Przeciwdziałanie wykluczeniom społecznym w Poznaniu

Miasto Poznań prowadziło wiele działań profilaktycznych i pomocowych przeciwdziałających wykluczeniu społecznemu.

Działania na rzecz osób bezdomnych

Jedną z najczęstszych form wykluczenia społecznego była bezdomność, która powoduje brak poczucia bezpieczeństwa.

W 2019 r. na terenie Poznania zlokalizowano 112 koczowisk, w których przebywały łącznie 263 osoby bezdomne. Miejsca te były stale monitorowane. Zapewniona została pomoc medyczna osobom tego wymagającym, a 12 osób zmotywowano do zamieszkania w placówce. Ponadto osoby przebywające w koczowiskach zostały pouczone o konsekwencjach pobytu w takim miejscu w okresie zimowym. Zaproponowano im pobyt w placówce, udzielano poradnictwa i wsparcia, reagowano na sytuacje zagrożenia zdrowia i życia, ustalano możliwości zamieszkania w placówce dla osób bezdomnych, informowano o możliwościach uzyskania wsparcia.

Koordynacją organizacji pomocy osobom bezdomnym przebywającym na terenie Poznania zajmował się Dział Pomocy Osobom Bezdomnym w Miejskim Ośrodku Pomocy Rodzinie. Z uwagi na specyfikę zjawiska bezdomności, MOPR współpracował z różnymi instytucjami i organizacjami, w tym z policją, strażą miejską i ochrony kolei, zarządcami budynków i obiektów publicznych, zwłaszcza transportowych, innymi miejskimi jednostkami pomocy społecznej, stowarzyszeniami i fundacjami działającymi na rzecz pomocy społecznej oraz charytatywnymi związkami i organizacjami kościelnymi.

W wyniku działań MOPR-u w 2019 r. blisko 1,4 tys. osób bezdomnych zostało objętych różnymi dedykowanymi usługami, do których należało m.in.:

• zapewnienie bezpieczeństwa socjalnego osobom bezdomnym, w tym w szczególności zapewnienie schronienia, posiłku, niezbędnego ubrania, dostępu do świadczeń zdrowotnych, pomocy w formie biletu kredytowanego i załatwianiu spraw osobistych i urzędowych
• tworzenie szans oraz warunków wychodzenia z bezdomności poprzez m.in. opracowanie indywidualnych programów wychodzenia z bezdomności
• działania interwencyjne, zabezpieczające zdrowie oraz życie osób bezdomnych, polegające na udzielaniu informacji o możliwościach korzystania z miejsc schronienia oraz innych form pomocy
• wspólne działania ze streetworkerami, wolontariuszkami i wolontariuszami pracującymi na rzecz bezrobotnych

W 2019 r., w ramach zapewnienia instytucjonalnego bezpieczeństwa osobom bezdomnym, w Poznaniu dostępnych było dla nich 559 stałych miejsc w 9 ośrodkach prowadzonych przez Miasto Poznań (95 miejsc) oraz inne organizacje i stowarzyszenia (464 miejsca).

Miasto Poznań dofinansowało 392 miejsca w placówkach znajdujących się na terenie Poznania oraz w 3 ośrodkach zlokalizowanych poza miastem (w Błońsku, Gościejewie i Rożnowicach). Ośrodki wsparcia dla osób bezdomnych prowadzone były przez następujące podmioty:

• Miasto Poznań
• Stowarzyszenie MONAR
• Stowarzyszenie Pomocy Bliźniemu „Mar-Kot”
• Towarzystwo Pomocy im. św. Brata Alberta
• Fundację „Miłosierdzie”
• Caritas Archidiecezji Poznańskiej
• Stowarzyszenie „Pogotowie Społeczne”
• Stowarzyszenie „Dom Pomocna Dłoń”

Poza działaniami bieżącymi, w tym głównie instytucjonalnym wsparciem osób bezdomnych w ośrodkach, Miasto Poznań realizowało oraz wspierało (poprzez np. dotacje) różne projekty informacyjne i prewencyjne dotyczące zjawiska bezdomności i wychodzenia z niej. W 2019 r. zrealizowane zostały m.in. następujące projekty:

• „Łaźnia miejska i strefa pomocy doraźnej”, która zapewniała możliwość korzystania z zabiegów higienicznych, niezbędnych środków higienicznych, odzieży, pomocy przedmedycznej oraz z innych form wsparcia doraźnego. Z usług tych skorzystało w 2019 r. 3,1 tys. osób ubogich i bezdomnych, dokonano 5,4 tys. przyjęć, wykonano 1,8 tys. razy usługę bezpłatnego prania i suszenia odzieży, udzielono 1,1 tys. porad przedmedycznych. Łaźnię prowadziła Caritas Archidiecezji Poznańskiej
• „Mobilny punkt pomocy medycznej” prowadzony przez Fundację „Signum Caritatis”, który udzielał pomocy przedmedycznej i medycznej osobom bezdomnym i ubogim na terenie miasta. W 2019 r. udzielono 470 porad/interwencji przedmedycznych, wstępnych diagnoz chorobowych/konsultacji
• „Mobilny autobus” działający w okresie zimowym, który docierał do osób bezdomnych przebywających w miejscach niemieszkalnych na terenie miasta i udzielał wsparcia w postaci ciepłego posiłku i napoju, pomocy przedmedycznej i socjalnej oraz pomocy w dotarciu do placówki dla osób bezdomnych. Zadanie zrealizowały stowarzyszenia: „Pogotowie Społeczne” oraz „Dom Pomocna Dłoń”. Dziennie w 2019 r. z tej formy pomocy korzystało ok. 100 osób, a łącznie projektem objęto 250 osób
• cykliczne monitorowanie koczowisk osób bezdomnych na terenie Poznania przez pracowników MOPR-u, we współpracy z Komendą Miejską Policji, Strażą Miejską Miasta Poznania, Ratownictwem Medycznym, a także sporządzanie i weryfikacja listy miejsc przebywania osób bezdomnych, wykorzystanej do utworzenia graficznej „Mapy Bezdomności” w Poznaniu
• działania streetworkingowe prowadzone przez Stowarzyszenie „Pogotowie Społeczne”, które nawiązało kontakt z 514 osobami oraz Caritas Archidiecezji Poznańskiej, która nawiązała kontakt z 168 osobami
• „Mieszkanie w pół drogi”, to mieszkanie treningowe przygotowujące osoby bezdomne i zagrożone wykluczeniem społecznym do samodzielnego życia. W 2019 r. mieszkało w nim 6 kobiet oraz 8 dzieci. Mieszkanie prowadziło Stowarzyszenie MONAR
• pomoc osobom bezdomnym – uzależnionym od alkoholu w budowaniu i utrwalaniu postaw trzeźwościowych oferowana przez Ośrodek dla Bezdomnych nr 1 w ramach „Miejskiego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Poznaniu na 2019 rok”
• zapewnienie ok. 800 codziennych posiłków przez Dom Zakonny Zgromadzenia Sióstr Urszulanek Serca Jezusa Konającego, Caritas Archidiecezji Poznańskiej oraz w jadłodajniach prowadzonych przez Zgromadzenie Sióstr Albertynek Posługujących Ubogim Prowincja Poznańska oraz Zgromadzenie Sióstr Franciszkanek Rodziny Maryi
• zorganizowanie Spotkania Wigilijnego przez Fundację „Miłosierdzie” oraz Caritas Archidiecezji Poznańskiej. Do wspólnego stołu, na Międzynarodowych Targach Poznańskich, zasiadło ok. 1,4 tys. osób, każda z nich otrzymała także paczkę żywnościową
• zorganizowanie obchodów „3. Światowego Dnia Ubogich” przez Caritas Archidiecezji Poznańskiej, w ramach których wydano 400 posiłków osobom bezdomnym i ubogim oraz zorganizowano pielgrzymkę wraz z posiłkiem do Świebodzina i Rokitna dla 100 osób bezdomnych

Wsparcie grup zagrożonych wykluczeniem

Wzmacnianie lokalnych podmiotów ekonomii społecznej, promocja tematyki społecznej i społecznej odpowiedzialności biznesu była celem funkcjonującej w Poznaniu Pracownia Ekonomii Społecznej „Ładne rzeczy”. Pracownia powstała w ramach projektu „Wielkopolskie Centrum Ekonomii Solidarnej” realizowanego przez Fundację Barka (lider) oraz Miasto Poznań (partner), które pozyskały na ten cel dofinansowanie z Europejskiego Funduszu Społecznego. Siedzibę pracowni zlokalizowano na ul. Święty Marcin. Pracownia prezentowała produkty i usługi podmiotów ekonomii społecznej, informowała o działaniach edukacyjnych, organizowała m.in.: spotkania, warsztaty i seminaria na temat ekonomii społecznej, spotkania z osobami pracującymi w sektorze ekonomii społecznej, wydarzenia pozwalające na nawiązywanie kontaktów sektora ekonomii społecznej z biznesem, spotkania z uczniami i uczennicami ze szkół biorących udział w projekcie, wizyty studyjne, kiermasze społeczne.

W celu przeciwdziałania zagrożeniom wykluczenia społecznego spowodowanego m.in. zadłużeniem, w 2019 r. funkcjonowała Spółdzielnia Socjalna „Poznanianka”. Spółdzielnia dawała możliwość odpracowania zadłużenia w opłatach za czynsz w mieszkaniach komunalnych oraz wspierała osoby pozostające długotrwale bez zatrudnienia bądź często wypadające z rynku pracy. W 2019 r. zatrudnienie w ramach Spółdzielni znalazło łącznie 16 osób. Zatrudnieni przez Spółdzielnię zajmowali się przede wszystkim wykonywaniem zadań na rzecz Miasta Poznania i miejskich jednostek organizacyjnych. Spółdzielnia zapewniała także reintegrację społeczną pracowników i pracowniczek, udzielając im pomocy m.in. prawnej, psychologicznej, przy wychodzeniu z bezdomności czy organizując spotkania reintegracyjne. Spółdzielnia utrzymywała się w całości z realizowanych zleceń.

Zmniejszenie skali zagrożenia ubóstwem i wykluczeniem społecznym doświadczanym przez 1,5 tys. osób zamieszkujących w Poznaniu było celem realizowanych od 2017 r. przez Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie projektów „Feniks” oraz „Feniks Bis” o łącznej wartości ok. 19 mln zł. Oba projekty uzyskały dofinansowanie z Europejskiego Funduszu Społecznego i zakładały:

• zwiększenie szans na podjęcie stabilnego zatrudnienia przez osoby z niepełnosprawnościami
• upowszechnienie aktywnej postawy wobec doświadczanych trudności życiowych
• zwiększenie poziomu zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych osób pracujących
• wzrost aktywności społecznej osób zamieszkujących wybrane rejony Poznania

Jednym z powodów wykluczenia społecznego są problemy mieszkaniowe. Miasto Poznań w 2019 r. kontynuowało próbę utworzenia miejskiego systemu społecznego wspierającego takie osoby, poprzez realizację, wspólnie z Fundacją Pomocy Wzajemnej Barka, projektu „Most do samodzielności”. Celem tego działania jest zintegrowanie rozwiązań z obszarów polityki mieszkaniowej oraz pomocy i integracji społecznej w taki sposób, aby zminimalizować instytucjonalne podejście do problemu na rzecz indywidualnego wsparcia osób zagrożonych wykluczeniem społecznym. Działania realizowane w projekcie skierowane są do osób mieszkających w mieszkaniach socjalnych, komunalnych, treningowych, a dotyczą m.in.:

• aktywizacji społecznej i działań środowiskowych w ramach, których utworzona została świetlica Darzybór
• aktywizacji zawodowej i edukacyjnej poprzez udział w szkoleniach i stażach, dzięki którym uczestnicy projektu wzmocnią swoją pozycję na rynku pracy
• aktywizacji zdrowotnej, dzięki której uczestnicy poprawią swoją kondycję oraz zintegrują się ze sobą, jak również nauczą się obowiązkowości, wytrwałości w dążeniach do celu

Na realizację powyższych zadań w 2019 r. Zarząd Komunalnych Zasobów Lokalowych udostępnił 2 mieszkania.

W 2019 r. Miasto Poznań wspólnie z Fundacją Inicjowania Rozwoju Społecznego realizowało projekt „Mieszkania wspomagane – treningowe w Mieście Poznań”, którego celem było zwiększenie dostępu do mieszkalnictwa wspomaganego poprzez utworzenie 9 mieszkań treningowych oraz działania zmierzające do podniesienia samodzielności uczestników projektu. W efekcie realizacji projektu udzielono wsparcia 250 osobom zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym, którym zapewniono miejsca w tych mieszkaniach oraz niezbędną pomoc w formie usług treningowych (w zakresie umiejętności praktycznych, higieny, finansów i zarządzania mieszkaniem, kulinarnym i nawyków prozdrowotnych), opiekuńczych czy związanych ze sfinansowaniem kosztów eksploatacji mieszkania. Uczestnicy projektu otrzymali także pomoc w załatwianiu spraw urzędowych i spraw związanych z wynajmem mieszkania, pomoc psychologiczną i prawną oraz wsparcie w obszarze kultury i sportu poprzez m.in. zajęcia sportowe, bilety do teatru oraz kina.

Pomoc dla obcokrajowców

Miasto Poznań wspierało inicjatywy zmierzające do pełnej integracji obcokrajowców z osobami mieszkającymi w Poznaniu oraz udzielało pomocy poprzez działania skierowane bezpośrednio do przybywających.

więcej o cudzoziemcach i cudzoziemkach na badam.poznan.pl

Pomoc finansowa dla uczniów i uczennic

W ramach działań zmierzających do zapewnienia wszystkim dzieciom i młodzieży równych szans na kształcenie oraz wspierania ich rozwoju edukacyjnego, Miasto Poznań zrealizowało programy pomocowe skierowane do osób uczących się i ich rodzin, w tym w formie różnego rodzaju świadczeń finansowych. Bezpośrednia pomoc materialna dla uczennic i uczniów w 2019 r. polegała na następujących działaniach:

• wypłaceniu 60 osobom zasiłków szkolnych w wysokości 620 zł
• przekazaniu ponad 1,7 tys. osobom stypendium szkolnego wysokości 100 lub 200 zł
• wypłaceniu 51,8 tys. jednorazowych świadczeń „Dobry Start” w wysokości 300 zł
• zweryfikowaniu pozytywnie 18 wniosków na wsparcie uczennic i uczniów w ramach stypendium Marszałka Województwa Wielkopolskiego

Ponadto w 2019 r. z rządowego programu „Wyprawka szkolna” skorzystało 242 poznańskich uczennic i uczniów. Program miał na celu wyrównanie szans edukacyjnych osób z niepełnosprawnościami poprzez dofinansowanie zakupu podręczników lub materiałów edukacyjnych uczennicom i uczniom posiadającym orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, uczęszczającym do szkół dla dzieci i młodzieży.