W 2017 r. w Poznaniu odebrano 163,9 tys. ton odpadów zmieszanych oraz 32,7 tys. ton odpadów posegregowanych.
Związek Międzygminny „Gospodarka Odpadami Aglomeracji Poznańskiej”
Poznań wraz z 8 gminami (Buk, Czerwonak, Kostrzyn Wlkp., Kleszczewo, Murowana Goślina, Oborniki, Pobiedziska i Swarzędz) tworzy Związek Międzygminny „Gospodarka Odpadami Aglomeracji Poznańskiej” (GOAP), którego zadaniem jest gospodarowania odpadami na terenie tych gmin.
W 2017 r. 21 podmiotów, które podpisały z GOAP umowy na wywóz odpadów z terenu Poznania, odebrały łącznie 163,9 tys. ton odpadów zmieszanych oraz 32,7 tys. ton odpadów posegregowanych, w tym 19,6 tys. ton odpadów posegregowanych zielonych.
Odpady
Instalacja Termicznego Przekształcania Odpadów Komunalnych
W Poznaniu funkcjonuje Instalacja Termicznego Przekształcania Odpadów Komunalnych (ITPOK), wybudowana w ramach Partnerstwa Publiczno-Prywatnego przez Miasto Poznań oraz firmę SUEZ Zielona Energia. Projekt był realizowany przy zastosowaniu hybrydowego modelu finansowania, łączącego wykorzystanie krajowych środków publicznych, środków unijnych i kapitału prywatnego. Wartość inwestycji wyniosła łącznie 854,7 mln zł.
ITPOK jest jednym z głównych elementów systemu gospodarowania odpadami zmieszanymi, zapewniając miastu zrównoważony system przetwarzania odpadów. W 2017 r., który był pierwszym pełnym rokiem funkcjonowania spalarni, dostarczono do spalenia 210 tys. ton zmieszanych odpadów komunalnych, z których wyprodukowano 267 tys. GJ energii cieplnej oraz 85 881 MWh energii elektrycznej. Spalarnia pozwala na ograniczenie składowania odpadów, ograniczając przy tym znacznie zapotrzebowanie na nowe składowiska miejskie.
Składowisko odpadów w Suchym Lesie
Składowiskiem odpadów w Suchym Lesie zarządza Zakład Zagospodarowania Odpadów w Poznaniu Sp. z o.o. (ZZO) – jednoosobowa spółka Miasta Poznania, prowadząca działalność związaną z ochroną środowiska w zakresie gospodarki odpadami (w tym m.in. prowadzenie i zarządzanie składowiskiem odpadów, rekultywacją terenów składowiska, oczyszczalnią odcieków składowiskowych, elektrociepłownią biogazową, jak również biokompostownią).
Składowisko zajmujące teren o powierzchni 56,76 ha jest zlokalizowane jest w granicach administracyjnych gminy Suchy Las i miasta Poznania. W Planie Gospodarki Odpadami dla województwa wielkopolskiego na lata 2016-2022 składowisko to uzyskało w regionie II status RIPOK – regionalnej instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych. Wypełnienie składowiska w Suchym Lesie wynosi obecnie 83%. W 2017 r. podpisana została umowa na wykonanie prac projektowych oraz robót budowlanych dla rekultywacji kwatery P3 wraz z instalacją odgazowania.
Nagrodę EKOLAUR 2017 w kategorii ,,Ochrona powierzchni, gospodarka odpadami” otrzymała Poznańska Instalacja Termicznego Przekształcania Odpadów Komunalnych Nagrody te są wręczane przez Polską Izbę Ekologii, która promuje efektywne i innowacyjne prace na rzecz ochrony środowiska w Polsce.
Wyróżnienie TOP INWESTYCJE KOMUNALNE 2017 otrzymała poznańska spalarnia odpadów podczas IX Europejskiego Kongresu Gospodarczego w Katowicach, jako jedna z 10 najlepszych inwestycji realizowanych w formule współpracy w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego w ostatnim dziesięcioleciu.
Selektywna zbiórka odpadów
System selektywnej zbiórki odpadów
W Poznaniu funkcjonuje system selektywnej zbiórki odpadów. Zbiórka makulatury, szkła, tworzyw sztucznych odbywa się na 2 sposoby – w pojemnikach i workach. Odpady są odbierane albo przez firmy posiadające umowę ze ZM GOAP lub też są zbierane w przez ZZO, m.in. poprzez 3 Punkty Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych (PSZOK), zlokalizowane na składowisku odpadów w Suchym Lesie oraz w Poznaniu przy ulicach Wrzesińskiej i 28 Czerwca 1956 r., oraz Mobilny Punkt Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych (Gratowóz), który odbiera od mieszkańców zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny. W 2017 r. z terenu miasta zebrano 12,1 tys. ton makulatury, 12,7 tys. ton stłuczki szklanej oraz 8 tys. ton tworzyw sztucznych.
Do stacjonarnych punktów można dostarczać także odpady wielkogabarytowe (np. meble), sprzęt elektroniczny, odpady budowlane, biodegradowalne, baterie i akumulatory, olej i inne odpady problemowe powstające w gospodarstwie domowym. W 2017 r. zebrano łącznie 13,5 tys. ton odpadów problemowych, w tym 5 tys. ton odpadów wielkogabarytowych, 9,8 ton zużytych baterii, 35 ton przeterminowanych leków i 766,7 ton zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego. Odpady przechowywane są w magazynie, a po zgromadzeniu partii transportowej, kierowane są do specjalistycznych instalacji na terenie kraju, w których zostają poddawane odzyskowi lub unieszkodliwieniu.
Biokompostownia
Miasto Poznań jest w końcowej fazie wdrażania nowoczesnych metod przetwarzania odpadów biodegradowalnych. W 2017 r. w fazie rozruchu technologicznego znajdowała się instalacja biologicznego przetwarzania zebranych selektywnie odpadów ulegających biodegradacji – biokompostownia. Jest to drugi, obok Instalacji Termicznego Przekształcania Odpadów Komunalnych, kluczowy element systemu, który pozwoli m.in. na wywiązanie się z obowiązku recyklingu odpadów ulegających biodegradacji zbieranych selektywnie. Instalacja docelowo będzie rocznie przerabiała 30 tys. Mg odpadów. Zastosowanie w instalacji nowoczesnej technologii przyczyni się do dotrzymania standardów ochrony środowiska. Proces fermentacji i kompostowania odbywa się w zamkniętych, szczelnych komorach. Selektywnie zbierane przez mieszkańców aglomeracji poznańskiej odpady biodegradowalne będą przetwarzane w energię elektryczną, cieplną oraz wysokojakościowy kompost. Funkcjonowanie biokompostowni przyczyni się również do eliminacji składowanych tego typu odpadów na miejskim składowisku odpadów w Suchym Lesie.
Elektrociepłownia biogazowa
Niezależnie od biokompostowni, na składowisku eksploatowana jest także elektrociepłownia biogazowa, gdzie pracują 4 zespoły prądotwórcze o mocy 200 kW, 2×260 kW i 504 kW, w których unieszkodliwiany jest biogaz. Obecnie moc zainstalowana w elektrociepłowni biogazowej wynosi 1,2 MW. Zespoły prądotwórcze wyposażone są w instalację odzysku energii cieplnej, która wykorzystywana jest do ogrzewania pomieszczeń biurowo-magazynowo-socjalnych oraz do podgrzewania wody. W 2017 r. powstało 1,9 mln m3 biogazu, z którego wyprodukowano 4 894 MWh energii elektrycznej, z tego do odbiorców zewnętrznych sprzedano 4 268 MWh, a na potrzeby własne zużyto 591 MWh.
Oczyszczalnia odcieków
Na terenie składowiska odpadów znajduje się oczyszczalnia wód odciekowych, która funkcjonuje od 1996 r. Wody odciekowe z kwater składowania odpadów systemem drenażu dennego odprowadzane są poprzez zbiorniki retencyjne do oczyszczalni. Część wód oczyszczonych wykorzystywana jest do celów technologicznych m.in. do zraszania dróg i podlewania zieleni.
Odpady przemysłowe
W 2016 r. (najnowsze dostępne dane) poznańskie zakłady przemysłowe wytworzyły 599,6 tys. ton odpadów z sektora gospodarczego, w tym odpadów niebezpiecznych (o 16,8% więcej niż w 2015 r.). Oznacza to, że na 1 km2 powierzchni miasta przypadało 2,3 tys. ton odpadów. Mimo, iż Poznań zajmuje 2. miejsce (po Koninie), wśród powiatów województwa wielkopolskiego pod względem ilości wytworzonych odpadów przemysłowych, odpady te nie stanowią obecnie poważniejszego zagrożenia dla środowiska. Ponad 95% z odpadów przemysłowych jest wywożone i przetwarzane poza Poznaniem, gdzie są poddawane procesom odzysku (materiałowego lub energetycznego) lub unieszkodliwieniu, ok. 1% poddawanych jest odzyskowi lub unieszkodliwieniu na miejscu.
W Poznaniu przy ul. św. Michała ujawniono magazyn nielegalnie zgromadzonych odpadów przemysłowych, w tym niebezpiecznych. W 2017 r. w oparciu o przepisy ustawy o postępowaniu egzekucyjnym, w ramach wykonania zastępczego, doprowadzono do usunięcia tych odpadów (2 561 ton). Zadanie przetworzenia odpadów, zgodnie z zawartą umową, zostanie zakończone do końca października 2018 r.