Przeciwdziałanie wykluczeniom społecznym w Poznaniu

Miasto Poznań prowadzi wiele działań profilaktycznych i pomocowych przeciwdziałających wykluczeniu społecznemu.

Działania na rzecz osób bezdomnych

Najszerszą formą wykluczenia społecznego jest  bezdomność powodująca brak poczucia bezpieczeństwa. Do najczęstszych przyczyn bezdomności należą:

• eksmisja i wymeldowane,
• konflikty rodzinne,
• przemoc domowa,
• uzależnienia od alkoholu lub środków odurzających,
• bezrobocie,
• zadłużenie,
• niepełnosprawność lub zły stan zdrowia,
• opuszczenie zakładu karnego,
• opuszczenie placówki opiekuńczo-wychowawczej.

Szacuje się ze w Poznaniu znajduje się koło 90 koczowisk bezdomnych zlokalizowanych w różnych częściach miasta, w których przebywało łącznie około 240 osób bezdomnych w ciągu roku.

Koordynacją organizacji pomocy osobom bezdomnym przebywającym na terenie Poznania zajmuje się Dział Pomocy Osobom Bezdomnym w Miejskim Ośrodku Pomocy Rodzinie (MOPR). Z uwagi na specyfikę zjawiska bezdomności MOPR współpracuje z różnymi instytucjami i organizacjami, w tym  służbami porządkowymi Policji i kolei, zarządcami budynków i obiektów publicznych, zwłaszcza transportowych, stowarzyszeniami i fundacjami działającymi na rzecz pomocy społecznej oraz charytatywnymi związkami i organizacjami kościelnymi.

W wyniku działań MOPR w 2018 r. 1,4 tys. osób bezdomnych było objętych różnymi dedykowanymi usługami, do których należały m. in.:

• zapewnienie bezpieczeństwa socjalnego osobom bezdomnym, w tym w szczególności zapewnienie schronienia w noclegowni i/lub w schronisku, posiłku, niezbędnego ubrania osobom bezdomnym zgodnie z ustawą o pomocy społecznej,
• tworzenie szans oraz warunków wychodzenia z bezdomności,
• działania interwencyjne mające na celu zabezpieczenie potrzeb zdrowia oraz życia: udzielanie informacji o możliwościach korzystania z miejsc schronienia oraz innych form pomocy wynikających z ustawy o pomocy społecznej,
• działania podnoszące świadomość społeczności Poznania w zakresie problemu bezdomności i żebractwa,
• nawiązanie platformy współpracy pomiędzy MOPR a streetworkerami pracującymi na rzecz bezrobotnych.

W 2018 r., w ramach zapewnienia instytucjonalnego bezpieczeństwa osobom bezdomnym, w Poznaniu utworzonych było 558 stałych miejsc dla osób bezdomnych w 9 ośrodkach prowadzonych przez Miasto Poznań oraz różne organizacje i stowarzyszenia.

Miasto Poznań dofinansowało 472 miejsca w placówkach znajdujących się na terenie Poznania oraz w 3 ośrodkach zlokalizowanych poza miastem (Błońsko, Gościejewo i Rożnowice).

Ośrodki wsparcia dla osób bezdomnych prowadzone były przez:

• Miasto Poznań – Ośrodek dla Bezdomnych nr 1,
• Stowarzyszenie MONAR – Schronisko dla Osób Bezdomnych MARKOT w Rożnowicach, w Gościejewie, Schronisko dla Osób Bezdomnych ul. Borówki, Schronisko dla Bezdomnych Kobiet ul. Starołęcka,
• Stowarzyszenie Pomocy Bliźniemu „Mar-Kot” – Schronisko „Mar-Kot”,
• Fundacja Miłosierdzie – Dom Charytatywny „Przystań”,
• Caritas Archidiecezji Poznańskiej – „Ogrzewalnia – przytulisko”,
• Stowarzyszenie MONAR Noclegownia dla Osób Bezdomnych MARKOT przy ul. Borówki,
• Towarzystwo Pomocy im. św. Brata Alberta – Schronisko św. Brata Alberta,
• Stowarzyszenie  „Dom Pomocna Dłoń”,
• Stowarzyszenie „Pogotowie Społeczne”.

Poza działaniami bieżącymi, w tym głównie instytucjonalnego wsparcia osób bezdomnych w ośrodkach, Miasto Poznań realizuje oraz wspiera różne projekty informacyjne i prewencyjne dotyczące zjawiska bezdomności i wychodzenia z niej. Wybrane projekty zrealizowane w 2018 r. to m. in.:

• funkcjonowanie „Łaźni miejskiej i strefy pomocy doraźnej” przy ul. Krańcowej, zapewniającej możliwość korzystania z zabiegów higienicznych, niezbędnych środków higienicznych, odzieży, pomocy przedmedycznej oraz z innych form wsparcia doraźnego, z usług tych skorzystało w 2018 r. prawie 2 tys. osób ubogich i bezdomnych,
• ograniczanie liczby osób trudniących się procederem żebractwa na terenie miasta Poznania poprzez realizację projektu „Streetworking – pierwszy krok ku reintegracji społecznej grup wykluczonych społecznie”, w ramach którego nawiązano kontakt z 640 osobami żebrzącymi i bezdomnymi,
• wsparcie Mobilnego punktu pomocy medycznej, prowadzonego przez Fundację „Signum Caritatis”, którego celem jest pomoc przedmedyczna i medyczna osobom bezdomnym i potrzebującym na terenie miasta,
• projekt „Mobilny autobus” – mobilny punkt pomocy osobom bezdomnym działający w okresie zimowym, docierający do osób bezdomnych przebywających w miejscach niemieszkalnych na terenie miasta, mający na celu udzielanie wsparcia w postaci ciepłego posiłku i napoju, pomocy przedmedycznej oraz pomocy w dotarciu do placówki dla osób bezdomnych (projekt realizowany przez Stowarzyszenia: „Pogotowie Społeczne” oraz „Dom Pomocna Dłoń”) – w programie wzięło udział 200 osób,
• cykliczne monitorowanie koczowisk osób bezdomnych na terenie Poznania przez pracowników MOPR, przy współpracy z Komendą Miejską Policji, Strażą Miejską, Ratownictwem Medycznym, a także sporządzanie i weryfikacja listy miejsc przebywania osób bezdomnych, celem stworzenia graficznej „Mapy Bezdomności” w Poznaniu,
• realizacja projektu „Mieszkanie w pół drogi” polegającego na organizacji mieszkania treningowego przy ul. Drzymały w Poznaniu oraz przygotowaniu osób bezdomnych i zagrożonych wykluczeniem społecznym do samodzielnego życia; projektem objęto 3 kobiety oraz ich dzieci,
• wsparcie projektów i systemowych rozwiązań w zakresie przeciwdziałania uzależnieniu od alkoholu w grupie osób bezdomnych, w tym programy terapeutyczno-wspierające oraz profilaktyka uzależnień, wyłonionych w ramach otwartego konkursu ofert,
• zapewnienie około 800 codziennych posiłków (w jadłodajniach prowadzonych przez Dom Zakonny Zgromadzenia Sióstr Urszulanek, Zgromadzenie Sióstr Franciszkanek Rodziny Maryi, Zgromadzenie Sióstr Albertynek Posługujących Ubogim oraz Caritas Poznańską),
• zorganizowanie Spotkania Wigilijnego dla 1,2 tys. osób bezdomnych i potrzebujących wsparcia dzięki zaangażowaniu Fundacji Miłosierdzie, Caritas Archidiecezji Poznańskiej oraz Zgromadzenia Sióstr Albertynek Posługujących Ubogim,
• organizacja obchodów „II Światowego Dnia Ubogich”; organizacja wyjazdów oraz warsztatów dla „Wikingów” (adresatami projektów byli podopieczni Ośrodka dla Bezdomnych nr 1); organizacja wystawy fotografii „Kątem u siebie”.

Pomoc dla cudzoziemców

Miasto Poznań wspiera inicjatywy zmierzające do pełnej integracji cudzoziemców z mieszkańcami oraz wspiera ich wymiernie poprzez działania skierowane bezpośrednio do przybywających. 

Przeciwdziałanie dyskryminacji, polityka równości Miasta

Urząd Miasta Poznania przestrzega zasad polityki równości. W tym celu prowadzi swoje działania zgodnie z przyjętą „Kartą równości”.

W 2018 r. powołano Zespołu ds. Polityki Równości i Różnorodności. Celem Zespołu jest określanie kierunków miejskich polityk sektorowych w zakresie równego traktowania, w tym przeciwdziałania dyskryminacji, w szczególności ze względu na płeć, pochodzenie etniczne i narodowe, wiek, orientację seksualną, wyznanie albo bezwyznaniowość, stopień sprawności, status społeczno-ekonomiczny, a także stymulowanie działań zmierzających do eliminacji lub ograniczenia skutków powstałych w wyniku naruszenia zasady równego traktowania lub wykluczeń społecznych. Zespół okresowo dokonuje oceny przestrzegania zasady równego traktowania, zwłaszcza w obszarze obejmującym realizację zadań Miasta.

W ramach działań wewnętrznych podejmowanych zgodnie z “Kartą równości” w 2018 r., Poznańskie Centrum Świadczeń uczestniczyło w projekcie Trans-Akcja, organizowanym przez Fundację „Akceptacja”. Projekt ma za zadanie wsparcie młodych osób transpłciowych na rynku pracy oraz dostosowanie obecnych narzędzi aktywizacji zawodowej do zagadnienia transpłciowości.

W 2018 r. zorganizowano plebiscyt Równe Babki/ Poznanianka Roku 2018 i Poznanianka Stulecia, który powstał po to, by docenić wybitne mieszkanki Poznania. Impulsem do jego zorganizowania była obchodzona w 2018 r. setna rocznica uzyskania równych praw wyborczych przez kobiety. Dr Wanda Błeńska, lekarka, misjonarka, “Matka Trędowatych” została wybrana Poznanianką Stulecia. Tytuł Poznanianki Roku trafił do siostry Barbary Cecylii Belchnerowskiej, która prowadzi Stowarzyszenie Na Rzecz Osób Niepełnosprawnych “Równy Start” i Dom Pomocy Społecznej Św. Rocha.

Dzięki zaangażowaniu i aktywności społecznej i obywatelskiej poznanianek, Poznań był w 2018 r. gospodarzem IX Ogólnopolskiego Kongresu Kobiet odbywającego się pod hasłem „Alert dla praw kobiet!”. Miasto Poznań wsparło także aktywnie IV Regionalny Wielkopolski Kongres Kobiet, na forum którego przedstawicielki Poznania są bardzo aktywne.

Władze Poznania dostrzegając potrzebę ukierunkowania działań antydyskryminacyjnych przygotowują się do powołania zespołu doradczego złożonego z kobiet oraz opracowania stosownego dokumentu o charakterze planistycznym w tym obszarze.

W 2018 r. zajęcia antydyskryminacyjne były prowadzono także w poznańskich szkołach. Poruszano tematykę wielokulturowości, tolerancji i przeciwdziałania dyskryminacji ze względu na orientację seksualną, narodowość lub kolor skóry. Zorganizowano warsztaty dla dzieci z klas I – III w 45 szkołach podstawowych, dotyczących różnorodności i dyskryminacji.

Budowanie wspólnoty obywatelskiej w Poznaniu sprowadza się do licznych działań włączania społecznego i budowania powszechnej tolerancji wobec każdego członka tej wspólnoty. Miasto prowadzi w tym kierunku zarówno działania kompleksowe, dotyczące konsekwentnego realizowania polityki równości, jak i drobniejsze, jak np. akcje wspólnego zamalowywania nienawistnych tekstów w miejscach publicznych w ramach walki z mową nienawiści.

Realizuje ponadto kampanie informacyjne i promujące Poznań jako miasto otwarte na każdego i wolne od nienawiści.