Handel w Poznaniu

W 2019 r. w aglomeracji poznańskiej nasycenie nowoczesną powierzchnią handlową wyniosło 850 m² na 1000 mieszkanek i mieszkańców, czyli ponad 721 tys. m².

Według danych GUS, w Poznaniu w 2018 r. (najnowsze dostępne dane) funkcjonowało ponad 1,9 tys. sklepów oraz 78 stacji paliw (w których pracuje powyżej 9 osób).

Poza małymi sklepami o różnorodnym asortymencie (łącznie z owocowo-warzywnymi i rybnymi), które stanowiły 1/4 poznańskich sklepów, dominowały sklepy wyspecjalizowane, szczególnie prowadzące sprzedaż wyrobów odzieżowych, ogólnospożywcze oraz piekarniczo-ciastkarskie i mięsne. W mieście działało 19 dużych domów handlowych, towarowych i hipermarketów oraz 142 supermarkety.

Nowoczesna powierzchnia handlowa

Według raportu Colliers International „Market Insights – Rynek handlowy 2020” zasoby powierzchni centrów handlowych w aglomeracji poznańskiej to blisko 721 tys. m² GLA (ang. gross leasable area – powierzchnia najmu brutto), co daje nasycenie 850 m² na 1000 mieszkanek i mieszkańców.

Największą powierzchnią handlową dysponują centra handlowe:

• Avenida Poznań
• Centrum Biznesu i Sztuki Stary Browar
• Galeria Malta
• Galeria Posnania

W mieście działają duże centra i obiekty handlowe należące do największych sieci handlowych: Auchan, Castorama, Carrefour, Decathlon, IKEA, Intermarche, Jula, Leroy Merlin, Media Markt, Neinver, OBI, Praktiker, Tesco. Największymi wielkopowierzchniowymi obiektami handlu hurtowego są niemieckie Makro Cash&Carry i Selgros oraz holenderski Eurocash.

Część obiektów handlowych oferuje także usługi rekreacyjne i kulturalne. Segment FMCG reprezentuje ponad 100 dużych sieciowych sklepów spożywczych.

Wiek centrów handlowych w aglomeracji poznańskiej:

• 14% 0-5 lat
• 19% 6-10 lat
• 19% 11-15 lat
• 48% >15 lat

Ochrona praw konsumentek i konsumentów

Miejski Rzecznik Konsumentów wykonuje zadania z zakresu ochrony konsumentek i konsumentów na podstawie przepisów ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz. U. Nr 50, poz. 331) oraz innych przepisów szczególnych.

Do zadań Miejskiego Rzecznika Konsumentów należy w szczególności:

• zapewnienie bezpłatnego poradnictwa konsumenckiego i informacji prawnych w zakresie ochrony interesów konsumentek i konsumentów
• występowanie do przedsiębiorców na rzecz ochrony interesów konsumentek i konsumentów
• występowanie z powództwami do sądu powszechnego na rzecz indywidualnych konsumentek i konsumentów oraz wstępowanie za zgodą konsumentki/konsumenta do toczącego się postępowania
• prowadzenie edukacji konsumenckiej
• udzielanie konsumentkom i konsumentom pomocy w innej formie
• współdziałanie z Urzędem Ochrony Konkurencji i Konsumentów, Wojewódzkim Inspektoratem Inspekcji Handlowej, organizacjami konsumenckimi i innymi instytucjami
• wykonywanie innych zadań określonych w przepisach

Podstawowym zadaniem Miejskiego Rzecznika Konsumentów jest zapewnienie bezpłatnego poradnictwa konsumenckiego. Działanie to nastawione jest na profilaktyczne informowanie konsumentek i konsumentów o zagrożeniach występujących na rynku oraz udzielanie porad prawnych w przypadkach naruszeń praw. Porady udzielane są telefonicznie i pocztą elektroniczną.

W 2019 r. w Poznaniu zostało udzielonych 19 264 porad, informacji i wyjaśnień w indywidualnych sprawach konsumentek i konsumentów.

Porady prawne dotyczyły przede wszystkim uprawnień konsumentek i konsumentów oraz zasad postępowania w przypadkach:

• odpowiedzialności sprzedawcy z tytułu rękojmi
• nienależycie wykonywanych usług
• zawierania umów poza lokalem przedsiębiorstwa oraz za pomocą środków porozumiewania się na odległość
• umów zawieranych pod wpływem błędu lub podstępu ze strony przedsiębiorcy
• nienależycie wykonywanych usług turystycznych oraz przewozu
• bezpodstawnej odmowy sprzedawcy lub wykonawcy usługi spełnienia roszczeń konsumentek i konsumentów

Udzielenie zrozumiałej i wyczerpującej porady prawnej ma na celu umożliwienie konsumentkom i konsumentom samodzielnego dochodzenia roszczeń od przedsiębiorcy. W wielu przypadkach interwencja konsumentki lub konsumenta, zgodnie z zaleceniami rzecznika, nie przynosiła pożądanych efektów. Przedsiębiorcy ignorowali interwencje bądź odmawiali spełnienia uzasadnionych roszczeń. W tych przypadkach Miejski Rzecznik Konsumentów występował do przedsiębiorcy, wyjaśniając podstawy prawne żądań oraz wzywając do polubownego rozwiązania zaistniałego sporu.

W 2019 r. rzecznik występował do przedsiębiorców w 1 244 sprawach.

Wytoczenie powództwa przed sądem powszechnym jest najsilniejszym uprawnieniem rzecznika. Decyzję o wytoczeniu powództwa rzecznik podejmuje w przypadku niepowodzenia postępowania, mającego na celu skłonienie przedsiębiorcy do dobrowolnego spełnienia świadczenia. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, Miejski Rzecznik Konsumentów wytacza powództwo we własnym imieniu, ale ze skutkami prawnymi dla konsumentki lub konsumenta. Oznacza to, iż stroną postępowania sądowego jest Miejski Rzecznik Konsumentów i na nim spoczywa całkowita odpowiedzialność za prowadzenie sprawy, włącznie z pokryciem kosztów zastępstwa procesowego w przypadku przegranej. W każdym przypadku wytoczenie powództwa jest poprzedzone wezwaniem przedsiębiorcy do dobrowolnego spełnienia roszczeń oraz wnikliwą analizą sytuacji prawnej.

W 2019 r. Miejski Rzecznik Konsumentów wytoczył 11 powództw przed sądem powszechnym.

Udzielanie porad prawnych i informacji, występowanie do przedsiębiorców, wytaczanie powództw na rzecz indywidualnych konsumentek i konsumentów jest podstawowym zadaniem rzecznika. Dla zapewnienia skutecznej ochrony naruszonych interesów, rzecznik udziela pomocy również w innych formach. Są to zróżnicowane działania prowadzone dla ochrony interesów indywidualnych i zbiorowych konsumentek i konsumentów.

Należy do nich zaliczyć:

• przygotowywanie pozwów i innych pism procesowych w postępowaniach sądowych prowadzonych bezpośrednio przez konsumentki i konsumentów. W 2019 r. przygotowano 43 pozwy wraz z pismami procesowymi
• przygotowywanie dla konsumentek i konsumentów wniosków egzekucyjnych w sprawach, w których postępowanie sądowe zostało zakończone prawomocnym wyrokiem, a przedsiębiorca odmawiał wypłaty należnego świadczenia
• składanie zawiadomień o popełnieniu przestępstwa na szkodę konsumentek i konsumentów
• składanie wniosków do Inspekcji Handlowej o wszczęcie postępowania kontrolnego u przedsiębiorcy, który postępując niezgodnie z obowiązującymi przepisami, narusza uzasadniony interes konsumentek i konsumentów

Prowadzenie działalności informacyjnej, a zwłaszcza edukacyjnej, jest obecnie ustawowym obowiązkiem rzecznika. Biorąc pod uwagę niską świadomość prawną polskich konsumentek i konsumentów, brak prawidłowych nawyków rynkowych, niedostrzeganie zagrożeń płynących z rynku, edukacja konsumentów jest, w opinii rzecznika, jednym z najważniejszych zadań.

Działania edukacyjne prowadzone przez rzecznika kierowane są do wszystkich mieszkanek i mieszkańców Poznania. W tym zakresie rzecznik:

• z okazji Światowego Dnia Konsumenta przeprowadził Olimpiadę Wiedzy Konsumenckiej. W konkursie wzięło udział 27 osób z 10 poznańskich szkół ponadpodstawowych
• rozpowszechniał materiały edukacyjne przygotowane na zlecenie Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów
• za pośrednictwem mediów informował konsumentki i konsumentów o przysługujących im prawach, wskazywał zagrożenia występujące na rynku, przedstawiał nowe regulacje prawne
• brał udział w spotkaniach z mieszkankami i mieszkańcami Poznania, podczas których przekazywał informacje z zakresu prawa konsumenckiego, mające na celu zwiększenie ich świadomości prawnej
• prowadził na oficjalnej stronie Urzędu Miasta Poznania stronę internetową, gdzie zamieszczał ważne i przydatne informacje dla konsumentek i konsumentów