Grunty Miasta Poznania

Według ewidencji księgowej powierzchnia gruntów stanowiących własność i współwłasność Miasta Poznania w jego granicach administracyjnych wynosi 96,6 km². Wartość księgowa brutto gruntów stanowiących własność i współwłasność Miasta Poznania, znajdujących się w granicach administracyjnych miasta, wynosi 12 234,1 mln zł.

Wartość księgowa gruntów Miasta Poznania w 2020 r.

Według ewidencji księgowej na koniec 2020 r. powierzchnia gruntów stanowiących własność i współwłasność Miasta Poznania, znajdujących się w granicach administracyjnych miasta, wynosi 96,6 km². Wartość księgowa gruntów stanowiących własność i współwłasność Miasta Poznania znajdujących się w granicach administracyjnych wynosi 12 234 077 157,02 zł (w tym grunty nieobciążone prawem użytkowania wieczystego, trwałego zarządu i użytkowania zajmują powierzchnię 71,5 km², a grunty obciążone ww. prawami powierzchnię 25,07 km²).

Grunty stanowiące własność i współwłasność Miasta Poznania znajdujące się poza granicami administracyjnymi miasta obejmują powierzchnię 0,5 km², a ich wartość księgowa wynosi 17 973 456,83 zł.

Całkowita wartość księgowa brutto gruntów na koniec 2020 r. w odniesieniu do 2019 r. uległa zwiększeniu o 0,04%, przy czym wartość gruntów w ewidencji bilansowej zmniejszyła się o 0,09%, natomiast wartość gruntów w ewidencji pozabilansowej, obejmujących grunty Miasta Poznania oddane w użytkowanie i przekazane w trwały zarząd, wzrosła o 0,63%.

W ewidencji bilansowej zwiększyła się wartość gruntów będących własnością lub współwłasnością Miasta Poznania (o 0,52%) oraz wartość brutto gruntów obcych w użytkowaniu wieczystym (o 5,77%). Zmniejszeniu uległa natomiast wartość gruntów oddanych w użytkowanie wieczyste (o 3,93%) oraz wartość gruntów własnych łącznie z prawem użytkowania wieczystego (o 25,10%).

W ewidencji pozabilansowej wzrosła wartość gruntów Miasta oddanych w trwały zarząd (o 0,87%), natomiast zmniejszeniu uległa wartość księgowa gruntów oddanych w użytkowanie oraz zwykły zarząd (o 0,01%).

Struktura własności gruntów Miasta Poznania w 2020 r.

W strukturze własności gruntów największy odsetek – 73,52% powierzchni i 75,64% wartości – stanowią grunty będące własnością Miasta Poznania nieobciążone prawem użytkowania wieczystego, użytkowania i trwałego zarządu. Zajmują one powierzchnię 71,4 km² o łącznej wartości księgowej 9,3 mld zł.

Stosunkowo duży udział – 11,69% powierzchni i 4,47% wartości – mają grunty Miasta oddane w użytkowanie wieczyste, których powierzchnia wynosi 11,4 km², a wartość księgowa 548,1 mln zł, oraz grunty Miasta oddane w trwały zarząd (7,44% powierzchni i 13,12% wartości), których powierzchnia wynosi 7,2 km², a wartość księgowa 1,6 mld zł.

Grunty oddane w użytkowanie i zwykły zarząd – 6,68% powierzchni i 5,06% wartości – zajmują powierzchnię 6,5 km², a ich wartość księgowa to 619,8 mln zł.

Pozostałe formy własności, tj.: grunty własne łącznie z prawem użytkowania wieczystego i grunty obce w użytkowaniu wieczystym stanowią 0,67% powierzchni i 1,71% wartości księgowej ogółu gruntów znajdujących się w ewidencji księgowej KSAT.

Według stanu na koniec 2020 r. Miasto Poznań jest właścicielem 36 624 działek gruntu, z tego:

• 35 083 działki są w całości własnością Miasta Poznania;
• w 1 541 działkach Miasto posiada udziały.

Grunty stanowiące własność Miasta Poznania oddane w użytkowanie wieczyste w 2020 r.

Do użytkowników wieczystych, którzy zgodnie z ewidencją księgową KSAT posiadają największą powierzchnię gruntów w użytkowaniu wieczystym, należą:

• spółki handlowe – 30,56%;
• spółdzielnie mieszkaniowe – 26,48%;
• państwowe osoby prawne – 16,96%;
• stowarzyszenia – 12,49%.

Największą wartością księgową gruntów oddanych w użytkowanie wieczyste, zgodnie z ewidencją księgową, charakteryzują się:

• spółdzielnie mieszkaniowe – 37,85%;
• stowarzyszenia – 17,19%; 
• spółki handlowe – 15,71%;
• osoby fizyczne – 10,91%.

Grunty Miasta Poznania w 2020 r. obciążone prawem trwałego zarządu

Wśród miejskich jednostek organizacyjnych posiadających największą wartościowo i obszarowo powierzchnię gruntów stanowiących własność Miasta Poznania w trwałym zarządzie wyróżniają się:

• zakłady budżetowe gospodarki komunalnej – 53,19% powierzchni i 41,49% wartości;
• jednostki budżetowe oświaty – 31,52% powierzchni i 46,80% wartości.

Grunty Miasta Poznania w 2020 r. oddane w użytkowanie i zwykły zarząd

Wśród użytkowników posiadających największą powierzchnię w użytkowaniu i zwykłym zarządzie charakteryzujących się jednocześnie największą wartością księgową znajdują się:

• Polski Związek Działkowców – 95,25% powierzchni i 90,23% wartości,
• Zakład Opieki Zdrowotnej – Poznań Nowe Miasto – 2,13% powierzchni i 7,24% wartości.

Przychody i rozchody w ewidencji bilansowej gruntów

Wzrost wartości księgowej gruntów stanowiących własność i współwłasność Miasta Poznania w 2020 r. nastąpił z tytułu: 

• zakupu gruntu od osoby fizycznej i prawnej;
• komunalizacji, tj. decyzji Wojewody Wielkopolskiego stwierdzającej nieodpłatne nabycie przez Miasto Poznań mienia Skarbu Państwa; 
• zamiany nieruchomości; 
• wygaszenia prawa trwałego zarządu; 
• nabycia gruntu w drodze postanowienia o nabyciu spadku; 
• nabycia gruntu pod drogi z mocy prawa, (tj. z art. 98 ust. 1 ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami, decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego, z art. 73 ust. 1 ustawy z 13 października 1998 r. – przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną); 
• zrzeczenia lub wygaszenia prawa użytkowania/zwykłego zarządu; 
• darowizny lub w drodze nieodpłatnego przekazania nieruchomości;
• nabycia w wyniku przekształcenia gruntów Skarbu Państwa, których użytkownikiem wieczystym było Miasto Poznań.

Zwiększenie wartości księgowej gruntów obcych w użytkowaniu wieczystym spowodowane było nabyciem przez Miasto Poznań prawa użytkowania wieczystego na gruncie Skarbu Państwa w drodze zamiany nieruchomości i zakupu od osób fizycznych i prawnych.

Na zwiększenie wartości księgowej gruntów Miasta oddanych w użytkowanie wieczyste miały wpływ: 

• nabycie gruntu w użytkowanie wieczyste na podstawie przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami; 
• komunalizacja, tj. nieodpłatne nabycie mienia Skarbu Państwa.

Podstawowe przeznaczenie gruntów nabywanych w 2020 r. przez Miasto Poznań to: 

• budowa nowych dróg i zwiększanie przepustowości już istniejących szlaków komunikacyjnych; 
• działalność związana z zagospodarowaniem terenów zieleni; 
• działalność sportowa i rekreacyjna; 
• mieszkalnictwo; 
• leśnictwo.

Zmniejszenie wartości księgowej gruntów stanowiących własność i współwłasność Miasta Poznania w 2020 r. nastąpiło z tytułu: 

• sprzedaży gruntu osobie fizycznej lub prawnej; 
• oddania gruntu w trwały zarząd miejskim jednostkom organizacyjnym; 
• zniesienia współwłasności;
• zasiedzenia nieruchomości; 
• zwrotu nieruchomości osobom fizycznym w związku z ich roszczeniami wobec Miasta Poznania; 
• zamiany nieruchomości gruntowej; 
• unieważnienia lub uchylenia decyzji administracyjnej; 
• oddania gruntu w użytkowanie wieczyste; 
• zbycia gruntu na rzecz Skarbu Państwa pod rozbudowę drogi krajowej lub wojewódzkiej.

Wartość księgowa gruntów własnych łącznie z prawem wieczystego użytkowania uległa zmniejszeniu głównie w wyniku przekształcenia prawa użytkowania wieczystego gruntu w prawo własności na mocy ustawy z 20 lipca 2018 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów (Dz.U. 2018 poz. 1716 z późn. zm.) oraz sprzedażą udziałów w gruncie.

Zmniejszenie wartości księgowej gruntów obcych w użytkowaniu wieczystym nastąpiło z tytułu komunalizacji i przekształcania gruntów Skarbu Państwa, których użytkownikiem wieczystym było Miasto Poznań.

Zmniejszenie wartości księgowej gruntów Miasta oddanych w użytkowanie wieczyste nastąpiło z tytułu: 

• przekształcenia prawa użytkowania wieczystego gruntu w prawo własności na mocy ustawy z 20 lipca 2018 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów (Dz.U. 2018 poz. 1716 z późn. zm.), 
• nabycia przez Miasto Poznań prawa użytkowania wieczystego.

Grunty Miasta Poznania w 2020 r. według ich przeznaczenia użytkowego

Z dniem 1 stycznia 2018 r. została wprowadzona nowa klasyfikacja środków trwałych (Dz.U. 2016 poz.1864), która spowodowała zmiany nazw grupowania środków trwałych, zmianę zakresu grupowania przez przeniesienie części zakresu z jednego grupowania do drugiego, scalenie dwóch lub więcej grupowań w jedno oraz przekodowanie grupowań.

Według tej klasyfikacji w zakresie gruntów ujętych w ewidencji bilansowej Miasta Poznania największy odsetek stanowią:

• pod kątem wartości księgowej:
  • drogi – 40,53%;
  • grunty orne – 11,81%;
  • tereny mieszkaniowe – 9,31%;
• pod kątem zajmowanej powierzchni:
  • lasy – 26,07%;
  • drogi – 19,84%;
  • grunty orne – 18,46%.

Szczegółową strukturę gruntów według ich przeznaczenia użytkowego zawiera Informacja o stanie mienia komunalnego Miasta Poznania na 31 grudnia 2020 r.