Osoby z niepełnosprawnościami w Poznaniu

Miasto Poznań zrealizowało działania pomocowe mające na celu możliwie najszersze włączenie osób z niepełnosprawnościami do aktywnego uczestnictwa we wszystkich dziedzinach życia społecznego.

Działania z zakresu aktywizacji społecznej i zawodowej osób z niepełnosprawnościami realizowano w ramach programu „Kierunki działań i zadania Miasta Poznania na rzecz integracji społecznej i zawodowej osób z niepełnosprawnościami na lata 2021-2025”, który jest kontynuacją i rozwinięciem zrealizowanych w ubiegłych latach miejskich programów skierowanych do tej grupy osób. Koszt realizowanych w ramach programu działań w 2021 r. wyniósł 22,6 mln zł, w tym 6 mln zł to środki z budżetu Miasta Poznania. Pozostałe źródła finansowania stanowiły Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych i Solidarnościowy Fundusz Wsparcia Osób Niepełnosprawnych. Głównym celem programu jest normalizacja środowiska życia osób z niepełnosprawnością, które codziennie mierzą się z barierami architektonicznymi, technicznymi, transportowymi i informacyjnymi, oraz tworzenie warunków do integracji i aktywnego ich udziału w życiu społecznym oraz zawodowym. W programie założono realizację zadań obejmujących m.in.:

• rozwój i wzmacnianie potencjału osób z niepełnosprawnościami;
• niwelowanie i likwidowanie barier na drodze do integracji społecznej;
• pobudzanie i wspieranie różnorodnych form partycypacji i aktywności społecznej osób z niepełnosprawnościami;
• integrację osób z niepełnosprawnościami na otwartym rynku pracy;
• przeciwdziałanie dyskryminacji oraz kształtowanie w społeczeństwie właściwych postaw i zachowań sprzyjających integracji.

Aktywizacja społeczna osób z niepełnosprawnościami

W zakresie rehabilitacji społecznej osób z niepełnosprawnościami w 2021 r. Miasto Poznań zrealizowało takie działania, jak:

• 9 Warsztatów Terapii Zajęciowej, w których uczestniczyły 322 osoby z orzeczoną niepełnosprawnością;
• zaopatrzenie w sprzęt rehabilitacyjny, przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze, z którego skorzystało 539 osób, w tym 91 dzieci i młodzieży;
• dofinansowanie uczestnictwa w turnusach rehabilitacyjnych dla 1 tys. osób, w tym 80 dzieci i młodzieży;
• udzielenie pomocy w likwidacji barier architektonicznych, technicznych i w komunikowaniu się dla 380 osób;
• dofinansowanie oferty sportowej, kulturalnej, rekreacji i turystyki dla osób z niepełnosprawnościami, z którego skorzystało 15 osób;
• rozwijanie różnorodnych form mieszkalnictwa wspomaganego i chronionego; w ramach projektu „Program mieszkalnictwa wspomaganego osób z niepełnosprawnością intelektualną z terenu miasta Poznania”, Miasto Poznań zleciło organizacji pozarządowej prowadzenie 2 mieszkań treningowych z 7 miejscami; w 2021 r. z treningów w tych mieszkaniach skorzystało 46 osób; ponadto zapewniono miejsca w 1 mieszkaniu chronionym wspomaganym, z którego skorzystało 6 osób;
• prowadzenie Dziennego Ośrodka Adaptacyjnego nr 1, dysponującego 35 miejscami; ośrodek realizował działania w zakresie terapii pedagogicznej i opieki nad osobami z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym i znacznym;
• realizację projektu dofinansowanego ze środków unijnych „Usługi społeczne i opieka medyczna dla mieszkańców Poznania” realizowanego w latach 2019-2022; w 2021 r. z usług skorzystało ok. 2 tys. osób, w tym 872 osoby z teleopieki oraz usług specjalistycznych, 605 osób z usług opiekuńczych i specjalistycznych usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania, 166 osób z wypożyczalni sprzętu rehabilitacyjnego, 153 osoby z usługi asystenta osoby z niepełnosprawnością, 109 osób z usługi dla opiekuna faktycznego osoby niesamodzielnej, 76 osób z usługi w dziennym domu opieki medycznej, 53 osoby z usługi w Centrum Usamodzielnienia, 10 osób z usługi w mieszkaniu chronionym treningowym;
• usługę „Asystenta osobistego osoby niepełnosprawnej” – celem programu jest zapewnienie osobom z niepełnosprawnościami w ich środowisku społecznym, warunków do rozwoju, nauki, pracy, uczestnictwa w kulturze, a także wzrostu poziomu aktywności społecznej oraz ograniczenie zjawiska izolacji i bierności; w 2021 r. z pomocy asystenta skorzystało 176 osób; 
• zapewnienie „Opieki wytchnieniowej” (edycja 2021) – program zakładający wsparcie członków rodzin lub opiekunów sprawujących bezpośrednią opiekę nad osobami z niepełnosprawnościami poprzez możliwość uzyskania doraźnej, czasowej pomocy w postaci opieki dziennej, całodobowej lub poradnictwa specjalistycznego; usługi opieki wytchnieniowej były realizowane przez organizacje pozarządowe: Fundację Dom Autysty, Stowarzyszenie Na Rzecz Osób Niepełnosprawnych ISKRA, Stowarzyszenie Na Tak oraz Fundację PETRA senior; w 2021 r. z opieki dziennej skorzystały 34 osoby (w tym 3 dzieci); z pobytu całodobowego skorzystały 54 osoby (w tym 6 dzieci); ze specjalistycznego poradnictwa skorzystało 47 opiekunów osób z niepełnosprawnościami;
• realizację programu „Pomoc osobom niepełnosprawnym poszkodowanym w wyniku żywiołu lub sytuacji kryzysowych wywołanych chorobami zakaźnymi” (moduł III) – program skierowany do osób, które w czasie pandemii COVID-19, tj. w okresie od 9.03.2020 r. do 15.10.2020 r. utraciły możliwość korzystania z opieki świadczonej w placówce rehabilitacyjnej (m.in. Warsztaty Terapii Zajęciowej, Środowiskowe Domy Samopomocy, Dzienne Domy Pomocy, Specjalne Ośrodki Szkolno-Wychowawcze); w 2021 r. rozpatrzono 723 wnioski.

W 2021 r. świadczone były także usługi opiekuńcze, w tym specjalistyczne dla mieszkanek i mieszkańców Poznania, głownie osób starszych. Zadanie wykonywały 3 organizacje: Polski Komitet Pomocy Społecznej – Wielkopolski Zarząd Wojewódzki w Poznaniu, Polski Czerwony Krzyż – Wielkopolski Oddział Okręgowy oraz Spółdzielnia Socjalna Feniks. Pomoc taką kierowano do osób dorosłych i dzieci, w tym osób samotnych, które z powodu wieku, choroby, niepełnosprawności lub innej przyczyny wymagały wsparcia, a także do osób wymagających pomocy w przypadku, kiedy rodziny tych osób nie były w stanie zapewnić im odpowiedniej opieki. Łącznie z usług tego rodzaju w 2021 r. skorzystało ok. 4 tys. osób, w tym 84 osoby objęte zostały specjalistycznymi usługami opiekuńczymi.

Mieszkanki i mieszkańcy Poznania mogli korzystać z miejskiej wypożyczalni sprzętu rehabilitacyjnego oferującej bezpłatny sprzęt rehabilitacyjny, pielęgnacyjny i wspomagający. Usługa adresowana była, przede wszystkim, do osób starszych – powyżej 70. roku życia – w trudnej sytuacji finansowej, zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym. W 2021 r. z wypożyczalni skorzystało 96 osób.

Miejska wypożyczalnia sprzętu rehabilitacyjnego

arch. UMP

Dużą rolę w aktywizacji społecznej osób z niepełnosprawnościami odgrywały organizacje pozarządowe. W ramach zadań publicznych zlecanych do realizacji organizacjom pozarządowym, finansowanych w formie dotacji z budżetu Miasta Poznania, w 2021 r. zrealizowano:

• prowadzenie ośrodków wsparcia i rehabilitacji społecznej – w ramach zadania zapewniono opiekę osobom z różnymi rodzajami niepełnosprawności w dziennych i całodobowych ośrodkach wsparcia, które świadczyły również specjalistyczną pomoc, m.in. pedagoga i psychologa, udzielaną w formie spotkań indywidualnych oraz zajęć grupowych; ośrodki te prowadziły także działania kulturalne, różne formy terapii zajęciowej (np. warsztaty kulinarne, arteterapii) oraz działania zwiększające samodzielność w wypełnianiu ról społecznych; tego rodzaju wsparciem objęto 150 osób;
• działania służące poprawie stanu fizycznego i psychicznego osób z niepełnosprawnościami – zmierzały one do utrzymania lub poprawy stanu fizycznego i psychicznego osób z niepełnosprawnościami; obejmowały prowadzenie spotkań i konsultacji medycznych z lekarzami różnych specjalizacji, organizację grup wsparcia, działania usprawniające (m.in. masaż, hydromasaż, joga, tai chi, aquaaerobik, gry i zabawy o charakterze sportowym), a także działania informacyjno-edukacyjne; tego rodzaju wsparciem objęto 1,4 tys. osób;
• usługi wspierające rodziny z dziećmi z niepełnosprawnością – ich celem była poprawa kompetencji społecznych i umiejętności komunikowania się z otoczeniem przez dzieci z niepełnosprawnością; w ramach zadania przeprowadzono kompleksowe działania przygotowujące m.in. uczennice i uczniów placówek oświatowych do świadczenia wolontariatu; działaniem objęto 131 osób;
• zapewnienie opieki wytchnieniowej dla rodzin i opiekunów osób z niepełnosprawnościami – polegała ona na zapewnieniu opieki osobom z niepełnosprawnością, która była jednocześnie wsparciem dla ich rodziców lub opiekunów w trudnych sytuacjach zdrowotnych lub kryzysowych; z tej formy pomocy skorzystało 85 rodzin;
• zapewnienie udziału osób z niepełnosprawnościami w imprezach integracyjnych (m.in. kulturalnych) – obejmowały one spotkania integracyjne dla osób z niepełnosprawnościami oraz imprezy kulturalne, w ramach których odbył się m.in. przegląd twórczości plastycznej, literackiej i muzycznej integrujący środowiska osób sprawnych i z niepełnosprawnościami oraz aktywizujący osoby traktowane w sposób marginalny na tle społeczeństwa; w imprezach uczestniczyło 369 osób;
• zwiększenie aktywnego uczestnictwa osób z niepełnosprawnościami m.in. w sporcie, rekreacji – zapewniono osobom z niepełnosprawnościami udział w działaniach sportowo-rekreacyjnych takich, jak zajęcia pływackie czy gra w boccię, a także w wycieczkach krajoznawczych i związanych z turystyką górską; działaniem objęto 82 osoby;
• edukacja społeczna i obywatelska osób z niepełnosprawnościami i ich rodzin – celem podejmowanych działań była edukacja społeczeństwa i uwrażliwianie m.in. na osoby z autyzmem, mózgowym porażeniem dziecięcym, z dysfunkcją wzroku i słuchu; w ramach działania przeprowadzono akcje informacyjno-edukacyjne, prowadzono punkt informacyjny dla niewidomych i niedowidzących udzielający informacji w zakresie komunikacji miejskiej, zatrudnienia, spraw pracowniczych, sytuacji epidemiologicznej itp. oraz prowadzono porady prawne dla osób z niepełnosprawnościami; z tego rodzaju form wsparcia skorzystało łącznie 8,5 tys. osób;
• akcję informacyjno-edukacyjną na temat autyzmu zakończoną wirtualnym biegiem eventowym, w którym uczestniczyło 600 osób;
• spektakl z tłumaczeniem na język migowy i z audiodeskrypcją dotyczący problematyki osób z niepełnosprawnościami, w którym udział wzięło 120 osób;
• wydarzenia edukacyjne, terapeutyczne, artystyczne w związku ze Światowym Dniem Mózgowego Porażenia Dziecięcego;
• pikniki, warsztaty plastyczne oraz wystawę obrazów i zdjęć połączoną z pokazem filmów; w piknikach i warsztatach wzięło udział po 15 osób;
• projekt i wydruk 6 tys. egzemplarzy wkładki zapisanej językiem Braille’a jako dodatek do miesięcznika dla dzieci, w celu uwrażliwienia młodych odbiorców na obecność w społeczeństwie dzieci z niepełnosprawnościami;
• dodatkowe „treningi mobilności” dla 7 osób z niepełnosprawnością intelektualną w mieszkaniach wspomaganych; treningi przygotowywały do poruszania się w mieście oraz doskonaliły znajomość aplikacji mobilnych pomocnych w bezpiecznych przejazdach;
• projekt „Krok do przodu”, będący kontynuacją projektu z lat 2018-2019 dedykowanego dzieciom i młodzieży; kompleksowym, indywidualnym wsparciem objęto 20 podopiecznych Ośrodka Rehabilitacji i Terapii dla Dzieci SILOE; celem projektu było usprawnienie zaburzonych funkcji psychoruchowych, ograniczanie deficytów rozwojowych oraz poprawa jakości życia dziecka, a także poprawa funkcjonowania całej rodziny i zmiana błędnych postaw opiekuńczych i wychowawczych rodziców dziecka przewlekle i nieuleczalnie chorego.

W działania na rzecz pomocy osobom z niepełnosprawnościami aktywnie włączyły się jednostki pomocnicze Miasta Poznania. W 2021 r. sfinansowały one działania związane z aktywizacją społeczną i integracją osób z niepełnosprawnościami, tj.:

• „Na Grunwaldzie RAZEM uczymy się i bawimy” (Osiedle Grunwald Południe); zorganizowano cykl integracyjnych warsztatów języka migowego dla dzieci i rodziców (zarówno słyszących jak i osób z dysfunkcjami słuchu) oraz festyn sąsiedzki; w warsztatach języka migowego wzięło udział 27 osób, w warsztatach plastycznych i przyrodniczych uczestniczyło 29 osób; w festynie wzięło udział 150 osób;
• „Organizacja warsztatów ceramicznych dla osób z niepełnosprawnościami” (Osiedle Chartowo); w warsztatach uczestniczyły 24 osoby;
• „Górskie obozy przetrwania szansą na integrację włączającą środowisk lokalnych: „Turystyka górska – dobrym kierunkiem zmian” (Osiedle Chartowo); w obozie wzięło udział 16 osób niepełnosprawnością intelektualną lub sprzężoną i 4 opiekunów;
• „Organizacja spotkania świąteczno-integracyjnego dla osób z niepełnosprawnościami” (Osiedle Chartowo);
• „Tramwajada” (Osiedle Św. Łazarz); zorganizowano cykl warsztatów stymulujących osoby z niepełnosprawnością oraz wycieczki tramwajem z przewodnikiem; z projektu skorzystało 15 osób;
• „Łazarski przegląd twórczości osób z niepełnosprawnościami, czyli nurtu outsider art/brut now” (Osiedle Św. Łazarz); zorganizowano m.in. warsztaty oraz wieczory muzyczne i taneczne;
• „Wycieczki krajoznawczo-rekreacyjne jako forma usprawniania psychofizycznego dla osób niepełnosprawnych intelektualnie” (Osiedle Grunwald Południe);
• „Wsparcie środowiskowe dorosłych osób ze sprzężoną niepełnosprawnością – terapia w kontakcie z przyrodą 3” (Osiedle Św. Łazarz); zorganizowano zajęcia z wykorzystaniem alpakoterapii oraz wycieczki terapeutyczne;
• „Zdobienie tac z użyciem żywicy epoksydowej przez osoby z niepełnosprawnością intelektualną” (Osiedle Św. Łazarz).

Rehabilitacja zawodowa osób z niepełnosprawnościami

Na koniec 2021 r. osoby z niepełnosprawnościami stanowiły 6,2% osób bezrobotnych zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Poznaniu.

Miasto Poznań systematycznie prowadzi działania w celu zwiększania potencjałów zawodowych osób z niepełnosprawnościami, w tym ich integracji na otwartym rynku pracy. Działania mające na celu aktywizację zawodową osób z niepełnosprawnościami podjęte w 2021 r. obejmowały:

• funkcjonowanie Poznańskiego Centrum Wspierania Rozwoju Zawodowego, z usług którego skorzystało 50 osób z niepełnosprawnościami, spośród których 21 osób znalazło zatrudnienie;
• przekazanie 6 osobom z niepełnosprawnością środków na podjęcie działalności gospodarczej, w tym 2 osoby otrzymały środki w ramach „Programu Wyrównywania Różnic Między Regionami III”;
• zorganizowanie ogólnych i specjalistycznych szkoleń zawodowych dla 27 osób z niepełnosprawnościami;
• udzielenie pomocy dla 185 osób z niepełnosprawnościami w uzyskaniu wyższego wykształcenia;
• zwrócenie pracodawcom kosztów utworzenia 2 stanowisk pracy dla osób z niepełnosprawnościami oraz kosztów poniesionych w związku z pracą 19 pracowniczek i pracowników pomagających osobom z niepełnosprawnościami w pracy;
• realizację programu „Aktywny Samorząd”, którego głównym celem było wyeliminowanie lub zmniejszenie barier ograniczających uczestnictwo osób z niepełnosprawnościami w życiu społecznym, zawodowym i w dostępie do edukacji; program finansowany był ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych; w 2021 r. wsparciem objęto 224 osoby, którym dofinansowano lub udzielono refundacji kosztów uzyskania wykształcenia na poziomie wyższym, oraz 216 osób, którym dofinansowano lub refundowano m.in.:
  • zakup i montaż oprzyrządowania do posiadanego samochodu;
  • koszty uzyskania prawa jazdy;
  • zakup sprzętu elektronicznego oraz oprogramowania i szkoleń w zakresie jego obsługi, jak również utrzymanie sprawności technicznej posiadanego sprzętu elektronicznego;
  • zakup wózka inwalidzkiego o napędzie elektrycznym oraz koszty utrzymania jego sprawności technicznej;
  • zakup protezy kończyny oraz koszty utrzymania jej sprawności technicznej;
  • zakup skutera lub oprzyrządowania do wózka ręcznego;
  • zapewnienie opieki dla osoby zależnej w celu utrzymania jej aktywności zawodowej.

Działania mające na celu zwiększenie dostępności

W celu skoordynowania działań Miasta Poznania, na rzecz poprawy dostępności architektonicznej, cyfrowej oraz informacyjno-komunikacyjnej w 2021 r. powołano Miejski Zespół ds. Dostępności (Zarządzenie Prezydenta Miasta Poznania 54/2021/P). Prezydent Miasta Poznania wydał także Zarządzenie 769/2021/P w sprawie procedowania wniosków o zapewnienie dostępności i skarg na brak zapewnienia dostępności z instrukcją obsługi wniosków. Zarządzenie zostało wydane w celu skoordynowania działań wydziałów i biur Urzędu Miasta Poznania oraz miejskich jednostek organizacyjnych.

Od 2018 r. Miasto Poznań stosuje Standardy Dostępności dla Miasta Poznania. Jest to zbiór wytycznych zabezpieczających dostępność architektoniczną, komunikacyjną i informacyjną dla realizacji nowych inwestycji oraz modernizacji czy przebudowy obiektów już istniejących.

W celu przeciwdziałania powstawaniu barier architektonicznych i funkcjonalnych w 2021 r. zrealizowano następujące działania:

• opiniowanie projektów architektonicznych inwestycji, w tym drogowo-komunikacyjnych z udziałem Miejskiej Społecznej Rady ds. Osób Niepełnosprawnych; w 2021 r. Rada, w oparciu o Standardy Dostępności dla Miasta Poznania, zaopiniowała 2 projekty, uwzględniając potrzeby osób z różnego rodzaju niepełnosprawnościami; dotyczyły one poczekalni pasażerskiej budowanej w ramach realizowanego zadania „Budowa zintegrowanego węzła transportowego Grunwaldzka, w miejscu przejazdu przez linię kolejową E20” oraz modernizacji sali gimnastycznej w Zespole Szkół z Oddziałami Sportowymi nr 1;
• promowanie zasad projektowania uniwersalnego;
• systematyczne zwiększanie dostępności przestrzennej, cyfrowej, komunikacyjnej i informacyjnej obiektów/treści publikowanych na stronach internetowych Urzędu Miasta Poznania i miejskich jednostek organizacyjnych do potrzeb osób z dysfunkcjami ruchu, wzroku, słuchu;
• szkolenie online „Savoir-vivre wobec osób z niepełnosprawnościami” zrealizowane przez Miasto Poznań oraz Fundację Polska Bez Barier; adresatami byli przedstawiciele NGOs, osoby zainteresowane tematem szkolenia; celem szkolenia było uwrażliwienie na tematykę różnych niepełnosprawności oraz podniesienie kompetencji społecznych w zakresie wykonywanych obowiązków;

Grafika promująca szkolenie „Savoir-vivre wobec osób z niepełnosprawnościami”

arch. UMP

• szkolenie online „NGO a ustawa o dostępności” zrealizowane przez Fundację Transgresja; temat szkolenia obejmował zagadnienia ujęte w Ustawie z dnia 19 lipca 2019 r. o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami, w obszarach dotyczących organizacji pozarządowych również w aspekcie ich współpracy z Miastem Poznań.

Miasto Poznań w 2021 r. prowadziło portal Niepełnosprawność, który m.in. promował działania wspierające integrację społeczną i zawodową osób z niepełnosprawnościami o charakterze lokalnym i krajowym. Publikowane na portalu informacje dotyczyły najważniejszych wydarzeń, zmian prawnych i organizacyjnych, imprez kulturalno-sportowych. Priorytetem było informowanie o nowo powstałych, w przestrzeni miejskiej, udogodnieniach dla osób z różnego rodzaju niepełnosprawnościami.

Pomoc osobom z zaburzeniami psychicznymi

W 2021 r. pomoc Miasta Poznania skierowana do osób z zaburzeniami psychicznymi polegała przede wszystkim na:

• zapewnieniu funkcjonowania 9 środowiskowych domów samopomocy (ŚDS) prowadzonych przez różne stowarzyszenia; placówki te prowadziły działania wspierająco-rehabilitacyjne; oferowały łącznie 322 miejsca dziennego pobytu; na koniec 2021 r. korzystało z nich 339 osób; z powodu pandemii COVID-19 ŚDS-y były czasowo zamykane, a zajęcia prowadzone były z wykorzystaniem dostępnych środków komunikacji (telefon, e-mail, komunikatory internetowe);
• świadczeniu specjalistycznych usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania dla osób z zaburzeniami psychicznymi; usługi realizował Polski Komitet Pomocy Społecznej – Wielkopolski Zarząd Wojewódzki w Poznaniu; w 2021 r. ze specjalistycznych usług skorzystały 73 osoby;
• realizacji projektu „Mój własny kąt – deinstytucjonalizacja wsparcia dla osób po kryzysach psychicznych” przez Stowarzyszenie Osób i Rodzin na Rzecz Zdrowia Psychicznego „Zrozumieć i Pomóc”; celem projektu była poprawa jakości życia i zdrowia osób po kryzysach psychicznych poprzez ich udział w procesie decydowania i samostanowienia o warunkach, w jakich będą funkcjonować w mieszkaniu chronionym; w 2021 r. z pomocy w ramach projektu skorzystało 8 osób;
• realizacji projektu „Testowanie modelu wsparcia usamodzielniania młodych z zaburzeniami psychicznymi – Moja Sprawa!”, który był skierowany do 520 osób w wieku 15-29 lat; projekt miał na celu wyrównanie szans młodych osób z zaburzeniami psychicznymi w procesie usamodzielniania się i zapewnienie im dostępu do zatrudnienia wspomaganego; w 2021 r. wsparciem konsultanta ds. społecznych zostało objętych 29 osób; projekt realizowany w latach 2018-2021 otrzymał dofinansowanie z Europejskiego Funduszu Społecznego;
• zapewnieniu trwałości „Programu mieszkalnictwa wspomaganego osób z niepełnosprawnością intelektualną z terenu miasta Poznania” realizowanego w latach 2020-2022; celem projektu jest wzmocnienie potencjału rozwojowego osób z niepełnosprawnością umożliwiającego im samodzielne pełnienie ról społecznych; w 2021 r. w ramach projektu prowadzone były 2 mieszkania treningowe z 7 miejscami; zapewniono także indywidualne wsparcie psychospołeczne i indywidualne sesje aktywizacji społecznej oraz grupowe treningi umiejętności interpersonalnych i społecznych; w 2021 r. z pobytu krótkookresowego (3 miesiące) skorzystało 16 osób; z treningów mieszkaniowych (1 miesiąc) skorzystało 30 osób;
• realizacji projektu dofinansowanego ze środków unijnych „Zapewnienie zintegrowanych środowiskowych form opieki zdrowotnej i społecznej osobom z zaburzeniami psychicznymi na terenie Miasta Poznania” przez Centrum Medyczne HCP sp. z o.o.; w 2021 r. prowadzono Środowiskowe Centrum Zdrowia Psychicznego z kompleksowymi usługami społecznymi, przeprowadzono kursy i szkolenia, działania na rzecz aktywizacji społecznej osób z zaburzeniami psychicznymi, w tym dzieci i młodzieży, zorganizowano i zapewniono funkcjonowanie 2 Lokalnych Ośrodków Wsparcia oraz 3 Punktów z Menadżerem Pacjenta – Całodobowa Linia Informacyjna Miejskiego Centrum Interwencji Kryzysowej dotycząca zintegrowanej opieki środowiskowej, utrzymano mieszkanie wspomagane w formie mieszkania wspieranego;
• realizacji projektu dofinansowanego ze środków unijnych „Środowiskowe Centrum Zdrowia Psychicznego Poznań PÓŁNOC” przez Termedia sp. z o.o. Wydawnictwa Medyczne i Specjalistyczne w partnerstwie z Fundacją CISZUM oraz Miastem Poznań; celem projektu jest utworzenie Środowiskowego Centrum Zdrowia Psychicznego dla osób dorosłych, doposażenie pomieszczeń, objęcie wsparciem profilaktyczno-edukacyjnym i rehabilitacyjnym ok. 170 osób, pomoc w aktywizacji zawodowej i powrocie do funkcjonowania w społeczeństwie dla ok. 20 osób po kryzysie psychicznym.