Programy w zakresie zwiększenia bezpieczeństwa mieszkańców Poznania

W Poznaniu od 10 lat realizowany jest Miejski Program Zapobiegania Przestępczości oraz Ochrony Bezpieczeństwa Obywateli i Porządku Publicznego mający na celu poprawę stanu bezpieczeństwa i porządku publicznego. Jego głównymi celami są ograniczenie stopnia przestępczości, zmniejszenie poczucia zagrożenia oraz poprawa ochrony bezpieczeństwa mieszkańców.

W programie przywiązuje się duże znaczenie do przeciwdziałania drobnym wykroczeniom i przestępstwom o tzw. niskiej szkodliwości, wychodząc z założenia, że bierna postawa wobec tych wykroczeń i przestępstw przyczynia się do wzrostu liczby ciężkich przestępstw, a także znacząco wpływa na poczucie bezpieczeństwa wśród mieszkańców miasta Poznania.

W realizacji programu ważne znaczenie ma także usuwanie przyczyn zagrożeń. Wymaga to podejmowania, obok działań represyjnych, długofalowych działań prewencyjnych i wychowawczych we współpracy ze służbami miejskimi i państwowymi, jednostkami pomocniczymi, instytucjami i organizacjami oraz mieszkańcami.

Poszczególne programy i przedsięwzięcia oraz zrealizowane w ich zakresie działania we współpracy z poszczególnymi służbami: Policją, Strażą Miejską i Strażą Pożarną oraz jednostkami miejskimi i pomocniczymi zostały przedstawione w oddzielnych rozdziałach poświęconych zadaniom w zakresie bezpieczeństwa i porządku zrealizowanym w 2020 r.: Zakres działań i interwencji Straży Miejskiej Miasta Poznania
Działania i zakres interwencji Państwowej Straży Pożarnej (Komendy Miejskiej Państwowej Straży Pożarnej)

Udział sił policyjnych w zapewnieniu bezpieczeństwa i porządku publicznego

Zasadnicza część odpowiedzialności za zapewnienie bezpieczeństwa i porządku publicznego spoczywała na Policji. Usytuowanie Policji wśród podmiotów odpowiedzialnych za zapewnienie bezpieczeństwa wynika z jej przeznaczenia i zadań określonych w ustawie z 6 kwietnia 1990 r. o Policji. Wszystkie zadania w zakresie rozpoznawania, zapobiegania i zwalczania przestępstw i wykroczeń oraz zapewnienia porządku wykonywane były we ścisłej współpracy Policji m.in. z: Strażą Miejską Miasta Poznania, Państwową Strażą Pożarną, Zarządem Dróg Miejskich, Zarządem Transportu Miejskiego, radami osiedli oraz mieszkańcami.

W 2020 r. w granicach administracyjnych Poznania Policja odnotowała 13,7 tys. przestępstw. W ciągu roku liczba przestępstw w Poznaniu zwiększyła się o 2%. Większość przestępstw stwierdzonych w Poznaniu to przestępstwa kryminalne (71,8% ogółu przestępstw). Przestępstwa o charakterze gospodarczym stanowiły 21,7% wszystkich stwierdzonych przestępstw. Najmniejszym odsetkiem (4%) charakteryzowały się przestępstwa drogowe. Przestępstwa przeciwko mieniu stanowiły ponad połowę przestępstw stwierdzonych w Poznaniu w 2020 r. (60,2%). Odsetek przestępstw przeciwko rodzinie i opiece ukształtował się na poziomie 6,7%. Udział przestępstw przeciwko bezpieczeństwu powszechnemu i bezpieczeństwu w komunikacji wyniósł 4,6%, a przeciwko życiu i zdrowiu – 2,1%. W 2020 r. wskaźnik wykrywalności sprawców przestępstw stwierdzonych ogółem w Poznaniu wyniósł 57,6%. W przypadku przestępstw kryminalnych wskaźnik był niższy i ukształtował się na poziomie 45,2%, podczas gdy wykrywalność sprawców przestępstw gospodarczych osiągnęła 89,1%, a drogowych – 98,3%.

Zauważalny i istotny spadek przestępczości dotyczy osób nieletnich. Odnotowano tylko 457 przestępstw popełnionych przez nieletnich (zmniejszenie o 54,3 % w stosunku do roku poprzedniego). Jednym z powodów spadku są pandemia COVID-19 i obostrzenia, jakie zostały w związku z nią nałożone.

Spadek przestępstw kryminalnych wynikał również z realizacji przedsięwzięć profilaktycznych i dużego zaangażowania funkcjonariuszy Policji w rzetelne i profesjonalne realizowanie obowiązków służbowych, a także rozwój technicznych możliwości ustalenia sprawców czynów zabronionych (np. rozwój systemu monitoringu miasta Poznania).

Programy na rzecz bezpieczeństwa realizowane przez Policję w 2020 r. w Poznaniu

Przez cały rok Policja we współpracy z radami osiedli, jednostkami miejskimi, Strażą Miejska i Strażą Pożarną realizowała szereg programów i działań na rzecz bezpieczeństwa:

Program „Bezpieczne miasto”

Spotkania realizowane w ramach programu „Bezpieczne miasto” polegały na cyklicznych spotkaniach mieszkańców poszczególnych dzielnic, rad osiedli oraz zaproszonych przedstawicieli jednostek miejskich, jak np. Zarząd Dróg Miejskich oraz funkcjonariuszy m.in. Straży Miejskiej, Straży Pożarnej. Podczas spotkań na bieżąco omawiane były nurtujące kwestie dotyczące życia i poziomu bezpieczeństwa na danym terenie. Wszelkie uwagi i spostrzeżenia weryfikowane były przez funkcjonariuszy Policji. W 2020 r. z powodu pandemii COVID-19 spotkania w ramach programu zrealizowane zostały, szczególnie w II, III i IV kwartale, w oparciu o komunikację online oraz korespondencję telefoniczną i listowną.

Projekt „Bezpieczna dzielnica – bezpieczny mieszkaniec”

Projekt jest ukierunkowany na obniżenie stopnia przestępczości, zwiększenie poczucia bezpieczeństwa mieszkańców, wypracowanie poczucia współodpowiedzialności za stan bezpieczeństwa i porządku publicznego na terenie miasta Poznania. Projekt opiera się bezpośrednio na współpracy funkcjonariuszy Komendy Miejskiej Policji w Poznaniu z przedstawicielami mieszkańców i polega na organizacji comiesięcznych spotkań ze społeczeństwem i wymianą informacji w zakresie bezpieczeństwa.

Sytuacja w 2020 r., podyktowana pandemią koronawirusa, spowodowała, że spotkania w ramach projektu realizowane były w oparciu o systemy teleinformatyczne na odległość. Od marca 2020 r. poszczególne jednostki Policji kontaktują się na bieżąco z przedstawicielami rad osiedli oraz innymi podmiotami w formie elektronicznej, telefonicznie oraz za pośrednictwem poczty.

W ramach współpracy z jednostkami pomocniczymi miasta Poznania policjanci Wydziału Prewencji Komendy Miejskiej Policji w Poznaniu opracowali materiał prewencyjno-profilaktyczny, który został zamieszczony w gazetce wydawanej cyklicznie przez Radę Osiedla Podolany dotyczący zagadnień w zakresie metodyki działania oszustów, bezpieczeństwa osobistego. Zawierał również porady, jak postępować w przypadku zagrożenia.

W ramach profilaktyki alkoholowej prowadzono współpracę Policji z organami administracji samorządowej oraz organizacjami pozarządowymi. Jednostki podległe Komendzie Miejskiej Policji w Poznaniu prowadziły systematyczne kontrole obiektów handlowych oraz realizowały działania profilaktyczne w postaci akcji informacyjno-edukacyjnych dla sprzedawców m.in.: „Odpowiedzialny sprzedawca”, „Pozory mylą, dowód nie”, „Stop. Alkohol i nikotyna tylko dla pełnoletnich”.

Programy skierowane na przeciwdziałanie uzależnieniom i demoralizacji nieletnich

Program zwalczania przestępczości narkotykowej, profilaktyki i przeciwdziałania narkomanii oraz programy „Dopalacze niszczą życie” i „Narkotyki i dopalacze zabijają”

Funkcjonariusze Komendy Miejskiej Policji w Poznaniu w 2020 r. realizowali założenia programu Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji (MSWiA) dotyczącego zwalczania przestępczości narkotykowej oraz profilaktyki i przeciwdziałania narkomanii na lata 2017-2020, w szczególności prowadząc działania edukacyjno-informacyjne dotyczące problematyki środków odurzających, substancji psychotropowych, środków zastępczych i nowych substancji psychoaktywnych. W ramach realizacji założeń programowych od początku roku szkolnego 2020/2021 policjanci przeprowadzali online prelekcje, pogadanki dla dzieci i młodzieży w zakresie przeciwdziałania narkomanii poprzez odpowiednie kształtowanie polityki oświatowo-wychowawczej oraz zdrowotnej. Policjanci przeprowadzali także szkolenia dla kadry pedagogicznej placówek oświatowych oraz rodziców uczniów, informując o ryzyku związanym z zażywaniem, posiadaniem środków odurzających oraz odpowiedzialnością karną osób nieletnich. Jednocześnie podczas zajęć e-learningowych propagowali zdrowy, bezpieczny styl życia bez używek dla dzieci i młodzieży, kontynuowali kontakty z przedstawicielami podmiotów realizujących program w zakresie szeroko rozumianej profilaktyki (m.in. ze Stacją Sanitarno-Epidemiologiczną, Strażą Miejską Miasta Poznania oraz Wydziałem Zdrowia i Spraw Społecznych Urzędu Miasta Poznania), inicjując wspólne działania oraz wymianę doświadczeń dotyczących problematyki narkomanii. Wyżej wymienione działania realizowane były również w obszarach programów prewencyjnych pn.: „Dopalacze niszczą życie” – wczesna interwencja oraz kampanii MSWiA „Narkotyki i dopalacze zabijają”.

Ponadto Komenda Miejska Policji w Poznaniu we współpracy ze Stowarzyszeniem Pedagogów Społecznych RIPOSTA w okresie wakacji w strefie umożliwiającej spożywanie alkoholu nad Wartą przeprowadziła kampanię „Życie moim dopalaczem”, obejmującą zagadnienia związane ze środkami psychoaktywnymi, w tym tzw. „nowymi” środkami psychoaktywnymi. Działania realizowane zostały w oparciu o rygorystyczne wytyczne sanitarne z uwagi na panującą pandemię COVID-19.

„Blokers” i „Nielat”

W 2020 r. funkcjonariusze Komendy Miejskiej Policji w Poznaniu wraz z policjantami z Oddziału Prewencji Policji w Poznaniu przeprowadzili na terenie Poznania działania prewencyjne pod nazwą „Blokers”. Skupiały się one głównie na ograniczeniu demoralizacji i przestępczości nieletnich. Ukierunkowane były na ujawnianie i zatrzymywanie nieletnich sprawców czynów karalnych na terenach osiedli mieszkaniowych, w miejscach szczególnie zagrożonych przestępczością i demoralizacją nieletnich, a także w miejscach, w których dochodzi najczęściej do naruszania przepisów prawa. Działania zmierzały do zapewnienia bezpieczeństwa i porządku publicznego.

„Dwie Strony Sieci”

Komenda Miejska Policji w Poznaniu w 2020 r. kontynuowała realizację projektu pn. „Dwie Strony Sieci”. Projekt realizowany jest od 2016 r., a jego głównym celem jest edukacja w obszarze cyberzagrożeń. Głównymi odbiorcami projektu są młodzież, rodzice i grono pedagogiczne. Projekt zakłada wyposażenie adresatów w nawyki i umiejętności rozpoznawania, przewidywania, zapobiegania zagrożeniom występującym w Internecie. Ponadto kształtuje asertywne postawy młodzieży i naukę samodzielnego wyboru opartego na podstawach życia zgodnego z pozytywnymi wartościami społecznymi. W dobie pandemii, kiedy m.in. edukacja i wiele innych aktywności realizowanych jest przez Internet, szczególnie ważna jest profilaktyka w tym zakresie wśród dzieci i młodzieży.

Ponadto na stronie Komendy Miejskiej Policji w Poznaniu został opublikowany spot edukacyjny skierowany do rodziców i opiekunów młodzieży dot. kwestii hejtu w sieci.

Programy skierowane na przeciwdziałanie przemocy w rodzinie – wobec dzieci

Przeciwdziałanie przemocy w rodzinie realizowane jest przez policjantów Komendy Miejskiej Policji w Poznaniu w ramach procedury „Niebieskiej Karty”. Policja współpracuje w tym zakresie z Zespołem Interdyscyplinarnym oraz w ramach Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie.

„Niebieska Karta” nadzorowana jest przez koordynatora ds. przemocy w rodzinie. Koordynatorzy procedury przez cały 2020 r. pełnili dyżury w wybrane dni tygodnia w Miejskim Centrum Interwencji Kryzysowej w Poznaniu przy ul. Niedziałkowskiego 30, gdzie służyli wiedzą i pomocą dla osób zgłaszających się po wsparcie.

Programy skierowane na zagrożenia związane z żebractwem

Żebractwo jest zjawiskiem bardzo uciążliwym społecznie. Osoby trudniące się żebractwem same sytuują się w takiej pozycji lub są w niej umieszczane wbrew własnej woli, pozostając wykluczonymi poza obręb podmiotów funkcjonujących zgodnie z akceptowanymi standardami. Zjawisko żebractwa wpływa negatywnie na ogólne poczucie bezpieczeństwa mieszkańców oraz wizerunek każdego miasta. Spośród różnych strategii stosowanych w walce z tym procederem za najbardziej skuteczną uznać należy strategię informacyjną. W 2020 r. policjanci Komendy Miejskiej Policji w Poznaniu na podstawie rozpoznania i kontroli miejsc, gdzie może dochodzić do procederu żebractwa, prowadzili działania, których celem było przeciwdziałanie żebractwu na terenie miasta Poznania. Ujawniali i legitymowali osoby mogące trudnić się żebractwem oraz wskazywali instytucje pomocowe osobom znajdującym się w trudnej sytuacji materialnej. Ponadto na bieżąco aktualizowali „Mapę Żebractwa” na terenie Poznania. Mapa ta stanowi „narzędzie” przydatne podczas dyspozycji służb oraz patroli w czasie codziennej służby. Ponadto umożliwia szczegółowe rozpoznanie oraz monitorowanie skali żebractwa na terenie Poznania, zawiera aktualny wykaz miejsc pojawiania się osób żebrzących wraz z danymi tych osób. Jednocześnie wskazuje algorytm postępowania w przypadku kontaktu z osobą żebrzącą.

Programy informacyjno-edukacyjne nt. istniejących zagrożeń życia codziennego:

Program „Bezpieczne Życie Seniorów”

W zakresie przeciwdziałania przestępstwom, jakie dokonywane są na osobach starszych, Policja realizuje szereg inicjatyw prewencyjnych – akcji, działań i przedsięwzięć, które mają na celu zmniejszenie wydarzeń kryminalnych dokonywanych na najstarszej grupie społeczeństwa. Jednym z głównych programów prewencyjnych, który realizowany jest przez policjantów Komendy Miejskiej Policji w Poznaniu, jest program pn. „Bezpieczne Życie Seniorów”.

W 2020 r. na terenie podległym Komendzie Miejskiej Policji w Poznaniu policjanci zarejestrowali zdarzenia o charakterze kryminalnym, które zaliczono do grupy tzw. “oszustw na legendę”. Sprawcy, wykorzystując zaufanie starszych osób do Policji oraz ich naiwność i łatwowierność, dzwonią do mieszkań seniorów i dokonują wyłudzeń pieniędzy lub drogocennych rzeczy lub – działając na emocjach – przedstawiają fikcyjne zdarzenie z udziałem bliskich osób i uzyskują wysokie kwoty pieniędzy.

Ścisła współpraca Policji z Centrum Inicjatyw Senioralnych pozwoliła na rozpowszechnienie informacji nt. działania oszustów na terenie Poznania, co jest szczególnie ważne w kontekście policyjnych analiz, z których wynika, że to mieszkanki miasta powyżej 70. roku życia są najbardziej narażone na działanie oszustów.

Systematyczne działania oraz inicjatywy podejmowane w oparciu o skalę zagrożeń danego rejonu przyczyniają się do podniesienia poziomu bezpieczeństwa seniorów.

„Bezpieczne wakacje/ferie 2020”

Komenda Miejska Policji w Poznaniu corocznie w okresach letnim i zimowym prowadzi szereg działań ukierunkowanych na zapewnienie bezpieczeństwa. Działania skierowane są do dzieci i młodzieży, rodziców oraz osób kierujących pojazdami pod kątem bezpieczeństwa w ruchu drogowym. Tegoroczne przedsięwzięcia profilaktyczne związane były z ogólnopolską kampanią Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji – zimą pod hasłem „Kręci mnie bezpieczeństwo na stoku”, latem – pod hasłem „Kręci mnie bezpieczeństwo nad wodą”, w ramach której policjanci przeprowadzili działania informacyjno-edukacyjne „Bezpieczne wakacje” nad terenach zielonych w pobliżu Jeziora Kierskiego.

Krajowy Program Zapobiegania Zakażeniom HIV i Zwalczania AIDS na lata 2017-2021

Głównym celem Krajowego Programu Zapobiegania Zakażeniom HIV i zwalczania AIDS jest podejmowanie działań na rzecz profilaktyki zakażeń HIV, zapewnienie odpowiedniego dostępu do informacji oraz edukacja. Poznańska Policja w 2020 r. przeprowadziła spotkania i działania informacyjno-edukacyjne nt. zapobiegania zakażeniom HIV i zwalczania AIDS na terenie placówek oświatowych i domów kultury. Realizacja programu odbywała się w ramach współpracy z Powiatową Stacją Sanitarno-Epidemiologiczną w Poznaniu. Zagadnienia związane z zagrożeniami wynikającymi z zażywania substancji odurzających w kontekście HIV/AIDS poruszane były także w ramach programu „Dopalacze niszczą życie”, obejmującego cykliczne spotkania w szkołach z młodzieżą, rodzicami i gronem pedagogicznym.

Narzędzia rozpoznawania zagrożeń oraz ułatwiające kontakt mieszkańców z Policją

Krajowa Mapa Zagrożeń Bezpieczeństwa

Krajowa Mapa Zagrożeń Bezpieczeństwa jest narzędziem pozwalającym na rzetelne oraz czytelne zidentyfikowanie oraz przedstawienie, w tym społecznościom lokalnym, skali i rodzaju zagrożeń oraz instytucji współodpowiedzialnych za zapewnienie bezpieczeństwa i porządku publicznego. Mapa ta jest istotnym elementem procesu zarządzania bezpieczeństwem publicznym realizowanym w partnerstwie międzyinstytucjonalnym oraz społecznym. Służy także do optymalnej alokacji zasobów sprzętowo-kadrowych służb.

Krajowa Mapa Zagrożeń Bezpieczeństwa opiera się o informacje skatalogowane w następujących płaszczyznach:

informacje gromadzone w policyjnych systemach informatycznych;
informacje pozyskiwane od społeczności w trakcie bezpośrednich kontaktów z obywatelami, przedstawicielami samorządu terytorialnego, organizacji pozarządowych itp., oraz w trakcie realizowanych debat społecznych poświęconych bezpieczeństwu publicznemu;
informacje pozyskane od obywateli z wykorzystaniem platformy wymiany informacji.

Informacje prezentowane na mapach uwzględniają wybrane kategorie przestępstw i wykroczeń oraz zagrożenia, które w subiektywnym odczuciu mieszkańców negatywnie wpływają na ich poczucie bezpieczeństwa.

Krajowa Mapa Zagrożeń Bezpieczeństwa na terenie Komendy Miejskiej Policji w Poznaniu funkcjonuje od 20 września 2016 r. Do 31 grudnia 2020 r. na terenie podległym Komendzie Miejskiej Policji w Poznaniu naniesiono 50 413 zagrożeń (w tym w 2020 r. – 12 336 zagrożeń). Od początku funkcjonowania aplikacji na terenie miasta Poznania zgłoszono 22 142 zagrożeń.

Najczęściej nanoszonymi kategoriami zagrożeń są:

przekraczanie dozwolonej prędkości – 16 649;
nieprawidłowe parkowanie – 10 288;
spożywanie alkoholu w miejscach niedozwolonych – 7 354.

Wszystkie zagrożenia podlegały weryfikacji. Potwierdzono 19 783 zagrożenia (w 2020 r. – 4194 zagrożenia), w tym 18 529 zgłoszonych zagrożeń wyeliminowano (w 2020 r. – 3147 zagrożeń). Pozostałe zgłoszone zagrożenia były żartem, naniesiono je przez pomyłkę albo nie zostały one potwierdzone. Mimo tego policjanci nadal patrolują te miejsca, ze zwróceniem szczególnej uwagi na mogące występować tam zagrożenia.

Aplikacja mobilna „Moja Komenda”

Aplikacja mobilna „Moja Komenda” została przygotowana przez MSWiA oraz Policję w ramach programu „Dzielnicowy bliżej nas”. Jest to aplikacja bezpłatna, opracowana na urządzenia mobilne. Baza danych zawiera informacje o wszystkich obiektach policyjnych dostępnych dla interesantów, a także dane kontaktowe ponad 8 tys. dzielnicowych z terenu kraju. Poprzez sieć redaktorów lokalnych baza jest aktualizowana w systemie ciągłym. Jest to narzędzie, które zapewnia każdemu użytkownikowi szybki dostęp do informacji o adresach i numerach telefonów obiektów policyjnych oraz kontakt ze wszystkimi dzielnicowymi na terenie kraju. Aplikacja umożliwia wyszukanie każdego dzielnicowego w Polsce poprzez wpisanie w wyszukiwarkę swojego adresu zamieszkania lub po imieniu i nazwisku dzielnicowego. Wyszukując swojego dzielnicowego otrzymuje się od razu informację o numerze telefonu stacjonarnym, numerze telefonu komórkowego lub adresu mailowego konkretnego dzielnicowego, bez konieczności połączenia się z siecią Internet.

Aplikacja została przygotowana z myślą o osobach, które kontaktują się z Policją w sytuacjach innych niż te bezpośrednio zagrażające życiu lub zdrowiu. Aplikacja została wyposażona w dwa tryby wyszukiwania informacji o jednostkach Policji, jak i dzielnicowych. Po włączeniu usług lokalizacyjnych w telefonie, aplikacja sama odnajdzie najbliższy policyjny obiekt i wskaże trasę dojścia lub dojazdu bądź umożliwi wyszukanie jednostki po jej nazwie, ulicy lub kodzie pocztowym i udostępni podgląd siedziby jednostki w trybie „Street View”. Aplikacja pozwala również na bezpośrednie połączenie z wybraną jednostką lub wybranym dzielnicowym.

Aplikację mobilną „Moja Komenda” w Komendzie Miejskiej Policji w Poznaniu wdrożono od 15 września 2016 r. Wykorzystanie tego narzędzia cieszyło się w 2020 r. dużym zainteresowaniem ze strony obywateli.

Działalność Komendy Miejskiej Policji w Poznaniu została wsparta w 2020 r. środkami z budżetu Miasta Poznania kwotą 1019 tys. zł (w tym 999,6 tys. zł na płatne patrole oraz 20 tys. zł na nagrody dla policjantów) oraz wydatkami na inwestycje i bieżące funkcjonowanie w wysokości 390,6 tys. zł.