Na koniec 2021 r. liczba kart PEKA będących nośnikiem opłat za przejazdy transportem publicznym wyniosła 788,3 tys.
Funkcję organizatora w zakresie zbiorowego transportu publicznego na terenie Poznania pełni Zarząd Transportu Miejskiego (ZTM).
Realizując porozumienia międzygminne, ZTM odpowiada za organizację transportu zbiorowego w aglomeracji poznańskiej, integrując tym samym cały obszar aglomeracyjny, organizując usługę transportową łączącą strefę podmiejską z Poznaniem.
Porozumienia międzygminne w zakresie organizacji przez Miasto Poznań lokalnego transportu zbiorowego zawarte zostały z 19 następującymi gminami:
Funkcję kluczowego operatora świadczącego usługi w zakresie przewozów autobusowych i tramwajowych na terenie Poznania w 2021 r. pełniło na zlecenie ZTM Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne w Poznaniu Sp. z o.o. (MPK).
Pozostali operatorzy, obsługujący linie podmiejskie w ramach zawartych porozumień międzygminnych, to:
Poznańska Elektroniczna Karta Aglomeracyjna jest elektronicznym narzędziem służącym koordynacji transportu zbiorowego w aglomeracji poznańskiej i głównym elementem nowoczesnego systemu informatycznego. Umożliwia ujednolicenie systemu płatności za przejazd świadczony przez różnych, niezależnych przewoźników działających na terenie Poznania i powiatu poznańskiego, a tym samym ułatwienie korzystania z transportu zbiorowego oraz zwiększenie jego dostępności.
Na koniec 2021 r. liczba kart PEKA będących nośnikiem opłat za przejazdy wyniosła 788,3 tys.
Dostępne funkcjonalności karty PEKA to:
Dodano nową funkcjonalność Karty PEKA na okaziciela – która umożliwia doładowywanie tPortmonetki na stronie www.peka.poznan.pl na karcie PEKA na okaziciela, bez konieczności logowania na konto użytkownika.
System PEKA umożliwia wprowadzenie bardziej elastycznej oferty biletów. Najkrótszym okresem obowiązywania biletów sieciowych oraz trasowanych jest 14 dni. Każda osoba podróżująca ma możliwość dopasowania do własnych potrzeb okresu ważności biletu – do 366 dni dla biletów sieciowych, do 90 dni dla biletów trasowanych.
Atrakcyjny cenowo Bilet Metropolitalny to oferta specjalna dla osób, które mieszkają i odprowadzają podatek dochodowy w Poznaniu lub gminie objętej porozumieniem międzygminnym.
W 2021 roku zwiększono zasięg stref taryfowych.
Do zasięgu strefy taryfowej B dodano miejscowości: Dalekie (gm. Rokietnica) i Świątniczki (gm. Kórnik).
Do zasięgu strefy taryfowej C dodano miejscowości: Annowo (gm. Czerwonak) i Otowo (gm. Tarnowo Podgórne).
Na koniec 2021 r. funkcjonowało ogółem 307 punktów sprzedaży biletów w tym 244 z zainstalowanymi terminalami oraz 118 biletomatów stacjonarnych dostosowanych do obsługi systemu.
Duży spadek liczby pasażerów to jeden ze skutków pandemii COVID-19. Znacząco zmalały też wpływy z biletów. Zdalna nauka, zdalna praca, limity pasażerów w tramwajach i autobusach – to główne przyczyny zmniejszenie liczby korzystających z oferty transportu publicznego. Zachętą dla pasażerów mogą być nowe rodzaje biletów.
Od początku września 2021 r. powrócono do podstawowego rozkładu jazdy, zgodnie z którym tramwaje kursują w maksymalnej częstotliwości co 10 minut, a autobusy głównych linii co 12 minut.
Aby podziękować stałym pasażerom za regularne korzystanie z transportu publicznego i zachęcić nowe osoby do podróży tramwajami i autobusami miejskimi, wprowadzono specjalne bilety okresowe „30+3” i „90+9”, których termin ważności był wydłużony odpowiednio o 3 lub 9 dni.
W 2021 r. przeprowadzono otwarty konkurs na wybór operatora systemu płatności za przejazd transportem publicznym za pomocą zbliżeniowych kart płatniczych i urządzeń mobilnych (m.in. telefonów komórkowych, smartwatchy, etc.) wykorzystywanych w charakterze kart płatniczych w pojazdach transportu publicznego.
Projekt zakłada wyposażenie wszystkich pojazdów obsługujących linie komunikacyjne, należące zarówno do poznańskiego MPK, jak również do wszystkich przewoźników gminnych, w terminale umożliwiające opłacanie przejazdów za pomocą karty płatniczej. Dostępne do kupienia będą bilety czasowe: na 15, 45 i 90 minut oraz 24 godziny. Wdrożenie systemu płatności mobilnych planowane jest do końca sierpnia 2022 r.
Tabor tramwajowy MPK Poznań Sp. z o.o.
W 2021 r. nie dokonano zakupu/odbioru taboru tramwajowego. Wprowadzono do ruchu 2 tramwaje typu RT6-MF06 (Tatra).
Tabor autobusowy MPK Poznań Sp. z o.o.
W 2021 r. zakupiono i wprowadzono do eksploatacji 37 nowych autobusów elektrycznych Solaris Urbino 12 Electric (31 pojazdów 12-metrowych i 6 przegubowych 18-metrowych) o wartości 111,2 mln zł.
Projekt „Elektryfikacja wybranych linii autobusowych w Poznaniu”, w ramach którego zakupiono 37 elektrycznych autobusów oraz infrastrukturę ładowania, uzyskał dofinansowanie w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020, oś priorytetowa VI „Rozwój niskoemisyjnego transportu zbiorowego w miastach”, działanie 6.1 „Rozwój publicznego transportu zbiorowego w miastach”.
Jednocześnie MPK Poznań Sp. z o.o. wycofało z użytkowania stare autobusy spalinowe (norma emisji spalin EURO3). Z eksploatacji wycofano 16 szt. autobusów, w tym: 7 szt. autobusów typu MAN Lion’s City (z 2005 r.), 4 szt. typu Solaris Urbino 12 (z 2004 r.), 3 szt. typu MAN NL283 (z 2004 r. i z 2005 r.), po 1 szt. typu Solaris Urbino 18 (z 2006 r.) oraz typu MAN NL223 (z 2002 r.).
W 2021 r. sfinalizowano prace związane z pozyskaniem finansowania na projekt „Ograniczenie emisji zanieczyszczeń powietrza dzięki zastosowaniu napędu wodorowego w taborze autobusów miejskich MPK Poznań Sp. z o.o.”. Na podstawie umowy podpisanej 23 grudnia z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, dotacja w wysokości 67 960 000,00 zł zostanie przeznaczona na zakup 25 sztuk autobusów. Wszystkie pojazdy, których zakładana dostawa nastąpi w 2023 r., będą wykorzystywały do napędu wyłącznie energię elektryczną wytworzoną z wodoru, będą dostosowane do przewozu osób niepełnosprawnych.
W Poznaniu funkcjonuje 28 punktów ładowania autobusów elektrycznych: 20 zlokalizowanych jest na terenie zajezdni, 5 na terenie miasta, a 3 to mobilne ładowarki.
Więcej informacji na ten temat w rozdziale Elektromobilność w Poznaniu
W 2021 r. realizowano prace budowlano-modernizacyjne oraz projektowe infrastruktury publicznego transportu zbiorowego, m.in.:
Prace wykonane w 2021 r. w ramach projektu Odnowa infrastruktury publicznego transportu zbiorowego:
W 2021 r. zostały zrealizowane usprawnienia komunikacji zbiorowej:
Buspasy są przeznaczone dla:
Od | Do | Długość (m) | Typ | Przeznaczenie |
Krańcowa | Michała | 1 050 | BUS + DOP | Pas |
przy wyjazd Tesco | 40 | BUS | Pas | |
Szelągowska | Armii Poznań | 28 | BUS | Śluza |
przed bł. Marka z Aviano | Grochowe Łąki | 100 | BUS | Pas |
przed Bronowa | 109 | BUS | Pas | |
przed Siewna | 143 | BUS | Pas | |
pętla Garbary | Grochowe Łąki | 393 | BUS + DOP | Śluza |
Długa | Strzelecka | 277 | BUS + DOP | Pas |
Dominikańska | Długa | 600 | BUS + DOP | pas |
przystanek Estkowskiego | Szyperska | 125 | BUS | pas |
Marcinkowskiego | Niepodległości | 517 | BUS | pas |
Przepadek | 12 | BUS | śluza | |
przed Hulewiczów | 46 | BUS | pas | |
Mączna | Nad Wierzbakiem | 140 | BUS + DOP | pas |
przed Dąbrowskiego | 60 | BUS | pas | |
Litewska | Kościelna | 208 | BUS + DOP | pas |
aleja Wielkopolska | 58 | BUS | pas | |
Wawrzyńca | 109 | BUS | pas | |
przed Wojska Polskiego | 80 | BUS | pas | |
Żeromskiego | Szpitalna | 358 | BUS | torowisko |
Szpitalna | Żeromskiego | 459 | BUS | torowisko |
przy Szpitalnej | 90 | BUS | torowisko | |
przed Dąbrowskiego | 85 | BUS | pas | |
Kolorowa | Przybyszewskiego | 1 510 | BUS + DOP | pas |
Szylinga | Zeylanda | 107 | BUS + DOP | pas |
Zeylanda | Przybyszewskiego | 1 310 | BUS + DOP | pas |
Wyspiańskiego | 9 | BUS | śluza | |
Marcelińska | Ptasia | 643 | BUS | pas |
Roosevelta | Szylinga | 730 | BUS | torowisko |
Szylinga | Roosevelta | 730 | BUS | torowisko |
jezdnia N | Księcia Mieszka | 86 | BUS | śluza |
jezdnia S | Księcia Mieszka | 70 | BUS | śluza |
jezdnia N | Księcia Mieszka | 105 | BUS | śluza |
Połabska | Rylejewa | 282 | BUS | pas |
Połabska | Rondo | 215 | BUS | pas |
jezdnia S | Księcia Mieszka | 121 | BUS | pas |
Sosnowa | pętla Dębiec | 195 | BUS | pas |
Solidarności | 41 | BUS | śluza | |
Bałtycka | Smolna | 100 | BUS | pas |
Księcia Mieszka | 213 | BUS | pas | |
nad PST jezdnia N | 60 | BUS | torowisko | |
nad PST jezdnia S | 105 | BUS | torowisko | |
Matyi | Powstańców | 130 | BUS | torowisko |
Powstańców | Matyi | 170 | BUS | torowisko |
Marcelińska | Wyspiańskiego | 511 | BUS | torowisko |
Wyspiańskiego | Marcelińska | 536 | BUS | torowisko |
Marcelińska | Bukowska | 361 | BUS + DOP | pas |
Ściegiennego | przystanek | 31 | BUS | pas |
Ściegiennego | przystanek | 59 | BUS | pas |
Jawornickiej | Rembertowska | 561 | BUS | pas |
Mostowa | Garbary | 212 | BUS | torowisko |
Cegielskiego | Woźna | 797 | BUS + DOP | pas |
BUS | śluza | |||
Kazimierza Wielkiego | Wierzbowa | BUS | torowisko | |
Wierzbowa | Woźna | BUS + DOP | pas | |
most Dworcowy | Zachodnia | 322 | BUS | torowisko |
wiadukt kolejowy | Piastowska | 206 | BUS | pas |
przy BP | 40 | BUS | pas | |
Głogowska | wyjazd z PST | 225 | BUS | torowisko |
Jordana | Królowej Jadwigi | 603 | BUS + DOP | pas |
Zwierzyniecka | Bukowska | 288 | BUS | torowisko |
Kaufland | Mieszka I | 310 | BUS | pas+śluza |
Aquanet | Wilczak | 152 | BUS | pas+śluza |
Arciszewskiego | przystanek Arciszewskiego | 143 | BUS | pas+śluza |
Winogrady | Armii Poznań | 620 | BUS + DOP | pas |
Ściegiennego | 35 | BUS | śluza | |
Królowej Jadwigi | 210 | BUS | torowisko | |
przyst. Czecha | Wiatraczna | 236 | BUS | torowisko |
przyst. Czecha | 112 | BUS | torowisko | |
Piaseckiego | Aleksandrowicz | 106 | BUS + DOP | pas |
Lechicka | PdP | 80 | BUS | pas |
Bydgoska | Dworzec Śródka | 400 | BUS + DOP | |
Wiadukt Antoninek | wylot z miasta | 225 | BUS | pas |
przed Dymka | 20 | BUS | pas+śluza | |
przed Piwną | 40 | BUS | pas+śluza | |
Wieniawskiego | Zwierzyniecka | 402 | BUS | torowisko |
Zwierzyniecka | Wieniawskiego | 316 | BUS | torowisko |
Kaponiera | most Teatralny | 315 | BUS | torowisko |
most Teatralny | Kaponiera | 370 | BUS | torowisko |
przystanek Górecka | Czechosłowacka | 40 | BUS | śluza |
Winogrady | Wilczak | 387 | BUS | pas |
Głogowska | Matejki | 40 | BUS | pas |
21 330 |
Od | Do | Długość (m) | Typ | Przeznaczenie |
Rondo Solidarności | Pasterska | 283 | BUS+DOP | Pas |
Wilczak | Naramowicka | 281 | BUS+DOP | Pas |
Rondo Solidarności | Lechicka | 732 | BUS+DOP | Pas |
Murawa | Naramowicka – stacja paliw | 101 | BUS | Pas |
Naramowicka – stacja paliw | Murawa | 85 | BUS | Pas |
Zagrodnicza | Do Alei | 260 | BUS+DOP | Pas |
1742 |
Polityka Mobilności Transportowej Miasta Poznania została przyjęta wraz z Planem Zrównoważonej Mobilności Miejskiej Uchwałą Rady Miasta Poznania nr L/894/VIII/2021 z dnia 6 lipca 2021 r.
Polityka Mobilności Transportowej Miasta Poznania (PMT) będąca dokumentem o charakterze ogólnym, stanowi rozwinięcie i aktualizację zapisów zawartych w Polityce Transportowej z 1999 r. – programowym dokumencie, który zapoczątkował zrównoważone podejście do rozwoju systemu transportowego miasta. Podkreślono w nim fundamentalną rolę transportu dla prawidłowego rozwoju i sprawnego funkcjonowania miasta oraz pełnienia przez Poznań funkcji metropolii. PMT ma za zadanie wskazywać kierunek w dziedzinie mobilności, w którym Miasto ma podążać w kolejnych latach. Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Miasta Poznania (PZMM), uszczegółowia zapisy PMT i jest dokumentem wykonawczym. PZMM jest opracowany dla całego Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego Poznania (Metropolia Poznań), obejmującego terytorium 23 samorządów, w tym Miasta Poznania, Powiatu Poznańskiego i 17 gmin Powiatu Poznańskiego oraz gmin: Śrem, Szamotuły, Skoki i Oborniki.
Dokumenty zawierają wszystkie aspekty transportu, które wzajemnie się przenikają. Dotyczą zagadnień transportu publicznego, w tym m.in. kolejowego, rowerowego, drogowego, kwestii parkingowych, transportu ładunków, integracji środków transportu, elektromobilności, zagospodarowania przestrzennego – rewitalizacji, technologii cyfrowych, ruchu pieszego.
Oba dokumenty, które przyjęli radni Miasta Poznania, stanowią aktualną bazę dokumentów transportowych, zarówno o charakterze strategicznym, jak i programowo-realizacyjnym. Skonsultowano projekty nowych dokumentów z mieszkańcami, pasażerami publicznego transportu miejskiego, kierowcami, rowerzystami, radami osiedli oraz ekspertami.
Wyznaczonych zostało pięć zasadniczych celów transportowych. Ma on być: dostępny, ekologiczny, bezpieczny, zrównoważony i optymalny. Podróżowanie będzie odbywało się w sposób bezpieczny, dostępny i wygodny niezależnie od pozycji społecznej, wieku. Mieszkańcy, zgodnie z własnymi potrzebami, wybiorą środek transportu w sposób odpowiedzialny dla środowiska. Zastosowane rozwiązania techniczne, infrastrukturalne czy ekonomiczne obniżą negatywny wpływ transportu na mieszkańców i środowisko. Funkcjonalny system transportowy stworzy warunki optymalne do rozwoju gospodarczego. Nastąpi pełna integracja sieci kolejowej z miejskim transportem publicznym – połączenie z planowaną obwodnicą kolejową i tworzenie nowych węzłów przesiadkowych.
Priorytetami jest stworzenie zintegrowanego systemu transportu publicznego oraz poprawa bezpieczeństwa na drodze. Kontynuowana będzie systematyczna wymiana taboru tramwajowego i autobusowego, tworzenie nowych tras i linii komunikacyjnych, niwelowanie barier w ruchu pieszym i rowerowym, rozwój Poznańskiej Kolei Metropolitalnej. Na nowych i dynamicznie rozbudowywanych osiedlach zwiększać ma się dostępność transportowa. Miejski transport publiczny będzie powiązany z dbałością o zieleń w Poznaniu i ograniczenie hałasu.
Polityka Mobilności Transportowej Miasta Poznania jest dokumentem wyznaczającym kierunki rozwoju w dziedzinie transportu, w sposób strategiczno-polityczny, jednakże główny nacisk kładzie na mieszkańca miasta – uczestnika podróży – pasażera. Samo pojęcie transportu ulega przekształceniu, a tradycyjne granice między pojazdem, infrastrukturą i użytkownikiem stają się coraz mniej wyraźne. Obecnie środki transportu nie znajdują się w centrum uwagi, w dużej mierze z powodu zwiększonej łączności i automatyzacji. To użytkownik, w coraz większym stopniu, znajduje się w centrum znacznie bardziej elastycznego i zintegrowanego systemu mobilności. Oprócz szeregu danych dotyczących różnych wskaźników i mierników zawartych w przedmiotowym dokumencie, które mają wspomagać proces monitorowania polityki mobilności i jej wdrażania, zasadniczym elementem jest dążenie do zadowolenia mieszkańców-pasażerów z systemu transportowego. Takie podejście sugeruje zmianę nazwy z Polityki Transportowej (uchwalonej w 1999 r.) na Politykę Mobilności Transportowej. Ponadto taki kierunek rozwoju i działań oraz nomenklatury wynika z dokumentów unijnych.
W 2021 r. w Poznaniu funkcjonowało 8 liczników rowerzystek i rowerzystów: przy przystanku pl. Wolności, dwa liczniki na Wartostradzie, po jednym na ul. Grunwaldzkiej i ul. Dolna Wilda oraz trzy na ul. Naramowickiej.
Najwięcej rowerzystek i rowerzystów skorzystało z Wartostrady Zachodniej. Umiejscowiony tam licznik zarejestrował niespełna 360 tys. przejazdów, a licznik na placu Wolności ponad 321 tys. W tym samym czasie obok licznika na ul. Grunwaldzkiej przejechało ponad 280 tys., na Wartostradzie Wschodniej ponad 158 tys., na ul. Naramowickiej/Ugory Wschodnie ponad 44 tys., na ul. Naramowickiej/Ugory Zachodnie ponad 31 tys., a na ul. Naramowickiej/Serbskiej prawie 21 tys. cyklistów.
Od 1 stycznia do 31 grudnia 2020 r. liczniki zarejestrowały 1 433 514 przejazdów. Liczby pokazują, że cykliści chętnie korzystają z tego środka transportu i jest on popularny szczególnie w miesiącach wiosenno-letnich.
Licznik z wyglądu przypomina wysoką szafkę wyposażoną w 2 ekrany wyświetlające liczbę osób podróżujących rowerem danego dnia oraz całkowitą liczbę poruszających się rowerem od momentu uruchomienia urządzenia.
W 2021 r. w Poznaniu funkcjonowało Centrum Sterowania Ruchem, które nadzoruje działanie Inteligentnego Systemu Transportowego (ITS), utrzymanie urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego i kontroluje pracę sygnalizacji świetlnej.
Do zadań Centrum Sterownia Ruchem należy:
Miasto Poznań systematycznie i konsekwentnie podnosi standard transportu publicznego, rozbudowując systemy informacji pasażerskiej.
Tablice Informacji Pasażerskiej (TIP) są dużym udogodnieniem dla pasażerów. Dzięki nim oczekujący na przystanku są na bieżąco informowani o odjazdach pojazdów poszczególnych linii w czasie rzeczywistym. Od 2021 r. na TIP pojawiają się także informacje na temat utrudnień dla danego kursu oraz ich przyczyn.
W systemie funkcjonuje 185 tablic na terenie aglomeracji poznańskiej, w tym 165 w Poznaniu (155 na przystankach i 10 na dworcach).
W dużej części pojazdów wprowadzono usprawnienia umożliwiające publikację komunikatów o nadchodzących zmianach na wewnętrznych tablicach LCD. Wzorem tablic przystankowych jest to komunikat, którego treść przewijana jest na pasku w dolnej części tablicy. Dzięki temu można dotrzeć z aktualnymi informacjami również do pasażerów korzystających z przystanków, na których nie ma jeszcze tablic elektronicznych.
W Poznaniu dostępny jest Systemem Informacji Pasażerskiej AMS. Na cyfrowych ekranach w wiatach przystankowych – Digital Citylight AMS – pasażerowie mogą śledzić w czasie rzeczywistym położenie wszystkich autobusów i tramwajów, które kursują do i z danego przystanku. Aby zobaczyć mapę poruszających się pojazdów miejskiego transportu publicznego, wystarczy nacisnąć przycisk „zobacz więcej” na przystanku. W ten sposób każdy, kto jest na przystanku, może zobaczyć, gdzie jest jego autobus lub tramwaj i w miarę potrzeb zmienić plan podróży.
System Informacji Pasażerskiej AMS jest dostępny na następujących przystankach w Poznaniu:
Udostępnianie informacji o miejscach parkingowych i naprowadzanie na wolne miejsca parkingowe powoduje:
Zwiększenie bezpieczeństwa osób z dysfunkcjami wzroku to najważniejszy cel instalacji urządzeń akustycznych na sygnalizatorach świetlnych. Ułatwiają im one samodzielne pokonanie przejścia dla pieszych.
Miasto sukcesywnie wyposaża sygnalizacje świetlne w sygnalizacje dźwiękowe. Urządzenia takie działają m.in. na: Alejach Solidarności (os. Zwycięstwa), ul. Grunwaldzkiej (przy ul. Marszałkowskiej), skrzyżowaniu ulic J. Piłsudskiego i Inflanckiej; ulicach Serbska i Wilczak a także na przejściu dla pieszych przy przystanku tramwajowym Os. Rzeczpospolitej.
Sygnalizacja akustyczna działa w godzinach 7:00-20:00.
Efektem realizowanych w 2021 r. działań jest poprawa bezpieczeństwa i komfortu pieszych w kilkunastu miejscach w mieście, m.in. kontynuowano priorytetowe działania związane z doświetlaniem przejść dla pieszych, dzięki czemu korzystający z nich piesi są lepiej widoczni.
W 2021 r. doświetlenie przejść dla pieszych zostało wykonane w dwunastu miejscach, a realizacja trzynastej lokalizacji nastąpi na początku 2022 r.: