Określanie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenów Poznania

Na koniec 2021 r. plany uchwalone po 1994 r. – obowiązujące oraz oczekujące na wejście w życie – obejmowały 51,6% powierzchni miasta.

Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego

Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego (plany miejscowe, mpzp) są podstawowym instrumentem realizacji polityki przestrzennej gminy, określonej w Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego. Obecnie obowiązujące dla Poznania Studium zostało przyjęte Uchwałą nr LXXII/1137/VI/2014 Rady Miasta Poznania z 23 września 2014 r.

Prace w zakresie opracowania i przygotowania projektów miejscowych planów wykonywane są w imieniu Prezydenta Miasta Poznania przez Miejską Pracownię Urbanistyczną (MPU).

W 2021 r. wpłynęło 8 wniosków o sporządzenie planu miejscowego oraz 36 wniosków o zmianę mpzp. Wystąpienia o sporządzenie planów miejscowych najczęściej wynikały z: potrzeby uruchomienia terenów pod inwestycje, zablokowania inwestycji czy uregulowania warunków zabudowy. Najczęstsze powody wystąpień o zmianę planów miejscowych to: chęć zmiany obowiązującego przeznaczenia terenu, w tym zmiany zakresu dopuszczanych planem funkcji, parametrów zabudowy, zakresu dopuszczanych planem funkcji, parametrów zabudowy bądź zapisów z zakresu obsługi komunikacyjnej terenów.

W 2021 r. Rada Miasta Poznania uchwaliła 25 planów miejscowych o łącznej powierzchni 867,08 ha, co stanowi ok. 6,42% powierzchni Poznania. Na koniec 2021 r. plany uchwalone po 1994 r. – obowiązujące oraz oczekujące na wejście w życie – obejmowały 51,6% powierzchni miasta, tj. 13 505,2 ha. Uchwalone plany miejscowe umożliwią realizację najważniejszych celów, istotnych z punktu widzenia zasad kształtowania polityki przestrzennej miasta. W szczególności pozwalają na:

• rewitalizację poprzemysłowej części Ostrowa Tumskiego – utworzenie otwartej, atrakcyjnej dla mieszkańców przestrzeni publicznej, przy uwzględnieniu ochrony zabytków i walorów przyrodniczych mpzp „Rejon Ostrowa Tumskiego” w Poznaniu – część północna A;
• zrównoważenie potrzeb ochrony zieleni, rozwiązań komunikacyjnych oraz wymagań inwestycyjnych nowego szpitala klinicznego – mpzp obszaru GRUNWALD część B w Poznaniu – rejon ulic Grunwaldzkiej i Przybyszewskiego; 
• zapobieganie niekontrolowanemu dogęszczaniu zabudowy osiedli oraz zapewnienie ochrony terenów zieleni osiedlowej – mpzp: „Osiedle Jana III Sobieskiego” – część A w Poznaniu; 
• rozwój  usług publicznych (oświaty) i zabudowy mieszkaniowej – mpzp: dla terenów w rejonie ulicy Kolorowej w Poznaniu, Osiedle Zwycięstwa w rejonie ul. Księcia Mieszka I oraz ul. Połabskiej w Poznaniu, obszar „Morasko – Radojewo – Umultowo” Radojewo Zachód część C w Poznaniu;
• zrównoważony rozwój zabudowy mieszkaniowej – mpzp: dla terenów w rejonie ulic Drewlańskiej i Umultowskiej w Poznaniu,  dla terenów w rejonie ulic Pastelowej i Bułgarskiej w Poznaniu;
• „Podolany Południe” – część A w Poznaniu, „W rejonie ulicy Deszczowej” w Poznaniu, „Rejon ulicy W. Majakowskiego” w Poznaniu, dla terenów w rejonie ulic Kościerzyńskiej i Sianowskiej w Poznaniu; 
• właściwą ochronę cennych przyrodniczo i krajobrazowo terenów zieleni, w szczególności klinowo-pierścieniowego systemu zieleni – mpzp: obszaru „Morasko – Radojewo – Umultowo” klin zieleni w rejonie ulic Radojewo i Nadwarciańskiej w Poznaniu, obszaru „Morasko – Radojewo – Umultowo”
  dla klina zieleni w rejonie ulicy Okolewo w Poznaniu, obszaru „Morasko – Radojewo – Umultowo”, część Radojewo Wschód A w Poznaniu, „W rejonie ulicy Wrzesińskiej” część A w Poznaniu, „Park Cytadela” w Poznaniu, „Park im. J. H. Dąbrowskiego” w Poznaniu, obszaru Umultowo Wschód – rejon ulicy Bożywoja w Poznaniu, „Rejon cmentarza przy ulicy Daszewickiej” w Poznaniu, „Świerczewo – część D” w Poznaniu, „W rejonie ulic Białoborskiej i Słupskiej” w Poznaniu, „Sołacz – część B” w Poznaniu, „Sołacz – Część C” w Poznaniu; 
• określenie szczegółowych zasad obsługi infrastrukturalnej i transportowej – mpzp: obszaru „Węzeł Górczyn” w Poznaniu.

Podjęto również uchwały w sprawie konieczności dokonania zmian i ponowienia procedury sporządzenia dwóch planów miejscowych dla terenów w rejonie ulicy Kolorowej w Poznaniu oraz obszaru „Morasko – Radojewo – Umultowo” Radojewo Zachód część C w Poznaniu.

Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego uchwalone w Poznaniu w 2021 r.

źródło: Miejska Pracownia Urbanistyczna w Poznaniu

Ponadto, Rada Miasta Poznania podjęła uchwały o przystąpieniu do opracowania 5 nowych planów miejscowych, o łącznej powierzchni 95,38 ha, co stanowi ok. 0,4% powierzchni miasta. Na koniec 2021 r. plany w opracowaniu obejmowały 23,3% powierzchni miasta, tj. 6 113,2 ha, w tym plany w opracowaniu na terenach objętych planami obowiązującymi – 445,0 ha (1,7% powierzchni miasta). „Rejon Stadionu Miejskiego” – część A w Poznaniu, „Rejon Stadionu Miejskiego” – część B w Poznaniu,  „Osiedle Bolesława Chrobrego – część północna C” w Poznaniu,  „W rejonie ulic Winiarskiej, Szydłowskiej i Witosa” w Poznaniu,  „W rejonie ulicy Szyperskiej” w Poznaniu.

Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego, do których opracowywania przystąpiono w 2021 r.

źródło: Miejska Pracownia Urbanistyczna w Poznaniu

Średni czas opracowania planów miejscowych, uchwalonych w 2021 r., wynosił ok. 7 lat i 5 miesięcy. Najszybciej, w ponad 1 rok i 9 miesięcy, uchwalono miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego obszaru Umultowo Wschód – rejon ulicy Bożywoja. Najwięcej czasu, ponad 18 lat i 9 dni, zajęło uchwalenie planów miejscowych z rejonu Moraska, Radojewa i Umultowa, gdzie projekty planów sporządzane są na podstawie uchwały Nr XXVII/203/IV/2003 Rady Miasta Poznania z dnia 9 września 2003 r. w sprawie przystąpienia do sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszaru „Morasko – Radojewo – Umultowo” w Poznaniu. Powyższa uchwała dopuszcza odrębne opracowanie i uchwalanie planów dla poszczególnych części obszaru, co odbywa się w bardzo zróżnicowanym tempie. W wielu przypadkach na możliwość i tempo prac nad poszczególnymi częściami sporządzanych planów miejscowych wpływ mają uwarunkowania niezależne od Miasta. 

Stopień pokrycia miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego powierzchni miasta Poznania wg stanu na 31 grudnia 2021 r.

źródło: Miejska Pracownia Urbanistyczna w Poznaniu

Decyzje o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu

W przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu, następuje w drodze decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, w tym: decyzji o warunkach zabudowy lub decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego.

Decyzje o warunkach zabudowy

W 2021 r. złożono do Urzędu Miasta Poznania 988 wniosków o ustalenie warunków zabudowy, tj. o 87 mniej niż w 2020 r. Również liczba wydanych decyzji o warunkach zabudowy zmniejszyła się o 162 decyzje. Wydano 796 decyzji dotyczących lokalizacji 811 przedmiotów zabudowy. Największy zakres spraw dotyczył lokalizacji budownictwa mieszkaniowego – 564 decyzji (70,8% wydanych decyzji). Ponadto wydano 161 decyzji odmownych dla ustalenia warunków zabudowy.

Liczba wydanych decyzji o warunkach zabudowy w 2021 r.

źródło: UMP

Decyzje o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego

Inwestycja może zostać uznana za inwestycję celu publicznego, jeżeli spełnia wymagane warunki, w tym: musi mieć określony zasięg (gminny, powiatowy, wojewódzki, krajowy), musi realizować cel, o którym mowa w art. 6 ust. 1 Ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami. Katalog celów publicznych ma charakter konkretny i zamknięty, tzn., że celem publicznym może być tylko cel wyraźnie określony jako publiczny w art. 6 Ustawy o gospodarce nieruchomościami albo w innej ustawie.

W 2021 r. do Urzędu Miasta Poznania wpłynęło 235 wniosków o ustalenie lokalizacji inwestycji celu publicznego, tj. 52 mniej niż w 2020 r. Pozytywnie rozpatrzono i wydano 186 decyzji o ustaleniu lokalizacji celu publicznego, tj. o 42 decyzje mniej niż w rok wcześniej. Odmówiono udzielenia wydania decyzji w 4 przypadkach.

Liczba wydanych decyzji o lokalizacji celu publicznego ogółem

źródło: UMP

Większość wydanych decyzji dotyczyła budowy urządzeń infrastruktury technicznej – 89% wydanych decyzji.