arch. UMP, fot. K. Fryś

27% powierzchni Poznania zajmują tereny zieleni w układzie klinowo-pierścieniowym.

Zasoby zieleni

W 2017 r. w Poznaniu znajdowało się:

47 ogólnodostępnych parków (o 1 więcej niż w 2016 r.) o powierzchni 344 ha
121 zieleńców (o 2 mniej) o powierzchni 89 ha
tereny zieleni osiedlowej
zagospodarowane rekreacyjnie tereny leśne
ogrody zoologiczne i dydaktyczne
Palmiarnia Poznańska.

Do ogólnodostępnych terenów zieleni zalicza się także:

miejskie trawniki o powierzchni 317 ha
22 cmentarze
85 rodzinnych ogrodów działkowych (coraz częściej otwartych dla wszystkich mieszkańców w sezonie wegetacyjnym)
zieleń przyuliczną.

Park Rataje

W 2017 r. kontynuowana była budowa parku Rataje o powierzchni 13,8 ha wraz z dodatkową powierzchnią biologicznie czynną wynoszącą 10,5 ha. Park powstaje na dotychczas zaniedbanym, nieuporządkowanym obszarze będącym częściowo nieużytkiem.

W 2017 r.:

posadzono 216 drzew i 2,5 tys. krzewów
wybudowano 3,8 tys. m² alejek parkowych i 2 tys. m² dróg rowerowych
ustawiono 45 ławek, 22 kosze i 3 stojaki rowerowe
wybudowano fontannę, zamontowano pergole, barierki ochronne i ustawiono drewniane leżaki.

Park Stare Koryto Warty

W 2017 r. ukończono budowę Parku Stare Koryto Warty. Powstał tam m.in. innowacyjny plac zabaw zawierający labirynt sensoryczny, trampolinę, linearium, ściankę wspinaczkową, zjazd linowy. Łączny koszt tej inwestycji wyniósł 7,4 mln zł.

Bieżące utrzymanie terenów zieleni

Miasto Poznań sfinansowało w kwocie 2,5 mln zł 44 zadania z zakresu bieżącego utrzymania zieleni oraz 41 zadań inwestycyjnych realizowanych przez jednostki pomocnicze, w tym m.in.:

„Rewaloryzacji zieleni parkowej w Śródmieściu”:
- kontynuowano modernizację alejek w parku Cytadela, remont schodów na Górze Przemysła
- posadzono 1,3 tys. krzewów w parku Górczyńskim
- odtworzono barierkę zamykającą przy ul. Czartoria
„Rewaloryzacja Parku Sołackiego” – wykonano cięcia pielęgnacyjne 400 drzew
,,Program ratowania starych, cennych drzew z przyrodniczego i społecznego punktu widzenia oraz nasadzenia nowych w aglomeracji poznańskiej”:
- opracowano dokumentację monitoringu rozwoju szkodnika kasztanowców szrotówka kasztanowcowiaczka wraz z oceną wpływu metod ochrony dotąd stosowanych na stan zdrowotny kasztanowców w mieście
- prowadzono prace pielęgnacyjne 400 drzew i wprowadzono doglebowo hydrożele do korzeni 303 drzew na al. Wielkopolskiej i ul. Reymonta
program „Bezpieczne przestrzenie” – uporządkowano tereny zieleni przy ulicach: Lotniczej, Żmudzkiej, Piątkowskiej/Szydłowskiej, Juraszów.

Miasto uczestniczyło także w realizacji 15 projektów mieszkańców z zakresu terenów zieleni w ramach Poznańskiego Budżetu Obywatelskiego.

Lasy komunalne

W 2017 r. powierzchnia lasów komunalnych wyniosła 2 564 ha (o 3 ha więcej niż w 2016 r.). Leśna infrastruktura rekreacyjna obejmuje 17 parkingów leśnych oraz 85 obiektów rekreacyjno-wypoczynkowych, które są wykorzystywane do organizacji imprez plenerowych – w 2017 r. odbyło się 165 takich imprez (o 40 więcej niż rok wcześniej).

Tereny zieleni znajdujące się w gestii Zarządu Zieleni Miejskiej:

61% – parki
17% – zieleńce
22% – zieleń miejska o nieuregulowanym statusie prawnym

Nagrodę w konkursie Towarzystwa Urbanistów Polskich pod hasłem „Najlepiej zagospodarowana przestrzeń publiczna w Wielkopolsce” w 2017 r. otrzymało Miasto Poznań. Wyróżnienie zostało przyznane za realizację „Zagospodarowania południowej części starego koryta Warty w Poznaniu”.

Obszary cenne przyrodniczo

W Poznaniu systematycznie zwiększa się liczba i powierzchnia obszarów cennych przyrodniczo, objętych ochroną prawną. W 2017 r. ustanowiono nowy pomnik przyrody – dąb szypułkowy o imieniu “Krzysztof” znajdujący się u zbiegu ulic Garczyńskiego i Prądzyńskiego. Obecnie liczba pomników przyrody w Poznaniu wynosi 35. Na terenie miasta wyznaczono także:

9 użytków ekologicznych
2 rezerwaty przyrody
1 obszar chronionego krajobrazu
3 obszary Natura 2000.

W 2017 r.:

prowadzono badania i przygotowano waloryzację przyrodniczą dla terenów usytuowanych we wschodnim klinie zieleni wzdłuż rzeki Cybiny, ze wskazaniem działań ochronnych
wykonane zostały tablice informacyjne z zakresu ochrony przyrody na terenie użytku ekologicznego „Łęgi Potoku Różanego”
ustawiono 10 tablic edukacyjnych przy zbiornikach wodnych, które informują o szkodliwości dokarmiania dzikich ptaków.

10 m² powierzchni terenów zieleni zarządzanych przez Zarząd Zieleni Miejskiej przypadało statystycznie w 2017 r. w Poznaniu na jednego mieszkańca.

Inwestycje w miejskie tereny zieleni w 2017 r.:

ukończenie budowy parku w starym korycie Warty – 7,4 mln zł

budowa parku Rataje – 4,1 mln zł

renowacja parku im. Wodziczki – 3,5 mln zł

zmodernizowanie parku na os. Czecha/os. Rusa – 2,8 mln zł

zagospodarowanie terenu Glinianek (Szacht) – 2,2 mln zł

zakończenie budowy parku przy ul. Heweliusza – 2,2 mln zł

rewitalizacja parku Górczyńskiego – 1,4 mln zł

rewaloryzacja Skweru Wśród Narodów Świata – 2 mln zł

Ogród Zoologiczny i Palmiarnia Poznańska

W 2017 r. zwiększyła się liczba zwiedzających Ogród Zoologiczny (o 3,5%) i Palmiarnię Poznańską (o 11%). Łącznie obiekty odwiedziło 586 tys. osób (o 33 tys. więcej niż w 2016 r.).

Ogród Zoologiczny i Palmiarnia Poznańska prowadziły liczne działania w celu uatrakcyjnienia swoich ofert:

organizacja imprez wystawienniczych i artystycznych (37 – w palmiarni oraz parku Wilsona, 593 – w ogrodach zoologicznych)
poszerzenie kolekcji roślin w palmiarni m.in. o cenne botanicznie i ekspozycyjnie okazy macrozamia moorei czy dypsis lasteliana
zakończenie prace modernizacyjnych najchłodniejszego pawilonu, który zyskał charakter edukacyjno-rekreacyjny, gdzie można odpocząć na dodatkowych siedziskach oraz zorganizować zajęcia dydaktyczne
Nowe Zoo:
- rozpoczęto budowę sanktuarium dla niedźwiedzi wargaczy w celu zapewnienia schronienie niedźwiedziom nielegalnie wykorzystywanym przez ludzi
- przebudowano stawy, wybudowano wybieg dla wilków oraz ekspozycję dla gerezy i koziorożca nubijskiego
- prowadzono prace modernizacyjne wewnątrz pawilonów
na terenie Starego Zoo przebudowano wnętrza starej małpiarni.

Ogród Zoologiczny w Poznaniu uczestniczy w międzynarodowych projektach ochrony gatunkowej jeleni baweańskich oraz koordynuje hodowlę lori małego w ramach Europejskiego Programu Ochrony Zwierząt Zagrożonych Wyginięciem. Kontynuował także akcje ochrony pandy rudej i waranów z Komodo oraz prowadził liczne programy hodowlane.

Rodzinne Ogrody Działkowe

W 2017 r. w Poznaniu funkcjonowało 85 Rodzinnych Ogrodów Działkowych (ROD), tj. o 1 mniej niż rok wcześniej. Liczba działek w ramach ROD wyniosła 17,8 tys., a ogólna powierzchnia objęła 782 ha (rok wcześniej 819 ha). Tereny te służą m.in. poprawie ekosystemu miasta oraz jakości życia mieszkańców.

Cmentarze komunalne

Do ogólnodostępnych terenów zieleni zalicza się także 22 cmentarze o łącznej powierzchni 252 ha. Największą powierzchnię (191 ha) posiadają cmentarze komunalne Junikowo i Miłostowo, na których w 2017 r. pochowano 3,6 tys. zmarłych, w tym 1,5 tys. w urnach. Na koniec 2017 r. liczba wolnych miejsc grzebalnych wynosiła 3,6 tys. W 2017 r. poznańskie cmentarze komunalne zostały przejęte w bezpośredni zarząd Miasta. Nastąpiło to po unieważnieniu publicznego przetargu na wybór zewnętrznego operatora.

Tereny zieleni