekt realizowany w ramach programu Erasmus+ przez Zespół Szkół Mechanicznych razem z partnerami z Włoch i Hiszpanii;
• „Europa na Talerzu – międzynarodowe staże zawodowe szansą dla uczniów szkoły” – projekt realizowany przez Zespół Szkół Przemysłu Spożywczego obejmujący wyjazdy młodzieży szkolnej Technikum Przemysłu Spożywczego na 4-tygodniowe zagraniczne staże zawodowe do Włoch, Niemiec oraz Hiszpanii; celem projektu jest podnoszenie kwalifikacji zawodowych oraz kompetencji kulturowych i językowych oraz wzmocnienie konkurencyjności na rynku pracy przyszłych absolwentów szkoły;
• „Europejskie staże perspektywą dla młodych zawodowców z Wielkopolski” – projekt realizowany przez Zespół Szkół Przemysłu Spożywczego dzięki współpracy z Centrum Wsparcia Rzemiosła, Kształcenia Dualnego i Zawodowego w Poznaniu; w ramach projektu uczniowie Technikum Przemysłu Spożywczego oraz Branżowej Szkoły I stopnia nr 8 będą rozwijać swoje kompetencje zawodowe, umiejętności językowe oraz kulturowe podczas staży w renomowanych hotelach, restauracjach położonych na terenie Turyngii (Niemcy);
• „Good Practice on the Move” – projekt realizowany przez Zespół Szkół Samochodowych mający na celu podniesienie jakości i atrakcyjności kształcenia zawodowego oraz dzielenie się „dobrymi praktykami” wraz z opracowaniem ich katalogu i rozpowszechnieniem na poziomie środowiska lokalnego i krajowego; długofalowe korzyści mają mieć w założeniu charakter gospodarczy i społeczny; projekt realizowany w partnerstwie z miastami z Niemiec, Włoch, Francji, Litwy, Austrii, Chorwacji;
• „Zawodowcy w Europie – międzynarodowe staże w Hiszpanii, Francji oraz we Włoszech” – projekt realizowany przez Zespół Szkół Zawodowych nr 2; w ramach projektu 48 uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych mogło uczestniczyć w wymianie międzynarodowej i odbyć zagraniczne staże zawodowe w 34 zakładach pracy w takich zawodach, jak: stolarz, cukiernik, kucharz, fryzjer, mechanik pojazdów samochodowych, ślusarz; oprócz uczniów w normie intelektualnej (uczniowie klas terapeutycznych) w projekcie uczestniczyli uczniowie klas specjalnych (z niepełnosprawnością intelektualną stopnia lekkiego).

Pandemia znacząco wpłynęła na realizację większości projektów. Część spośród nich została przełożona w czasie (np. realizacja praktyk zawodowych i ćwiczeń w laboratoriach współpracujących ze szkołami), a niektóre zaplanowane zadania pozostały niezrealizowane, gdyż uczniowie nie mogli wchodzić na teren firm i korzystać z pokazów, prezentacji czy szkoleń praktycznych. Pandemia znacząco ograniczyła również mobilność uczniów, co przełożyło się na niemożność wyjazdów na zagraniczne praktyki i staże, oraz spowodowała przeniesienie wielu działań w strefę wirtualną (webinara, szkolenia online). Odwołano także wiele zaplanowanych imprez, konkursów i wydarzeń szkolnych. Paradoksalnie pozytywnie pandemia wpłynęła na przebieg prac budowanych, modernizacyjnych i remontowych w placówkach oświatowych, a także realizację zajęć informatycznych.

Szkoły zawodowe realizowały w 2020 r. ponadto m.in. następujące działania:

• funkcjonowanie klas patronackich, mających na celu zapewnienie spójnych, wzajemnie uzupełniających się działań, wspierających rozwój kształcenia zawodowego dostosowanego do potrzeb pracodawców, lokalnych rynków pracy oraz nowoczesnej i innowacyjnej gospodarki;
• współpraca z przedsiębiorstwami, stowarzyszeniami, instytucjami, szkołami wyższymi oraz partnerami zagranicznymi, polegająca m.in. na organizowaniu kursów zawodowych dla uczniów, warsztatów, wykładów i spotkań z ekspertami przybliżającymi konkretne zawody, a także zajęć praktycznych i zajęć w laboratoriach; współpraca ta umożliwia odbywanie praktyk zawodowych i staży w lokalnych i zagranicznych przedsiębiorstwach, uzyskiwanie certyfikatów potwierdzających kwalifikacje zawodowe, udział w wycieczkach przedmiotowych do obiektów firm patronackich (pokazy, prezentacje urządzeń, instalacji), sponsorowanie przedsięwzięć szkoły w ramach doposażenia pracowni i fundowanie nagród dla najlepszych uczniów;
• funkcjonowanie wewnątrzszkolnych systemów doradztwa zawodowego oraz Szkolnych Biur Pośrednictwa Pracy współpracujących z pracodawcami poszukującymi pracowników;
• organizowanie konkursów wewnątrzszkolnych, obejmujących m.in. doskonalenie umiejętności językowych, zawodowych, informatycznych, a także prezentowanie oraz wspieranie młodych talentów.

W 2020 r. zorganizowano ponadto polsko-gruzińską wideokonferencję „Technologie i metody kształcenia zawodowego w Polsce i Gruzji w czasie pandemii” poświęconą szkolnictwu zawodowemu. W wydarzeniu uczestniczyło 6 szkół (5 z Poznania i jedna z Kutaisi). Prezentacje skupiały się w dużej mierze na aktualnej sytuacji, która sprawiła, że dotychczasowy model nauczania nie mógł być dłużej stosowany ze względu na zamknięcie szkół i wprowadzenie edukacji zdalnej. Polscy i gruzińscy przedstawiciele opowiedzieli o narzędziach, których używają do usprawnienia procesu nauczania w nowej rzeczywistości (platformy: Moodle, Big Blue Button oraz MS Teams), oraz zwrócili uwagę na problem dostępności uczniów i nauczycieli do sprzętu komputerowego oraz Internetu, bez których realizacja zdalnej nauki jest niemożliwa.