Miasto Poznań, współpracując z partnerami zewnętrznymi, podejmowało liczne inicjatywy proekologiczne skierowane do mieszkańców.
Do wybranych działań proekologicznych zrealizowanych w 2017 r. w Poznaniu należały:
- „EKO-LOG” – GOAP uczestniczył, na podstawie umowy partnerskiej z Wyższą Szkołą Logistyki, w projekcie współfinansowanym ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego pod nazwą „EKO-LOG” – niekonwencjonalny moduł zajęć dla młodzieży ze szkół ponadgimnazjalnych, rozwijający ich kompetencje oraz rozbudzający ich ciekawość, kreatywność i chęć pogłębiania wiedzy w obszarze świadomego i proekologicznego udziału w złożonych procesach logistycznego łańcucha gospodarki odpadami.
- Wielkopolski Dzień Ochrony Środowiska – odbył się w Ogrodzie Botanicznym Uniwersytetu im. A. Mickiewicza, po raz 4. na tak dużą skalę. Głównymi organizatorami wydarzenia były: Stowarzyszenie Centrum Promocji Ekorozwoju, Ogród Botaniczny UAM i Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Wielkopolskiego. W trakcie imprezy można było wysłuchać prelekcji dotyczących zagadnień ochrony środowiska, wziąć udział w warsztatach, obejrzeć filmy przyrodnicze, a także odwiedzić liczne stoiska organizatorów, którzy zapewnili uczestnikom wiele atrakcji.
- Program pilotażowy zbiórki odpadów biodegradowalnych – ZZO we współpracy z firmą Ekorum prowadził kompleksową akcję edukacyjną związaną z wprowadzeniem programu pilotażowego zbiórki BIOodpadów. Zadaniem programu było pozyskanie odpadów kuchennych w strumieniu odpadów biodegradowalnych, w celu uruchomienia komór fermentacyjnych będącej w rozruchu biokompostowni, a także zwiększenia świadomości ekologicznej mieszkańców w zakresie selektywnej zbiórki odpadów biodegradowalnych ze szczególnym uwzględnieniem bioodpadów.
- Punkt „Drugie życie przez powtórne użycie” – inicjatywa prowadzona przez ZZO. Jej celem jest nakłonienie mieszkańców miasta do przekazywania niepotrzebnego, ale cały czas sprawnego sprzętu domowego do punktu zbiorczego. Sprawny sprzęt przekazywany jest innym użytkownikom za drobną opłatą
- „Trzymaj ciepło” – Miasto Poznań wraz z firmą Veolia, zrealizowały 9. edycję projektu, w ramach którego prowadzano bezpłatne badania termowizyjne 455 domów jednorodzinnych i 25 kamienic na obszarze całego Poznania. Celem projektu było zwrócenie uwagi na straty ciepła w budynkach powodujące emisję zanieczyszczeń do środowiska oraz obciążające budżety mieszkańców.
- „Ekoprognozy” – przygotowywane są z myślą o mieszkańcach, prezentują rozprzestrzenianie się pyłów drobnych PM10 dla Poznania oraz Poznania na tle województwa, w 3 kolejnych dniach. „Ekoprognozy” opatrzone są wyjaśnieniami i piktogramami, które w przystępny sposób podpowiadają, jak powinniśmy zachować się oraz jakich zachowań unikać w dni, kiedy prognozowane są wysokie stężenia pyłów drobnych PM10.
- „Atmosfera dla Poznania” – Miasto uruchomiło usługę internetową dla mieszkańców, która prezentuje m.in.:
- trzydniową ekoprognozę pyłów PM10 dla Poznania na tle województwa wraz z animacją dziennych zmian rozprzestrzeniania się PM10
- bieżące (aktualizowane co godzinę), podstawowe dane meteorologiczne: temperatura powietrza, siła i kierunek wiatru
- monitoring bieżący dla Poznania – aktualizowane co godzinę wartości stężeń zanieczyszczeń pyłowych i gazowych wraz z odniesieniem do obowiązujących norm oraz poziomów dopuszczalnych, informowania i alarmowych
- trzydniową ekoprognozę ozonu dla Europy, pyłów PM10 i pyłów mineralnych znad Sahar
- informację o opłatach za przejazd środkami lokalnego transportu zbiorowego Miasta Poznania w strefie A. Zgodnie z uchwałą Rady Miasta Poznania Nr XLII/736/VII/2017 z dnia 21 lutego 2017 r. zwolnienie z opłaty następuje w godzinach od 3:00 do 24:00 po dniu, w którym doszło do przekroczenia poziomu informowania pyłów PM10 (200 µg/m3) na którejkolwiek stacji pomiarowej WIOŚ oraz prognozowane jest ryzyko przekroczenia tej wartości w kolejnym dniu.
- „Ecodriving bezpiecznego Poznania” – po raz kolejny przeprowadzono dla 200 poznaniaków bezpłatne szkolenia z zakresu ecodrivingu, czyli nowoczesnego stylu jazdy pozwalającego na ekonomiczną, płynną i bezpieczniejszą jazdę, dającą oszczędność paliwa i zmniejszenie emisji spalin przeciętnie o 20%. W okresie ostatnich 3 lat w bezpłatnych szkoleniach udział wzięło 600 mieszkańców Poznania.
- „Wiosenne porządki” oraz „Sprzątanie świata” – akcje proekologiczne, podczas których zebrano łącznie ponad 260 ton odpadów, zanieczyszczających przestrzeń miasta. W ciągu roku w akcje włączyło się łącznie blisko 200 podmiotów: poznańskie szkoły, przedszkola, osiedla, lokalni przedsiębiorcy, działkowicze, stowarzyszenia, a także osoby bezdomne i społeczność romska. Każda z akcji co roku obejmuje sprzątaniem ponad 300 różnych obszarów.
- „Program KAWKA” – program był realizowany w latach 2015-2017, polegał na dofinansowaniu likwidacji uciążliwych pieców i kotłów opalanych węglem i zastąpieniu ich ciepłem systemowym, gazem lub energią elektryczną. W ramach programu prowadzone były również działania edukacyjne zachęcające mieszkańców do udziału w nim oraz informujące o problemie niskiej emisji zanieczyszczeń powietrza i możliwościach jej ograniczania. W 2017 r. w ramach programu udzielono 127 dotacji na kwotę 1,6 mln zł. Zlikwidowano 508 pieców opalanych węglem i drewnem, zredukowano spalanie 1 171,17 ton paliw stałych. 257 pieców zastąpiono ciepłem systemowym, 226 ogrzewaniem gazowym, 25 ogrzewaniem elektrycznym. Ograniczono emisję spalin do powietrza: o 9,43 tony pyłów drobnych PM10 i o 5,8 kg benzo(a)piranu.
- Poznański Dzień Energii – w 2017 r. zorganizowany po raz 2. Wydarzenie miało charakter pikniku rodzinnego z pakietem interesujących i interaktywnych atrakcji, którego celem było kształtowanie świadomości energetycznej mieszkańców Poznania. W trakcie pikniku liczne grono partnerów wydarzenia udzielało mieszkańcom praktycznych porad z zakresu świadomego korzystania z energii, jej efektywnego i oszczędnego wykorzystywania.
W 2017 r. zrealizowano kolejne odcinki cyklu programów telewizyjnych „Zielony Serwis Poznania” oraz „Zielony Serwis Poznania – KAWKA” w telewizji WTK Poznań. Programy prezentowały działania Miasta Poznania w zakresie ochrony środowiska. Wyprodukowany został film animowany „Lepsza atmosfera dla Poznania”, który informuje mieszkańców czym są zanieczyszczenia powietrza, co jest ich przyczyną i jak można im zapobiegać. Film emitowany był na antenie WTK Poznań i dostępny jest na stronie internetowej Poznan.pl/srodowisko.
Spoty informacyjno-edukacyjno-promocyjne dotyczące np. niskiej emisji zanieczyszczeń i możliwości jej ograniczania, emitowane były również w rozgłośniach radiowych, m.in. na antenie Radia Pogoda, Radia Złote Przeboje, Radia Eska.
Na bieżąco redagowane były także informacje na wortalu „Środowisko” będącym częścią oficjalnego portalu Miasta Poznania (Miejski Informator Multimedialny). W ramach wortalu funkcjonują strony tematyczne związane z działaniami Miasta w zakresie ochrony środowiska oraz prowadzonymi projektami, m.in. dotyczące: ekoprognoz, programu KAWKA, programu „Poznań, Miasto Przyjazne dla Sprawiedliwego Handlu”.
W 2017 r. w Poznaniu realizowane były działania edukacyjne o charakterze ciągłym, w tym:
- spotkania, pogadanki, warsztaty ekologiczne i konkursy na temat segregacji odpadów, zasad postępowania z odpadami komunalnymi, oszczędnego gospodarowania wodą organizowane w placówkach oświatowych; w ofercie dla szkół znajdują się również wycieczki edukacyjne na poznańskie składowiska odpadów, dzięki czemu wzrasta świadomość uczniów w zakresie racjonalnego gospodarowania zasobami środowiska
- miejski biuletyn „Ekologiczny Poznań”, w którym przedstawiane są wybrane zagadnienia dotyczące ochrony środowiska w Poznaniu.
W 2012 r. Poznań, jako pierwsze miasto w Polsce, otrzymał tytuł „Miasta Przyjaznego dla Sprawiedliwego Handlu” („Fair Trade Towns”). W 2017 r. odnowiono ten tytuł po raz drugi. Jak dotąd Poznań jest jedynym miastem w Polsce, które otrzymało ten tytuł.
Poznań otrzymał dofinansowane na projekt CONNECTING Nature (COproductioN with NaturE for City Transitioning, INnovation and Governance) w ramach Programu Horyzont 2020 (wartość projektu 2,6 mln zł w okresie od 2015-2020). Celem projektu jest upowszechnienie w miastach innowacyjnych rozwiązań opartych na środowisku (tzw. nature-based solutions), dzięki którym miasta będą rozwijać się w sposób zrównoważony, a jakość życia mieszkańców, wbrew postępującym negatywnym skutkom zmian klimatycznych, będzie wzrastać. Projekt zakłada, że gospodarka będzie rozwijać się w oparciu o efektywne modele współpracy międzysektorowej. Dzięki działaniom projektowym przewidziany jest rozwój usług w obszarze tzw. zielonej infrastruktury.
Za działania na rzecz zrównoważonego, ekologicznego rozwoju, w 2017 r. Miasto Poznań uzyskało tytuł Najbardziej Ekologiczne Miasto w Polsce oraz wyróżnienie Eco Miasto.
Ochrona środowiska w Poznaniu
Wyszczególnienie 2000 2005 2010 2014 2015 2016 2000=100 Ścieki komunalne oczyszczane w ciągu roku w dam3 47919 34993 32095 30346 29824 30161 62,9 Ścieki przemysłowe oczyszczane w ciągu roku w dam3 2256 2057 1465 1140 1964 2171 96,2 Ścieki komunalne i przemysłowe oczyszczane w % x 99,9 100,0 100,0 100,0 99,9 x Emisja zanieczyszczeń pyłowych ogółem w t/rok 1863 900 431 404 301 205 11,0 Emisja zanieczyszczeń gazowych ogółem w tys. t/rok 2013 1980 1689 1491 1556 1508 74,9 w tym: dwutlenek siarki 7,8 6,8 3,9 2,2 1,9 1,0 13,2 tlenki azotu 3,3 4,3 2,9 2,3 2,5 2,5 77,1 tlenek węgla 1,1 0,4 0,3 0,4 0,4 0,5 40,1 dwutlenek węgla 2000 1854 1681 1485 1550 1501 75,1 Odpady przemysłowe w tys. t 377,8 385,5 692,5 399,7 513,5 599,6 158,7 Odpady komunalne w tys. t 271,9 240,1 209,0 171,3 170,0 177,7 65,4 Źródło: GUS
Ochrona środowiska w dużych miastach Polski
| Wyszczególnienie | Poznań | Kraków | Łódź | Warszawa | Wrocław |
| Powierzchnia podlegająca ochronie prawnej w % | 4,2 | 14,9 | 9,4 | 23,6 | 6,3 |
| Zanieczyszczenia pyłowe zatrzymane lub zneutralizowane w % | 99,8 | 99,7 | 99,9 | 99,9 | 99,8 |
| Zanieczyszczenia gazowe zatrzymane lub zneutralizowane w % | 27,6 | 45,2 | 44,5 | 65,8 | 73,9 |