Miasto Poznań podejmowało działania mające na celu polepszenie warunków nauki dzieci, młodzieży i dorosłych w szkołach, a także zwiększenie efektywności lokalnego systemu oświaty, szczególnie wobec utrudnień spowodowanych pandemią COVID-19.
W 2021 r. kontynuowano prace nad przygotowaniem dokumentu strategicznego – Polityki Oświatowej Miasta Poznania. Przeprowadzono kolejne 2 badania (metodą CAVI) mające na celu pozyskanie i pogłębienie wiedzy dotyczącej opinii i doświadczeń uczennic i uczniów w poznańskich szkołach oraz informacji, jak postrzegają oni szkolne środowisko i kulturę szkoły. W badaniu udział wzięło 1043 uczennic i uczniów 8. klasy szkoły podstawowej oraz ostatnich klas szkół ponadpodstawowych. Na podstawie przeprowadzonych badań opracowana została diagnoza problemów, potrzeb dzieci i młodzieży, funkcjonującej w kontekście szkolnym.
W latach poprzednich, m.in. wyznaczone zostały następujące priorytety działań dla Polityki Oświatowej Miasta Poznania:
Zakończenie prac nad dokumentem planowane jest w 2022 r.
Pandemia COVID-19 spowodowała, że w 2021 r. nauczanie w szkołach w dużej mierze odbywało się w trybie zdalnym oraz hybrydowym. Największym problemem w takich warunkach była izolacja młodzieży od grupy rówieśniczej, brak aktywności fizycznej, brak motywacji do pracy zdalnej. Zwiększyła się także liczba orzeczeń o potrzebie nauczania indywidualnego z powodu depresji. Zgodnie z harmonogramem odbyły się natomiast egzamin ósmoklasisty oraz matury.
Dzięki pozyskaniu środków unijnych, w ramach Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego, zrealizowano łącznie 6 projektów pn. „Poprawa jakości procesu kształcenia zawodowego prowadzonego w formie zdalnej”, których efektem było zakupienie i dostarczenie, w latach 2020-2021, niezbędnego sprzętu (o wartości 2,9 mln zł) przeznaczonego do nauki w formie zdalnej, który również zostanie wykorzystany w trybie nauki stacjonarnej. Projekt zrealizowano w zespołach szkół: Mechanicznych, Przemysłu Spożywczego, Ekonomicznych, Zawodowych (nr 1, 2, 6), Budowlanych nr 1, Gastronomicznych, Łączności, Handlowych, Budowlano-Drzewnych, Geodezyjno-Drogowych, Samochodowych, Komunikacji, Ogólnokształcących, Specjalnych nr 102 oraz Technikum 19, Technikum Energetycznym, Specjalnym Ośrodku Szkolno-Wychowawczym, Ośrodku Szkolno-Wychowawczym dla Dzieci Niesłyszących oraz Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego.
Specyfika nauczania zdalnego sprawiła, że uczennice i uczniowie musieli zmierzyć się z problemem efektywnej nauki i samodyscypliny, ze zorganizowaniem czasu i przestrzeni do nauki. Wolontariusze Lelewela, przy wsparciu uczennic i uczniów z pierwszej klasy Technikum Reklamy w Zespole Szkół Zawodowych nr 6, opracowali infografiki pokazujące metody efektywniejszej nauki, szczególnie w warunkach domowych.
W 2021 r., zorganizowano w formie online międzynarodową Konferencję Gruzińsko-Polską poświęconą problemom, które wynikają z nauczania zdalnego. Wzięło w niej udział 13 szkół z Poznania i 6 z Gruzji.
W 2021 r. powołano Zespół doradczy ds. realizacji zadań z zakresu pomocy psychologiczno-pedagogicznej, którego zadaniem jest ograniczenie lub wyeliminowanie skutków pandemii, wynikających z nauczania zdalnego, jak również ograniczenie ewentualnego pogłębienia problemów uczennic i uczniów, związanych z funkcjonowaniem w szkole w związku z powrotem do nauczania stacjonarnego. Zadaniem zespołu jest też poszukanie systemowych rozwiązań w zakresie pomocy psychologiczno-pedagogicznej, możliwych do wprowadzenia w poznańskich szkołach. W skład zespołu weszli: dyrektorki i dyrektorzy szkół oraz placówek oświatowych, przedstawicielki i przedstawiciele Rady Miasta Poznania i Młodzieżowej Rady Miasta Poznania. Funkcjonował także powołany w latach poprzednich Zespół Doradczy ds. Oświaty przy Prezydencie Miasta Poznania. Zespół ten, pełniący rolę „łącznika” pomiędzy dyrektorkami i dyrektorami poznańskich szkół i placówek oświatowych a Miastem Poznań, proponował również adekwatne do potrzeb działania.
Zajęcia dodatkowe i rozwijające
Miasto Poznań w 2021 r. sfinansowało dodatkowe zajęcia w szkołach w celu wyrównania szans edukacyjnych oraz wsparcia dzieci i młodzieży szczególnie uzdolnionych. Szkoły proponowały uczniom dodatkowe zajęcia: przedmiotowe, sportowe (w tym w ramach funkcjonujących Centrów Koszykówki i Ogólnodostępnych Stref Rekreacji Dziecięcej) i językowe (w tym lekcje jęz. polskiego jako obcego dla uczennic i uczniów cudzoziemskich). Kontynuowane były projekty antydyskryminacyjne z zakresu tolerancji, praw człowieka, otwartości i wrażliwości na drugiego człowieka oraz przeciwdziałania dyskryminacji i wykluczeniu ze względu na orientację seksualną, narodowość, kolor skóry, wyznanie, wygląd czy ubóstwo. Łącznie zrealizowano 274 projekty zajęć pozalekcyjnych, w tym 72 projekty antydyskryminacyjne.
Miasto Poznań wspierało edukację uczennic i uczniów klas 4-8 szkół podstawowych mających problemy z przyswajaniem wiedzy. W ramach 4. edycji projektu „Korki w mieście 2021” dzieciom i młodzieży udzielano bezpłatnych korepetycji w formie online z takich przedmiotów, jak: język polski, język angielski, matematyka, fizyka, chemia. W trakcie wakacji przygotowano specjalną edycję zajęć „Wielka Dogrywka z Korków” skierowaną do uczennic i uczniów, którzy nie przyswoili wiedzy w ciągu roku szkolnego. Dla rodziców, opiekunek i opiekunów przygotowano 30 warsztatów z zakresu wspierania edukacji pozaszkolnej dziecka oraz wspólnego odrabiania lekcji. Realizacja zadania ma charakter integrujący pokolenia – korepetycji udzielały aktywne nauczycielki i nauczyciele, emerytowani pedagodzy oraz wolontariuszki i wolontariusze. Z tej formy pomocy w 2021 r. skorzystało 334 uczniów, którym udzielono 1,4 tys. godzin korepetycji.
W ramach otwartego konkursu ofert Miasto Poznań zawarło 18 umów z organizacjami pozarządowymi, które zrealizowały projekty w obszarach „Nauka, szkolnictwo wyższe, edukacja, oświata i wychowanie” oraz „Działalność na rzecz dzieci i młodzieży, w tym wypoczynek dzieci i młodzieży”. Projekty dotyczyły m.in. przeprowadzenia zajęć profilaktyczno-psychoedukacyjnych, wspomagających dzieci i młodzież oraz ich rodziny; promowania dzieci i młodzieży o szczególnych potrzebach edukacyjnych, z uwzględnieniem dzieci zdolnych; upowszechniania wiedzy wśród dzieci i młodzieży; doskonalenia kompetencji kadry pedagogicznej i rozwoju placówek oświatowych; edukacji poprzez rozwój zainteresowań i pasji sportowych uczennic i uczniów; wspierania organizacji podczas wakacji letnich i ferii zimowych, wypoczynku oraz zajęć edukacyjnych dla dzieci i młodzieży, w szczególności z rodzin będących w trudnej sytuacji materialnej.
W 2021 r. Miasto Poznań po raz trzeci, po rocznej przewie spowodowanej pandemią, dofinansowało półkolonie miejskie, które w czasie wakacji zorganizowało 40 poznańskich szkół podstawowych. Za 5-dniowy turnus rodzice ponosili koszt 150 zł. Kwota dofinansowania na 1 dziecko przez Miasto Poznań wynosiła 350 zł. Łącznie z oferty miejskich półkolonii letnich skorzystało 1454 uczennic i uczniów z klas 1- 3. Celem zajęć organizowanych w czasie półkolonii było m.in. stymulowanie rozwoju umysłowego i fizycznego, poznawanie najbliższej okolicy, a także tworzenie dzieciom warunków do aktywnego, kulturalnego, ciekawego i bezpiecznego spędzania czasu wolnego.
W związku ograniczoną możliwością uczestnictwa w zajęciach sportowych i korzystania z obiektów, spowodowaną trwającą pandemią COVID-19, Ogród Jordanowski nr 2 przygotował projekt „Covidowo, ale sportowo”. Jego celem było zaktywizowanie dzieci w działaniach twórczych poprzez dokumentację swojej pozaszkolnej aktywności fizycznej i przedstawienie jej w formie kolażu zdjęć, który następnie brał udział w konkursie. Ponadto Ogród Jordanowski nr 2 wspólnie z Ogrodem Botanicznym UAM realizują długoterminowy projekt – „Ogrody Edukacyjne”. Dzieci, z pomocą osoby doświadczonej, posadziły zioła oraz warzywa w wyznaczonych miejscach na terenie placówek, do których uczęszczają.
Poznańskie szkoły inicjowały lub angażowały się w liczne przedsięwzięcia, w tym o charakterze wolontaryjnym, tym samym zwracając dzieciom i młodzieży uwagę na ważne obszary funkcjonowania w społeczeństwie. Były wśród nich m.in. działania uwrażliwiające na potrzeby środowisk wymagających szczególnego wsparcia i pomocy, np.:
Szkoły i placówki oświatowe współpracowały w tym zakresie, m.in. z instytucjami działającymi w obszarze pomocy społecznej, zdrowia czy organizacjami pozarządowymi.
Przykłady działań związanych z wychowawczą rolą szkoły, w tym wolontaryjnych, podejmowanych przez szkoły w 2021 r. to: „5b Gwiazdorem Pielęgniarek”, „Punkty Pomocy Okresowej”, „Jadłodzielnia PGR, czyli Produkty Godne Rozdania!”, akcja „Plantcrossing”, „Książko-dzielnia”, „Tytka charytatywna”, „Raz, dwa, trzy – Mikołajem będziesz Ty”, „Góra Grosza”, „Kredki dla Afryki”, „Przytul MiSię”, „Motyli Wolontariat”, 28. Akcja Sprzątania Świata – Polska 2021, „Oddam książkę w dobre ręce”, BohaterON – włącz historię!, „Biegną tysiące druhów do Poznania… ”.
Miasto Poznań w 2021 r. ponownie zleciło organizacjom pozarządowym organizację mediacji rówieśniczych w szkołach w ramach prowadzonego centrum mediacji. Działania te miały zwiększyć powszechność korzystania z mediacji oraz zwiększyć wiedzę i kompetencje kadry nauczycielskiej i wychowawczej, a także upowszechniać tę formę dialogu i rozwiązywania konfliktów wśród uczennic i uczniów oraz ich rodzin.
W 2021 r. przeprowadzono pilotażowy projekt w 43 poznańskich szkołach podstawowych i ponadpodstawowych, w których zamontowano 208 dyspenserów, wyposażonych w środki higieny menstruacyjnej oraz zapewniono ich zapas do końca roku. We wszystkich szkołach przeprowadzono także zajęcia edukacyjne dla dziewcząt. Projekt, na zlecenie Miasta Poznania, zrealizowała Fundacja Akcja Menstruacja.
W poznańskich szkołach podstawowych w 2021 r. zrealizowany został projekt „Przerywanie łańcucha transmisji wirusa”, w ramach którego dla 2,6 tys. uczennic i uczniów przeprowadzono warsztaty, dotyczące nawyków związanych z zachowaniem zasad higieny w aspekcie profilaktyki chorób zakaźnych, ze szczególnym uwzględnieniem COVID-19.
W 2021 r. Miasto Poznań kontynuowało działania wspierające i promujące rozwój szkolnictwa zawodowego. Jednym z działań promocyjnych była przeprowadzona w 2021 r. kolejna odsłona kampanii „Szacun dla Zawodowców”, w ramach której dystrybuowano specjalnie przygotowaną broszurę informacyjną oraz film promujący szkolnictwo zawodowe. Broszura zawierała m.in. porady dla rodziców, w jaki sposób wspierać dziecko w wyborze szkoły ponadpodstawowej oraz artykuły dla uczennic i uczniów o tym, jak trafnie wybrać nową szkołę.
Miasto prowadziło również stronę internetową www.zawodowcy.poznan.pl, zawierającą informacje dla uczennic i uczniów, rodziców oraz potencjalnych pracodawców zainteresowanych zatrudnieniem absolwentek i absolwentów szkół branżowych czy techników na temat rekrutacji do szkół branżowych oraz techników, aktualnie funkcjonujących profili klas oraz artykuły o różnorodnych inicjatywach szkolnych, realizowanych projektach, praktykach zawodowych, jak również historie „zawodowców” pokazujące przykłady ścieżek zawodowych absolwentów poznańskich szkół.
Z powodu pandemii COVID-19 w 2021 r. po raz kolejny odwołano „Arenę Zawodów” – cykliczną imprezę promującą szkolnictwo zawodowe.
Poznańskie technika i szkoły branżowe I stopnia w roku szkolnym 2021/2022 kształcą w ok. 70 zawodach, w tym 55 zawodów oferowały technika. Do oferty poznańskich techników oraz szkół branżowych zostały wprowadzone nowe zawody, tj.: Technik Spawalnictwa, Technik Robotyk, Technik Ceramik – specjalizacja: sztuka użytkowa i wzornictwo, Technik Stylista, Technik Przetwórstwa Mleczarskiego, Zdobnik Ceramiki, Złotnik – Jubiler, Zegarmistrz, Kowal – specjalizacja: obróbka i zdobienie metalu.
Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego, jako jedyna szkoła w Wielkopolsce, kształci w zawodach Technik Awionik oraz Technik Mechanik Lotniczy.
Miasto Poznań aktywnie wspiera kształcenie zawodowe poprzez realizowane projekty (w tym liczne projekty dofinansowane ze środków unijnych) i działania poprawiające warunki nauki, w tym m.in. wyposażania pracowni zawodowych w specjalistyczny sprzęt do nauki, umożliwianie uczennicom i uczniom odbycia kursów zawodowych a nauczycielkom i nauczycielom – studiów podyplomowych. Przykłady działań podejmowanych w 2021 r. przez poznańskie szkoły:
Miasto Poznań oraz poznańskie szkoły realizowały projekty mające na celu poprawę warunków kształcenia oraz wsparcie edukacji i rozwoju poznańskich uczennic, uczniów i kadry pedagogicznej. Projekty te dofinansowane były ze środków unijnych w ramach programów takich, jak: Erasmus+, Wiedza Edukacja Rozwój 2014-2020, Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2014-2020, Horyzont 2020, URBACT III. Wśród projektów rozpoczętych lub kontynuowanych w 2021 r. znalazły się m.in. następujące przedsięwzięcia:
W maju 2021 r. odbyła się XXV edycja Targów Edukacyjnych pod hasłem „Uwaga Edukacja”. Było to dwudniowe wydarzenie, po raz pierwszy zorganizowane w formie online, skierowane do młodych osób poszukujących drogi zawodowej, rodziców zaangażowanych w edukację swoich dzieci oraz kadry pedagogicznej chcącej rozwijać swoje kompetencje zawodowe. W programie Targów, poza wirtualnymi stoiskami z ofertą placówek i instytucji edukacyjnych, znajdowały się konferencje, webinaria, szkolenia e-learningowe, panele dyskusyjne.
Poznańskie przedszkola i szkoły, podobnie jak w latach poprzednich, w 2021 r. zorganizowały Drzwi Otwarte. Obostrzenia wprowadzone w związku z pandemią COVID-19 spowodowały, że większość placówek zdecydowała się przenieść wydarzenie do Internetu. Zorganizowanie Drzwi Otwartych w nowej formie online, podobnie jak forma bezpośredniego poznania szkoły czy przedszkola, umożliwiało zapoznanie się ze specyfiką danej placówki, profilami klas oraz charakterystyką prowadzonych działań edukacyjnych.
Miasto Poznań w celu poszerzania wiedzy z zakresu profilaktyki uzależnień w latach 2021-2022 realizowało 3. edycję projektu „Poznań uzależniony od profilaktyki”, skierowanego do uczennic i uczniów z klas 7 i 8 szkół podstawowych oraz z klas 1 i 2 szkół ponadpodstawowych. W projekcie bierze udział 58 szkół, działaniami objęto 303 klasy oraz 6589 uczennic i uczniów. W ramach 3. edycji projektu odbyły się takie wydarzenia, jak: 5 webinariów dla uczennic i uczniów, emisja 5 odcinków mini serialu psychologicznego „Po drugiej stronie lustra”, 2 webinary dla rodziców i opiekunów „Oblicza uzależnień wśród dzieci i młodzieży” oraz „Konsekwencje uzależnień dzieci i młodzieży” zorganizowane we współpracy z SWPS, konferencja online „Gra w uzależnienia – wchodzisz? – przegrywasz!” zorganizowana dla grona pedagogicznego, wychowawców, koordynatorów projektu w szkołach, 2 edycje szkoleń dla osób zawodowo zajmujących się problematyką uzależnień dzieci i młodzieży.
Społeczność pedagogiczna oraz uczniowska poznańskich szkół wzięła udział w zorganizowanej przez Miasto Poznań konferencji „Poznańskie Szkoły Przeciw Dyskryminacji”, podczas której m.in. rozmawiano na temat zajęć antydyskryminacyjnych organizowanych w poznańskich szkołach, a kilka poznańskich szkół podzieliło się swoimi doświadczeniami z organizowania tego typu zajęć.
W 2021 r. w szkołach zrealizowano 42 projekty wybrane w 4. edycji konkursu „Fundusz Samorządów Uczniowskich”, umożliwiającego poznańskiej młodzieży uzyskanie środków na realizację własnych pomysłów.
Więcej informacji nt. konkursu „Fundusz Samorządów Uczniowskich” oraz innych inicjatyw młodzieżowych zawarto w rozdziale Działania na rzecz aktywizacji młodzieży w Poznaniu.