W 2019 r. Powiatowy Inspektorat Nadzoru Budowlanego dla Miasta Poznania został wyróżniony Znakiem Jakości „Przyjazny Urząd”.
Przyjazny urząd
W 2019 r. w Warszawie odbyła się uroczysta gala finałowa V edycji Ogólnopolskiego Konkursu „Przyjazny Urząd”, którego organizatorem był Quality Institute sp. z o.o. sp.k. Powiatowy Inspektorat Nadzoru Budowlanego dla Miasta Poznania w 2019 r. po raz pierwszy zgłosił swoją kandydaturę do tej prestiżowej nagrody i został wybrany spośród 100 aplikujących instytucji państwowych, tworząc poczet wyróżnionych 15 laureatów odznaczonych Znakiem Jakości „Przyjazny Urząd”.
Kompetencje organu nadzoru budowlanego, jakim jest Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego dla Miasta Poznania, obejmują działania z zakresu:
- kontroli przestrzegania i stosowania przepisów prawa budowlanego
- kontroli działania organów administracji architektoniczno-budowlanej
- badania przyczyn powstania katastrof budowlanych
- współdziałania z organami kontroli państwowej
- inspekcji i kontroli w zakresie prawidłowości przebiegu procesu budowlanego
- utrzymania obiektów budowlanych
W 2019 r. do Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego dla Miasta Poznania wpłynęło 11,8 tys. pism. Pracownicy i pracowniczki Inspektoratu w badanym okresie przeprowadzili razem 1 270 kontroli, w tym: 335 obowiązkowych, 171 stanu technicznego, 65 wykonań obowiązków nałożonych decyzją, 525 oględzin, 166 kontroli poprawności przeprowadzenia robót oraz 8 kontroli zakończeń budowy.
Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego pełni funkcję organu pierwszej instancji we wszystkich pozostałych sprawach, czyli praktycznie zajmuje się większością spraw związanych z budową i utrzymaniem obiektów budowlanych oraz odpowiedzialnością zawodową w budownictwie z tytułu wykonywania samodzielnych funkcji technicznych.
Zakres merytoryczny działalności Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego
Działalność Powiatowego Inspektoratu obejmowała 5 zasadniczych obszarów tematycznych:
- działania związane z kontrolą legalności i jakości robót w toku (na placach budowy), a więc ich zgodności z projektem budowlanym, sztuką budowlaną i wymogami bezpieczeństwa. W 2019 r. zrealizowano 525 oględzin, 166 kontroli poprawności przeprowadzenia robót oraz 8 kontroli zakończeń budowy
- działania związane z oddawaniem obiektów budowlanych do użytkowania – inicjowane zawiadomieniami dokonywanymi przez inwestorów. W 2019 r. wykonano 8 kontroli zakończenia budowy.
- Inspektorzy PINB dokonali odbioru 470 budynków mieszkalnych jednorodzinnych oraz 78 budynków mieszkalnych wielorodzinnych. W 78 oddanych do użytkowania budynkach wielorodzinnych powstało 4 356 lokali mieszkalnych, a więc o 836 lokali więcej niż rok wcześniej w 79 budynkach
- Budownictwo kubaturowe to także budynki o funkcji biurowej, przemysłowej, magazynowej czy garażowej. Takich obiektów w 2019 r. odebrano 97
- W 2019 r. zrealizowano 294 inwestycje infrastrukturalne, w tym 41 inwestycji drogowych i 253 związane z uzbrojeniem terenu (rurociągi, sieci telekomunikacyjne czy elektroenergetyczne). To o 47 inwestycji tego rodzaju więcej niż w roku 2018
- Wzrost nastąpił również w zakresie obiektów użyteczności publicznej. W 2019 r. zrealizowano 80 takich inwestycji, czyli o 11 więcej niż w roku poprzednim
- W 2019 r. odnotowano rozpoczęcie budowy 107 nowych budynków mieszkalnych wielorodzinnych, co w stosunku do roku 2018 stanowi wzrost o 49 nowo realizowanych budynków. Niewielki wzrost rozpoczętych inwestycji odnotowano również w zakresie budynków niemieszkalnych (np. biurowych, przemysłowych czy magazynowych)
- działania doraźne związane z utrzymaniem stanu technicznego istniejących obiektów budowlanych – podejmowane z inicjatywy Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego lub na wniosek użytkowników i użytkowniczek budynków, najczęściej osób zamieszkujących dany budynków. W 2019 r. przeprowadzono 335 kontroli obowiązkowych oraz 171 kontroli stanu technicznego
- prowadzenie postępowań administracyjnych w odniesieniu do obiektów lub robót zrealizowanych w warunkach samowoli budowlanej, czyli wybudowanych bez pozwolenia lub z istotnymi odstępstwami od projektu. W 2019 r. nie przeprowadzono żadnej kontroli dotyczącej legalizacji samowolnych robót budowlanych (najczęściej będących przebudową), wykonanych przez lokatorów i lokatorki miejskich lokali mieszkalnych ze względu na brak wniosków w tym zakresie. Powodem składania wniosków w poprzednich latach była możliwość wykupu lub zamiany miejskich lokali mieszkalnych przez osoby najmujące. Jednym z warunków umożliwiających taki wykup lub zamianę było doprowadzenie do zgodności z przepisami prawa budowlanego dokonanych zmian w substancji budowlanej
- działania inspekcyjno-kontrolne podejmowane z inicjatywy PINB – eliminujące największe zagrożenia dla bezpieczeństwa osób użytkujących, a wynikające z niesprawnych technicznie obiektów, porządkujące przestrzeń publiczną skażoną plagą nieestetycznych i samowolnie postawionych niewielkich obiektów gastronomiczno-handlowych oraz reklam. W tym zakresie przeprowadzono 525 kontroli oraz w 65 sprawach zlecono wykonanie obowiązków nałożonych stosowną decyzją
W 2019 r., podobnie jak w latach poprzednich, Oddział Inspekcji i Kontroli Powiatowego Inspektoratu Nadzoru Budowlanego przeprowadził kontrole problemowe wyznaczonych programem działania grup obiektów. Program ten obejmował następujące rodzaje kontroli problemowych:
- kontrole utrzymania we właściwym stanie technicznym obiektów wielkopowierzchniowych, w tym budynków użyteczności publicznej
- kontrole obiektów małej architektury znajdujących się na placach zabaw
- kontrole utrzymania w odpowiednim stanie technicznym najstarszych poznańskich kamienic
Zakres i wyniki przeprowadzonych kontroli
Kontrole obiektów wielkopowierzchniowych
W 2019 r. skontrolowano 48 obiektów wielkopowierzchniowych. Do tej kategorii obiektów należą budynki o powierzchni zabudowy przekraczającej 2 tys. m2 oraz inne obiekty budowlane o powierzchni dachu przekraczającej 1 tys. m2. Kontrole stanu technicznego obiektów wielkopowierzchniowych powinny być przeprowadzane co najmniej 2 razy w roku, w terminach do końca maja oraz do końca listopada.
Osoba z odpowiednimi uprawnieniami budowlanymi, dokonująca takiej kontroli (na zlecenie właściciela lub zarządcy obiektu) jest zobowiązana do pisemnego i bezzwłocznego, po jej przeprowadzeniu, zawiadomienia PINB o ustaleniach i wnioskach z niej wynikających. Osoba zarządzająca lub użytkująca obiekt budowlany ma natomiast obowiązek, aby w trakcie lub bezpośrednio po przeprowadzonej kontroli usunąć stwierdzone uszkodzenia oraz uzupełnić braki, które mogłyby spowodować zagrożenie życia lub zdrowia ludzi, bezpieczeństwa mienia bądź środowiska, a w szczególności katastrofę budowlaną, pożar, wybuch, porażenie prądem elektrycznym albo zatrucie gazem.
Na koniec 2019 r. w rejestrze obiektów wielkopowierzchniowych, prowadzonym przez Powiatowy Inspektorat Nadzoru Budowlanego dla Miasta Poznania, znajdowało się 725 budynków i budowli.
Ze względu na rozbiórki bądź powstawanie nowych obiektów rejestr ten jest na bieżąco aktualizowany. Nadsyłane zawiadomienia o przeprowadzeniu półrocznych kontroli obiektów wielkopowierzchniowych były każdorazowo analizowane pod kątem nie tylko wyników z przeprowadzonej kontroli, ale także osób, które takie kontrole przeprowadzają. Jakiekolwiek sygnały o ich nieodpowiednim stanie technicznym dają podstawę do natychmiastowego działania i zaplanowania czynności kontrolnych.
Oprócz monitorowania treści zawiadomień, co roku przeprowadzane są kontrole prewencyjne tego rodzaju obiektów. Dotyczą one centrów handlowych, obiektów oświatowych, użyteczności publicznej, przemysłowych, magazynowych, produkcyjnych, a także mieszkalnych wielorodzinnych.
W 2019 r. skontrolowano 48 obiektów wielkopowierzchniowych. Były to obiekty o funkcji: produkcyjnej, magazynowej, dydaktycznej, służące opiece zdrowotnej, mieszkalnej oraz handlowo-usługowej. Inspektorzy w kilku przypadkach stwierdzili nieprawidłowości w stanie technicznym obiektów, co jest przedmiotem dalszych postępowań, które mają na celu poprawić ich stan techniczny. Zastrzeżenia dotyczyły:
- stanu technicznego zewnętrznych elementów budynków, gdzie między innymi dostrzeżono: ubytki i odparzenia tynków, spękania ścian, uszkodzone rynny i rury spustowe, skorodowane obróbki blacharskie i uszkodzone pokrycia dachów
- stanu technicznego wewnętrznych elementów budynków, np. zacieki na ścianach i sufitach, zły stan okładzin ścian
W odniesieniu do 40 spośród 48 skontrolowanych obiektów inspektorzy nie mieli żadnych zastrzeżeń. W odniesieniu do 3 obiektów zalecenia wydane podczas kontroli zostały wykonane, natomiast w pozostałych przypadkach zostanie przeprowadzone postępowanie w sprawie stanu technicznego obiektów oraz utrzymania ich w należytym stanie technicznym.
Przegląd stanu technicznego obiektów małej architektury
Kolejną grupą obiektów budowlanych podlegających kontroli w 2019 r. były obiekty małej architektury znajdujące się na placach zabaw. Stan techniczny tej grupy obiektów jest kontrolowany systematycznie od 2007 r. W 2019 r. skontrolowano stan techniczny urządzeń zabawowych znajdujących się na 39 placach zabaw, wśród których na 24 placach nie stwierdzono nieprawidłowości.
Kontrole kamienic miejskich
W 2019 r. kontrolowano również utrzymanie w odpowiednim stanie technicznym najstarszych poznańskich kamienic. Celem przeprowadzonych kontroli ww. obiektów budowlanych było sprawdzenie wykonywania przez osoby zarządzające ustawowych obowiązków w zakresie właściwego utrzymania i użytkowania tych obiektów, ze szczególnym uwzględnieniem wypełniania obowiązków przeprowadzania kontroli okresowych stanu technicznego budynków oraz instalacji, rzetelności prowadzenia książek obiektów budowlanych oraz kompletowania i przechowywania dokumentacji obiektów budowlanych.
Kontrolą stanu technicznego oraz dokumentacji objęto 52 najstarsze poznańskie kamienice, ponadto w 2019 r. skontrolowano stan techniczny 118 innych budynków. W wyniku tych kontroli najczęściej stwierdzano, że osoba zarządzająca dopełnia ustawowych obowiązków. W przypadkach braku poszczególnych protokołów lub harmonogramu, zostały one uzupełnione po wezwaniu PINB.
W toku kontroli kamienic stwierdzano nieprawidłowości w stanie technicznym, które świadczyły o wieloletnich zaniedbaniach w zakresie konserwacji, napraw i remontów, takie jak: luźne, odparzone i odpadające tynki elewacji, zniszczone gzymsy i obróbki blacharskie, zniszczone/skorodowane rynny i rury spustowe, luźne detale architektoniczne elewacji, spękania ścian, nadproży, kominów, zniszczone kominy, w szczególności spękania, ubytki cegieł i tynku kominów ponad dachem, zły stan techniczny pokrycia dachowego, zły stan techniczny stolarki okiennej i drzwiowej, a także ubytki balustrad klatek schodowych.
W 2019 r. wydano łącznie 15 decyzji nakazujących naprawę budynków znajdujących się w złym stanie technicznym.
Kontrole legalności reklam i innych nośników informacji
W 2019 r. inspektorzy i inspektorki skontrolowali legalność rekordowej liczby reklam. Kontrolami objęto 164 reklamowe nośniki. Wśród nich zdecydowaną większość stanowiły wolnostojące, trwale związane z gruntem, świetlne lub podświetlane tablice, zwykle zamontowane na żelbetowych słupach. Łącznie skontrolowano 140 tego typu budowli. Ponadto sprawdzono legalność 15 banerów zainstalowanych na ogrodzeniach, 4 wielkoformatowych banerów zainstalowanych na budynkach oraz 5 tablic reklamowych zamontowanych także na budynkach.
Konsekwencją tych kontroli było wszczęcie 164 postępowań, spośród których część już zakończono. Doprowadzono do rozbiórki 36 samowolnie wykonanych nośników reklamowych, w tym: 26 nośników wolnostojących, 9 banerów zainstalowanych na ogrodzeniach i 1 tablicy reklamowej zamontowanej na budynku. W wyniku 13 kolejnych, zakończonych już postępowań stwierdzono legalność 11 wolnostojących nośników oraz 2 tablic reklamowych zamontowanych na elewacjach budynków. W jednym przypadku, z powodu braku reakcji inwestora na zalecenie dokonania rozbiórki wolnostojącego, samowolnie wzniesionego nośnika wydano decyzję nakazującą jego przymusowe usunięcie.
W 2020 r. w inspektoracie prowadzonych jest około 100 postępowań dotyczących legalności reklamowych nośników.
Kontrole zabudowy Rodzinnych Ogrodów Działkowych
W 2019 r. realizowane były w zakresie kontroli problemowych działania dotyczące zabudowy na Rodzinnych Ogrodach Działkowych, które stanowiły, jak w poprzednich, latach kontynuację rozpoczętych na przełomie lat 2007/2008 systemowych działań kontrolnych, spowodowanych systematycznie wpływającymi zawiadomieniami o potencjalnych przypadkach samowolnych inwestycji na terenach ROD znajdujących się w granicach miasta Poznania. Celem kontroli problemowych na terenach ROD jest przede wszystkim zahamowanie coraz powszechniejszego zjawiska nieprzestrzegania przepisów, przejawiającego się przekraczaniem przez osoby użytkujące poszczególne działki 35 m² powierzchni zabudowy altan, których budowa do takiej wielkości zwolniona jest z wymogu uzyskania zarówno pozwolenia na budowę, jak i dokonania zgłoszenia zamiaru ich budowy w organie administracji architektoniczno-budowlanej.
Oddział Orzecznictwa Administracyjnego PINB w 2019 r. przeprowadził 10 kontroli na terenach ROD.
Przegląd obiektów garażowych
W 2019 r. w zakresie prowadzenia kontroli problemowych dokonywano również przeglądu obiektów garażowych, znajdujących się na terenach będących własnością Miasta Poznania. Powodem jest ciągłe wpływanie wniosków dotyczących legalizacji obiektów garażowych wybudowanych na gruntach miejskich. Taka aktywność osób użytkujących te obiekty spowodowana jest ewentualną możliwością przedłużenia dzierżawy, uzależnioną od wykazania legalności tych obiektów.
W 2019 r. zrealizowano kontrole dotyczące 30 obiektów garażowych.
Kontrole żłobków
Przedmiotem kontroli problemowych w 2019 r. były także żłobki funkcjonujące przede wszystkim w budynkach prywatnych. W tym zakresie przeprowadzono 4 kontrole.
Kontrole escape roomów
W styczniu 2019 r. skontrolowano 50 escape roomów. Przedmiotem kontroli była ich legalność oraz stan techniczny zarówno lokali, jak i budynków, w których te lokale się znajdują. W Poznaniu w tamtym okresie funkcjonowały 54 escape roomy.
W 4 lokalach nie przeprowadzono kontroli z powodu braku kontaktu z ich właścicielami i właścicielkami, a także dlatego, że pomimo umówienia się na konkretny termin i godzinę osoby skutecznie powiadomione na kontrolę nie przybywały. Wśród pozostałych 50 skontrolowanych lokali stwierdzono likwidację 6 escape roomów. Tylko w jednym spośród 44 skontrolowanych lokali inspektorzy i inspektorki nie stwierdzili żadnych nieprawidłowości.
Nieprawidłowości polegały na samowolnej zmianie sposobu użytkowania części obiektu budowlanego, czy nie wywiązywaniu się z obowiązku dbałości o stan techniczny obiektu. Obowiązek ten polega m.in. na przeprowadzaniu okresowych (rocznych i 5-letnich) przeglądów stanu technicznego. W jednym przypadku stwierdzono naruszenia prawa dotyczące zarówno legalności pomieszczeń, jak i stanu technicznego całego obiektu.
Powiatowy Inspektorat Nadzoru Budowlanego dla Miasta Poznania prowadził 43 postępowania administracyjne, mające na celu doprowadzenie lokali i obiektów, w których te lokale się znajdują do stanu zgodnego z przepisami budowlanymi. Ponawiane były także próby skontrolowania 4 lokali, do których wcześniej nie było dostępu.
Łącznie w 2019 r. przeprowadzono 212 kontroli problemowych.