Poznańska infrastruktura sportowa i rekreacyjna

W 2020 r. w Poznaniu znajdowało się ponad 1 tys. obiektów sportowo-rekreacyjnych oraz funkcjonowało 314 klubów i stowarzyszeń sportowych.

Obiekty sportowo-rekreacyjne

Miejskimi terenami sportowo-rekreacyjnymi w Poznaniu zarządza miejski zakład budżetowy Poznańskie Ośrodki Sportu i Rekreacji (POSiR). Średni koszt utrzymania 1 m² terenu sportowo- rekreacyjnego POSiR-u wyniósł w 2020 r. ok. 60 zł. Koszt ten w dużej mierze wynikał ze znacznego udziału terenów zielonych (które zaniżają średnie koszty) w ogólnej powierzchni sportowo-rekreacyjnej. 

Z początkiem 2020 r. baza POSiR-u powiększyła się o pływalnię krytą – oddziałem POSiR-u stała się Pływalnia Atlantis, która dotychczas funkcjonowała jako samodzielny zakład budżetowy Miasta Poznania.

W Poznaniu znajdowały się także obiekty sportowe zarządzane przez kluby i stowarzyszenia sportowe, uczelnie, spółdzielnie mieszkaniowe, Ministerstwo Obrony Narodowej oraz osoby prywatne.

Poznańska baza sportowo-rekreacyjna w 2020 r. obejmowała łącznie ponad 1 tys. obiektów, w tym kilkadziesiąt siłowni zewnętrznych oraz m.in. takie obiekty, jak:

• stadiony i boiska sportowe z widownią – 14;
• boiska i place sportowe – 505;
• hale i sale sportowe – 195;
• pływalnie kryte – 14;
• pływalnie odkryte i kąpieliska – 6;
• lodowiska – 4;
• kręgielnie – 8;
• strzelnice – 5;
• przystanie wodne – 12;
• korty tenisowe – 140;
• korty do squasha – 29;
• ściany wspinaczkowe – 3;
• skateparki – 4;
• parki linowe – 4;
• mini-boiska do gry w koszykówkę – 5;
• hipodrom;
• tor samochodowy;
• tor regatowy;
• pole do minigolfa;
• kolejka górska „Adrenaline”.

W 2020 r. oddano do użytku Park Rekreacji Starołęka Mała, z boiskami, placem zabaw, siłownią zewnętrzną oraz małą architekturą.

Park Rekreacji Starołęka Mała

 

arch. PIM

Nowym obiektem zbudowanym w 2020 r. jest również stadion piłkarski ze sztuczną nawierzchnią i bieżnią lekkoatletyczną na Golęcinie. Obiekt ten, ze względu na usytuowanie w sąsiedztwie stadionu lekkoatletycznego, spełnia funkcję stadionu „rozgrzewkowego”. Dużą popularnością cieszy się pełnowymiarowe boisko piłkarskie, na którym mecze rozgrywają poznańskie drużyny młodzieżowe – od skrzata do najbardziej prestiżowych rozgrywek juniorskich, czyli Centralnej Ligi Juniorów.

Stadion piłkarski na Golęcinie

arch. PIM

Podnoszenie standardu istniejących już obiektów następowało poprzez realizowane w 2020 r. modernizacje:

• Toru Regatowego Malta – kapitalna modernizacja wieży sędziowskiej i budynku multimedialnego;
• obiektów kompleksu Golęcin – modernizacja nawierzchni syntetycznej stadionu lekkoatletycznego (otrzymała certyfikat IAAF), budowa nowego obiektu rozgrzewkowego – boisko ze sztuczną nawierzchnią (otrzymała certyfikat FIFA Quality Pro) i bieżnią syntetyczną;
• Ośrodka Przywodnego Rataje – kapitalna modernizacja budynku głównego Oddziału Rataje POSiR, w tym wzmocnienie posadowienia budynku, adaptacja pomieszczeń na cele sportowe (KKS Sporty Walki) oraz administracyjne i szkoleniowe, remont tarasu widokowego, dostosowanie obiektu do potrzeb osób z niepełnosprawnościami.

Na zwiększenie dostępności obiektów sportowo-rekreacyjnych oraz organizowanych wydarzeń wpłynęło uruchomienie w 2020 r. platformy sprzedaży biletów online ToBilet.pl na pływalniach letnich POSiR-u oraz do sprzedaży biletów na Poznań Athletics Grand Prix 2020.

Termy Maltańskie

Termy Maltańskie to jeden z największych i najnowocześniejszych wodnych kompleksów rekreacyjno-sportowych w Polsce, którym zarządza spółka z udziałem Miasta – Termy Maltańskie Sp. z o.o. 

W 2020 r. z powodu pandemii COVID-19 z oferty Term Maltańskich skorzystało prawie 595,1 tys. osób, czyli o ponad połowę mniej niż w roku poprzednim. W związku z podejmowanymi działaniami na rzecz przeciwdziałania i ograniczenia rozprzestrzeniania się wirusa SARS-CoV-2 następowało ograniczanie działalności, czasowe zamykanie obiektów sportowo-rekreacyjnych bądź ograniczanie liczby osób korzystających z ich oferty.

Termy zajmują powierzchnię 6 ha, na której znajduje się m.in. 18 basenów sportowych i rekreacyjnych, sauny oraz strefa spa, a także powierzchnie komercyjne oraz zaplecze administracyjne i socjalne.

Część rekreacyjna term podzielona jest na 4 strefy:

• baseny sportowe – strefa obejmuje 50-metrowy basen z widownią na 4 tys. osób spełniający standardy olimpijskie oraz basen sportowy o głębokości 5 m z wieżą do skoków spełniający wszystkie warunki do organizacji zawodów sportowych rangi mistrzowskiej w większości wodnych dyscyplin, m.in. pływaniu synchronicznym, piłce wodnej, freedivingu czy nurkowaniu;
• Aquapark – składa się z 16 różnorodnych basenów dla dorosłych i dzieci, w tym: 4 basenów zewnętrznych (w tym 2 całorocznych) oraz 2 basenów solankowych z wodą geotermalną, 13 zjeżdżalni o różnych stopniach trudności, ściany wspinaczkowej, jacuzzi, plaży, dużego tarasu widokowego, strefy gastronomicznej, atrakcji dla dzieci, w tym uruchomionego placu zabaw; w 2020 r. dokonano zmiany aranżacji Aquaparku poprzez wprowadzenie nowych elementów zwiększających atrakcyjność obiektu i podnoszących walory wizualne;
• Świat Saun – tworzyło go 14 różnych przestrzeni obejmujących kilkanaście rodzajów saun z koloroterapią, sauny zewnętrzne z drewna Kelo i panoramiczną, laconium kwiatowe, łaźnię turecką, grotę śnieżną, tężnię solną czy tepidarium z łóżkami wodnymi i podgrzewanymi leżakami;
• SPA 1306 – największe tego rodzaju centrum w Polsce, obejmujące 17 ekskluzywnych i profesjonalnych gabinetów, oferujących liczne zabiegi, terapie i ceremonie rehabilitacyjne, regeneracyjne i relaksacyjne; w 2020 r. podjęto prace nad odświeżeniem logotypu Spa oraz wykreowaniem nowego wizerunku.

Sytuacja epidemiologiczna w kraju i na świecie wpłynęła również na odwołanie wielu dotychczas organizowanych wydarzeń czy imprez sportowych. Pomimo tego na Termach Maltańskich odbyły wydarzenia o zasięgu:

• ogólnopolskim, w których uczestniczyło 2 tys. osób:
  
  • Integracyjne Mistrzostwa Wielkopolski w kat. Masters;
  • Ogólnopolskie zawody dzieci o Puchar Term Maltańskich;
  • Ekstraliga piłka wodna Waterpolo Poznań–Alfa Gorzów;
  • Mecz eliminacyjny Pucharu Polski w piłkę wodną 2020 Waterpolo Poznań–KSZO Ostrowiec Świętokrzyski;
  • Zawody pływackie z okazji 9. urodzin Term Maltańskich;
  • Ekstraliga piłka wodna;
  • Zawody pływackie studentów z niepełnosprawnościami;
  • Grand Prix Polski w pływaniu;
  • Gorące ściganie na Termach – zawody pływackie;
  • Turniej kajak polo 50 metrów;
• regionalnym i lokalnym, w których uczestniczyło 1,2 tys. osób:
  
  • Akademickie Mistrzostwa Wielkopolski i Poznania w Pływaniu;
  • Zimowe Mistrzostwa Okręgu Wielkopolskiego w pływaniu 12-13 lat;
  • Zimowe Mistrzostwa Okręgu Wielkopolskiego w pływaniu 14-15 lat;
  • Zimowe Mistrzostwa Okręgu Wielkopolskiego w pływaniu 16 lat i starsi;
  • Mistrzostwa Okręgu – pływanie synchroniczne;
  • Akademickie Mistrzostwa Poznania i Wielkopolski.

Ponadto Termy przygotowały bezpieczną ofertę dodatkowych animacji w strefie zielonej dla rodzin z dziećmi w ramach wydarzeń Ferie 2020 oraz LATO 2020. W miesiącach lipiec – sierpień 2020 r. dostępna była plaża zewnętrzna.

Wypoczynek nad Wartą i inwestycje nadrzeczne

Dolina rzeki Warty wraz z jej dopływami Cybiną i Bogdanką poza funkcjami środowiskotwórczymi stanowi naturalnie wykształcone tereny rekreacyjne. W celu zwiększenia ich dostępności i atrakcyjności rekreacyjnej, a także podniesienia poziomu bezpieczeństwa, kontynuowano już rozpoczęte oraz realizowano nowe działania. Do najważniejszych zaliczyć można:

• Wartostradę – budowa trasy pieszo-rowerowej wzdłuż rzeki wraz z rewitalizacją zieleni zaplanowana na lata 2017-2021; inwestycja finansowana z wykorzystaniem funduszy unijnych w ramach Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego; w 2020 r. środki przeznaczono m.in. na: budowę wiat rowerowych, montaż liczników rowerowych na odcinkach 3 – od Mostu św. Rocha do ul. Czartoria i 10 – od Mostu Królowej Jadwigi do Mostu Przemysła I, dokumentację projektową do robót budowlanych, budowę ścieżki, oświetlenia i monitoringu wizyjnego na odcinkach 3A – od Mostu Królowej Jadwigi do parku w Starym Korycie Warty oraz 7 – przy Bramie Poznania, budowę oświetlenia i monitoringu wizyjnego na odcinkach 1 – od Mostu Przemysła I do Mostu Królowej Jadwigi, 6 – od rzeki Głównej do rzeki Cybiny, 5 – równolegle do ul. Szelągowskiej w Parku Szelągowskim;

Nowy odcinek Wartostrady

arch. UMP

• Wartostradę Północ–Południe – wydłużenie Wartostrady poprzez budowę ciągu pieszo-rowerowego wzdłuż Warty w kierunku północnym i południowym, tzn. od Mostu Lecha w stronę Czerwonaka oraz od Mostu Przemysła w stronę Dębca; projekt finansowany z budżetu Miasta Poznania; w 2020 r. opracowano dokumentację studialną, w tym koncepcję programu funkcjonalno-użytkowego; podpisano umowę na opracowanie koncepcji wydłużenia trasy pieszo-rowerowej Wartostrady na północ w kierunku gminy Czerwonak oraz budowę kładki pieszo-rowerowej przez rzekę Wartę w Czerwonaku;
• kładkę pieszo-rowerową nad rzeką Wartą oraz Cybiną pomiędzy Berdychowem, Ostrowem Tumskim oraz Chwaliszewem – w 2020 r. rozpoczęły się prace projektowe nad budową kładki nad Wartą, która ułatwi komunikację pieszo-rowerową rejonu kampusu Politechniki Poznańskiej z południową częścią Ostrowa Tumskiego i lewobrzeżną częścią miasta w rejonie Chwaliszewa; inwestycja wpłynie także na ożywienie terenów nadwarciańskich;
• Bramę otwartą na rzekę – edukacja ekologiczna na terenach nadrzecznych w Poznaniu – dostosowanie istniejącej przestrzeni w otoczeniu Bramy Poznania do prowadzenia na jej obszarze działań związanych z edukacją ekologiczną oraz prowadzenie działań informacyjno-edukacyjnych w zakresie ochrony środowiska; projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego; w 2020 r. uzyskano dofinansowanie projektu, trwają prace przygotowawcze do wszczęcia procedur przetargowych i zapytań dot. poszczególnych zadań projektu;
• Poznański Tramwaj Wodny obsługiwany przez statki „Bajka” i „Widmo” – rejsy odbywają się sezonowo od kwietnia do września na trasie: Katedra (przy ul. Marii Panny) – Politechnika (przy ul. Przystań) – Rataje (przy os. Piastowskim) – Wilda (przy Łazienkach Rzecznych) – Chwaliszewo (przy Starym Korycie) – Szeląg (przy ul. Ugory); te same statki pływają również w pozostałe dni tygodnia w rejsy w kierunku Starołęki i Karolina; w 2020 r. ze względu na niski stan wód w rzece Tramwaj Wodny nie rozpoczął rejsów;
• plaże miejskie znajdujące się w 4 lokalizacjach, tj. na Wildzie, Ratajach, Chwaliszewie i Szelągu, otwierane w sezonie letnim; plaże wyposażone są (w zależności od lokalizacji) w bezpłatne leżaki, hamaki, parasole, jacuzzi;  umożliwiają dostęp do sprzętu sportowego, boisk sportowych, gastronomii, miejsc do grillowania, a także atrakcji wodnych; w 2020 r. ze względu na ograniczenia dotyczące organizacji imprez masowych, zrezygnowano z wielu stałych wydarzeń, m.in. licznych koncertów, regat żeglarskich czy parad sobótkowych;
• strefy biwakowe  – specjalne miejsca przystosowane do organizacji ognisk, znajdujące się na Szelągu przy ul. Nadbrzeże oraz przy Wartostradzie przy ul. Głównej;
• Tymczasową Przystań w Starym Porcie znajdującą się przy tzw. cyplu nad Wartą; przystań umożliwia bezpłatne zacumowanie łodzi przy jednym z jej pomostów oraz dostęp do punktów poboru energii elektrycznej oraz zaplecza sanitarnego z prysznicem; w 2020 r. nie została uruchomiona; trwają prace nad dokumentacją projektową dla całorocznej przystani;
• zaplecze przystani jachtowej Stary Port – stalowy kontener z tarasem na dachu wybudowany od strony ul. Estkowskiego i Mostu Bolesława Chrobrego; obiekt posiada część gastronomiczną oraz socjalno-sanitarną z pralnią i prysznicem; wybudowane zaplecze jest jednym z elementów planowanych całorocznej mariny oraz przystani nurtowej; w 2020 r. ze względu na sytuację epidemiologiczną nie zostało uruchomione;

Zaplecze sanitarne przystani Stary Port

arch. PIM

• wypożyczalnie motorówek – w 2020 r. uruchomiono wypożyczalnię na Szelągu;
• Łazienki Rzeczne i Dzieciniec pod Słońcem – w odrestaurowanym w 2019 r. budynku Łazienek Rzecznych zaprojektowano przestrzeń biurową dla innowacyjnych przedsiębiorstw, restauracyjną z tarasem widokowym; natomiast zakończone w 2020 r. prace modernizacyjne Dziedzińca pod Słońcem obejmowały zarówno zabytkowy zespół budynków, w którym mieści się Młodzieżowy Dom Kultury nr 1, jak i ogród jordanowski (pierwszy w Poznaniu) z boiskami sportowymi, placami zabaw (również dla dzieci z niepełnosprawnościami), przestrzenią dla prowadzenia plenerowej działalności kulturalnej, fontanną, makietą z opisem w alfabecie Braille’a.

Łazienki Rzeczne i Dzieciniec pod Słońcem

arch. UMP

Wypoczynek nad jeziorami i innymi terenami zieleni

Na terenie Poznania znajdują się 4 jeziora: Maltańskie, Rusałka, Strzeszyńskie i Kierskie, położone w ciągu wschód-zachód, w dolinach rzek Bogdanki i Cybiny. Jeziora znajdują się w tzw. klinach zieleni i są atrakcyjnymi, wielofunkcyjnymi obszarami aktywnej rekreacji i wypoczynku. Wody poznańskich jezior podlegają stałej rekultywacji, a ich jakość ciągłej obserwacji i badaniom.

Od kilku lat w Poznaniu realizowany jest projekt finansowany z Poznańskiego Budżetu Obywatelskiego (PBO) – „Plażojada – Szlakiem Trzech Jezior: Rusałka, Strzeszynek, Kiekrz”, polepszający warunki rekreacji na tych obszarach. W 2020 r. kontynuowano budowę wodnej strefy sportu i rekreacji w ramach projektu „Plażojada-2 park wodny i miejsce spotkań”.

Plaża w Kiekrzu

arch. PIM

Miasto Poznań systematycznie rozbudowuje szlaki krajoznawczo-edukacyjne w lasach komunalnych. W ramach realizacji zadania „Poznawcze szlaki rekreacyjno-turystyczne leśnictwa Antoninek” wykonano pomost na pływakach na stawie Browarnym oraz ścieżkę przez teren bagienny. W 2020 r. dokończono realizację ścieżki w konarach drzew oraz rozpoczęto prace projektowe dotyczące wieży obserwacyjnej dla celów przeciwpożarowych z dopuszczeniem ruchu turystycznego.

Oferta spędzania czasu wolnego, zwłaszcza dla rodzin z małymi dziećmi oraz dla pasjonatów historii i transportu, obejmowała m.in. przejazdy zorganizowanym taborem zabytkowym:

• Kolejką Parkową Maltanka, której prawie 4-kilometrowa trasa przebiega wzdłuż jeziora Maltańskiego, pomiędzy rondem Śródka a Nowym Zoo; w 2020 r. Maltanka otworzyła swój 48. sezon;
• liniami turystycznymi: tramwajową nr 0 – obsługiwaną tramwajami generacji „N” w składzie złożonym z dwóch lub trzech wagonów oraz „helmutami”, a przy wyjątkowych okazjach tramwajami 102N i 102Na lub składem wagonów 105N, oraz autobusową nr 100 – obsługiwaną głównie przez Ikarusy 260 i 280, Jelcz PR 110, a w niedzielę i święta przez Jelcza RTO 043.