Opieka nad zabytkami w Poznaniu

Miasto Poznań corocznie przekazuje dotacje na remont i konserwacje zabytków w Poznaniu w celu poprawy stanu zachowania dziedzictwa kulturowego miasta. Kwota na dofinansowanie zabytków jest systematycznie zwiększana, a w 2019 r. wyniosła 3,7 mln zł.

Najważniejsze prace remontowo-konserwatorskie realizowane z dofinansowaniem z budżetu Miasta Poznania w 2019 r.

Źródło: UMP

Pod nadzorem Miejskiego Konserwatora Zabytków prowadzono wiele innych remontów i konserwacji obiektów zabytkowych w Poznaniu, w tym:

• kompleksowy remont – m.in. Komisariat Policji Poznań Stare Miasto przy Al. Marcinkowskiego 31, Dzieciniec pod Słońcem przy ul. Droga Dębińska 21, Miejskie Łazienki Rzeczne przy ul. Piastowskiej 71, Budynek Małpiarni w Starym Zoo przy ul. Zwierzynieckiej 19, kamienice przy ulicach: Górna Wilda 94, Poznańska 50, Za Bramką 7

Budynek komisariatu policji po remoncie

arch. UMP

• renowacja elewacji – m.in. kamienice przy ulicach: 28 Czerwca 1956 nr 150/Fabryczna, 1, Chłapowskiego 9/Dąbrówki 1 – 2, Madalińskiego 4, Śródka 2 i 3, Rynek Śródecki 17; placówek oświatowych: Zespół Szkolno-Przedszkolny nr 4 przy ul. Garbary 82, Szkoła Podstawowa nr 36 przy ul. Słowackiego 54/56; oraz budynków: AWF przy ul. Królowej Jadwigi 27/39, budynek nr 7 na terenie zabytkowych koszar przy ul. 3 Pułku Lotniczego
• inne – m.in. odtworzenie historycznego wyglądu budynku lwiarni na terenie Starego Zoo przy ul. Zwierzynieckiej 19, konserwacja wirydarza i montaż studzienki dawnego klasztoru reformatorów przy ul. Bydgoskiej 4a (obecnie Ośrodek Szkolno-Wychowawczy dla Dzieci Niesłyszących), budowa ścieżek rowerowych Wartostrada w strefie ochrony konserwatorskiej, konserwacja witraża w Katedrze przy ul. Ostrów Tumski 17

Prace archeologiczne w Poznaniu prowadzone w 2019 r. wyprzedzają następujące inwestycje:

• przebudowę pl. Kolegiackiego – prace prowadzono w celu ustalenia pozostałości pierwotnej Kolegiaty pw. Św. Marii Magdaleny. Na badanym terenie zarejestrowano relikty murów z różnych okresów przebudów kościoła kolegiackiego, a także liczne pochówki i zabytki ruchome

Wizualizacja pl. Kolegiackiego po remoncie

arch. UMP

• budowę Centrum Opieki Senioralnej przy ul. Szkolnej – prace prowadzono w celu identyfikacji zabytków archeologicznych, w tym m.in. przebiegu murów miejskich. Na badanym terenie zarejestrowano relikty murów z różnych okresów przebudów budynku
• budowę budynku mieszkalnego wielorodzinnego przy ul. Zagórze 8,  9, 10 – prace prowadzono w celu identyfikacji zabytków archeologicznych, w tym przebiegu wałów z czasów Mieszka I. Na badanym terenie zarejestrowano relikty wałów, odkryto ceglano-kamienną konstrukcję w kształcie rotundy o nieznanym przeznaczeniu, a także pobrano próbki drewna do datowania
• budowę linii tramwajowej na Naramowice – prace prowadzono w celu identyfikacji zabytków archeologicznych oraz pozostałości cmentarza ewangelickiego oraz fortyfikacji. Na badanym terenie zarejestrowano kilkadziesiąt grobów pochodzących z dawnego cmentarza ewangelickiego. Pochówki wyeksplorowano pod nadzorem antropologa. Zostaną one ponownie pochowane na cmentarzu Miłostowo. Natrafiono na osadę prawdopodobnie kultury pomorskiej (fragmenty ceramiki). Znaleziono również pozostałości fortyfikacji (2 zniszczone schrony i 1 zachowany w całości)

W 2019 r. Zarządzeniem Prezydenta Miasta Poznania przyjęto Gminną Ewidencję Zabytków Miasta Poznania (nr 840/2019/P). Ewidencja ma charakter zbioru otwartego i podlegać będzie aktualizacji. Aktualizacja ewidencji, polegająca na wyłączeniu lub włączeniu do niej obiektów i obszarów, następować będzie Zarządzeniem Prezydenta Miasta Poznania po uprzednim uzyskaniu akceptacji Wielkopolskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków dla wprowadzonych w ewidencji zmian. Przyjęcie przez Miasto Poznań gminnej ewidencji zabytków przyczyni się do lepszej ochrony cennego kulturowo dziedzictwa, przede wszystkim na obszarach nieobjętych formami ochrony. Zapewni ona udział służb konserwatorskich w zamierzeniach inwestycyjnych, dotyczących wartościowego zasobu zabytków nieruchomych na terenie miasta.

Na koniec grudnia 2019 r. rejestr zabytków o szczególnych wartościach dla dziedzictwa kulturowego znajdujących się na terenie Poznania obejmował 507 zabytków nieruchomych oraz 2 333 zabytków ruchomych.

Zabytki nieruchome wpisane do rejestru w celu zachowania dziedzictwa przemysłowego to:

• kompleks Poznańskich Zakładów Naprawczych Taboru Kolejowego przy ul. Roboczej 4 w Poznaniu (w całym kompleksie 9 obiektów)
• budynek biurowo-administracyjny przy ul. Garbary 102 w Poznaniu, tzw. “budynek kapitanatu portowego”

Zabytki nieruchome wpisane do rejestru w celu zachowania dziedzictwa religijnego to:

• Kościół OO Jezuitów, ul. Szewska 18 (3 obiekty)
• Kościół Św. Rocha – witraże i wyposażenie
• Kościół pw. matki Boskiej Nieustającej Pomocy, Św. Marii Magdaleny i Św. Stanisława Augusta, ul. Klasztorna 11

W 2019 r. Miasto Poznań wydało:

• 1 332 pozwoleń konserwatorskich
• 309 decyzji konserwatorskich
• 6 nakazów konserwatorskich

W związku z obchodzoną w 2019 r. 90-tą rocznicą otwarcia Powszechnej Wystawy Krajowej, zorganizowano spotkanie z przedstawicielami biur miejskich konserwatorów zabytków w Polsce, Wydziału Architektury Politechniki Poznańskiej oraz instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu im. A. Mickiewicza mające na celu podsumowanie dotychczasowej współpracy. Spotkanie to odbyło się podczas konferencji poświęconej Powszechnej Wystawie Krajowej. W ramach obchodów wydano również publikację pt. „Renowacje i zabytki 2019” oraz monografię opracowaną przez Joannę Bielawską-Pałczyńską i Hannę Hałas-Rakowską pt. „Powszechna Wystawa Krajowa 1929”.