Przyroda i bioróżnorodność w Poznaniu

W 2019 r. w Poznaniu powstały 3 nowe parki.

Zasoby zieleni

W 2019 r. w Poznaniu znajdowało się:

• 51 ogólnodostępnych parków o powierzchni 363 ha
• 120 miejskich zieleńców o powierzchni 79 ha
• tereny zieleni osiedlowej
• zagospodarowane rekreacyjnie tereny leśne
• ZOO i ogrody dydaktyczne
• Palmiarnia Poznańska

arch. UMP

W 2019 r. powstały 3 nowe parki: park przy ul. Browarnej, park im. E. Strzeleckiego (park Głuszyna) oraz park Bambrów Poznańskich (zbieg ul. Dolna Wilda i ul. Orzechowej).

Do ogólnodostępnych terenów zieleni zalicza się także:

• miejskie trawniki o powierzchni 308 ha
• 22 cmentarze
• 84 rodzinne ogrody działkowe
• zieleń przyuliczną

Bieżące utrzymanie terenów zieleni

W 2019 r. Miasto Poznań wydatkowało na utrzymanie zieleni 11,8 mln zł. Zrealizowano m.in.:

• ,,Program ratowania starych, cennych drzew z przyrodniczego i społecznego punktu widzenia oraz nasadzenia nowych w aglomeracji poznańskiej” – opracowano monitoring rozwoju szrotówka kasztanowcowiaczka wraz z oceną wpływu metod i sposobów stosowanych w latach poprzednich na stan zdrowotny kasztanowców. Dokonano także oceny wpływu nowych adiuwantów do podlewania kasztanowców na poprawę wilgotności podłoża oraz ocenę stanu zdrowotnego kasztanowców i platana klonolistnego wraz z dokumentacją fotograficzną, a także prowadzono cięcia pielęgnacyjne przy 508 drzewach na terenie miasta
• Program “Bezpieczne przestrzenie“, w ramach którego uporządkowano tereny zieleni przy ulicach Lotniczej, Piątkowskiej/Szydłowskiej oraz przy ulicach Juraszów, Rejewskiego i Korfantego
• zadanie pn. “Lasek Katyński” zlokalizowany pomiędzy Fortem VII a ul. Polską, gdzie posadzono 116 drzew (dębów czerwonych), które upamiętniają członków stowarzyszenia „Katyń” w Poznaniu
• 46 zadań z zakresu bieżącego utrzymania oraz 20 inwestycji zleconych przez jednostki pomocnicze Miasta, na kwotę 2,3 mln zł

Tereny zieleni administrowane przez Zarząd Zieleni Miejskiej:

• 68% – parki
• 15,5% – zieleńce
• 16,5% – pozostała zieleń miejska administrowana przez ZZM

Park Bambrów Poznańskich

U zbiegu ul. Dolna Wilda i ul. Orzechowej, w miejscu dawnych ogródków działkowych, otwarty został nowy park Bambrów Poznańskich o powierzchni 2,6 ha. Jest to drugi park zbudowany ostatnio w Poznaniu od podstaw, po parku Rataje. Teren parku został podzielony na 3 strefy:

• przestrzeń ciszy i spokoju, gdzie można odpocząć wśród klombów i kwiatów
• plac zabaw
• wybieg dla psów

arch. ZZM

Park im. Edmunda Strzeleckiego (park Głuszyna)

W parku o powierzchni 1,6 ha pozostawiono elementy dawnych budynków – ruiny schodów i fragmenty fundamentów spalonego dworu oraz częściowo zasypanej piwniczki. W północnej części powstały 2 place: wypoczynkowy oraz rekreacyjno-sportowy z siłownią zewnętrzną, urządzeniami do ćwiczeń ruchowych oraz placem zabaw. W części południowej znajdują się zrewitalizowane stawy.

arch. ZZM

Park przy ul. Browarnej

Na terenie parku dokonano nasadzeń wraz z budową oświetlenia, doposażeniem w małą architekturę. Wykonano także plac zabaw oraz siłownię zewnętrzną. Park zajmuje 2,1 ha powierzchni.

arch. ZZM

Park Rataje

Kontynuowana była budowa parku Rataje o powierzchni 13,8 ha wraz z dodatkową powierzchnią biologicznie czynną wynoszącą 10,5 ha. Park powstaje na dotychczas zaniedbanym, nieuporządkowanym obszarze będącym częściowo nieużytkiem.

arch. ZZM

W 2019 r. wykonano:

• odwodnienie terenu
• oświetlenie
• przyłącze wodno-kanalizacyjne do skansenu Kolei Średzkiej
• piargowiska i zimowiska dla ropuchy zielonej

Park w Forcie IXa

Oddany został do użytku park otaczający Fort IXa – Lasek Dębiec. Projekt miał na celu zwiększenie dostępności i bezpieczeństwa ogólnodostępnego terenu zieleni. Park dookoła Fortu wraz z wybiegiem dla psów to projekt z Poznańskiego Budżetu Obywatelskiego. W parku wymieniono zniszczoną nawierzchnię alejek zastępując ją nową – bitumiczną oraz mineralną, dodatkowo w południowo-zachodniej części wybudowano nowy ciąg pieszy. W ramach remontu wymieniono ławki, ujednolicono kosze do śmieci. Teren parku zabezpieczono słupkami betonowymi uniemożliwiając wjazd. Prace wykończeniowe zostaną zakończone w 2020 r.

Parki kieszonkowe

Jedną z form tworzenia enklaw spokoju w gęstej zabudowie miasta jest realizacja parków kieszonkowych. Dwa kolejne powstały w 2019 r. u zbiegu ulic Dąbrowskiego i Janickiego oraz przy ul. Kolejowej. Parki kieszonkowe często powstają z inicjatywy społeczności lokalnych.

więcej o parkach na badam.poznan.pl

Nagroda Towarzystwa Urbanistów Polskich

W 2019 r. Zarząd Zieleni Miejskiej otrzymał nagrodę za realizację „Parku przy ul. Heweliusza” oraz „Wieży widokowej i pomostu na Stawie Rozlanym” w ramach VIII edycji konkursu Towarzystwa Urbanistów Polskich pod hasłem: „Najlepiej zagospodarowana przestrzeń publiczna w Wielkopolsce” pod patronatem Marszałka Województwa Wielkopolskiego.

Lasy komunalne

W 2019 r. powierzchnia lasów komunalnych wyniosła 2 588 ha (o 21 ha więcej niż w 2018 r.). Leśna infrastruktura rekreacyjna obejmuje 17 parkingów leśnych oraz 95 obiektów rekreacyjno-wypoczynkowych, które są wykorzystywane do organizacji imprez plenerowych – w 2019 r. odbyło się 210 takich imprez (o 28 więcej niż rok wcześniej).

Zakład Lasów Poznańskich w Lasku Marcelińskim zorganizował wiosenne sadzenie 7,5 tys. drzew wspólnie z 300 uczennicami i uczniami poznańskich szkół.
W 2019 r. wysadzonych zostało łącznie 69 tys. drzew, o 18 tys. więcej niż rok wcześniej.

W 2019 r. trwały przygotowania do otwarcia ścieżki w koronach drzew w dolinie rzeki Szklarki na terenie leśnictwa Antoninek.

Obszary cenne przyrodniczo

W Poznaniu systematycznie zwiększa się liczba i powierzchnia obszarów cennych przyrodniczo, objętych ochroną prawną. W grudniu 2018 r. ustanowiono nowy użytek ekologiczny “Kobylepole”, o powierzchni 8,66 ha. Użytek powstał dla zapewnienia ochrony:

• najcenniejszych, okazałych drzew o obwodach pomnikowych
• cennych, zbliżonych do naturalnych i półnaturalnych, lasów liściastych i fragmentów nieleśnych zbiorowisk roślinnych, związanych z siedliskami wilgotnymi, w tym zespołów lasów liściastych – łęgu wiązowo-jesionowego (Querco-Ulmetum minoris) i grądu środkowoeuropejskiego (Galio sylvatici-Carpinetum)
• bogactwa i różnorodności biologicznej krajobrazu naturalnego
• krajobrazu kulturowego (dawnego parku należącego do rodziny Mycielskich)

Na koniec 2019 r. na obszarze Poznania znajdowało się 51 form ochrony przyrody:

• 10 użytków ekologicznych
• 2 rezerwaty przyrody
• 1 obszar chronionego krajobrazu
• 3 obszary Natura 2000
• 35 pomników przyrody

Ogród Zoologiczny i Palmiarnia Poznańska

W 2019 r. zwiększyła się liczba zwiedzających Palmiarnię Poznańską (o 22%) oraz liczba zwiedzających Ogród Zoologiczny (o 1%). Łącznie obiekty odwiedziło 717 669 osób (o 48 tys. więcej niż w 2018 r.).

Ogród Zoologiczny i Palmiarnia Poznańska prowadziły liczne działania w celu uatrakcyjnienia swoich ofert, w tym m.in.:

• Nowe Zoo:
  • otwarto azyl dla ocalonych zwierząt. Budowa azylu była najbardziej popularnym projektem ogólnomiejskim, który został zgłoszony do Poznańskiego Budżetu Obywatelskiego 2018 – uzyskał ponad 4,8 tysiąca głosów. W azylu zamieszkały przyjęte z interwencji 2 lwy

arch. UMP

• • zmodernizowano dach Pawilonu Zwierząt Zmiennocieplnych oraz budynek Żółwi Dom
  • wykonano I etap budowy wybiegu dla oryx’ów i antylop
  • utworzono specjalnym ogródek, przyjazny dla owadów miododajnych
• na terenie Starego Zoo m.in. otwarto zmodernizowaną małpiarnię
• organizowano imprezy wystawiennicze i artystyczne (520 – w ogrodach zoologicznych, 58 – w Palmiarni oraz parku Wilsona)
• Palmiarnia Poznańska:
  • zmodernizowano stację roboczą i monitorującą pracę systemu energetycznego
  • dokonano naprawy i konserwacji elementów wietrzenia pawilonów
  • wymieniono szyby w basenie wystawowym akwarium
  • zmodernizowano pokrycie dachu muszli koncertowej w Parku Wilsona
  • wyremontowano mostki znajdujące się na terenie Parku Wilsona

Ogród Zoologiczny w Poznaniu był koordynatorem akcji ratowania 10 tygrysów z nielegalnego transportu, które skrajnie wycieńczone były przetrzymywane na jednym z przejść granicznych z Białorusią. Dyrektor Poznańskiego Zoo, za swoje zaangażowanie w ratowanie zwierząt została uhonorowana nagrodą im. Andrieja Sacharowa, przyznaną przez Fundację „Zacny Uczynek”.

Rodzinne Ogrody Działkowe

W 2019 r. w Poznaniu funkcjonowało 84 Rodzinnych Ogrodów Działkowych (ROD), o 2 mniej niż rok wcześniej. Liczba działek w ramach ROD wyniosła 17,6 tys., a ogólna powierzchnia – 720 ha (rok wcześniej 767 ha). Tereny te pełnią funkcję ekologiczną i społeczną. 

Miasto Poznań w 2019 r. przeznaczyło ok. 0,5 mln zł na rozwój rodzinnych ogrodów działkowych, tj. niemal dwukrotnie więcej niż w roku poprzednim. Dofinansowanie umożliwia wykonanie niezbędnych modernizacji, w tym placów zabaw, oświetlenia, czy remontu świetlic.

Poznańskie cmentarze

Do ogólnodostępnych terenów zieleni zalicza się także 22 cmentarze o łącznej powierzchni 252 ha.

Największą powierzchnię (191 ha) posiadają cmentarze komunalne Junikowo i Miłostowo, na których w 2019 r. pochowano 3,7 tys. zmarłych, w tym 1,7 tys. w urnach. Na koniec 2019 r. liczba wolnych miejsc grzebalnych wynosiła 3,1 tys.

W ramach porozumienia zawartego miedzy Wojewodą Wielkopolskim a Prezydentem Miasta Poznania realizowano program utrzymania kwater i grobów wojennych na cmentarzach komunalnych Miłostowo i Junikowo. Dotyczyło to m.in. kwater wojskowych: żołnierzy polskich, żołnierzy radzieckich, ofiar nalotu na Poznań z 1.09.1939 r., grobów Powstańców Wielkopolskich, zbiorowych mogił ludności żydowskiej, grobów ofiar Poznańskiego Czerwca 1956 r.

Poznań dla pszczół

W 2019 r. realizowano program „Poznań dla pszczół„, który miał być inspiracją dla lokalnych społeczności do podejmowania działań na rzecz poprawy warunków życia owadów. Głównym celem programu była edukacja mieszkanek i mieszkańców w zakresie roli i znaczenia pszczół oraz owadów zapylających dla środowiska i gospodarki, a także zwiększanie ich populacji w mieście. Służyć temu ma powstanie tzw. Pasiek Miejskich, które będą wspierały wzrost populacji pszczół w mieście. Pierwsza pasieka miejska produkująca miód funkcjonuje od 2019 r. na Cytadeli. Poznań jest jedną z 269 gmin, które przyłączyły się w 2019 r. do „Manifestu Gmin Przyjaznym Pszczołom„, który jest częścią realizowanego od dziewięciu lat programu „Z Kujawskim pomagamy pszczołom”.