Instytucjonalne wsparcie i opieka nad osobami starszymi w Poznaniu

W 2020 r. ok. 750 osób w podeszłym wieku, przewlekle somatycznie chorych oraz z niepełnosprawnością fizyczną uzyskało wsparcie poznańskich domów pomocy społecznej. Osoby starsze miały zapewnioną pomoc całodobową oraz dzienną. Mogły też liczyć – w zależności od potrzeb – na pomoc wielu instytucji.

Instytucjonalną opiekę nad osobami starszymi w Poznaniu zapewniały domy pomocy społecznej oraz dzienne domy pomocy. Placówki te oferowały kompleksowe wsparcie osób, które z uwagi na stan zdrowia lub inne przyczyny, nie były w stanie samodzielnie funkcjonować.

W 2020 r. ponad połowa osób przebywających w domach pomocy społecznej wymagała stałej opieki pielęgniarskiej.

Osobom, które wymagały częściowej opieki i pomocy w zaspokajaniu niezbędnych potrzeb życiowych, obok dziennych domów pomocy, wsparcia udzielały także podmioty świadczące usługi opiekuńcze. Usługi te zapewniane były uprawnionym osobom w miejscu zamieszkania przez 2 organizacje: Polski Komitet Pomocy Społecznej – Wielkopolski Zarząd Wojewódzki oraz Polski Czerwony Krzyż – Wielkopolski Oddział Okręgowy.

W 2020 r. w Poznaniu funkcjonowało 6 domów pomocy społecznej dla osób starszych, przewlekle somatycznie chorych oraz niepełnosprawnych fizycznie:

• 2 domy pomocy społecznej dla osób w podeszłym wieku: Dom Pomocy Społecznej przy ul. Bukowskiej (140 miejsc) oraz prowadzony na zlecenie Miasta Poznania Dom Pomocy Społecznej Sióstr Urszulanek U.R. przy ul. Pokrzywno (35 miejsc);
• 1 dom pomocy społecznej dla osób w podeszłym wieku oraz osób niepełnosprawnych fizycznie: Dom Pomocy Społecznej przy ul. Ugory (136 miejsc);
• 3 domy pomocy społecznej dla osób przewlekle somatycznie chorych: Dom Pomocy Społecznej przy ul. Konarskiego z oddziałem przy ul. Zamenhofa (170 miejsc), Dom Pomocy Społecznej im. bł. E. Bojanowskiego przy ul. Niedziałkowskiego (35 miejsc) oraz prowadzony na zlecenie Miasta Poznania Dom Pomocy Społecznej  Zgromadzenia SS. św. Wincentego a Paulo przy ul. Sielskiej z oddziałem przy ul. Mińskiej (140 miejsc).

Na utrzymanie domów pomocy społecznej Miasto przeznaczyło kwotę 34,2 mln zł. Łącznie do dyspozycji w domach pomocy społecznej było 656 miejsc stałych, z których na koniec 2020 r. korzystało 550 osób.

Ponadto w mieście działały 2 dzienne domy pomocy, które zapewniały osobom starszym opiekę, zabiegi pielęgniarskie i rehabilitacyjne oraz zajęcia edukacyjne, kulturalne, rekreacyjne i sportowe. Były to następujące placówki:

• Zespół Dziennych Domów Pomocy prowadzony przez Miasto Poznań, dysponujący 350 miejscami, z których na koniec 2020 r. korzystało 213 osób w 5 filiach: „Klub Centrum”, „Klub Ogrody”, „Klub Promień”, „Klub Starówka”, „Klub Winogrady”;
• Dzienny Dom Pomocy „Klub Słoneczna Przystań” prowadzony przez Polski Komitet Pomocy Społecznej z 70 miejscami, z których na koniec 2020 r. korzystały 52 osoby.

W 2020 r., w ramach opieki wytchnieniowej dla opiekunów osób starszych, kontynuowana była działalność Senioralnego Domu Krótkiego Pobytu PETRA. Dom wspierał seniorki, seniorów i ich rodziny w zapewnieniu opieki nad osobami niesamodzielnymi w sytuacjach kryzysowych oraz działaniach zaplanowanych, związanych np. z koniecznością załatwienia spraw urzędowych, pełnienia obowiązków zawodowych. Opiekę świadczono bezpłatnie w godzinach od 7:00 do 18:00 od poniedziałku do piątku. Podczas pobytu zapewniano podopiecznym bezpieczne miejsce pobytu, profesjonalne wsparcie personelu przygotowanego do pracy z osobami starszymi, posiłek, różnorodne zajęcia usprawniające poznawczo i ruchowo. Ze wsparcia domu skorzystało 130 osób, w tym 71 osób starszych oraz 59 opiekunów i opiekunek. Na realizację powyższego zadania Miasto Poznań przekazało 430 tys. zł.

W 2020 r. w mieście funkcjonowało wiele organizacji, instytucji, fundacji, stowarzyszeń i zrzeszeń działających na rzecz wspierania osób starszych, w tym 75 klubów dla seniorów i seniorek. Kluby zapewniały bogatą ofertę organizacji czasu wolnego, wspierały zdrowie i kondycję psychiczną oraz fizyczną osób starszych. Miasto Poznań zlecało organizacjom pozarządowym realizację zadań publicznych, w ramach których w 2020 r. zapewniono m.in.:

• prowadzenie ośrodków geriatryczno-gerontologicznych, świadczących profesjonalne, dostosowane do potrzeb i możliwości osób starszych, kompleksowe usługi i wsparcie; ośrodki te prowadziły działania informacyjne, edukacyjne, rehabilitacyjne oraz terapeutyczne, a także zapewniały poradnictwo i opiekę medyczną, w tym konsultacje specjalistyczne, badania diagnostyczne i opiekę pielęgnacyjną; suma dotacji przeznaczonych na ten cel w 2020 r. wyniosła 200 tys. zł;
• realizację działań ukierunkowanych na poprawę jakości życia i poczucia bezpieczeństwa zdrowotnego osób 60+, polegających na realizowaniu świadczeń wpływających na zachowanie jak najlepszej jakości samopoczucia psycho-fizycznego i ogólnej sprawności osób starszych, w tym m.in.: badań profilaktycznych, zajęć ruchowych, konsultacji i warsztatów; suma dotacji przeznaczonych na ten cel w 2020 r. wyniosła ok. 56 tys. zł;
• holistyczną opiekę domową dla osób przewlekle i nieuleczalnie chorych oraz wsparcie rodzin osób chorych, obejmujące różne formy opieki medycznej (lekarskiej i pielęgniarskiej), terapeutycznej (psychologicznej), rehabilitacyjnej (masaże i ćwiczenia) oraz poradnictwo osób nieuleczalnie chorych w ich domach; opieką, poradnictwem oraz instruktażem prawidłowej opieki starano się objąć również rodziny i osoby bliskie, które na co dzień zajmowały się swoimi chorymi; suma dotacji przeznaczonych na ten cel w 2020 r wyniosła ponad 300 tys. zł.

W ramach zapewnienia dostępu do poradnictwa i rzecznictwa interesów seniorek i seniorów w 2020 r. prowadzone były indywidualne porady psychologiczne i prawne oraz funkcjonowały grupy psychoedukacyjne i grupy samopomocowe. Dzięki współpracy z Wielkopolską Izbą Adwokacką w 2020 r. podczas 7 dyżurów udzielono 19 specjalistycznych porad prawnych, a w ramach współpracy ze Stowarzyszeniem „Zdrowi My” podczas 11 dyżurów udzielono 22 porad psychologicznych.

Trudna sytuacja epidemiologiczna w kraju i na świecie spowodowała konieczność podejmowania działań mających na celu ograniczanie pandemii COVID-19 również w placówkach świadczących opiekę na rzecz osób starszych.

W ramach projektu „Domy Pomocy Społecznej bezpieczne w Wielkopolsce”, Miasto Poznań otrzymało dofinansowanie do wsparcia domów pomocy społecznej w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19. Jednostki otrzymały dofinansowanie na zapewnienie dodatków do wynagrodzeń dla personelu, z wyłączeniem kadry medycznej, zakup testów (wraz z usługą ich wykonania) na obecność COVID-19 i weryfikację epidemiczną, zakup środków ochrony indywidualnej oraz wyposażenia usprawniającego zapobieganie skutkom epidemii. Projekt realizowany był przez domy pomocy społecznej zlokalizowane przy ul. Bukowskiej, Konarskiego/Zamenhofa, Niedziałkowskiego i Ugory. Przyznane środki wydatkowano na: wynagrodzenia dla personelu (1,3 mln zł), w tym fizjoterapeutów i rehabilitantów oraz zakup testów na obecność COVID-19 wraz z usługą ich wykonania i weryfikacją epidemiczną (145,3 tys. zł), zakup środków ochrony indywidualnej (470 tys. zł) i odpowiedniego sprzętu umożliwiającego skuteczne zapobieganie skutkom epidemii (389,1 tys. zł).

Miasto realizowało także projekt „Zapewnienie bezpieczeństwa i opieki pacjentom oraz bezpieczeństwa personelowi zakładów opiekuńczo-leczniczych, domów pomocy społecznej, zakładów pielęgnacyjno-opiekuńczych i hospicjów na czas COVID-19”.