Instytucjonalne wsparcie osób starszych w Poznaniu

W 2021 r. ponad 800 osób w podeszłym wieku, przewlekle somatycznie chorych oraz z niepełnosprawnością fizyczną uzyskało wsparcie poznańskich domów pomocy społecznej oraz dziennych domów pomocy. Osoby starsze miały zapewnioną pomoc całodobową oraz dzienną. Mogły też liczyć – w zależności od potrzeb – na pomoc wielu instytucji.

Instytucjonalną opiekę nad osobami starszymi w Poznaniu zapewniały domy pomocy społecznej (DPS) oraz dzienne domy pomocy (DDP). Placówki te oferowały kompleksowe wsparcie osób, które z uwagi na stan zdrowia lub inne przyczyny, nie były w stanie samodzielnie funkcjonować.

W 2021 r. w Poznaniu funkcjonowało 6 DPS-ów dla osób starszych, przewlekle somatycznie chorych oraz z niepełnosprawnościami fizycznymi, tj.:

• 2 DPS-y dla osób w podeszłym wieku: Dom Pomocy Społecznej przy ul. Bukowskiej (140 miejsc) oraz prowadzony na zlecenie Miasta Poznania Dom Pomocy Społecznej Sióstr Urszulanek U.R. przy ul. Pokrzywno (35 miejsc);
• 1 DPS dla osób w podeszłym wieku oraz osób z niepełnosprawnościami fizycznymi: Dom Pomocy Społecznej przy ul. Ugory (136 miejsc);
• 3 DPS-y dla osób przewlekle somatycznie chorych: Dom Pomocy Społecznej przy ul. Konarskiego z oddziałem przy ul. Zamenhofa (170 miejsc), Dom Pomocy Społecznej im. bł. E. Bojanowskiego przy ul. Niedziałkowskiego (35 miejsc) oraz prowadzony na zlecenie Miasta Poznania Dom Pomocy Społecznej Zgromadzenia SS. św. W. à Paulo przy ul. Sielskiej z oddziałem przy ul. Mińskiej (140 miejsc).

Łącznie do dyspozycji w DPS-ach było 656 miejsc stałych, z których na koniec 2021 r. korzystało 575 osób w podeszłym wieku lub przewlekle somatycznie chorych. Ponad 3/4 osób przebywających w DPS-ach wymagało stałej opieki pielęgniarskiej.

W 2021 r. zakończono budowę nowej siedziby dla Domu Pomocy Społecznej przy ul. Bukowskiej. Nowo wybudowany budynek dla 100 osób zlokalizowany jest przy ul. Żołnierzy Wyklętych na Strzeszynie. Pensjonariuszki i pensjonariusze otrzymają dostosowane do swoich potrzeb przestronne pokoje 1-osobowe o powierzchni ok. 20 m² lub 2-osobowe o powierzchni ok. 28 m². Wszystkie pokoje są umeblowane, z dostępem do łazienki, wyposażone w telewizor i radiowęzeł oraz dostęp do Internetu. Pomieszczenia pogrupowane są w 7 tzw. familii. Każda z nich składa się z kilku pokoi, w których może zamieszkać maksymalnie 15 osób. Pensjonariuszki i pensjonariusze każdej z familii mają do dyspozycji osobny pokój dzienny, jadalnię i aneks kuchenny. Każda grupa pomieszczeń oznaczona jest innym kolorem – co ułatwi seniorkom i seniorom orientację w przestrzeni placówki – ma również osobne wejście z zewnątrz, z którego będą mogli korzystać goście odwiedzający DPS. Takie rozwiązanie pozwoli na wprowadzenie do DPS-u przyjaznej i rodzinnej atmosfery. W budynku będzie działał gabinet doraźnej pomocy medycznej oraz przystosowane do osób starszych: sala gimnastyczna, wspólne przestrzenie z pracowniami (m.in. ceramiczną); kino-cafe, kaplica. Mieszkanki i mieszkańcy nowego DPS-u będą mieli również do dyspozycji duży, zielony i ogrodzony teren wokół budynku, na którym są już m.in. siłownia, miejsca do rekreacji i ścieżka sensoryczna, oraz łąka kwietna. Całość uzupełniają pomieszczenia biurowe i administracyjne, pokoje gościnne, pralnie z suszarniami, zaplecze socjalne oraz higieniczno-sanitarne, pomieszczenia techniczne, magazynowe oraz garaże.

Wnętrze nowo wybudowanego budynku Domu Pomocy Społecznej przy ul. Żołnierzy Wyklętych

arch. PIM

Ponadto w mieście działały 2 dzienne domy pomocy (DDP), które zapewniały osobom starszym opiekę, zabiegi pielęgniarskie i rehabilitacyjne oraz zajęcia edukacyjne, kulturalne, rekreacyjne i sportowe. Były to następujące placówki:

• Zespół Dziennych Domów Pomocy prowadzony przez Miasto Poznań, dysponujący 350 miejscami, z których na koniec 2021 r. korzystały 203 osoby w 5 filiach: „Klub Centrum”, „Klub Ogrody”, „Klub Promień”, „Klub Starówka”, „Klub Winogrady”;
• Dzienny Dom Pomocy „Klub Słoneczna Przystań” prowadzony przez Polski Komitet Pomocy Społecznej z 70 miejscami, z których na koniec 2021 r. korzystało 40 osób.

Z powodu pandemii COVID-19 od 1.01.2021 r. do 7.05.2021 r. DDP były zamknięte dla uczestniczek i uczestników, a pracownicy wykonywali pracę w formie hybrydowej i zdalnej obejmującą m.in.: codziennie roznoszenie i wydawanie posiłków na wynos, systematyczne kontakty telefoniczne z uczestniczkami i uczestnikami, i ich rodzinami, pomoc w kontaktach z opieką zdrowotną, w załatwianiu spraw urzędowych, otaczanie szczególnym wsparciem osób chorujących na COVID-19 oraz przebywających na kwarantannie, organizowanie konkursów plastycznych, quizów wiedzy, szycie i roznoszenie maseczek ochronnych dla seniorek i seniorów; organizowanie spacerów na świeżym powietrzu, zachęcanie do aktywności. Pandemia COVID-19 spowodowała także konieczność odłożenia w czasie zakupu auta, z uwagi na brak dostępu do aut na rynku samochodowym.

Osobom, które wymagały częściowej opieki i pomocy w zaspokajaniu niezbędnych potrzeb życiowych, obok dziennych domów pomocy, wsparcia udzielały także podmioty świadczące usługi opiekuńcze. Usługi te zapewniane były uprawnionym osobom w miejscu zamieszkania przez 3 organizacje: Polski Komitet Pomocy Społecznej – Wielkopolski Zarząd Wojewódzki, Polski Czerwony Krzyż – Wielkopolski Oddział Okręgowy oraz Spółdzielnię Socjalną Feniks.

W 2021 r., w ramach opieki wytchnieniowej dla opiekunów osób starszych, kontynuowana była działalność Senioralnego Domu Krótkiego Pobytu PETRA. Dom wspierał seniorki, seniorów i ich rodziny w zapewnieniu opieki nad osobami niesamodzielnymi w sytuacjach kryzysowych oraz działaniach zaplanowanych, związanych np. z koniecznością załatwienia spraw urzędowych, pełnienia obowiązków zawodowych. Opiekę świadczono bezpłatnie w godzinach od 7:00 do 18:00 od poniedziałku do piątku. Podczas pobytu zapewniano podopiecznym bezpieczne miejsce pobytu, profesjonalne wsparcie personelu przygotowanego do pracy z osobami starszymi, posiłek, różnorodne zajęcia usprawniające poznawczo i ruchowo. Ze wsparcia domu skorzystały 153 osoby, w tym 80 osób starszych oraz 73 opiekunki i opiekunowie Na realizację powyższego zadania Miasto Poznań przekazało 420,5 tys. zł. Ze względu na obostrzenia związane z pandemią COVID-19 do 10.05.2021 r. działalność stacjonarna placówki została zawieszona (w tym okresie realizowano zaplanowane zadania alternatywne). Od 11.05.2021 r. wznowiono działalność stacjonarną w małych grupach, w trybie hybrydowym.

Seniorki i seniorzy podczas zajęć w Senioralnym Domu Krótkiego Pobytu PETRA

arch. Fundacja PETRA senior

W 2021 r. w mieście funkcjonowało wiele organizacji, instytucji, fundacji, stowarzyszeń działających na rzecz wspierania osób starszych, w tym 79 klubów dla seniorek i seniorów. Kluby zapewniały bogatą ofertę organizacji czasu wolnego, wspierały zdrowie i kondycję psychiczną oraz fizyczną osób starszych.

Miasto Poznań zlecało organizacjom pozarządowym realizację zadań publicznych, w ramach których w 2021 r. zapewniono m.in.:

• prowadzenie ośrodków geriatryczno-gerontologicznych, świadczących profesjonalne, dostosowane do potrzeb i możliwości osób starszych, kompleksowe usługi i wsparcie; ośrodki te prowadziły działania informacyjne, edukacyjne, rehabilitacyjne oraz terapeutyczne, a także zapewniały poradnictwo i opiekę medyczną, w tym konsultacje specjalistyczne, badania diagnostyczne i opiekę pielęgnacyjną; suma dotacji przeznaczonych na ten cel w 2021 r. wyniosła 200 tys. zł;
• realizację działań ukierunkowanych na polepszenie jakości życia i poczucia bezpieczeństwa zdrowotnego osób 60+, w ramach których zrealizowano projekt „Holistyczna opieka poCOVIDowa osób starszych z wielochorobowością i chorobami neurodegeneracyjnymi”; celem projektu było utworzenie pierwszej w Poznaniu pocovidowej, holistycznej diagnostyki i interwencji na poziomie stanu poznawczego, emocjonalnego i somatycznego; diagnostykę przeprowadzał zespół specjalistów (lekarz geriatra, neuropsycholog, dietetyk); seniorki i seniorzy, którzy przeszli zakażenie koronawirusem, mogli skorzystać z różnego rodzaju konsultacji medycznych, usług rehabilitacyjnych oraz warsztatów usprawniających; koszt realizacji zadania wyniósł 69,1 tys. zł;
• holistyczną opiekę domową dla osób przewlekle i nieuleczalnie chorych oraz wsparcie rodzin osób chorych, obejmujące różne formy opieki medycznej (lekarskiej i pielęgniarskiej), terapeutycznej (psychologicznej), rehabilitacyjnej (masaże i ćwiczenia) oraz poradnictwo dla osób nieuleczalnie chorych w ich domach; opieką, poradnictwem oraz instruktażem prawidłowej opieki starano się objąć również rodziny i osoby bliskie, które na co dzień zajmowały się swoimi chorymi; kwota dotacji przeznaczonych na ten cel w 2021 r. wyniosła ok. 300 tys. zł.