Zakres działań i interwencji Straży Miejskiej Miasta Poznania

Działania Straży Miejskiej Miasta Poznania (SMMP) w 2020 r. zostały w dużej mierze podporządkowane zasadom obowiązującym w czasie epidemii oraz bieżącym ocenom stanu porządku w mieście.

W 2020 r. działania SMMP objęły:

• wdrożenie uchwały Rady Miasta Poznania w sprawie nadania nowego regulaminu SMMP, obowiązującego od 1 stycznia 2020 r., mającego na celu optymalizację podejmowanych działań na rzecz mieszkańców;
• prowadzenie działań uwarunkowanych zasadami obowiązującymi w stanie epidemii, zgodnie z bieżącą oceną stanu porządku, spójnych z poleceniami Wojewody Wielkopolskiego oraz wymogami ustawowymi;
• działania na rzecz  porządku i bezpieczeństwa w budynkach Urzędu Miasta Poznania, zlokalizowanych przy ulicach Libelta, 28 Czerwca 1956 r. i Gronowej oraz placu Kolegiackim, poprzez sprawdzanie zgodności osób z listą umówionych spotkań oraz udzielanie pomocy w sprawach wyłączonych z obowiązku rejestracji elektronicznej, a także pomoc przy pomiarach temperatury ciała pracowników i petentów;
• realizację dalszego rozwoju  i implementacji Systemu Zarządzania Strażą Miejską;
• wdrożenie usługi G Suite Basic (usługa poczty elektronicznej, elektroniczny kalendarz i wiele innych) dla  pracowników SMMP; dzięki czemu zwiększyła się efektywność wymiany informacji w organizacji, a tym samym płynność obsługi klienta zewnętrznego;
• wprowadzenie zmiany w zakresie bezpośredniej obsługi zgłoszeń w związku z jej integracją z aplikacją Smart City Poznań (zwrócono szczególną uwagę na zgłoszenia dotyczące pojazdów długotrwale nieużytkowanych i nieprawidłowo parkujących) – generowana jest automatyczna informacja zwrotna o statusie realizacji zgłoszenia, co skutkuje zwiększeniem wymiany informacji pomiędzy zgłaszającym a SMMP;
• kontynuowanie działań skierowanych na minimalizację statycznych wykroczeń drogowych w najbardziej newralgicznych rejonach miasta, szczególnie na odcinkach ulic objętych pracami dostosowującymi infrastrukturę oraz organizację ruchu do poszerzanej z dniem 1 lutego 2021 r. Strefy Płatnego Parkowania;
• zainaugurowanie programu autorskiego pod nazwą „Wiem. Wybieram dobrze” w ramach Miejskiego Programu Przeciwdziałania Narkomanii skierowanego do uczniów klas VII i VIII szkół podstawowych; z uwagi na wprowadzone obostrzenia program jest kontynuowany w 2021 r.

Realizacja zadań i osiągnięte efekty

Na stanowisku Dyżurnego SMMP przyjęto do realizacji 70 196 zgłoszeń przekazanych drogą telefoniczną, elektroniczną bądź osobiście. W stosunku do 81 851 spraw przyjętych w 2019 r. nastąpił spadek o 11 655, czyli o ponad 14%. Zmniejszyła się zwłaszcza liczba zgłoszeń w kategorii ruch drogowy – przyjęto ich o 13 115 mniej niż w roku poprzednim.

Podział zgłoszeń według kategorii przedstawia się następująco (liczba zgłoszeń):

• ruch drogowy – 39 803;
• zwierzęta – 6364;
• czystość i porządek – 6317;
• spożywanie alkoholu/osoby nietrzeźwe – 4109;
• zagrożenie życia i zdrowia – 2796;
• spalanie odpadów – 2794;
• zakłócanie porządku i spokoju publicznego – 1826;
• awarie i uszkodzenia infrastruktury miejskiej – 1666;
• bezdomność – 1649;
• ochrona środowiska/gospodarka odpadami – 1003;
• handel – 208;
• żebractwo – 181;
• plakatowanie/graffiti – 104;
• inne zdarzenia – 1340.

Największą liczbę spraw zgłoszono telefonicznie poprzez kontakt za pomocą numeru alarmowego 986. Wykorzystanie kanałów łączności elektronicznej (formularzy zgłoszeniowych, aplikacji mobilnych i poczty elektronicznej) oraz innych form kontaktu, powoduje, że zgłoszenia głosowe aktualnie stanowią około połowy wszystkich przyjętych zgłoszeń.

Podział liczby zgłoszeń według kanału komunikacji:

•  kontakt telefoniczny – 35 577;
•  łączność elektroniczna – 27 341;
•  inne (w tym kontakt osobisty) – 7278.

Wybrane efekty działań Straży Miejskiej Miasta Poznania

Źródło SMMP

Przedsięwzięcia realizowane przez SMMP

Działania w stanie epidemii

Działania SMMP w 2020 r. zostały w dużej mierze uwarunkowane zasadami obowiązującymi w stanie epidemii. Determinowane były bieżącą oceną stanu porządku i były spójne z poleceniami Wojewody Wielkopolskiego oraz wymogami ustawowymi. W zakresie ochrony porządku publicznego, w związku z wprowadzonymi ograniczeniami, zakazami i nakazami zachowań w miejscach publicznych, w ścisłej współpracy z Komendą Miejską Policji w Poznaniu oraz poszczególnymi komisariatami, w ramach posiadanych uprawnień, prowadzono kontrole wytypowanych i uzgodnionych wspólnie miejsc pod kątem przestrzegania nałożonych obowiązków, w głównej mierze skupiając się na oddziaływaniu prewencyjnym i informacyjnym, a jedynie w szczególnych przypadkach stosując środki prawne.

W celu wypełnienia ustawowego obowiązku informowania mieszkańców o występujących zagrożeniach opracowano komunikat, który strażnicy miejscy odczytywali poprzez system nagłośnieniowy w radiowozach, początkowo w miejscach gromadzenia się mieszkańców, takich jak Stary Rynek i przyległe uliczki, centralne części miasta, tereny rekreacyjne (w szczególności bulwary nad Wartą), „Ścieżka w koronach drzew Antoninek”, place zabaw, a w kolejnych dniach także na terenach poszczególnych osiedli mieszkaniowych. Komunikat był na bieżąco zmieniany, zgodnie z wprowadzanymi nowymi obostrzeniami. Emitowane apele o rozwagę i dyscyplinę przyczyniły się do powszechnego podporządkowania się mieszkańców wprowadzanym obostrzeniom dotyczącym przemieszczania się.

Komunikaty informujące mieszkańców o ustanowionych ograniczeniach, zakazach i nakazach SMMP podawała także za pośrednictwem strony internetowej oraz Facebooka. Komunikaty te zawierały opis obostrzeń i odpowiedzialności prawnej oraz galerie zdjęć obrazujących prawidłowe zachowanie. SMMP udostępniała również informacje Prezydenta Miasta Poznania dotyczące lokalnej sytuacji i podejmowanych działań w okresie epidemii oraz linki do niezbędnych dokumentów. Przekazywała także kompleksowe informacje dla rodziców i seniorów oraz porady profilaktyczne.

Czynności dotyczące wykroczeń popełnionych w miejscach publicznych, w związku z rozporządzeniami Rady Ministrów w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii, zostały zakończone nałożeniem 127 mandatów karnych, zastosowaniem 135 pouczeń oraz skierowaniem 5 wniosków o ukaranie do sądu. Najczęściej strażnicy miejscy interweniowali wobec osób niezakrywających ust i nosa w miejscach ogólnodostępnych oraz na drogach i placach, a także wobec osób korzystających wbrew zakazowi z pełniących funkcje publiczne i pokrytych roślinnością terenów zieleni (od 1 kwietnia 2020 r. obowiązywał zakaz przebywania na plażach i terenach zieleni, pełniących funkcje publiczne, a nierespektowanie zakazów zagrożone było wysokimi karami – od 5 do 30 tys. zł).

Działania podejmowane przez strażników miejskich w celu zapobiegania, przeciwdziałania i zwalczania COVID-19 realizowano w czasie 8788 służb patrolowych.

Zadania profilaktyczne

Zadania profilaktyczne prowadzone były głównie przez strażników miejskich uczestniczących w zajęciach edukacyjnych dostosowywanych do danej grupy docelowej. Udział w zajęciach odbywał się na zaproszenie ze strony placówek oświatowych, specjalnych i środowiskowych, świetlic, klubów dla dorosłych oraz osiedlowych domów kultury. Formy podejmowanych działań były zróżnicowane i uzależnione od odbiorcy.

W marcu, jeszcze przed wprowadzeniem stanu epidemii, odbyła się inauguracja programu profilaktycznego SMMP pod nazwą „Wiem. Wybieram dobrze”, skierowanego do uczniów klas VII i VIII. Z uwagi na wprowadzone obostrzenia dalsze działania zostały zawieszone i są kontynuowane w 2021 r.

W okresie poprzedzającym zakończenie roku szkolnego 2019/2020 prowadzono, w ograniczonym zakresie oraz zmienionej formie i formule, działania propagujące bezpieczeństwo podczas letnich wakacji. Brak możliwości bezpośredniego uczestniczenia w spotkaniach z uczniami szkół czy też uczestnikami różnego rodzaju imprez plenerowych i festynów (miejskich, osiedlowych, środowiskowych), spowodował podjęcie działań zdalnych, z wykorzystaniem możliwości sieć internetowej. Zainteresowanym szkołom udostępniono, za pośrednictwem wydzielonego serwera wymiany plików, własne zasoby w postaci materiałów profilaktycznych (filmy, prezentacje, zagadki, krzyżówki), które nauczyciele wykorzystywali podczas zdalnych zajęć z uczniami. Wśród udostępnionych materiałów były informacje dotyczące bezpiecznego zachowania podczas różnych form letniego wypoczynku oraz w czasie samodzielnych zajęć domowych, a także informacje o koniecznej rozwadze podczas podróży czy w czasie przebywania nieletnich w przestrzeni publicznej. Podjęcie przez szkoły działań opiekuńczych dla najmłodszych uczniów umożliwiło strażnikom przekazanie zainteresowanym placówkom materiałów (filmów, prezentacji) oraz przydatnych dla bezpieczeństwa dzieci przedmiotów o walorach informacyjno-edukacyjnych, które nauczyciele mogli wykorzystać podczas zajęć dotyczących m.in. „Bezpiecznych wakacji”.

W okresie prowadzonej przez szkoły nauki zdalnej strażnicy miejscy realizowali ponadto działania profilaktyczne w ramach projektu „e-profilaktyka”. Zainteresowanym szkołom, pozostającym w zdalnym kontakcie, udostępniano materiały pomocne w realizacji problematyki dotyczącej bezpieczeństwa osobistego, odpowiedzialności, zagrożeń czy też porządku i czystości w przestrzeni publicznej. Projekt był alternatywną wersją realizowanych wcześniej bezpośrednich spotkań odbywających się w szkołach. Przedłużający się stan epidemii wpłynął na organizację zajęć profilaktycznych online także w nowym roku szkolnym.

Do czasu ogłoszenia stanu epidemii odbywające się spotkania z seniorami ukierunkowane były na edukację osób starszych w zakresie bezpieczeństwa i przeciwdziałania sytuacjom związanym z kradzieżami, oszustwami (w tym telefonicznymi) czy działaniami kieszonkowców.

Ochrona bezdomnych i żebractwo

Działania podejmowane wobec osób bezdomnych realizowane były przy współpracy z Miejskim Ośrodkiem Pomocy Rodzinie i Miastem, zwłaszcza w okresie występowania niekorzystnych warunków pogodowych i utrzymujących się niskich temperatur powietrza, a następnie po ogłoszeniu stanu epidemii COVID-19.

Działania sprawdzające skupione były na miejscach niemieszkalnych, a strażnicy starali się dotrzeć do wszystkich znanych koczowisk na terenie miasta, w których przebywają bezdomni. Grupa ta, ze względu na nieprzyjmowanie nowych osób przez ośrodki dla bezdomnych, znalazła się w szczególnie trudnej sytuacji. Bezdomnych pytano o stan zdrowia i samopoczucie, informowano o zagrożeniach wynikających ze stanu epidemii i rozdawano materiały informujące o postępowaniu na wypadek wystąpienia objawów choroby.

Dodatkowo strażnicy rozdawali wszystkim potrzebującym pakiety żywnościowe oraz udzielali pomocy podczas prowadzonych akcji wydawania posiłków dla osób ubogich i bezdomnych, m.in. w ramach inicjatywy “Zupa na Głównym”, na przystanku PST Dworzec Zachodni oraz w rejonie kompleksu sportowego przy ul. Chwiałkowskiego. Zwracali jednocześnie uwagę na obowiązek dystansowania się oraz zakrywania ust i nosa przy odbieraniu żywności.

Łącznie strażnicy miejscy skontrolowali miejsca znane z bytowania bezdomnych 5089 razy, umożliwiając 42 osobom kontakt ze służbami medycznymi, a 31 osobom – z ośrodkami pomocy socjalnej.

Przeciwdziałając żebractwu w mieście, strażnicy systematyczne kontrolowali miejsca, gdzie już wcześniej stwierdzono prowadzenie takiego procederu. Wprowadzony stan epidemii znacznie ograniczył liczbę osób żebrzących, a w początkowym okresie wręcz wyeliminował występowanie tego zjawiska. Działania ujawniły łącznie 92 osoby żebrzące, w tym 53 obcokrajowców. Żebractwo najczęściej występuje w okolicach marketów i sklepów dużych sieci handlowych, kościołów, dworców autobusowych, a także na skrzyżowaniach i ulicach o dużym natężeniu ruchu pieszego i kołowego.

Porządek w ruchu drogowym

Działania w zakresie porządku w ruchu drogowym podejmowane były na podstawie analizy przyjętych zgłoszeń i częstotliwości występowania zdarzeń w danym miejscu. Na stanowisku Dyżurnego SMMP przyjęto 39,8 tys. zgłoszeń wykroczeń przeciwko bezpieczeństwu i porządkowi w komunikacji (co stanowi prawie 57% wszystkich zgłoszeń podjętych przez patrole), w szczególności w zakresie nieprawidłowego parkowania. Działania w ramach jednego zgłoszenia często prowadzone były wobec wielu kierujących do czasu wyeliminowania nieprawidłowości w danym rejonie. Podjęte czynności dotyczące wykroczeń przeciwko bezpieczeństwu i porządkowi w komunikacji zostały zakończone nałożeniem 37,4 tys. mandatów karnych, zastosowaniem 5,4 tys. pouczeń oraz skierowaniem 2,6 tys. wniosków do sądu.

Działania wobec pieszych popełniających wykroczenia skutkowały ukaraniem 184 osób mandatami, pouczeniem 16 osób oraz skierowaniem 6 wniosków o ukaranie do sądu. Wykroczenia dotyczyły głównie niestosowania się do sygnalizacji świetlnej oraz przekraczania jezdni w miejscach zabronionych. Wobec rowerzystów zastosowano 801 postępowań mandatowych, 79 pouczeń oraz skierowano 9 wniosków o ukaranie do sądu w związku z naruszeniem przepisów o ruchu rowerów.

Czystość i ochrona środowiska

Podejmowane działania na rzecz czystości miasta, stanu sanitarno-porządkowego oraz ochrony środowiska realizowane były poprzez współpracę strażników rejonowych z referatem Ekopatrol. Podczas podejmowanych interwencji korzystano ze wsparcia właściwych instytucji i organizacji, szczególnie wybranych wydziałów Miasta Poznania, Zakładu Lasów Poznańskich, Zarządu Zieleni Miejskiej, Państwowej Straży Pożarnej oraz Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej. Działalność informacyjna w powyższym zakresie prowadzona była zarówno przez Zespół Profilaktyki, jak również przez strażników rejonowych.

W ramach realizowanych codziennych zadań i interwencji strażnicy podjęli następujące działania:

• przeprowadzili 2319 kontroli lub interwencji w zakresie spalania w domowych instalacjach grzewczych substancji zabronionych bądź palenia ognisk, z czego 492 zakończyły się zastosowaniem środków prawnych (420 mandatów karnych, 52 pouczenia oraz 20 wniosków do sądu o ukaranie); w trakcie prowadzonych działań pobrano także 80 próbek odpadów paleniskowych w celu określenia ich składu chemicznego oraz występowania ewentualnych zanieczyszczeń, co pozwala na określenie czy doszło do termicznego przekształcania odpadów; po przeprowadzonej analizie w 42 próbkach stwierdzono spalanie niedozwolonych substancji, co skutkowało wszczęciem czynności wyjaśniających w stosunku do osób odpowiedzialnych; realizując projekt Poznańskiego Budżetu Obywatelskiego pod nazwą „Skończmy ze smogiem w Poznaniu!”, działania wspierane były badaniami jakości powietrza przy wykorzystaniu specjalistycznego drona, wyposażonego w czujniki pozwalające wykryć, czy w spalinach emitowanych z kontrolowanej posesji znajdują się szkodliwe związki chemiczne;
• ujawnili i doprowadzili do usunięcia 801 nielegalnych wysypisk odpadów, z których 96 zostało zlikwidowanych przez ich sprawców (spośród których 23 zostało ujawnionych w trakcie pozbywania się odpadów), a w sprawie pozostałych wnioskując o usunięcie do właściwych podmiotów;
• podjęli 1516 działań wobec osób niszczących roślinność; mandatami ukarano 1427 osób, zastosowano 77 pouczeń, o ukaranie do sądu skierowano 12 wniosków;
• potwierdzili 12 interwencji dotyczących zanieczyszczeń cieków wodnych i akwenów; nieczystości neutralizowały na miejscu jednostki Państwowej Straży Pożarnej, a sprawy przekazywano Wydziałowi Ochrony Środowiska Urzędu Miasta Poznania;
• doprowadzili do usunięcia 1126 pojazdów, których stan wskazywał na to, że nie są używane; z tej liczby 308 pojazdów usunięto na podstawie art. 50a ustawy Prawo o ruchu drogowym, a pozostałe 818 usunięto w wyniku czynności prowadzonych wobec ich właścicieli;
• skontrolowali 3612 nieruchomości pod kątem obowiązku dokonania deratyzacji poprzez wyłożenie preparatów służących do zwalczania gryzoni; ujawnili 33 nieprawidłowości, z których najwięcej dotyczyło obiektów handlowych branży spożywczej (18) oraz posesji prywatnych (9); wobec odpowiedzialnych podmiotów zastosowali 21 postępowań mandatowych, 16 pouczeń oraz skierowali 1 wniosek do sądu o ukaranie;
• do Schroniska dla Zwierząt przekazali 238 bezdomnych psów, 140 kotów oraz sporadycznie inne małe zwierzęta;
• do Uniwersyteckiego Centrum Medycyny Weterynaryjnej przekazali 674 razy chore lub ranne ptaki i pisklęta;
• od mieszkańców miasta przyjęli 2522 zgłoszenia o pojawieniu się dzików na terenie zurbanizowanym; podjęte działania doprowadziły do potwierdzenia 240 zgłoszonych przypadków, o których powiadomiono Centrum Zarządzania Kryzysowego.