W 2020 r. pandemia COVID-19 spowodowała globalny kryzys sektora turystyki, w tym turystyki biznesowej.
Najnowsze dostępne dane dotyczące przemysłu spotkań i wydarzeń w Poznaniu, opublikowane w Raporcie Poland Convention Bureau (jednostki działającej w ramach Polskiej Organizacji Turystycznej), pochodzą z 2019 r. – okresu sprzed pandemii – i nie uwzględniają skutków pandemii Covid-19, tj. ograniczenie możliwości przemieszczania się, zamykanie obiektów noclegowych, gastronomicznych, czy zakazach organizacji spotkań w większym gronie osób.
W 2019 r. w Poznaniu zorganizowano ponad 3,1 tys. spotkań i wydarzeń dla grup liczących jednocześnie co najmniej 50 osób. Spotkania te, o charakterze konferencyjnym, kongresowym, targowym oraz korporacyjnym, zgromadziły łącznie 1,4 mln osób. Poznań uplasował się na 2. miejscu w Polsce (po Warszawie) ze względu na liczbę uczestników organizowanych wydarzeń oraz na 3. miejscu (po Warszawie i Krakowie) ze względu na ilość zorganizowanych wydarzeń, które objęły:
Największa liczba wydarzeń i spotkań (79%) zorganizowana została przez przedsiębiorstwa lub na ich zlecenie. Instytucje rządowe zorganizowały 13% a stowarzyszenia i organizacje NoN PROFIT 8% wydarzeń i spotkań. W 2019 r. najwięcej wydarzeń dotyczyło tematyki z zakresu dziedzin handlowo-usługowych oraz humanistycznych. Przeważały wydarzenia 1-dniowe (ponad 85%), a średni czas ich trwania wyniósł 1,2 dnia.
W 2020 r. Międzynarodowe Stowarzyszenie Konferencji i Kongresów (International Congress and Convention Association – ICCA) opublikowało międzynarodowy ranking ICCA Statistics Report 2020 na podstawie danych za 2019 r., w którym Poznań zajął 143. pozycję na świecie (na 425 miast), dokumentując 21 spotkań spełniających kryteria ICCA.
Pandemia Covid-19 spowodowała, że w 2020 r. rynek spotkań zaczął się zmieniać. Pomimo, że wiele zaplanowanych wydarzeń się nie odbyło, część z nich została przeniesiona na kolejne lata, a coraz więcej eventów odbywało się przestrzeni wirtualnej.
Poznańska baza dla organizacji wydarzeń o charakterze konferencyjno-kongresowym lub korporacyjnym systematycznie się powiększała. W sumie w ponad 100 obiektach dysponujących powierzchniami konferencyjno-kongresowymi znajdowało się łącznie ok. 100 tys. miejsc, w tym w szczególności w takich obiektach, jak:
Na lata 2020-2021 zaplanowana została modernizacja hali widowiskowo-sportowej Arena Poznań. Po jej zakończeniu, powstanie nowoczesny obiekt widowiskowo-sportowy, w którym znajdą się także sale konferencyjne i restauracja. Będą się w nim mogły odbywać wydarzenia do 9 tys. osób.
Poznańskie otoczenie konferencyjno-kongresowe stanowiły atrakcyjne miejsca noclegowe znajdujące się w hotelach 5 i 4-gwiazdkowych. W 2020 r. hotele te miały do dyspozycji 2,4 tys. miejsc. Ponadto lokalną ofertę dla podróży biznesowych uzupełniała rosnąca dynamicznie do 2020 r. liczba placówek gastronomicznych (ok. 2,7 tys. w 2019 r.) oraz możliwości rekreacji i aktywnego wypoczynku. Pandemia COVID-19 i wprowadzane restrykcje, w tym zamykanie hoteli i placówek gastronomicznych, spowodowały znaczne zmniejszenie wykorzystania tych obiektów, co w konsekwencji powodowało decyzję właścicieli o zakończenia działalności.
Poland Convention Bureau Polskiej Organizacji Turystycznej prowadziło Programy Rekomendacji dla Organizatorów Kongresów i Organizatorów Podróży Motywacyjnych. Celem programów było identyfikowanie i wspieranie podmiotów, które świadczyły fachowe i kompleksowe usługi w zakresie organizacji i obsługi kongresów oraz podróży motywacyjnych w Polsce. W 2020 r. certyfikaty rekomendacji w Polsce posiadały 23 firmy, w tym 2 w Poznaniu, tj. Grupa MTP oraz Relago. Obie firmy posiadały certyfikat Programu Rekomendacji Profesjonalnych Organizatorów Kongresów.
W celu wsparcia działań podejmowanych przez Miasto dla przyciągnięcia do Poznania dużych organizatorów kongresów powstał Poznański Klub Ambasadora Kongresów. Członkami Klubu są nagrodzeni Ambasadorzy Kongresów Polskich działający w Wielkopolsce oraz profesorowie odpowiedzialni za pozyskiwanie i organizację kongresów i wydarzeń w Poznaniu.
Poznan Convention Bureau (PCB) w 2020 r. pełniło funkcję neutralnego partnera oraz instytucji pierwszego kontaktu dla organizatorów i organizatorek konferencji, kongresów, podróży motywacyjnych oraz innych spotkań biznesowych w Poznaniu. PCB jest organizacją non-profit, wspieraną przez samorządy, branżę turystyczną oraz usługodawców lokalnego rynku, działającą w strukturach Poznańskiej Lokalnej Organizacji Turystycznej.
Z powodu pandemii COVID-19, spośród 12 zaplanowanych konferencji i kongresów współorganizowanych lub wspieranych przez PCB większość została przełożona na kolejne lata, a 3 odbyły się online:
PCB prowadziło szeroką współpracę z organizacjami branżowymi. Działalność ta miała na celu przede wszystkim promocję i pozycjonowanie Poznania na krajowym i globalnym rynku spotkań jako atrakcyjnego miejsca organizacji międzynarodowych kongresów i konferencji. Wśród organizacji, z którymi współpracowano w 2020 r. były m.in.:
Grupa MTP na działalność konferencyjno-kongresowo-eventową w Poznaniu w 2020 r. wykorzystywała budynek Poznań Congress Center (PCC) oraz pozostałe powierzchnie na Międzynarodowych Targach Poznańskich.
Najwięcej, ponad 70% wszystkich wydarzeń, zorganizowano w obiekcie PCC znajdującym się na terenie MTP. Jest to 3-kondygnacyjny budynek, w którym zagospodarowano przestrzeń na 4,2 tys. miejsc konferencyjnych, strefy VIP oraz przestrzenie dedykowane wystawom i stoiskom sponsorskim. Budynek posiada 38 w pełni wyposażonych sal konferencyjnych o regulowanej wielkości oraz przestronne foyer o powierzchni ok. 2,3 tys. m², w którym mogą odbywać się wystawy oraz bankiety. Mieści się w nim Sala Ziemi z zapleczem multimedialnym, umożliwiającym organizację dla 2 tys. osób kongresów, koncertów, bankietów i wydarzeń specjalnych. Bezpośrednie połączenie PCC z kompleksem 4 pawilonów należących do Grupy MTP umożliwia organizację wydarzeń jednocześnie dla blisko 20 tys. osób.
Od momentu objęcia całej Polski czerwoną strefą, niemożliwa stała się organizacja targów, kongresów i konferencji, które są podstawową działalnością Grupy MTP.
We wrześniu 2020 r., podczas badań przeprowadzonych na zlecenie Polskiej Izby Przemysłu Targowego, okazało się, że co trzecia firma działająca w branży targowej zanotowała spadek obrotów rzędu 90%.
Usługi związane z działalnością konferencyjno-kongresowo-eventową Grupy MTP w 2020 r. ograniczyły się do 115 wydarzeń tj. o ponad połowę mniej niż w 2019 r., w tym:
Najwięcej wydarzeń zorganizowano w I kwartale 2020 r.
Lp. | Nazwa wydarzenia |
1. | Sztab Ławica 28 Finał WOŚP |
2. | Targi Ślubne |
3. | Koncert Gregorian |
4. | Allegro Town Hall |
5. | Bricomarche |
6. | Poznański Klub Ambasadorów Kongresów |
7. | Uroczysta Sesja Rady Miasta Poznania |
8. | Gala MPK |
9. | Puchar Stihl Timbersports 2020 |
10. | Koncerty Dawida Podsiadło |
Działalność Międzynarodowych Targów Poznańskich
Organizacją wydarzeń kongresowych, wystawienniczych i korporacyjnych w Poznaniu zajmuje się wiele podmiotów, jednak szczególna rola przypada tutaj Międzynarodowym Targom Poznańskim Sp. z o. o. (MTP), będącą jednoosobową spółką Miasta Poznania. Spółka jest właścicielem i zarządza największym terenem wystawienniczym i konferencyjnym w Polsce o powierzchni ponad 20 ha, zlokalizowanym w centrum Poznania i dobrze skomunikowanym.
Do zadań MTP należą przede wszystkim:
Spółka realizuje przede wszystkim statutowe zadania własne oraz zadania powierzone przez Miasto Poznań, np. promocja miasta, organizacja imprez i wydarzeń kulturalnych czy sportowych, pełnienie roli lokalnego centrum spotkań mieszkańców i mieszkanek osiedla, zarządzanie halą widowiskowo-sportową Arena oraz obiektami infrastruktury transportu miejskiego.
Spółka zajmuje się promocją gospodarczą, w tym promocją zagraniczną polskich i poznańskich przedsiębiorstw i wspiera polskie przedsiębiorstwa w ekspansji na rynki zagraniczne. Organizuje polskie ekspozycje targowe za granicą. Oferta MTP skierowana jest także do administracji państwowej oraz jednostek samorządowych promujących polską gospodarkę na rynkach międzynarodowych.
W ramach unowocześniania infrastruktury wystawienniczo-kongresowej oraz zwiększania dostępności informacji, w 2020 r. MTP prowadziły działania z wykorzystaniem własnych środków, obejmujące m. in.:
Poznań dysponuje największą powierzchnią ekspozycyjną w kraju. Teren Międzynarodowych Targów Poznańskich przeznaczony na działalność wystawienniczą to ponad 136 tys. m2, w tym 107 tys. m2 stanowi powierzchnia zadaszona.
W 2020 r. z powodu pandemii Covid-19, z 70 imprez targowych zaplanowanych na 2020 r. odbyło się 37 imprez targowych wraz z salonami, z tego 18 targów przed wprowadzaniem ograniczeń związanych z pandemią oraz 19 targów, które odbyły się przy zaostrzonym rygorze organizacji imprez wystawienniczych, w tym 7 nowych wydarzeń.
Kalendarz targów w 2020 r. został uzupełniony o wydarzenia skierowane do mieszkańców Poznania i Wielkopolski, imprez mających charakter B2C. Celem ich organizacji było umożliwienie firmom zaprezentowanie oferty, sprzedaż produktów klientom końcowym, a także wzmocnienie informacji o powrocie MTP do organizacji wydarzeń targowych po 3-miesięcznej przerwie spowodowanej pierwszym w 2020 r. lockdownem.
Zorganizowane od czerwca do września targi to: Letni i Jesienny Targ Ogrodniczy, Poznań Moto Fest, Zlot Czerwonych Pojazdów, Targ Żywności Regionalnej i Ekologicznej, Letni Targ Rodzinny, Letni Targ Ekologiczny i wydarzenie promujące przemysł wystawienniczy – Targi Dają Więcej.
MTP w 2020 r. sprzedały łącznie 166 361 m2 powierzchni targowej netto, w tym 153 171 m2 powierzchni krytej i 13 190 m2 powierzchni otwartej. Łącznie z powierzchnią specjalną, wynajęto 179 104 m2 powierzchni wystawienniczej.
Liczba wystawców eksponujących swoje produkty na poznańskich targach wyniosła 4 165, w tym 3 757 wystawców krajowych i 408 wystawców zagranicznych.
Zgodnie z wymogami Światowego Stowarzyszenia Przemysłu Targowego UFI, na sumę frekwencji składa się liczba zwiedzających, liczba wydanych kart wystawców, liczba prelegentów oraz liczba przedstawicieli mediów.
Frekwencja w 2020 r. wyniosła 269 415 osób. Liczba zwiedzających poznańskie targi, wyniosła 251 841 osób.
l.p. | parametry | plan 2020 | wykonanie |
1. | powierzchnia (m2) | 481 693 | 166 361 |
2. | liczba wystawców | 10 702 | 4 165 |
3. | liczba zwiedzających | 831 700 | 251 841 |
Wśród imprez, które Spółce udało się zorganizować w 2020 r. warte podkreślenia są poniższe wydarzenia:
W roku 2020 z uwagi na sytuację epidemiologiczną MTP zorganizowały również projekty online:
Obostrzenia związane z pandemią COVID-19, w tym m.in. wprowadzenie czasowego zakazu organizacji imprez o charakterze masowym, powodował przekładanie lub odwoływanie kolejnych, zaplanowanych zgodnie z kalendarzem, imprez targowo-wystawienniczych oraz innych wydarzeń (konferencji, kongresów, koncertów, eventów).
Miało to bezpośredni wpływ na finanse firmy i zupełnie ograniczyło możliwości generowania przychodów ze sprzedaży zarówno powierzchni wystawienniczej, jak i też z tytułu realizacji zabudowy targowo-wystawienniczej oraz ze sprzedaży biletów dla zwiedzających. Wpłynęło też znacznie na przychody z gastronomii i cateringu i na zmniejszenie sprzedaży reklam na nośnikach reklamowych obsługiwanych przez MTP.
Brak możliwości organizacji imprez w okresie pandemii spowodował, że Spółka uzyskiwała niewielkie przychody ze sprzedaży usług przy konieczności ponoszenia znacznych kosztów utrzymywania terenu oraz kosztów pracy. Wszystko to przyczyniło się do tego, iż większość zamierzeń inwestycyjno-budowlanych, elektrycznych, informatycznych zaplanowanych do realizacji w roku 2020 musiało zostać zweryfikowanych przez Zarząd firmy.
Inwestycje budowlane i elektryczne z roku 2020 w znacznym zakresie zostały przesunięte do realizacji na następne lata lub całkowicie od nich odstąpiono, a wykonywano tylko zadania priorytetowych lub kontynuowane.
Wśród inwestycji zamrożonych są m.in. takie jak rozbudowa pawilonu 4 i modernizacja elewacji pawilonu PCC. Postanowiono kontynuować prace związane z przebudową i modernizacją HWS „ARENA” (sfinansowanie nakładów możliwe jest dzięki środkom pozyskanym ze zbycia we wrześniu 2020 r. aktywów nieoperacyjnych – teren Matejki). Rozpoczęto przygotowania do budowy nowego podziemnego parkingu na terenie MTP. Nowy parking będzie obsługiwać zarówno gości targowych (wystawców, zwiedzających), ale również ma być udostępniony dla mieszkańców Poznania i turystów. Stanie się w ten sposób kolejnym centrum generowania przychodów Spółki.
Utrzymująca się w drugiej połowie roku sytuacja związana z przedłużonymi restrykcjami i ograniczeniami w gospodarce, jak również kontynuowanym zakazem organizowania imprez masowych, zmusiła Spółkę do szukania nowych źródeł przychodów, zmiany planów inwestycyjnych oraz modyfikacji formuł wydarzeń targowych.
W planach na rok 2021 jest modernizacja nieruchomości przy ul. Litewskiej 22, przebudowa wnętrza zachodniej części pawilonu nr 6 wraz z nowym zagospodarowaniem przyległego terenu od ulicy Święcickiego i Grunwaldzkiej oraz przebudowa zachodniej części pawilonu nr 2 na lokale usługowe.
Z inwestycji informatycznych zakończono prace przy budowie platformy „Tobilet”, a w związku z przejściem pracowników na prace online częściowo zrealizowano budżet zakupu urządzeń i licencji ICT. Pozostałe inwestycje zostały wstrzymane.