Poznańska polityka prorodzinna

Miasto Poznań podejmowało wiele działań na rzecz tworzenia warunków do pełnego rozwoju i funkcjonowania rodziny, wśród których były przedsięwzięcia skierowane do rodzin wychowujących dzieci, jak i mające na celu zapewnienie integracji międzypokoleniowej.

Prorodzinne obszary działań

Kierunki działań Miasta Poznania na rzecz tworzenia warunków do pełnego rozwoju i funkcjonowania rodziny wyznaczała, uchwalona przez Radę Miasta Poznania, „Polityka Prorodzinna dla Miasta Poznania na lata 2016-2020”. W 2021 r. trwały prace związane z przygotowaniem nowej „Polityki na rzecz Rodzin Miasta Poznania na lata 2021-2025”. W Polityce wyznaczono następujące cele:

• ukształtowanie w świadomości poznanianek i poznaniaków przyjętego przez Miasto Poznań systemu wartości, w którym rodzina i dzieci są wartościami priorytetowymi;
• poprawę sytuacji demograficznej i odwrócenie trendu odpływu poznańskich rodzin do gmin ościennych;
• tworzenie warunków do godzenia obowiązków wobec rodziny z indywidualnymi aspiracjami jej członków;
• tworzenie warunków sprzyjających integracji międzypokoleniowej, w tym także utrwalanie postawy wyrażającej szacunek i odpowiedzialność wobec starszych osób;
• zwiększenie liczby poznańskich rodzin i zmiana ich struktury.

Miasto Poznań, od 2019 r. bierze udział w międzynarodowym programie UNICEF „Sieć Miast Przyjaznych Dzieciom”, który zakłada realizację długotrwałego procesu obejmującego zaplanowanie i wprowadzenie w życie działań służących poprawie jakości życia dzieci oraz ich rozwojowi pod względem zdrowotnym, edukacyjnym i społecznym. W 2021 r. Miasto Poznań powołało interdyscyplinarny Zespół ds. Miasta Przyjaznego Dzieciom, którego celem jest opracowanie miejskiego programu dedykowanego dla dzieci, poprzedzonego diagnozą potrzeb.

Realizacja miejskiej polityki skierowanej do poznańskich rodzin w 2021 r. obejmowała w szczególności:

• zapewnienie i rozszerzenie dostępu do opieki żłobkowej (szczegóły w rozdziale Opieka nad dziećmi do lat 3 w Poznaniu);
• zapewnienie instytucjonalnej opieki oraz ochrony rodzin i dzieci, poprzez funkcjonowanie Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie (MOPR) i jednostek podległych;
• wypłatę świadczeń zabezpieczenia społecznego, wykonywaną przez Poznańskie Centrum Świadczeń (PCŚ), w tym świadczeń: rodzinnych, wychowawczych 500+, związanych z niepełnosprawnością, alimentacyjnych, dla uczniów, pomocy mieszkaniowej; ponadto PCŚ ustalało uprawnienia i wydawało Karty Dużej Rodziny, Wielkopolskie Karty Rodziny, Poznańskie Złote Karty dla seniorek i seniorów (więcej o świadczeniach wypłacanych przez PCŚ w rozdziale Wsparcie poznańskich rodzin);
• funkcjonowanie Centrum Inicjatyw Rodzinnych (CIR), które – jako innowacyjny i pierwszy taki ośrodek w Polsce – organizowało wydarzenia i wsparcie wychowawcze dla rodzin; poprzez swoją działalność CIR promowało rodzinę i wspierało jej rozwój, wzmacniało inicjatywy międzypokoleniowe, doradzało w zakresie wiedzy o rodzinie oraz informowało o ofercie dedykowanej rodzinom (więcej o działalności CIR w rozdziale Działalność Centrum Inicjatyw Rodzinnych w Poznaniu);
• wspieranie rodzin wielodzietnych poprzez: działalność Rady Rodziny Dużej, poszerzenie oferty w ramach Karty Dużej Rodziny oraz udzielanie wsparcia psychologicznego we współpracy z organizacjami pozarządowymi;
• prowadzenie centrum mediacji;
• pomoc dzieciom w poszerzaniu wiedzy oraz organizacji czasu wolnego, w tym m.in.: półkolonie, bezpłatne korepetycje dla uczniów klas 4-8 szkoły podstawowej – „Korki w mieście 2021” oraz „Wielka Dogrywka z Korków” (więcej na ten temat w rozdziale Projekty rozwoju i promocji edukacji w Poznaniu);
• wspieranie rodzin poprzez realizację działań w zakresie transportu zbiorowego i infrastruktury;
• organizowanie wydarzeń kulturalno-rozrywkowo-edukacyjnych integrujących poznańskie rodziny, w tym sprzyjających integracji międzypokoleniowej, np.: Poznańskich Dni Rodziny, Gali Rodzin;
• przekazywanie „Wyprawki dla Gzubka” – zestawu powitalnego dla nowo narodzonych dzieci; w 2021 r. wydano ich 908 sztuk.

„Wyprawka dla Gzubka” w wersji jasnoszarej

arch. UMP

Ponadto, Miasto realizowało wiele inicjatyw wspierających rodzinę oraz projektów dofinansowanych ze środków unijnych lub rządowych. W 2021 r. miejskie jednostki organizacyjne realizowały m.in. takie przedsięwzięcia, jak:

• „Poprawa dostępu do usług społecznych wspierających rodzinę i rodzinną pieczę zastępczą na terenie Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego Poznania” (II edycja obejmująca lata 2020-2023) – projekt zakłada poprawę dostępu do usług społecznych dla rodzin biologicznych, zagrożonych ubóstwem i wykluczeniem społecznym oraz dzieci z poznańskich rodzin zastępczych w zakresie: asystenta rodziny, osoby do pomocy przy sprawowaniu opieki nad dziećmi i przy pracach gospodarskich w rodzinach zastępczych; w 2021 r. wsparciem objęto łącznie 175 osób, w tym z asystentury rodzinnej skorzystały 144 osoby, a pomocy przy sprawowaniu opieki nad dziećmi i w pracach gospodarskich udzielono zawodowym i niezawodowym rodzinom zastępczym, które miały pod opieką łącznie 31 dzieci;
• „Asystentura rodzin” – projekt realizowany przez MOPR; obejmujący pracę asystentów koncentrujących się przede wszystkim na poszukiwaniu rozwiązań w przypadku trudnej sytuacji życiowej rodzin; w 2021 r. 20 asystentów pracowało z 320 rodzinami (liczącymi 1,6 tys. osób, w tym: 1,1 tys. dorosłych i 452 dzieci); na zatrudnienie asystentów pozyskano dofinansowanie z Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego oraz jednorazowego dodatku w ramach „Programu asystent rodziny na rok 2021”;
• Poradnictwo Specjalistyczne i Terapia – projekt realizowany przez MOPR; miał na celu: wzrost odpowiedzialności, asertywności, umiejętności społecznych i samodzielności, wzmocnienie więzi rodzinnych, poprawę komunikacji między członkami rodziny, rozwój osobisty, wzrost umiejętności korzystania z pomocy instytucjonalnej, nabycie umiejętności radzenia sobie z problemem uzależnienia bliskiego członka rodziny, nabycie umiejętności radzenia sobie w czasie kwarantanny i izolacji spowodowanej pandemią; w 2021 r. dzięki realizacji programu udzielono wsparcia psychologicznego dla 180 środowisk, a pedagogicznego dla 48 środowisk, w następujących formach:
  • konsultacje psychologiczne, z których skorzystało 312 rodzin (1,1 tys. konsultacji) oraz konsultacje pedagogiczne, z których skorzystało 101 rodzin (1,2 tys. konsultacji);
  • poradnictwo specjalistyczne, w tym indywidualne – w ramach którego udzielono 2,5 tys. porad psychologicznych i 1,1 tys. porad pedagogicznych oraz grupowe – w ramach którego udzielono po 4 porady psychologiczne i pedagogiczne;
  • terapia, w ramach której udzielono 874 świadczenia;
  • działania interwencyjne – objęły 8 działań psychologa/terapeuty oraz 6 działań pedagoga;
• Poradnictwo Specjalistyczne Prawne – w 2021 r. udzielono 1,7 tys. porad, obejmujących udzielanie informacji i porad prawnych osobom korzystającym z pomocy MOPR, pomoc w sporządzaniu pism procesowych i postępowaniach sądowych, w których uczestniczyli klienci;
• „Wolontariat w poznańskich rodzinach” – realizowany przez MOPR wspólnie ze Stowarzyszeniem „Lepszy Świat”; celem projektu było wyrównywanie szans w dostępie do edukacji dzieci i młodzieży z rodzin o niskich dochodach, a także przeciwdziałanie izolacji społecznej i osamotnieniu osób z niepełnosprawnościami, w wieku senioralnym oraz dzieci znajdujących się w trudnej sytuacji życiowej; w 2021 r. 21 wolontariuszy udzieliło wsparcia 21 rodzinom; efektem działań wolontariuszek i wolontariuszy była poprawa wyników nauki w szkole oraz zachowania wśród dzieci i młodzieży, poznanie przez uczestniczki i uczestników nowych form spędzania czasu wolnego, poprawa funkcjonowania w najbliższym otoczeniu i radzeniu sobie z codziennymi czynnościami wśród seniorek i seniorów oraz osób z niepełnosprawnościami.

Logo projektu „Wolontariat w poznańskich rodzinach”

arch. Stowarzyszenie „Lepszy Świat”

Ponadto, w związku z trwającą pandemią COVID-19, zapewniono pomoc osobom przebywającym na kwarantannie lub izolacji. Realizatorem zadania był MOPR, który wysłał 196 tys. wiadomości SMS, na które otrzymał 293 odpowiedzi od osób na kwarantannie, będących w potrzebie. Złożono także 402 wnioski dotyczące zakupu żywności, leków, wyniesienia śmieci czy wyprowadzenia psa.

Realizacja oraz promocja inicjatyw na rzecz rodzin była także możliwa dzięki przekazaniu mikrograntów dla organizacji pozarządowych oraz grup nieformalnych. Zadanie zrealizowała Wielkopolska Sieć Organizacji Pozarządowych „Działamy Razem”, która w ramach projektu „Poznańskie Centrum dla Rodziny” przyznała 42 mikrodotacje, w tym 28 dla organizacji pozarządowych, oraz 14 dla grup nieformalnych, o łącznej wartości 150 tys. zł. Wśród tematów zrealizowanych w 2021 r. znalazły się projekty obejmujące m.in.:

• terapię integracji sensorycznej;
• integrację rodzin z dziećmi z niepełnosprawnościami oraz osób dorosłych z niepełnosprawnościami;
• zorganizowanie: wystawy zdjęć, Wieczornicy Patriotycznej, wycieczek na terenie miasta (Muzeum Pyry, warsztaty w Pizzerii na Madalinie, spacer z przewodnikiem PTTK), zawodów wędkarskich oraz stworzenie mapy gatunków ryb występujących na danym terenie;
• warsztaty, np. cukiernicze, z tworzenia biżuterii, szycia, tkania makatek, tworzenia makram, tworzenia zapachowych świec sojowych, warsztat pisarski i międzypokoleniowe warsztaty rowerowe;
• rodzinne gotowanie, spotkania kulinarne;
• zajęcia sportowe, rodzinne spotkanie tenisowe, organizację choreoterapii i jogi;
• spotkania muzyczno-kreatywne;
• śpiewanie kolęd, biesiadowanie pod szopką, organizację: „Jeżyckiej Gwiazdki 2021”, „Mikołajek na Piątkowie”;
• koncert rodzinny, wieczorek taneczny;
• zajęcia ekologiczne (np. sadzenie roślin);
• opracowanie „Jeżyckiej mapy potrzeb – rodziny rodzinom”;
• przygotowanie paczek dla rodzin.

W 2021 r. zrealizowany został projekt „Mamy prawo do wsparcia”. W ramach projektu wsparciem objęto 5 osób, którym udzielono 52 godziny wsparcia psychologicznego i 10 godzin konsultacji prawnych. Przygotowano i przekazano placówkom oraz osobom wspierającym kobiety 1 tys. informatorów, zawierających materiały informacyjne z zakresu tematyki objętej projektem. Realizatorem zadania była Fundacja Matecznik, która na jego realizację otrzymała od Miasta Poznania dotację w wysokości 30 tys. zł.

Projekt „Mamy prawo do wsparcia”

arch. UMP

W 2021 r. odbyła się w formie hybrydowej 9. edycja Poznańskich Dni Rodziny, w kalendarium której znalazło się ponad 300 wydarzeń i atrakcji zorganizowanych online i na żywo, z zachowaniem obowiązujących norm i obostrzeń epidemiologicznych. Ofertę przygotowały m.in. szkoły, miejskie jednostki organizacyjne, organizacje pozarządowe, prywatni przedsiębiorcy oraz partnerzy Karty Dużej Rodziny, którzy oferowali różnego rodzaju zniżki na swoje artykuły czy usługi. Na stronie internetowej Miasta Poznania oraz na specjalnie utworzonym wydarzeniu na portalu społecznościowym Facebook, na bieżąco publikowana była społeczno-kulturalna oferta atrakcji, skierowana do całych rodzin. Wydarzenia Poznańskich Dni Rodziny w 2021 r. obejmowały:

• warsztaty: laboratoryjne Małego Chemika, ruchowo-lektorskie, tworzenia kompozycji ziół i makram, ekologiczne i upcyklingowe, kulinarne, decoupage, zajęcia plastyczne („Malowanie akwarelą”, „Bukiet na obrazku”), taneczno-ruchowe, „Miseczka z masy solnej”, dziennikarskie;
• spektakle i warsztaty teatralne, spektakl online „Misja Poznań – gdzie są koziołki?” w wykonaniu aktorów Teatru Animacji;
• wydarzenia tematyczne: Dzień Żeglarski nad jeziorem Kierskim, Dzień żółwia, wirtualne spacery po Grunwaldzie z przewodnikiem, Rodzinne Wyprawy do Wielkopolskich Miejsc Pamięci Narodowej, Pikniki Rodzinne na Poznańskim Szlaku Wody i Zieleni, wspólne obserwacje powracających ptaków – czyli Rodzinne powitanie jerzyków, film ukazujący zakamarki Bramy Poznania; Majówka u Piastów;
• gry i zabawy: wirtualne spotkania z grami planszowymi oraz rodzinną wypożyczalnię gier planszowych, gry miejskie, domową eksperymentownię online, kalambury;
• dla najmłodszych dzieci: opowiadania bajek i legend, Wieczorynkę w ZOO, specjalną edycję „Czytam i Czuję”;
• dla rodziców: spotkania z terapeutą karmienia, psychodietetykiem, psychologiem, fizjoterapeutą, neurologopedą, doradcą laktacyjnym; konsultacje ze specjalistami m.in. z psychologiem czy pedagogiem, Akademia Zdrowia dla Rodziców online;
• Konkurs literacko-fotograficzny „Poznań w słowach-dźwiękach i obrazach” połączony z wystawą prac w parku Wilsona;
• dyżur biblioteczny w Bibliotece Raczyńskich;
• spotkania autorskie;
• webinaria dotyczące m.in.: snu dziecka, rozumienia emocji, a także zdrowego odżywiania;
• zajęcia sportowe dla całych rodzin.

 

 

W przestrzeni wirtualnej odbyła się również kolejna edycja Gali Rodzin, promująca działania o charakterze prorodzinnym, podkreślająca rolę rodzin w rozwoju Miasta Poznania oraz stanowiąca formę podziękowań dla Partnerów Karty Dużej Rodziny. Podczas Gali ogłoszono wyniki konkursu:

• „Superżłobek”, którymi zostały publiczny Żłobek „Krecik” oraz niepubliczny Żłobek „Panda”;
• „Superprzedszkole”, którym zostało publiczne Przedszkole nr 148 „Mali Europejczycy”;
• na najlepszych Partnerów Karty Dużej Rodziny, którymi w kategorii najlepsza oferta partnerska zostały: Palmiarnia Poznańska, Cukiernia Kandulski oraz Chata Polska S.A.; w kategorii debiut wyróżnieni zostali: Spaghetteria Avanti, Lodowisko Ligawa i Restauracja Ratuszova.

Na zakończenie Gali wyemitowano lalkowo-aktorski musical familijny „Nowe szaty króla” w wykonaniu Teatru Animacji.

Inicjatywy skierowane do dzieci, młodzieży oraz rodzin znalazły się także wśród zorganizowanych w 2021 r. wydarzeń integrujących społeczność lokalną takich, jak:

• „Integracja mieszkańców wspólnot mieszkaniowych przy ul. Mielżyńskiego 21 i 25” – polegała na rewitalizacji ogrodu podwórkowego; w przedsięwzięciu uczestniczyło 20 osób;
• „Mural na Młyńskiej” – miał na celu integrację mieszkańców kamienic przy ul. Młyńskiej 8/8a i 10 oraz na placu Cyryla Ratajskiego 6 poprzez rewitalizację terenów zielonych znajdujących się na podwórku pomiędzy kamienicami; w 2021 r. m.in. posadzono rośliny na pasie zieleni przed jedną z kamienic (w ramach projektu „Zielony Fyrtel”) oraz podjęto inicjatywę oddolną – namalowania muralu na ścianie kamienicy; w przedsięwzięciu uczestniczyło 5 osób;
• „Odmień swoje podwórko. Integracja i animacja mieszkańców podwórka przy ul. Mostowej” – w 2021 r. zintegrowano 2 grupy mieszkańców z różnych środowisk – kamienicy komunalnej oraz prywatnych właścicieli mieszkań, uporządkowano i zrewitalizowano podwórko; w przedsięwzięciu uczestniczyło 6 osób;
• „Podwórkownia vol. 2” – miała na celu aktywizację lokalnych liderów, poprzez inicjowanie działań integrujących społeczność lokalną na rzecz wspólnego dobra i zaangażowanie w organizację rodzinnych animacji; w przedsięwzięciu uczestniczyło 50 osób;
• „Wsparcie lokalne mieszkańców poprzez działalność charytatywną: Bazarek Wyspiańskiego 2” – obdarowanie paczkami osób wytypowanych do wsparcia przez pracowników socjalnych MOPR-u; w przedsięwzięciu uczestniczyły 23 osoby;
• „Szwendanie po Fyrtlu Starołyna II” – miało na celu pobudzenie potencjału mieszkańców/liderów lokalnych do realizacji wspólnych działań na rzecz społeczności lokalnej; w przedsięwzięciu uczestniczyło 150 osób;
• „Starołęka art.” – pobudzenie potencjału mieszkańców/liderów lokalnych do realizacji wspólnych działań na rzecz społeczności lokalnej; w przedsięwzięciu uczestniczyły 34 osoby;
• „Pszczoły Forteczne” – utworzenie dla mieszkanek i mieszkańców osiedla Starołęka pasieki pszczelej w celach edukacyjnych; w przedsięwzięciu uczestniczyło 50 osób;
• „Bliżej Natury-Bliżej Siebie” – stworzenie ogródka kwiatowego dla mieszkanek i mieszkańców oraz integracja osób mieszkających w blokach przy ul. Falistej; w przedsięwzięciu uczestniczyło 15 osób;
• „Teatralna Starołęka” – zorganizowanie 3 spotkań teatralnych dla osób mieszkających na osiedlu Starołęka-Minikowo; przeprowadzenie warsztatów teatralnych oraz przygotowanie spektaklu teatralnego; w przedsięwzięciu uczestniczyło 10 osób;
• „Turniej Zabaw i Gier Dawnych” – zorganizowanie spotkania o charakterze festynu dla osób mieszkających na osiedlu Starołęka-Minikowo; w festynie uczestniczyło 100 osób;
• „Śniadanie Sąsiedzkie na Sołaczu” – miało na celu wzajemne poznanie mieszkanek i mieszkańców, i ich integrację oraz poznanie potrzeb społeczności lokalnej; w przedsięwzięciu uczestniczyło 50 osób;
• „Poznajmy się na Mostowej” – ideą było zbudowanie sieci współpracy; w przedsięwzięciu uczestniczyło 300 osób;
• „Warsztaty kulinarne dla dzieci – Mały Pizzaiolo” – skierowane do przedszkolaków; w warsztatach uczestniczyło 50 osób;
• „Po(Most)Owa od Przeszłości do Przyszłości. Przechadzki po Poznaniu z Cyklu Kino, Kawiarnia, Spacer” – celem była animacja osób mieszkających przy ul. Mostowej oraz zbudowanie sieci współpracy pomiędzy podmiotami z rejonu ulic: Mostowej, Garbar i Grobla; w przedsięwzięciu uczestniczyło 50 osób;
• „Targ Dobra” – był okazją do zapoznania osób obecnych na wydarzeniu z ofertą Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie; udzielano informacji, gdzie mieszkanki i mieszkańcy mogą uzyskać pomoc; w przedsięwzięciu uczestniczyło 38 osób;
• „Twarze Kamienicy” – zorganizowano spotkanie sąsiedzkie, wernisaż wystawy „Twarze kamienicy” połączony ze spotkaniem w sąsiedniej pizzerii (prezentacja historii mieszkanek i mieszkańców kamienicy); odsłonięto tablicę z fotografiami dawnych i obecnych mieszkańców, zorganizowano koncert muzyczny na podwórku; w przedsięwzięciu uczestniczyło 60 osób (mieszkających w kamienicy przy Al. Marcinkowskiego);
• „Sąsiedzki Klub Książki Piątka” – założenie klubu książki dla osób mieszkających na osiedlach Starołęka-Minikowo oraz Starołęka Mała; w przedsięwzięciu uczestniczyło 12 osób; 
• „Starołęka Art. II” – zorganizowanie 2 warsztatów dotyczących rękodzieła dla osób mieszkających na osiedlu Starołęka-Minikowo; w przedsięwzięciu uczestniczyło 12 osób;
• „Spotkajmy się przy Choince – Spotkanie Integracyjne” – w spotkaniu uczestniczyło 50 osób (nowi mieszkańcy bloków przy ul. Opolskiej);
• „Paczki Świąteczne” – przekazano paczki dla 36 osób (dzieci i młodzież, osoby dorosłe, osoby starsze mieszkające na osiedlu Wilda);
• „Moje Magiczne Drzewko” – zapewnienie, w okresie Świąt Bożego Narodzenia, bezpiecznego, radosnego i kreatywnego spędzenia wolnego czasu dzieciom z osiedla Wilda; w przedsięwzięciu uczestniczyło 20 osób;
• „Paczki Świąteczne” – zapewnienie podstawowych produktów żywnościowych dla rodzin poszkodowanych w pożarze budynku przy ul. Akacjowej 7; w przedsięwzięciu uczestniczyło 14 osób;
• „Słodka Niespodzianka” – skierowana do rodzin wielodzietnych; w przedsięwzięciu uczestniczyły 42 osoby;
• „Starołęcka Tramwajada” – zorganizowanie dla mieszkanek i mieszkańców osiedla Starołęka-Minikowo przejazdu tramwajem do historycznych miejsc Poznania; w wycieczce uczestniczyło 15 osób.

Placówki wsparcia dziennego

W 2021 r. w Poznaniu funkcjonowało 20 placówek udzielających wsparcia dziennego, oferujących dla dzieci, m.in. opiekę i wychowanie, pomoc w nauce, organizację czasu wolnego, zabawę i zajęcia sportowe, rozwój zainteresowań oraz ciepły posiłek, a rodzicom ścisłą współpracę w zakresie diagnozowania potrzeb, planowania pomocy, monitorowania procesu pomagania (konsultacje wychowawcy z rodzicami) oraz organizowania zajęć edukacyjnych. Placówki dzienne miały do dyspozycji łącznie 739 miejsc, które na koniec 2021 r. były w pełni wykorzystane. W 2021 r. wsparcia dziennego w Poznaniu udzielały następujące placówki:

• Centrum Wspierania Rozwoju Dzieci i Młodzieży „Klub”, prowadzone przez Miasto Poznań, przeznaczone dla 250 dzieci; Centrum organizowało specjalistyczne zajęcia: socjoterapeutyczne, terapeutyczne, korekcyjne, kompensacyjne, logopedyczne oraz realizowało indywidualne programy: korekcyjny, psychokorekcyjny, psychoprofilaktyczny, terapię pedagogiczną, psychologiczną i socjoterapię;
• Dzienny Ośrodek Adaptacyjny, prowadzony przez Miasto Poznań, dysponujący 35 miejscami; Ośrodek realizował działania w zakresie terapii pedagogicznej i opieki nad osobami z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym i znacznym;
• placówki pracy podwórkowej realizujące projekty: „Rytmy ekspresji” oraz „Poza podwórkiem” obejmowały pracę podwórkową, w ramach której zorganizowano działania animacyjne i socjoterapeutyczne dla 24 osób; projekty realizowały Stowarzyszenie Grupa Pedagogów Społecznych „Riposta” oraz Grupa Animacji Społecznej „Rezerwat”;
• 16 placówek (w tym świetlice socjoterapeutyczne) prowadzone przez fundacje, stowarzyszenia, parafię oraz organizacje kościelne, dysponujących 430 miejscami dla dzieci i młodzieży.

W związku z pandemią COVID-19, placówki wsparcia dziennego w 2021 r. funkcjonowały zgodnie z ogólnymi obostrzeniami panującymi w kraju. W czasie zawieszenia działalności, placówki wsparcia dziennego świadczyły pomoc w formie pracy zdalnej, dostarczały podopiecznym do ich domów paczki żywnościowe, zaś w okresach otwarcia – funkcjonowały zgodnie z rekomendacjami Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej oraz Ministerstwa Zdrowia oraz Państwowej Inspekcji Sanitarnej.

Wsparcie rodzin wielodzietnych

Poprawę warunków życia i możliwości rozwoju rodzin wielodzietnych zapewnia realizacja programu „Poznań PRO RODZINA – Promocja, Rozwój i Ochrona Rodzin Wielodzietnych w Poznaniu”.

W 2021 r. na rzecz poznańskich rodzin wielodzietnych realizowano takie przedsięwzięcia, jak:

• realizacja kart dla rodzin wielodzietnych uprawniających do zniżek:
  • w 2021 r. wydano 7,4 tys. Kart Dużej Rodziny; od początku trwania tego programu PCŚ wydało łącznie 45,3 tys. kart tradycyjnych i 43,2 tys. kart elektronicznych; za okazaniem karty możliwe było skorzystanie z ulg u 128 partnerów biorących udział w „Gminnym programie dla rodzin wielodzietnych – Karta Dużej Rodziny”;
  • wydano 187 Wielkopolskich Kart Rodziny z 24,4 tys. sztuk wystawionych od początku realizacji projektu;
  • dostarczono karty do 4 rodzin w ramach usługi „Wygoda 3+” polegającej na dostarczaniu kart rodzinom w miejscu ich zamieszkania (niskie zainteresowanie usługą wynikało z sytuacji epidemiologicznej);
• działalność Rady Rodziny Dużej III kadencji – organu konsultacyjnego, opiniodawczego, doradczego i inicjatywnego dla władz Miasta Poznania, powołanego w 2013 r. w celu zapewnienia rodzinom wielodzietnym wpływu na tworzenie i realizację polityki prorodzinnej w Poznaniu; w 2021 r. odbyło się 6 posiedzeń rady w formie zdalnej, podczas których poruszane były aktualne tematy i wyzwania, z jakimi musiały mierzyć się poznańskie rodziny;
• działalność Pełnomocnika Prezydenta Miasta Poznania ds. Rodzin Wielodzietnych (powołanego w 2013 r.), do zadań którego należy m.in.:
  • inicjowanie programów służących poszanowaniu podmiotowości i autonomii rodziny wielodzietnej, tworzenie dobrych warunków dla życia i rozwoju rodziny wielodzietnej, promowanie modelu rodziny wielodzietnej;
  • propagowanie informacji o ofercie usług dla rodzin wielodzietnych, podnoszenie kompetencji rodzin wielodzietnych, wzmacnianie rodziny, wyrównywanie szans rozwojowych i życiowych dzieci i młodzieży z rodzin wielodzietnych;
• realizacja „Poznańskich świadczeń na rzecz wieloraczków” – świadczenie w kwocie 1 tys. zł rocznie wypłacane jest na każde dziecko spośród wieloraczków do ukończenia przez nie 24. roku życia pod warunkiem kontynuacji nauki i braku zmiany stanu cywilnego; w 2021 r. wypłacono 72 świadczenia;
• realizacja dodatków z tytułu wychowania dziecka w rodzinie wielodzietnej – dodatek w kwocie 195 zł miesięcznie przysługuje rodzicom/opiekunom w przypadku posiadania trojga lub więcej dzieci, uprawnionych do zasiłku rodzinnego; w 2021 r. wypłacono 22,2 tys. świadczeń;
• realizację przez organizacje pozarządowe 2 zadań wyłonionych w otwartym konkursie ofert, tj. projekt „Poradnictwo dla rodzin, w tym w szczególności dla rodzin wielodzietnych”, którego celem było zapewnienie bezpłatnej pomocy psychologicznej rodzinom w trudnej sytuacji życiowej, w tym rodzinom wielodzietnym oraz projekt „Wsparcie rodziców samodzielnie wychowujących dzieci”, który miał na celu zapewnienie profesjonalnego, specjalistycznego i kompleksowego wsparcia doradczego, pomocy i terapii rodzinnej rodzicom samodzielnie wychowującym dzieci, niepełnym rodzinom doświadczającym kryzysów; na realizację projektów Miasto Poznań przeznaczyło środki w wysokości 80 tys. zł.

Pomoc dla rodzin z problemami przemocy

W 2021 r. Miasto Poznań kontynuowało realizację „Miejskiego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie na terenie miasta Poznania w latach 2011-2021”. Celem programu jest przeciwdziałanie przemocy w rodzinie oraz polepszenie skuteczności działań na rzecz osób doświadczających przemocy domowej oraz osób stosujących przemoc domową.

Wśród klientów MOPR-u w 2021 r. podejrzenie stosowania przemocy istniało wobec 3,5 tys. osób. Przemoc w rodzinie dla 167 rodzin liczących 303 osoby była powodem do skorzystania ze świadczeń udzielonych przez MOPR.

W 2021 r. prowadzono liczne działania pomagające rodzinom doświadczającym przemocy oraz znajdującym się w sytuacjach kryzysowych, polegające m.in. na:

• udzielaniu pomocy w formie poradnictwa (medycznego, psychologicznego, prawnego, socjalnego, zawodowego i rodzinnego), z którego skorzystało łącznie 3,2 tys. osób, w tym 1,6 tys. osób z poradnictwa socjalnego;
• prowadzeniu procedury Niebieskiej Karty, którą objętych było 1,8 tys. rodzin, w tym dla 1,3 tys. rodzin wszczęto postępowanie w 2021 r.;
• działalności Zespołu Interdyscyplinarnego ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie – w 2021 r. pomocy udzielono 3,5 tys. osobom doznającym przemocy w rodzinie, wśród których było ponad 1,5 tys. kobiet, 1,5 tys. mężczyzn oraz 367 dzieci;
• działalności Miejskiego Centrum Interwencji Kryzysowej;
• realizacji programów dla sprawców przemocy w rodzinie, tj. korekcyjno-edukacyjnego, w którym udział wzięło 11 osób oraz psychologiczno-terapeutycznego, w którym udział wzięło 10 osób.

W 2021 r. Miejskie Centrum Interwencji Kryzysowej udzieliło wsparcia 6,7 tys. osób, m.in. poprzez:

• zapewnienie 52 osobom schronienia i wsparcia terapeutycznego w ramach prowadzenia Specjalistycznego Ośrodka Wsparcia dla Ofiar Przemocy w Rodzinie;
• zapewnienie 86 osobom krótkoterminowego, bezpłatnego schronienia i pomocy terapeutycznej w ramach prowadzenia Hostelu Interwencji Kryzysowej;
• wsparcie 3,4 tys. osób w ramach działania Punktu Interwencji Kryzysowej (m.in. wyjazdy interwencyjne w celu udzielenia pomocy psychologicznej osobom doświadczającym zdarzeń losowych w związku z przestępstwem, wypadkiem czy sytuacją kryzysową oraz pełnienie dyżurów, podczas których odebrano 5,5 tys. zgłoszeń);
• udzielenie 34 osobom uzależnionym od alkoholu schronienia i pomocy o charakterze psychologicznym, terapeutycznym, pedagogicznym oraz w zakresie pracy socjalnej w ramach prowadzenia Hostelu Drugi Dom;
• zapewnienie 6 osobom w sytuacji kryzysowej schronienia w ramach funkcjonowania Mieszkania Chronionego Treningowego;
• udzielenie 3 tys. osób pomocy telefonicznej przez psychiatrów, psychologów, prawników w ramach funkcjonowania 2 infolinii: Telefonu Zaufania oraz Telefonu Zaufania dla Osób Uzależnionych i ich Rodzin.