Smart City

W 2020 r. Miasto Poznań kontynuowało wdrażanie w mieście rozwiązań smart city.

Model Smart City Poznań

W 2020 r. Miasto Poznań kontynuowało działania związane z wdrażaniem dokumentu operacyjnego “Smart City Poznań”, w którym przedstawiono Model Smart City Poznań. W Modelu Smart City Poznań osią, wokół której funkcjonować mają wszystkie podejmowane działania, są mieszkańcy.

Poznański Model Smart City charakteryzuje jakość, szeroko rozumiana oszczędność (m.in. czasu, energii, miejsca) i pragmatyka. Obejmuje on rozwiązania uniwersalne i pomysły, z których mogą korzystać wszystkie grupy społeczne i które spełniają kryteria smart city.

Wszystkie działania zawierają się w sześciu wzajemnie przenikających się obszarach:

• jakość życia – Smart Living;
• środowisko – Smart Environment;
• gospodarka – Smart Economy;
• społeczność – Smart Community;
• mobilność – Smart Mobility;
• cyfrowe miasto – Smart Digital City.

Do każdego obszaru zostały przypisane cele zgodne ze Strategią Rozwoju Miasta Poznania 2020+.

Folder – Strategia Rozwoju Miasta Poznania 2020+

Aplikacja Smart City Poznań

Aplikacja Smart City Poznań jest efektem ciągłej pracy nad poprawą jakości życia mieszkańców Poznania. Miastu zależy, by tworzyć nowe sposoby komunikacji z mieszkańcami, a także udoskonalać te już istniejące. Dzięki skupieniu kilku funkcjonalności w jednym miejscu, takich jak dostęp do informacji z życia Miasta w ramach aktualności, powiadomień, a także ankiet i sondaży, a przede wszystkim – możliwości zgłoszeń o charakterze interwencyjnym, Miasto zyskało nowoczesne i stale rozwijające się narzędzie do rozwiązywania problemów szeroko pojętej estetyki i bezpieczeństwa w przestrzeni publicznej.

Projekty smart city

W Poznaniu w 2020 r. rozwiązania z zakresu smart city były wdrażane i rozwijane w różnych obszarach rozwoju miasta.

Przyjęto, że projekt jest kwalifikowany jako projekt smart, jeżeli spełnia przynajmniej 2 kryteria z podanych: 

• wykorzystuje narzędzia technologiczne – ICT (najczęściej IT) do wspierania procesów; 
• jest innowacyjny, czyli obejmuje wykonywanie czegoś, co nie było dotychczas zrobione i dlatego jest określone jako “innowacyjne”, “nowe”, “unikalne” lub “udoskonalone”;
• integruje, czyli zapewnia płynny przepływ danych i ich integrację; 
• jest inkluzywny, czyli angażuje inne wydziały/podmioty spoza Urzędu Miasta Poznania (podmioty publiczne, prywatne, mieszkańców, NGO).

Do nowych (lub rozbudowanych) projektów smart city należały m.in.:

• bezpłatne zajęcia komputerowe dla seniorów;  
• Centra Inicjatyw Lokalnych;
• innowacje w poznańskich przedszkolach;
• Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej;
• Poznański Budżet Obywatelski 2021;
• Poznański Dzień Energii;
• projekty: 
  • “Arena Zawodów”;
  • “Healthy Boost”;
  • “Health & Greenspace”;
  • monitorowanie jakości powietrza w Poznaniu z użyciem dronów;
  • “ON_BOARD_connecting cities through education”;
  • “Poznań dla pszczół”;
  • “Poznań przeciwko dyskryminacji”;
  • “Senior Maluszka tuli”;
  • “Trzymaj ciepło”;
  •  “ZaGRAjmy w Wielkopolsce”;
• rozbudowany program Viva Senior;
• samochód Ekipy Techniki Drogowej i Ekologii Komendy Miejskiej Policji w Poznaniu;
• naklejki z tagami NFC umożliwiającymi na przystankach transportu publicznego pobranie przez urządzenia mobilne danych z rzeczywistym czasem przyjazdu tramwaju/autobusu ;
• uruchomienie elektrycznych autobusów w transporcie publicznym.

E-usługi miejskie

W 2020 r. Miasto Poznań wykorzystywało inteligentne rozwiązania z zakresu e-usług, m.in. takie, jak:

• e-urząd: 
  • optymalizacja elektronicznego systemu rezerwacji wizyt “Zarezerwuj wizytę w urzędzie”;
  • rejestracja pojazdu i prawo jazdy;
  • wyszukiwarka indywidualnych tablic rejestracyjnych pojazdów;
  • informacja online o terminie odbioru dowodów rejestracyjnych zatrzymanych przez organ ruchu drogowego i stacje diagnostyczne;
  • wniosek o wydanie wtórnika tablicy rejestracyjnej oraz informacja online o terminie odbioru wtórników tablic rejestracyjnych;
  • wniosek o wydanie wtórnika nalepki kontrolnej;
  • wniosek o wydanie potwierdzonej za zgodność z oryginałem kserokopii dowodu rejestracyjnego;
  • wniosek o wydanie zaświadczenia potwierdzającego dane pojazdu;
  • rekrutacja elektroniczna “Nabór” – system łączący w sobie rekrutację do wszystkich szczebli placówek oświatowych: przedszkoli, szkół podstawowych oraz szkół ponadgimnazjalnych;
  • rekrutacja do żłobków;
  • rekrutacja do pracy i na staże w Urzędzie Miasta Poznania;
  • giełda pracy dla pracowniczek i pracowników oświatowych;
  • system głosowania na projekty Poznańskiego Budżetu Obywatelskiego;
  • system obsługi procedowania zadań dotacyjnych WITKAC;
  • zapewnienie dostępności plików audio;
  • rozszerzenie usługi “Wyszukiwarka cmentarna”;
  • rozbudowa zasobów mapowych poznan.pl/plan;
  • statystyki wortali;
  • uruchomienie wortalu “Koronawirus”;
  • uruchomienie komunikatów transportowych, dotyczących awarii i bezpieczeństwa;
  • uruchomienie usług “Wybory Prezydenta RP”;
  • uruchomienie ChatBota na wortalu “Poznań Kontakt”;
  • uruchomienie wyszukiwarki narad IAP;
• elektroniczne systemy zarządzania z nowoczesnymi narzędziami wspierającymi, jak m.in.: Zintegrowany System Informatyczny Wspomagający Zarządzanie Miastem z systemem obiegu spraw i korespondencji MDOK, BIC Portal – zarządzanie procesami, Moodle – e-learning, Webankieta, ePUAP;
• serwisy internetowe i aplikacje mobilne;
• system otwartego dostępu do informacji i danych Miasta;
• usługa informatora “Glanc Poznań” dla podatników podatku PIT.

E-usługi były świadczone także przez miejskie jednostki organizacyjne. Obejmowały one:

• drogownictwo;
• e-usługi geodezyjne z Cyfrowym Modelem Przestrzennym 3D Miasta Poznania;
• lokale mieszkalne i użytkowe;
• odpady i odbiór ścieków;
• pomoc społeczną;
• Poznański Rower Miejski;
• transport publiczny;
• usługi komunalne.

W 2020 r. z miejskich e-usług skorzystało 900 tys. osób.

Miejski Informator Multimedialny i Biuletyn Informacji Publicznej

Większość miejskich e-usług była udostępniona poprzez elektroniczną platformę informacyjno-usługową Miejskiego Informatora Multimedialnego (MIM) pod adresem www.poznan.pl, dostarczoną i obsługiwaną przez Poznańskie Centrum Superkomputerowo-Sieciowe.

W 2020 r. liczba unikatowych użytkowniczek i użytkowników MIM wyniosła blisko 3,6 mln, a liczba wizyt 9,3 mln. Najwięcej wizyt odnotowano na takich wortalach tematycznych, jak: kultura, oświata, transport – rowery.

W 2020 r. kontynuowano modyfikację i zwiększono funkcjonalność MIM w zakresie obsługi spraw urzędowych, internetowych systemów wsparcia spraw i procedur oraz obsługi klienta. Uruchomiono m.in.:

• certyfikat dla strony poznan.pl;
• Elektroniczną Tablicę Ogłoszeń;
• e-narzędzie Infoteka wyświetlające chronologicznie aktualności ze wszystkich wortali MIM;
• nowe formularze do publikacji deklaracji dostępności cyfrowej;
• formularze do głosowania;
• ikonkę smogową z informacją o jakości powietrza na stronie głównej;
• nowe funkcjonalności w ramach usług rezerwacji wizyt, rejestrze umów, wyszukiwarce cmentarnej, stronie głównej MIM i portalu osiedlowym.

Na stronie Smart City udostępniono informację statystyczną dotyczącą portali MIM i Biuletynu Informacji Publicznej (BIP).

W 2020 r. zostały wygenerowane raporty Big Data dotyczące:

• Poznańskiego Budżetu Obywatelskiego;
• miejskiej sieci bezprzewodowego internetu Wi-Fi;
• rezerwacji kolejek w delegaturach Urzędu Miasta Poznania;
• zgłoszeń ofert na staże organizowane przez Urząd Miasta Poznania i ofert pracy;
• interwencji;
• kolejek wyborczych.

Internetowy BIP odwiedziło ponad 2 mln unikatowych użytkowniczek i użytkowników, a liczba wizyt wyniosła 3,7 mln.

Najwięcej osób poszukiwało informacji z zakresu spraw prowadzonych przez Wydział Spraw Obywatelskich i Uprawnień Komunikacyjnych i Powiatowy Inspektorat Nadzoru Budowlanego oraz interesowało się ofertami pracy w Urzędzie Miasta Poznania i miejskich jednostkach organizacyjnych.

Liczba wizyt na MIM i BIP w 2020 r.

arch. UMP
  
  

Otwarte dane

W 2020 r. w Poznaniu w ramach projektu otwartych danych miejskich funkcjonowały:

• API – zbiór interfejsów aplikacyjnych umożliwiających automatyczne pobieranie danych osobom tworzącym aplikacje internetowe i implementowanie ich w zewnętrznych serwisach informacyjno-usługowych;
• BaDaM Poznań – baza danych o mieście;
• rejestry i wykazy, takie jak:
  • decyzje o lokalizacji inwestycji celu publicznego;
  • decyzje o pozwoleniu na budowę i rozbiórkę oraz realizacji inwestycji drogowych;
  • decyzje o warunkach zabudowy;
  • dokumenty zawierające informacje o środowisku i jego ochronie;
  • formy ochrony przyrody w Poznaniu;
  • instytucje kultury;
  • jednostki pomocnicze Miasta;
  • pozwolenia na budowę inwestycji celu publicznego z zakresu łączności;
  • stan zatrudnienia w Urzędzie Miasta Poznania na podstawie umowy o pracę;
  • umowy zawarte przez Miasto Poznań;
  • wnioski o udostępnienie informacji publicznej;
  • wszczęte postępowania o ustalenie lokalizacji inwestycji celu publicznego;
  • wszczęte postępowania o ustalenie warunków zabudowy;
  • wykaz rzeczy znalezionych znajdujących się w Biurze Rzeczy Znalezionych;
  • zamówienia publiczne;
  • żłobki i kluby dziecięce.

W 2020 r. wpłynęły 1134 wnioski o udostępnienie informacji publicznej. Najwięcej zapytań dotyczyło decyzji architektonicznych, budowlanych, urbanistycznych (230) oraz gospodarki gruntami (110).

Więcej informacji o otwartej administracji zawarto w rozdziale Otwarta administracja Miasta Poznania.

Cyberbezpieczeństwo

W 2020 r. kontynuowano wdrażanie Systemu Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji, w tym działań dotyczących ochrony danych osobowych oraz cyberbezpieczeństwa. W ramach rozbudowy Security Operations Center (SOC) uruchomiono rozwiązania do oceny podatności na zagrożenia, co pomaga zmniejszyć prawdopodobieństwo skutecznego ataku na infrastrukturę informatyczną Urzędu Miasta Poznania i zapewnić zgodność z normami i przepisami prawa. Wdrożone rozwiązania oferują szybkie wykrywanie zasobów, kontrolę konfiguracji, profilowanie celów, wykrywanie szkodliwego oprogramowania, wyszukiwanie wrażliwych danych i wiele innych funkcjonalności. W 2020 r. uruchomiono moduł Rejestrów Systemu Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji, w tym rejestrów związanych z ochroną danych w oprogramowaniu Smarter przeznaczonego dla Urzędu Miasta Poznania oraz miejskich jednostek organizacyjnych.

Aplikacje mobilne i usługi internetowe

W 2020 r. osoby użytkujące sieć internetową miały możliwość korzystania z miejskich aplikacji mobilnych i usług internetowych oraz aplikacji komercyjnych, w tym bazujących na otwartych danych miejskich, m.in. takich, jak:

• aplikacje mobilne: Adresy Poznania, Bimba, BusCheck, BusLive, FindPark, Gdzie zjeść w Poznaniu, Interwencje – Poznań, JakDojade.pl, Kiedy Pojadę – PEKA, moBILET, Mobilny Poznań, Moovit, myMPK, News&Events Poznań, Nextbike, Piękne Kościoły w Poznaniu, Poznan Airport Guide, Poznań Maraton, Poznań News, Poznań w pigułce, Sakralny Poznań, SmartZOO, take&drive, Tram Monitor, Wywozik GOAP
• usługi internetowe: 
  • Atmosfera dla Poznania;
  • Cyfrowe Repozytorium Lokalne Poznań CYRYL;
  • Elektroniczna Giełda Pracy dla Pracowników Oświaty;
  • Elektroniczna Wyszukiwarka Cmentarna;
  • GPS Wielkopolska;
  • System Informacji Przestrzennej z Modelem Przestrzennym 3D Miasta Poznania;
  • System Nabór.

W działaniach informacyjnych Miasto Poznań korzystało także z mediów społecznościowych, takich jak Instagram, Facebook, Twitter, Pinterest, LinkedIn oraz serwisów internetowych: YouTube i Foursquare, a także z systemu SMS wysyłanych nieodpłatnie do zainteresowanych osób. Wykorzystywane były także systemy informacyjne udostępniające na bieżąco nagłówki wiadomości z 14 stron miejskich w dwóch najpopularniejszych standardach RSS 2.0 oraz Atom 1.0.

Bezpłatny dostęp do Internetu

W centrum miasta, na Ostrowie Tumskim, dworcach autobusowych i terenie Nowego Zoo dostępna była miejska bezpłatna bezprzewodowa sieć dostępu do Internetu wireless.poznan.pl. Dostęp do bezprzewodowego Internetu mieli także pasażerowie miejskiego transportu publicznego.

W 2020 r. Miasto Poznań kontynuowało 5-letnie utrzymanie trwałości efektów unijnego projektu “Przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu w Poznaniu”.

Konkursy smart city

Miasto Poznań zostało laureatem konkursu organizowanego przez Smart City Forum w kategorii Smart City powyżej 500 tys. mieszkańców 2019. Poznań wyróżniony został także w Emerging Europe Awards 2020. Miasto zostało nazwane liderem polskich miast w kategorii Smart City Development wśród miast przyjaznych biznesowi. Zwieńczeniem roku było otrzymanie nagrody specjalnej w prestiżowym międzynarodowym konkursie Access City Award. Jurorzy docenili dostępność usług publicznych w czasie pandemii – zwłaszcza pomoc dla seniorów, osób samotnych i z niepełnosprawnościami.

Projekt Inicjatywa 100 Inteligentnych Miast

W 2020 r. Miasto Poznań przystąpiło do projektu Inicjatywa 100 Inteligentnych Miast. Projekt oferuje zarówno doradztwo i wskazówki od światowej klasy ekspertów w celu poprawy jakości życia w obszarach miejskich, jak również pomoc i wsparcie we wdrażaniu zaawansowanych technologii oraz możliwość wymiany doświadczeń miast biorących udział w inicjatywie. Partnerami w projekcie są również Capgemini, PCSS, Fundacja Altum.

Wydarzenia smart city

W 2020 r. w Poznaniu po raz pierwszy odbyła się konferencja Smart City Wielkopolska 2020. Pomysł na pierwsze takie wydarzenie, jakim jest Smart City Wielkopolska, powstał dzięki współpracy Wielkopolskiego Centrum Wspierania Inwestycji z Miastem Poznań. Miastami partnerskimi współtworzącymi konferencję były Gniezno, Kalisz, Konin, Leszno, Ostrów Wielkopolski i Piła. W wydarzeniu uczestniczyli przedstawiciele: IBM Poland & Baltics, PCSS, Sweco Consulting Sp. z o. o. Wychodząc naprzeciw wyzwaniom cywilizacyjnym, przed jakimi stają miasta, stworzono platformę wymiany doświadczeń, dobrych praktyk i poszukiwania innowacyjnych rozwiązań dla wielkopolskich miast. Prezentowano na niej najlepsze rozwiązania krajowe oraz międzynarodowe. Wydarzenie odbywało się w formie hybrydowej (w studiu telewizyjnym, skąd konferencja transmitowana była do sieci).

Współpraca z Poznańskim Centrum Superkomputerowo-Sieciowym

Poznańskie Centrum Superkomputerowo-Sieciowe (PCSS) aktywnie uczestniczyło w wydarzeniach 2020 r. wykorzystujących nowoczesne technologie. Były to m.in.:

• sesja Live Surgery podczas 1. Sympozjum Sekcji Urologii Robotowej PTU – podczas sesji Live Surgery, po raz pierwszy w Polsce, transmisja była prowadzona w technologii 3D; partnerem wydarzenia było PCSS i medVC; 
• konferencja inaugurująca projekt NLPQT – Narodowe Laboratorium Fotoniki i Technologii Kwantowych – PCSS wchodzi w skład Konsorcjum, pracującego nad projektem;
• warsztaty PIONIER Research & Classroom podczas XI Konferencji „Lepsza Edukacja” – głównymi zagadnieniami XI edycji konferencji było wdrażanie nowatorskich pomysłów w procesie dydaktycznym z wykorzystaniem innowacyjnych technologii, programów, urządzeń i koncepcji; 
• spotkanie partnerów projektu OpenQKD, związanego z technologią Quantum Key Distribution;
• ogólnoeuropejski hackathon EUvsVirus, którego celem było opracowanie innowacyjnych rozwiązań przezwyciężenia społecznych problemów spowodowanych epidemią COVID-19 – w hackathonie, w roli mentorów, wzięli udział przedstawiciele PCSS;
• projekt Immersify, w trakcie którego prowadzone były badania i prace nad technologiami kodowania wideo, przesyłania strumieniowego i wyświetlania z wykorzystaniem dużych instalacji immersyjnych i środowisk wizualizacyjnych, takich jak ściany wizualizacyjne 8K, instalacje typu Deep Spaces, ekrany planeratów oraz kina przyszłości; ponadto zespół pracował nad technologiami nagrywania i odtwarzania dźwięku ambisonicznego; projekt został zaprezentowany podczas konferencji NEM Summit odbywającej się w 2020 r. online (NEM jest międzynarodową konferencją organizowaną od 2008 r., poświęconą nowym technologiom i zastosowaniom dotyczącym multimediów oraz treści audiowizualnych);
• Droniada – cykliczne wydarzenie organizowane od 2014 r., pozwalające pokazywać swoje kompetencje w zakresie technologii przemysłu 4.0, ze szczególnym uwzględnieniem dronów, teleinformatyki i systemów analizy informacji; edycji w 2020 r. towarzyszył hackathon oraz warsztaty online, w których w roli prelegentów udział wzięli przedstawiciele PCSS;
• ERC Space and Robotics Event – prestiżowe wydarzenie robotyczno-kosmiczne łączące międzynarodowe zawody robotów mobilnych z pokazami naukowo technologicznymi; edycja 2020 r. była pierwszą zorganizowaną w formule hybrydowej; honorowy patronat nad wydarzeniem objęły Europejska Agencja Kosmiczna, Ministerstwo Rozwoju, PCSS i Ogólnopolska Sieć Naukowo-Badawcza PIONIER;
• Ars Electronica Festival 2020 – doroczny festiwal sztuki i technologii cyfrowej odbywający się w Linz, w Austrii; organizatorzy imprezy przyznają nagrody Prix Ars Electronica w kilku kategoriach, m.in. w dziedzinie animacji komputerowej, społeczności cyfrowych, interaktywnej sztuki czy muzyki elektronicznej; w 2020 r. festiwal odbył się w formie online, łącząc Ogrody Keplera zlokalizowane w Linzu z blisko 120 miejscami na całym świecie; zaangażowane podmioty (m.in. muzea, galerie, instytuty badawcze) zaprezentowały swoje pokazy, warsztaty czy wystawy w ramach 4 kanałów online’owych; PCSS zaprezentował pokaz „The Meeting Point” w ramach projektu Immersify, który odbył się w formie streamingu na żywo z Poznania;
• projekt Manufacturing-Industry-Digital-Innovation-Hubs – PCSS jako centrum kompetencji i twórca struktury lokalnego „Digital Innovation Hub – DIH” dołączył do budowy wspólnej platformy MIDIGH dedykowanej dla przemysłu wytwórczego; uczestnicy sesji podsumowującej projekt debatowali online nad możliwościami i wyzwaniami dla cyfrowej transformacji europejskiego przemysłu wytwórczego i MŚP; wspólnym miejscem docelowym „trzech wirtualnych pociągów cyfrowej transformacji ze stacji MIDIH” jest nowy wieloletni program Komisji Europejskiej na lata 2021–2027. ;
• Polish Combinatorial Conference ;
• Transatlantic Orthopaedic Live Surgery Broadcast 2020 – podczas wydarzenia przeprowadzono jednoczesne transmisje z kilku sal operacyjnych, zlokalizowanych w różnych częściach globu: Monachium, Poznaniu, Petersburgu, Toronto i Willmington.

Większość wydarzeń zaplanowanych na 2020 r. zostało przeniesionych do przestrzeni wirtualnej.

PCSS wspierało instytucje kultury w upowszechnianiu wydarzeń kulturalnych, w tym spektakli teatralnych odwołanych w związku z przeciwdziałaniem zagrożeniu epidemiologicznemu wywołanemu koronawirusem, udzielając im wsparcia technologicznego. PCSS zrealizował w Internecie i/lub kanałach społecznościowych transmisje m.in.:

• spektaklu „Stan podgorączkowy” Teatru Nowego w Poznaniu;
• spektaklu „Dziewczynka z za/przyszłość boli tylko raz” Teatru Nowego;
• spektaklu „Beniowski. Ballada bez bohatera” Teatru Nowego w Poznaniu.

PCSS przeprowadziło rejestrację i transmisję w Internecie światowej premiery eksperymentalnego projektu operowego „IZOLACJA: Carmen/Don Giovanni/Don Pasquale” w reżyserii Krzysztofa Cicheńskiego w foyer Teatru Wielkiego w Poznaniu. Prowadziło również obsługę onlinowej części Festiwalu Animator 2020 oraz realizowało wirtualnie wydarzenie towarzyszące – Animator PRO.

PCSS wsparło technicznie wideokonferencję szpitali z Shenzhen i Poznania. Chiński Third People’s Hospital of Shenzhen to szpital, który może pochwalić się jednymi z najlepszych wyników w leczeniu zakażeń koronawirusem. Duże doświadczenie tamtejszego personelu medycznego pozwoliło wypracować odpowiednie procedury postępowania w obliczu epidemii. Lekarze z Shenzhen przekazali poznańskim lekarzom opracowane przez nich protokoły diagnostyki i leczenia COVID-19, przewodnik dotyczący m.in. zapobiegania rozprzestrzenianiu się wirusa oraz podręcznik dla osób objętych kwarantanną domową. Odpowiedzieli także na szereg pytań o leczenie zakażonych czy testowanie pracowników ochrony zdrowia. Po stronie polskiej w wideokonferencji, obok Prezydenta Poznania Jacka Jaśkowiaka, wzięli udział: prof. Iwona Mozer-Lisewska, ordynator Oddziału Zakaźnego Wielospecjalistycznego Szpitala Miejskiego im. J. Strusia, a także prof. Agnieszka Adamek, prof. Maciej Bura, dr Beata Bolewska oraz dyrektor PCSS – dr inż. Cezary Mazurek. Chińskie Shenzhen jest miastem partnerskim Poznania od 1993 r.

PCSS aktywnie włączyło się w organizację wydarzenia Noc Naukowców. Wirtualne studio „na żywo” i osiem youtubowych kanałów stworzonych specjalnie na tę okazję składały się na wyjątkową „Telewizję Nocy Naukowców”. Poznańskie uczelnie i instytuty naukowe zaprosiły tym razem online, za pomocą kamer internetowych, do laboratoriów, by odkryć fascynujące tajniki świata wiedzy.